Links of rechts maakt geen bal uit: elke keer weer moeten studenten opdraaien voor de krenterigheid van politici die niet de nodige investeringen in het onderwijs willen doen
Door Jarmo Berkhout en Bas van Weegberg
De toegankelijkheid van het onderwijs is de afgelopen jaar zwaar verslechterd. Dat is schandalig, maar we kunnen ervoor zorgen dat iedereen die wil studeren ook echt kán studeren. Dat kan door het collegegeld drastisch te verlagen. Een toegangskaartje voor het hoger onderwijs van 2000 euro per jaar is, zonder tegemoetkoming in de vorm van een beurs, nu simpelweg te hoog. Studenten hebben het de afgelopen jaren financieel al flink te verduren gehad. Want behalve de afschaffing van de studiefinanciering en een stijging van de woonlasten is ook het collegegeld fors omhoog gegaan. En iemand die fulltime studeert kan nou eenmaal niet ook fulltime werken. Nu het er economisch beter voorstaat en het tijd is om wat terug te doen, willen we het hoger onderwijs weer toegankelijk voor iedereen maken. Het is tijd voor een halvering van het collegegeld.
Minder geprivilegieerden hardst getroffen De effecten van het leenstelsel, dat in 2015 is ingevoerd, beginnen pijnlijk duidelijk te worden. De gevreesde negatieve gevolgen voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs bleken helaas niet ongegrond te zijn. Het eerste jaar waarin studenten geen beurs meer kregen was er een gigantische daling in de instroom. En vooral jongeren van wie de ouders niet gestudeerd hebben waren daar de dupe van. Ook blijven startende studenten veel vaker thuis wonen. Degenen die het meest te lijden hebben onder de aanpassingen zijn, voorspelbaar genoeg, diegenen die al minder geprivilegieerd zijn. In dit zelfbenoemde kennisland kunnen wij als vertegenwoordigers van jongeren deze situatie niet accepteren.
De afschaffing van de basisbeurs – en de weerstand daartegen – heeft veel aandacht gekregen. Dat geldt niet voor de sluipende verhoging van het collegegeld. Die verhoging is echter geen natuurwet, maar mislukt beleid. In 2009 besloot toenmalig minister van Onderwijs – Ronald Plasterk – dat er een verhoging van 22 euro bovenop de stijging als gevolg van de inflatie zou komen. Door de jaren heen is dit uit de klauwen gelopen. In minder dan tien jaar tijd gaat het over een totale verhoging van 446 euro. Geen schamel bedrag voor een student. Het geld dat met deze verhoging is opgehaald, zou worden geïnvesteerd in het onderwijs, maar niemand weet te vertellen of er echt iets terecht is gekomen van de beloofde investeringen. Het geld zou gaan naar de salarissen van leraren binnen het basis- en voortgezet onderwijs. Een beetje solidariteit moet kunnen zou je zeggen, maar de nullijn die is gehanteerd voor ambtenarensalarissen heeft ervoor gezorgd dat van dit voornemen niks terecht is gekomen. Studenten zijn ondertussen al jarenlang de sjaak dankzij dit mislukte beleid van Plasterk.
Melkkoe Dit is een terugkerend patroon. Als we een greep doen uit de afgelopen 35 jaar onderwijsbeleid zien we dat het collegegeld maar liefst zeven keer verhoogd is bij wijze van bezuinigingsmaatregel. Vanaf Lubbers tot Rutte, met ministers van CDA, PvdA en VVD. Links of rechts maakt hier geen bal uit: elke keer weer moeten studenten opdraaien voor de krenterigheid van politici die niet de nodige investeringen in het onderwijs willen doen. In plaats van vol te investeren in de toekomst van de jonge generatie en dus de toekomst van het land, wordt er beknibbeld, bezuinigd, omgebogen en afgepakt. De maat is vol: studenten moeten gewoon weer vrijuit kunnen studeren en hun collegegeld mag geen melkkoe zijn. Ben je het daarmee eens? Check dan deze site en teken de petitie!
Verandering van de halve maatregel van Plasterk is namelijk absoluut mogelijk. Het bezuinigen met de botte bijl is gelukkig voorbij. Het huidige kabinet heeft de mond vol van positieve economische ontwikkelingen. We staan er economisch beter voor, dus kan er weer geïnvesteerd worden. Laat het onderwijs en de studenten deze keer niet in de kou staan. Studeren is goed voor de persoonlijke ontwikkeling, maar ook voor de economie: we gaan er als land op vooruit als jonge mensen kennis opdoen, iets van de wereld zien en zich ontwikkelen. Dat mag best wat kosten. Wij doen daarom een oproep aan alle politieke partijen en de toekomstige minister van Onderwijs om serieus werk te maken van de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. Een investering in onderwijs is een investering in de toekomst van Nederland. Voor al die jongeren die als gevolg van leenangst niet gaan studeren, thuis blijven wonen of méér collegegeld betalen voor niks: laten we het collegegeld halveren. Dat is nou een halve maatregel die het verschil maakt.
Jarmo Berkhout is voorzitter van de LSVb, Bas van Weegberg is vicevoorzitter en politiek secretaris van DWARS, GroenLinkse jongeren