Is Henri Bontenbal onder die schijn van fatsoen toch een gevaarlijk mannetje?

Verleden week verklaarde Henri Bontenbal in de Tweede Kamer dat zijn bloed kookte als hij hoorde dat honderd ambtenaren of zo permanent bezig waren met het zwart lakken van tekst in documenten die  worden opgevraagd in het kader van de Wet Open Overheid.

Het is de bedoeling van deze wet dat burgers inzicht krijgen in niet-openbare documenten omdat zij het idee hebben door de overheid te worden gepiepeld. In de praktijk zijn het vooral journalisten en advocaten die op deze manier informatie in de openbaarheid krijgen, die ambtenarij en politiek het liefst onder de pet houden.

Als zoveel ambtenaren het druk hebben met het gedeeltelijk zwart lakken van dit materiaal, zouden ze daar misschien mee op kunnen houden en de documenten zonder meer opsturen. Dat wil Bontenbal niet. Hij wil daarentegen aan deze wet morrelen zodat die zijn tanden verliest en burgers minder kans krijgen er met succes een beroep op te doen.

Is dit een slip of the tongue, net zoals de keer dat hij het opnam voor confessionele scholen die homoseksualiteit op religieuze gronden afwijzen? Daar ziet het niet naar uit. We hebben te maken met een passage uit een goed voorbereid optreden in de Tweede Kamer. Bontenbal meent dit. Hij heeft het publiek een kijkje gegeven in het diepst van zijn ziel. Dit is wat meteen bij hem opkomt in het kader van openheid: dat is flauwekul, dat kost maar tijd.

Zo'n opvatting geeft blijk van een fundamenteel gebrek aan inzicht in wat democratie inhoudt. We hebben ook al gehoord dat Bontenbal eigenlijk wel JA21 als coalitiepartner wil binnen halen in het nieuwe kabinet.

Een optelsom leidt tot de volgende uitkomst: als puntje bij paaltje komt, hoort ook Henri Bontenbal bij de autoritaire golf die overal in de wereld de overhand lijkt te krijgen, zoals dit weekend weer bleek bij de zege van José Antonio Kast in Chili. Zijn overal in de media extreem-rechts genoemde programma verschilt niet wezenlijk van wat VVD en JA21 ook voor Nederland willen. Met als kers op de taart SGP-achtig denken over cultuur en moraal. Wat diezelfde media dus centrum-rechts noemen als het over de Nederlandse politiek gaat.

Is Henri Bontenbal onder die schijn van fatsoen toch een gevaarlijk mannetje?

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatstee putten open blijven.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Trump als verklaarde vijand