Is er toekomst voor de Palestijnen?

Israël verwoest Gaza en schiet zichzelf daarmee in de voet. Saoedi-Arabië veroordeelt in ‘strenge bewoordingen’ de aanval op vluchtelingenkamp Jabalia, Jordanië verbreekt de diplomatieke banden en Chili, Colombia en Bolivia halen uit protest hun ambassadeurs terug. Zelfs de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken roept Israël nu op het aantal burgerslachtoffers te beperken. De teller staat inmiddels op meer dan 8.500 doden, dus die oproep mag wel eens een keer. Israël heeft haar slachtoffers in een veelvoud gewroken.

Of eigenlijk komt die oproep veel te laat. Kwaad met kwaad vergelden is nooit een goed idee. Behalve in de grotemensenwereld. Blijkbaar is dat een wereld waarin mensenlevens niet tellen en waar bloedvergieten heel normaal is. De doden zijn maar getallen. Verdrietige gevallen die er nu eenmaal bij horen. Op het schoolplein mag je niet slaan, maar in de politiek is geweld een heel normaal en geoorloofd instrument. Zelfs christelijke politici zien hun gebod ‘gij zult niet doden’ daar als een suggestie die ze naar eigen inzicht en vooroordelen interpreteren.

De doden worden in die grotemensenwereld gezien als vervelende bijeffecten van een politiek spel. Alleen als je zo naar mensenlevens kijkt kun je een oproep voor een staakt-het-vuren en humanitaire hulp niet steunen omdat de resolutie niet goed geformuleerd is. Onze eigen (demissionair) premier Rutte deed dit afgelopen weekend. Hij liet mensen creperen omdat Hamas in de oproep van de VN niet genoeg veroordeeld werd en het recht op zelfverdediging van Israël niet genoeg benadrukt werd. Het is een vorm van politiek bedrijven die slachtoffers maakt. Als het papierwerk niet klopt, kan de mensheid verrotten. Rutte deed dit met de toeslagenaffaire, hij doet het in Groningen en met de opvang van asielzoekers en nu weer. Voor hem is de systeemwereld en de administratie belangrijker dan de leefwereld en het leed van mensen.

Ik heb daar geen woorden voor. Ik zou politici als Rutte door elkaar willen schudden en iets willen roepen als: ‘Er gaan daar godverdomme duizenden kinderen dood! Kap met dat interessant doen over woorden en veroordelen en red hen!’ Waarschijnlijk zal de reactie dan zijn dat ik niet mag vloeken en dat ik van onze premier af moet blijven. Of dat ik toch eerst iets moet zeggen over de gruweldaden van Hamas op 7 oktober. Alles moet correct en de Palestijnen mogen sterven. Het is zo godvergeten oneerlijk.

En het blijft oneerlijk. Gaza ligt in puin en honderdduizenden overlevenden zijn straks dakloos. Hun leven is verwoest. Ze hebben wekenlang overal dood en verderf gezien en in doodsangst geleefd. Het zal generaties duren voordat dat trauma uit hun lichamen en levens is weggetrokken. De vraag is hoe het leven van Palestijnen er überhaupt uitziet als de rust ooit is teruggekeerd. Moeten ze dan terug achter de muur? Met Israël als een strenge buitenwacht die bepaalt wie of wat er binnenkomt en uitgaat en die aan de knoppen en kranen draait van gas, water en elektriciteit? Gaat de gevangenschap en onderdrukking van de afgelopen decennia dan gewoon verder? En gaat de internationale gemeenschap dat dan weer negeren? Blijft zij blind voor het vreedzame verzet, doof voor de fatsoenlijke roep op hulp en schreeuwt ze weer moord en brand als het verzet uit onmacht en frustratie uiteindelijk opnieuw gewelddadig wordt? En gaan we dan weer collectief roepen dat dit geweld echt niet kan en dat met terroristen niet te praten of te onderhandelen valt? Laten we de Palestijnen dan opnieuw aan hun lot over en verantwoorden we dat dan weer aan onszelf en elkaar met verhalen over de holocaust, de vermeende intolerantie van Arabieren en het nietsontziende recht op zelfverdediging van Israël?

Het is pijnlijk als de geschiedenis zich op deze manier blijft herhalen, maar mogelijk staat de overgebleven Palestijnen een heel ander lot te wachten. Er schijnt namelijk een plan van de Israëlische overheid gelekt te zijn waarin staat dat Israël heel Gaza leeg wil vegen en alle Palestijnen wil verdrijven. Daarom willen, of wilden, Egypte en Jordanië geen Palestijnen opvangen. Als ze eenmaal in hun land zijn, kunnen ze niet meer terug. In Libanon wonen nu al honderdduizenden verdreven Palestijnen en in Jordanië zelfs al tweeënhalf miljoen Palestijnen die gevlucht zijn na eerdere acties van Israël. Deze actie lijkt nog grootschaliger te zijn en definitief een eind te willen maken aan de Palestijnse aanwezigheid in Gaza. Netanyahu ontkent die plannen niet eens, maar noemt ze ‘hypothetisch’. Alle inwoners moeten de grens over en Israël annexeert het gebied. Zo is het inderdaad een nakba 2.0, zoals ik drie weken geleden voorspelde.

Het is de vraag of het tot die grote verdrijving komt. De internationale gemeenschap heeft Israël, deels uit schaamte en schuldgevoel voor de holocaust, tot nu toe steeds de hand boven het hoofd gehouden en weggekeken als ze VN-resoluties aan hun laars lapte of mensenrechten schond. Die tijd lijkt een beetje voorbij als je nu naar de stemmingen bij de VN kijkt en de geluiden in de samenleving hoort. De kans bestaat dus dat Israël over een tijdje gewoon openlijk beschuldigd wordt van genocide en grove schendingen van de mensenrechten. Bij ieder ander land dat zich gedraagt als Israël was dat allang gebeurd.

In die zin is er mogelijk nog wat hoop voor de Palestijnen. Als de internationale gemeenschap Israël spoedig veroordeelt en onder druk zet, krijgen de Palestijnen eindelijk waar ze recht op hebben en geeft Israël terug wat ze zich oneigenlijk, en illegaal, heeft toegeëigend. We zullen zien. Vooralsnog is Israël heer en meester en opereren ze alsof ze (weer) onaantastbaar zijn en leiden de Palestijnen een uitzichtloos bestaan. De tijd dringt om het tij nog te keren.