Is een landelijk vuurwerkverbod wel zo’n goed idee?

De politie weet nu al het verbod op drugs nauwelijks te handhaven.

Het aantal ernstige verwondingen als gevolg van vuurwerk is anderhalve week voor de nieuwjaarsnacht reeds twee keer zo hoog als verleden jaar. Chirurgen stellen vast dat steeds vaker de hele hand niet meer te redden valt. Ook daalt de leeftijd van de slachtoffers. Die heeft inmiddels een gemiddelde van dertien jaar bereikt.

Dit is allemaal het gevolg van illegaal geïmporteerd zwaar vuurwerk. Er wordt dan ook een grote campagne op touw gezet om vooral jongeren te waarschuwen voor de gevaren.

Zouden de vuurwerkverboden daarmee te maken hebben? In tal van gemeenten gelden die al enkele jaren. Met ingang van 2026 morgen particulieren in heel Nederland geen vuurwerk meer kopen. Zij zijn dan aangewezen op illegale leveranciers.

Tot nog toe komen de meeste liefhebbers via een strak gecontroleerde reguliere handel aan hun vuurwerk. Die markt wordt nu in feite overgedragen aan criminele organisaties. Elke controle op de kwaliteit of de zwaarte van het aanbod ontbreekt. Je kunt er net zo gemakkelijk aan komen als aan cocaïne of chemische drugs van allerlei slag.

Niets gaat boven de spanning van je eigen vuurpijlen afsteken. Ook niet de shows die sommige gemeentes op dit gebied met behulp van professionals organiseren. De anti-campagnes bestaan vooral uit het heffen van waarschuwende vingers al dan niet in de vorm van influencers die generation Z zouden aanspreken. Maar foei blijft foei.

Dat werkt niet. Je kunt nog zo hard op de radio zeggen, zoals maandagochtend gebeurde: “Een cobra is in feite een handgranaat”. Juist bij de fans gaat dit het ene oor in en het andere oor uit.

Alternatieven voor vuurwerk zouden misschien kunnen helpen. Optredens van beroemde disc jockeys (en dus niet DJ Jopie). Of het verzinnen van nieuwe tradities ter vervanging van het vuurwerk. Dit bijvoorbeeld: voor één nacht komt de stad in handen van amazones. Maar dat krijg je een twee drie ook niet voor elkaar.

In het licht van het bovenstaande mag men zich afvragen of een verbod op de verkoop van vuurwerk door de vakhandel wel zo verstandig was. De politie is onderbemand en faalt nu al volledig bij het uitbannen van de drugshandel. Het laat zich raden wat deze extra taak de maatschappij oplevert.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis: Nu: het plan Welten