Iran executeert Brits-Iraanse oud-politicus

Het Iraanse regime heeft de Brits-Iraanse oud-politicus Alireza Akbari geëxecuteerd. Akbari werd beschuldigd van spionage voor de Britse geheime dienst MI6 en na een schijnproces schuldig bevonden. De Britse premier Rishi Sunak heeft woedend gereageerd. Akbari bezat de dubbele nationaliteit, die door Iran niet erkend wordt.

Met deze nieuwe schending van mensenrechten komen de toch al verzuurde verhoudingen tussen Iran en Groot-Brittannië verder onder druk te staan. Nadat eerder deze week de familie een allerlaatste bezoek aan Akbari mocht brengen, werd duidelijk wat er stond te gebeuren. Vrijdag nog riep de Britse minister van Buitenlandse Zaken James Cleverly op de “barbaarse dreiging van executie” niet door te zetten. Ook waarschuwde hij het Iraanse regime dat Groot-Brittannië deze zaak extra goed in de gaten hield. Het mocht niet baten.

Afgelopen donderdag maakte het Iraanse regime een duidelijk bewerkte video openbaar waarop te zien zou zijn dat Akbari een rol gespeeld heeft bij de moord op een Iraanse wetenschapper in 2020. In de video zegt Akbari dat een Britse geheim agent hem om informatie over de wetenschapper vroeg. Een dag eerder deelde de BBC een geluidsopname van Akbari waarop hij zegt in tien maanden tijd ruim 3500 uur gemarteld te zijn en zo gedwongen is een bekentenis af te leggen.

Na de executie liet de Britse premier Sunak weten “geschokt” te zijn door de “gevoelloze en laffe daad, uitgevoerd door een barbaars regime met geen enkel respect voor de mensenrechten van zijn eigen burgers”. Minister Cleverly zei op zijn beurt dat “deze barbaarse daad de sterkst mogelijke afkeuring” verdient en dat de executie “niet zonder gevolgen zal blijven”. Volgens Groot-Brittannië is de executie van Akbari “politiek gemotiveerd”. 

Akbari was tussen 1997 en 2005 onderminister van Defensie onder toenmalig president Mohammad Khatami. Ook speelde hij een grote rol bij de totstandkoming van het nucleaire akkoord tussen Iran en het westen, waarvan Akbari een groot voorstander was. Na zijn politieke loopbaan verhuisde Akbari met zijn gezin naar Groot-Brittannië. In 2019 verdween hij van de radar na een bezoek aan Iran, vermoedelijk is hij in die periode al gearresteerd. 

Het Iraanse regime heeft de afgelopen tijd zijn executies opgevoerd. Op die manier hoopt het de protesten die nu al maanden aan de gang zijn de kop in te drukken. Die protesten begonnen toen Iraanse veiligheidstroepen de 22-jarige Koerdische Mahsa Amini vermoordden omdat ze zich niet aan de kledingvoorschriften zou hebben gehouden. Sindsdien heeft het regime zeker 20.000 actievoerders opgepakt, waarvan er meerdere zijn geëxecuteerd. Eind december waarschuwde mensenrechtenorganisatie Iran Human Rights nog dat op dit moment zeker honderd gevangenen gevaar lopen geëxecuteerd te worden. Bij pogingen de demonstraties neer te slaan werden al ruim 500 activisten gedood.