Internationaal Hof stuurt China weg uit Zuid-Chinese Zee

Het Hof van Arbitrage in Den Haag heeft claims van de Volksrepubliek China op grote delen van de Zuid-Chinese zee afgewezen. In plaats daarvan zijn de Filippijnen door het Hof in het gelijk gesteld. China maakt al geruime tijd historische aanspraak op het gebied – en de aanwezige grondstoffen – maar volgens het Hof is daar ‘geen juridische basis’ voor.

De zaak voor het Hof in Den Haag was aangespannen door de Filippijnen, die zich door de almaar uitbreidende Chinese militaire aanwezigheid bedreigd voelen. Volgens de Chinezen behoort zo’n 90 procent van de Zuid-Chinese zee hen toe. Zij claimen dat aan de hand van een 70-jaar oude landkaart. De Filippijnen, maar ook andere betrokken landen als Maleisië en Vietnam, beroepen zich op een internationaal verdrag, ondertekend door 160 landen waaronder ook China. China annexeert de laatste jaren echter geleidelijk aan steeds meer onbewoonde eilanden en ook legt het kunstmatige eilanden aan. Die worden vervolgens uitgerust met militaire radarsystemen en landingsbanen.

Chinese marineschepen controleren een groot deel van de wateren rondom de Filippijnen en jagen daar lokale vissers het gebied uit. Het Hof heeft nu niet alleen de Chinese claims afgewezen, maar ook bepaald dat China internationale wetten heeft geschonden door ‘ernstige schade aan het koraalrif’ toe te brengen. Ook heeft China volgens het Hof niet genoeg gedaan om te voorkomen dat Chinese vissers ‘op grote schaal’ bedreigde dieren vingen.

Spanningen De Chinese claims op de Zuid-Chinese Zee zorgen ook voor spanningen met die andere supermacht, de Verenigde Staten. Zij maken zich grote zorgen om de Chinese militaire aanwezigheid in het gebied. Ten eerste omdat de radarsystemen op de nieuwe Chinese eilanden het Filippijnse gebied bestrijken waar de VS meerdere legerbases hebben, maar ook dreigen de Chinezen door Amerika veelgebruikte handelsroutes in de Zuid-Chinese Zee af te sluiten.

De sluimerende botsing tussen de twee grootmachten zorgde ervoor dat de internationale gemeenschap met veel belangstelling de uitspraak van het Hof in de gaten hield. Hoewel het Hof van Arbitrage niet over middelen beschikt om een vonnis af te dwingen, worden uitspraken van het Hof door de internationale gemeenschap doorgaans als bindend geaccepteerd.

Afwijzing Dat laatste geldt echter niet voor China. Zij lieten voorafgaand aan de zitting al weten de rechtsmacht van het Hof, en daarmee de uitspraak, niet te erkennen. Dinsdagochtend haalden de Chinese staatsmedia ook al hard uit naar de westerse mogendheden. Volgens de Global Times, een communistische partijkrant, waren de ‘provocateurs gedoemd te falen’. De China Daily noemde het ‘een farce die wordt aangestuurd vanuit Washington’.

Experts op het gebied van internationaal recht denken nu dat er in het beste geval nieuwe onderhandelingen met China over het gebied zullen volgen. Die onderhandelingen zullen goed in de gaten gehouden worden door de andere landen die aanspraak maken op de Zuid-Chinese Zee. Want hoewel de uitspraak van dinsdag alleen betrekking heeft op het conflict tussen China en de Filippijnen, hebben ook Brunei, Indonesië, Maleisië, Taiwan en Vietnam te kampen met een soortgelijke schending van hun wateren. Zij hopen dat het vonnis hun eigen claims op het gebied versterkt.

Bronnen: De Morgen: China mag eilanden in Zuid-Chinese Zee niet claimen The New York Times: Hague Tribunal Rejects Beijing’s Claims in South China Sea cc-foto: Middleburgh