Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Inkomensongelijkheid oorzaak anti-homoprotest

  •  
30-05-2013
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
87 keer bekeken
  •  
grafiekboven
Tegenstanders homohuwelijk in kaart gebracht en verklaard
Gisteren mochten Vincent en Bruno eindelijk trouwen. Al het politieke gesteggel en alle massademonstraties met honderdduizenden tegenstanders ten spijt. Niet alleen in Frankrijk, maar ook elders stond het homohuwelijk de afgelopen maanden volop in de belangstelling.
Zo vroeg  menigeen   zich  hardop af of een nieuwe paus eindelijk eens wat beweging zou kunnen brengen in de houding van de Rooms-katholieke Kerk ten opzichte van thema’s als het homohuwelijk, euthanasie, voorbehoedsmiddelen, etc. Nu is Paus Franciscus weliswaar zeer begaan met het lot van de allerarmsten – in politicologisch jargon staat hij ‘ter linkerzijde van de sociaal-economisch dimensie van politiek conflict’ – maar daar houdt zijn progressieve aard wel op. 
Ook in de Verenigde Staten stond het homohuwelijk even bovenaan de politieke agenda. Het  Amerikaanse hooggerechtshof  boog zich namelijk over de vraag of een tweetal verboden op het homohuwelijk – ‘Proposition 8’ uit California en de federale ‘Defense of Marriage Act’ uit 1996 – grondwettelijk zijn. Sindsdien hebben drie staten het homohuwelijk gelegaliseerd, maar het wachten is nog altijd op de definitieve uitspraak van het hooggerechtshof.
Maar hoe zit het eigenlijk met die houdingen ten opzichte van het homohuwelijk in Europa?
Publieke opinie over het homohuwelijk In academische enquêtes komen vragen over het homohuwelijk herhaaldelijk aan bod. Op basis van de European Election Study van 2009 kunnen we bijvoorbeeld nagaan hoe steun voor een verbod op het homohuwelijk in Europa variëert tussen landen. De onderstaande figuur toont aan hoe groot deze verschillen zijn. Terwijl in Denemarken en Nederland nauwelijks tien procent van de mensen een verbod op het homohuwelijk steunt, is driekwart van de Roemenen en Letten voor een dergelijk verbod. Toch laat de figuur ook zien dat over de gehele linie een minderheid van rond de 40% voor een verbod op het homohuwelijk is. Ook Frankrijk springt er niet bepaald uit als homofoob, hoewel het homohuwelijk in Frankrijk, voor West-Europese begrippen althans, relatief veel tegenstanders kent.
Wat verklaart deze verschillen? Op individueel niveau is er niet veel nieuws onder de zon. Zo hangt steun voor een verbod uiteraard samen met religie. Niet-gelovigen zijn het meest progressief, moslims het meest conservatief. Katholieken, protestanten en orthodoxen zitten qua houdingen jegens homoseksuelen tussen niet-gelovigen en moslims in. Ook mannen, ouderen en lager opgeleiden zijn eerder voor een verbod op het homohuwelijk dan vrouwen, jongeren en hoger opgeleiden.  Onderzoek naar soortgelijke attitudes in de Verenigde Staten sluit hier mooi bij aan. Nog een paar generaties geduld en homostellen kunnen zelfs in Alabama hand in hand over straat.
Ongelijkheid en intolerantie Interessanter is wat de enorme verschillen tussen Europese landen verklaart. Een vluchtige blik op de cross-nationale verschillen laat zien dat steun voor het homohuwelijk lijkt te correleren met economische variabelen als welvaart en gelijkheid. Ook blijken de landen ter rechterzijde van de figuur voornamelijk Oost-Europese landen te zijn.
grafiek_01
Het strooidiagram hierboven laat duidelijk zien dat er een aanzienlijk verband bestaat tussen de mate van inkomensongelijkheid  en houdingen ten opzichte van het homohuwelijk. In economisch ongelijke samenlevingen ligt steun voor een verbod veel hoger dan in gelijke samenlevingen (r = 0.52). Er bestaat een soortgelijk verband tussen economische welvaart, gemeten als Bruto Binnenlands Product per hoofd van de bevolking, en attitudes jegens homoseksualiteit.
Jaja, correlatie, causaliteit enz. enz. Maar  Robert Andersen en Tina Fetner  laten zien dat het onafhankelijke effect van welvaart en gelijkheid overeind blijft na te hebben gecontroleerd voor o.a. regio, de religieuze samenstelling van landen en tal van andere relevante variabelen.
Maar waarom zou dit verband überhaupt bestaan? Waarom zijn mensen in economisch ongelijke samenlevingen intoleranter jegens homoseksuelen? Andersen en Fetner beroepen zich op het werk van Eric Uslaner die in zijn boek ‘The Moral Foundations of Trust’ stelt dat een te groot verschil tussen inkomensgroepen negatief doorwerkt op het algemene vertrouwen van mensen in elkaar en met name intolerantie kweekt jegens allerlei minderheidsgroepen, waaronder homoseksuelen. Volgens Andersen en Fetner zou dit ook kunnen verklaren waarom in Oost-Europa steun voor een verbod op het homohuwelijk bijna twee keer hoog ligt dan in West-Europa. Het communisme zou hebben gezorgd voor een ‘ legacy of distrust ‘ zoals de politicologen Richard Rose and William Mishler dit fenomeen noemden. De ongekende institutionele onderdrukking in de Sovjet-tijd zou, los van de economische consequenties, ook zijn sporen hebben nagelaten in de vorm van onderling wantrouwen van mensen. Deze legacy of distrust manifesteert zich dan vervolgens onder andere als verzet tegen het homohuwelijk.
Uit een economisch ongelijk, relatief arm en Oost-Europees land; zo bezien was Paus Johannes Paulus II in meer dan één opzicht de ideale figuur om de Rooms-katholieke Kerk te leiden.
Dit stuk werd eerder geplaatst op Stuk Rood Vlees 

Meer over:

opinie, wereld
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (12)

Sonia2
Sonia230 mei 2013 - 12:15

Een ontevreden en/of afgeknepen volk gaat zondebokken zoeken om haar frustratie op af te reageren. Het probleem is dat ze de mensen die hun armoede veroorzaken niet kennen, die hebben geen gezicht. Dus dan kiezen ze maar De Ander, want die mensen kennen ze wel. Minderheden zijn de eersten die er aan moeten geloven. Ook omdat naar beneden trappen stukken makkelijker is dan naar boven trappen.

HanvanderHorst1
HanvanderHorst130 mei 2013 - 12:15

woensdagavond vertelde die aardige en deappere jongen die zo in elkaar geslagen was dat de antihomodemonstranten in Parijs dit weekend het hoofdkantoor van de vrijmetselaars aanvielen. Frankrijk heeft een oude uiterst rechtse traditie met veel aanhang. Die kom je al in de negentiende eeuw tegen als het zich verzet tegen de democratie en bijvoorbeeld tegen de vrijspraak voor de onschuldige kapitein Dreyfus o m d a t hij jood was. Toen moesten de vrijmetselaars het ook al ontgelden. Qua omvang en taaiheid doet dat Franse uiterst rechts niet onder voor het Duitse.

roher
roher30 mei 2013 - 12:15

Het huwelijk lijkt mij een instituut waarbij je verklaart trouw te zijn aan je partner. Hoog opgeleid heeft daar niks mee te maken.

RonaldMokens
RonaldMokens30 mei 2013 - 12:15

Ik denk dat je indirect de tegenstelling ziet tussen individualistische wereldbeelden en collectivistische wereldbeelden. Wanneer je in sterke groepsverbanden leeft is de individu onderschikt aan de traditionele normen en waarden van de groep. De rechten van groep staan centraal. Anderzijds, als men professionaliseert betekend dat impliciet dat je jezelf o.a. emancipeert van die traditionele groep waar je uit voorkomt. Je moet in staat zijn tot individuatie, anders is het heel lastig functioneren in een professionele organisatie verschillende menstypen. De rechten van het individu staan centraal. Althans, dat is mijn eerste denktrant.

[verwijderd]
[verwijderd]30 mei 2013 - 12:15

In duitsland, engeland, italie en finland mogen homo's toch echt niet trouwen. Erg apart trouwens die kritiek op de vs terwijl bij onze oosterburen ze in geen enkele deelstaat mogen trouwen

1 Reactie
dino_radja
dino_radja30 mei 2013 - 12:15

sinds kort mag het in engeland wel.

[verwijderd]
[verwijderd]30 mei 2013 - 12:15

'Maar Robert Andersen en Tina Fetner laten zien dat het onafhankelijke effect van welvaart en gelijkheid overeind blijft na te hebben gecontroleerd voor o.a. regio, de religieuze samenstelling van landen en tal van andere relevante variabelen' Kan iemand hier meer duidelijkheid over geven. Zover ik het zie is dit gewoon foutief.

1 Reactie
Sylvia Stuurman
Sylvia Stuurman30 mei 2013 - 12:15

Dat kun je toch gewoon lezen in hun artikel? http://socserv.mcmaster.ca/fetnert/docs/AndersenFetner_AJPS.pdf Scroll door naar "Data and methods".

[verwijderd]
[verwijderd]30 mei 2013 - 12:15

je kan evengoed de 'conclusie' trekken dat een egalitaire en sociaal tolerante samenleving leidt tot meer welvaart. dat is een omkering van de door auteur veronderstelde causaliteit, en evengoed in lijn met de meetresultaten.

1 Reactie
neutralist
neutralist30 mei 2013 - 12:15

Ja dat is de pest met dit soort diagrammetjes. Je vindt altijd wel een verband. Zo is er ook ooit verband aangetoond tussen het aantal ooievaars in Nederland per jaar en het aantal geboorten in ons land. Iedereen weet dat het kul is maar ja je vindt altijd wel iets. En voor jet het weet is het 'waarheid' en staat het in de krant.

Thom Holterman
Thom Holterman30 mei 2013 - 12:15

Homohuwelijk ‘Niet alleen in Frankrijk, maar ook elders stond het homohuwelijk de afgelopen maanden volop in de belangstelling.’ Dit is wat Frankrijk aangaat nog een ingehouden constatering van Armen Hakhverdian. Hij brengt de tegenstanders van het homohuwelijk in kaart en verklaart het. Er is daarbij nog een ander element voor het voetlicht te brengen, dan door hem besproken. Het gaat dan om de politieke overtuiging van een aantal groepjes, dat zich tegen het homohuwelijk in Frankrijk verzet. Het valt daarbij op dat die groepjes een ultra extreemrechts standpunt in nemen, wat aanleiding geeft om te spreken over het nastreven door hen van een fascistoïde maatschappij orde. Een en ander loopt daarmee parallel met wat Han van der Horst hieronder daarover opmerkt. Blijft het bij die kleine groepen? Die vraag is ontkennend te beantwoorden. Tot in de top van de UMP (de politieke partij van Sarkozy) komt men het voornoemde denken tegen. Dat leerde mij de lezing van enkele edities van het Franse dagblad Le Monde en het Franse weekblad Marianne; zie voor een samenvatting daarvan: http://libertaireorde.wordpress.com/2013/05/29/verzet-tegen-homohuwelijk-dekmantel-voor-streven-naar-een-fascistoide-maatschappij-orde/

1 Reactie
bruces
bruces30 mei 2013 - 12:15

Het is net het rookverbod horeca. Je kunt wel een wet maken, maar als 10% zich daar niet aan houdt, dan is er een halve wet en een nieuwe actiegroep.