© epa09233386 Dutch Inquirer Mariette Hamer explains the information process during a press conference in The Hague, the Netherlands, 28 May 2021. EPA/SEM VAN DER WAL
Er is maar één impasse: Rutte weigert op te stappen. Zodra deze man eindelijk eens politieke verantwoordelijkheid neemt, is een nieuwe coalitie zo gevormd.
@Roel : Nee, dat denk ik niet. Er zijn grote verschillen tussen VVD en met name GL en in iets mindere mate de PvdA. Als de PvdA GL los zou laten hadden we volgende week een kabinet.
K, de vraag of Rutte ´los wil laten´ , lees opzouten, is veel ouder. Zelfs ´ongekend onrecht´ doet onvoldoende recht aan deze toestand.
Grappig trouwens, dezelfde mensen die afgelopen 4 jaar betoogden dat GroenLinks eigenlijk GroenRechts had moeten heten betogen nu dat GroenLinks zich onmogelijk gemaakt heeft door te links te wezen. Het constructieve van die partij wordt door dezelfde mensen zowel verweten als ontkent.
Rutte heeft vandaag de boel omgedraaid: niet ik ben het probleem, links is dat. . Terwijl hij weet dat als hij het over rechts gaat zoeken niet alleen zijn eigen (politieke-) doodsvonnis tekent maar ook die van zijn eigen partij. En iedere middenpartij die daar aan mee zal doen. Het CDA zal een tweede pvv-echec natuurlijk niet te boven komen. D66 zal principieel niet verder rechts willen gaan dan de VVD. Als er daadwerkelijk geen licht zit tussen Hoekstra en Rutte wat betreft PvdA en GroenLinks... dan zou ik D66 raden om als advies aan Hamer te geven om de eerste formatiepogingen Rutte over rechts te laten proberen en zelf even een stap naar achteren zetten. Immers, als er minder licht zit tussen VVD/CDA met kleiner en extremer rechts dan deze partijen zien met links... dan heb je er als D66 ook niets te zoeken in een samenwerkingsverband met VVD/CDA. De principiële redenen om niet te kunnen samenwerken met het rechts op de flanken geld dan immers ook voor samenwerking met VVD/CDA. Als ik Kaag was, liet ik Rutte en Hoekstra kleur bekennen, En pakte de popcorn er bij.
@ MG1968 Vermoedelijk heb je gelijk met de suggestie dat D66 gewoon even achterover moet leunen. Het zou een stukje powerplay zijn gelijk aan het optreden van VVD/CDA nu. De vraag is of D66 dat wel wil. VVD/CDA creëren een soort verziekt politiek klimaat. Er wordt een soort banvloek uitgesproken over linkse partijen. Dat mag maar het heeft gevolgen voor de maatschappelijke verhoudingen tussen burgers. Ik denk dat D66 zoiets ongewenst vindt. Het is moeilijk genoeg enigszins met elkaar in gesprek te blijven.
Dit valt mij ontzettend tegen van Hamer. Ik dacht , dat wordt een hamerstuk. Ze zitten in een impasse. Verder regeren op neoliberale geest is niet verstandig, het roer moet om. Zakenkabinet met ministers die deskundig zijn op hun departement, dat is er nodig. Gewoon met wisselende meerderheden regeren. Eerst een begin maken naar de sociaal democratie en het Rijnlandse model, gecombineerd met omgooien economie tbv milieu en klimaat.
@druppel En waarom moet het om? Omdat het niet rood is? Nou de normale kiezer in NL vond wel best. Alles waar links zich over opwond deed er niet toe; en wat links had moeten doen in de ogen vd kiezer daar deden ze niets aan. Helder toch.
De roep om een zakenkabinet gaat uit van de veronderstelling dat het 'runnen' van een land niet politiek is, en er nimmer sprake is van belangenafwegingen die vanuit verschillende maatschappelijke zienswijze andere uitkomsten hebben. Dat probleem, de insteek van het bestuur, los je niet op door met wisselende minderheden te regeren. Je kunt namelijk op dat niveau van de uitvoering domweg niet micro managen. Laat het bestuur dat zijn wat het domweg is: politiek. Bij een zakenkabinet zal er ook gewoon politiek gevoerd worden maar dan niet democratisch. Ja inderdaad. Zoals in het bedrijfsleven. Daarnaast... je toevoeging 'sociaal democratie' en 'Rijnlands model'. Je wilt dus eigenlijk gewoon een zakenkabinet dat jou politieke agenda uitvoert. Ja zo is het wel makkelijk roepen voor een zakenkabinet. Maar natuurlijk ook dictatoriaal. Wist je hé?
Hamer doet het erg goed, ben zeer gecharmeerd van deze kanjer. Ik vind dat de PVDA ondanks niet zo'n goed resultaat tijdens de verkiezingen mee moet doen met de nieuwe regering, dat heeft ze dubbel en dwars verdiend. Het CDA moet wat mij betreft zeker afvallen (de omgang met Omtzigt moet bestraft worden). Ik denk aan een coalitie PVDA, GL, D66, VVD, en eventueel Dierenpartij, VOLT en eventueel SP erbij voor een meerderheid.
Ik moet je eerlijk bekennen dat ik het CDA van alle middenpartijen het minst zie zitten. De VVD is in elk geval nog voorspelbaar in het gedrag. Het CDA is dat veel minder en het onderliggende gedachtegoed wordt geïnterpreteerd hoe het op dat moment het beste uitkomt. Inconsistente club. Van Lienden vind ik dan ook helemaal passen bij die partij.
Blijft ook wel bizar dat Groenlinks een aantal keren aan tafel zat bij deze gesprekken. Het programma staat immers ver af van wat de meerderheid van de kiezers wil. Alleen maar tijdverlies en helaas koren op de molen van PVV, Ja21, FvD ivm minachting vd kiezers. Tactisch heel dom van de Informateur.
Wat wil de meerderheid van de kiezer Rutger? En moet iedere partij zich voegen naar die meerderheid of moet Hamer zoeken naar constellaties van partijen die een kans van slagen hebben om gezamenlijk een handtekening onder een akkoord te plaatsen. Je begrijpt dat als iedere partij dat doet wat jij wilt -zich voegen- je eigenlijk ook nog maar 1 partij nodig hebt. Nee, dat is niet democratisch. Goh. Een meerderheid van de kiezer wil niet dat er over rechts geformeerd wordt overigens. Hoe hard iedereen ook roept dat er een rechtse meerderheid is. Dus ik herhaal mijn vraag: wat wil die meerderheid volgens jou Rutger? Voortzetting huidige coalitie? Dat wil de D66 kiezer absoluut niet. Niet meer met de CU en absoluut een progressiever beleid.
Wat Hoekstra doet is vanuit zijn perspectief heel logisch om twee redenen: 1. Playing hard to get is een beproefde methode om er meer uit te halen als ze hem echt er bij willen. 2. Hoe meer hij voor elkaar krijgt en hoe meer druk er ontstaat hoe makkelijker Hoekstra het kan verkopen naar zijn achterban. Dus nu wordt de druk opgebouwd en onder druk wordt alles vloeibaar. Maar als de spanning teveel opbouwt kan het lijntje ook breken om er nog maar eens een metafoor bij te halen. Het lijkt mij daarom goed dat Hamer ook eens met bijvoorbeeld Volt gaat praten. Dan laat je aan het CDA zien dat er ook alternatieven zijn: graag of niet.
Hoekstra heeft maar 2 opties. De oppositie in of inbinden wat betreft zijn bezwaren op links. Nogmaals over rechts komt het CDA niet meer te boven. Hoekstra weet dat en zal dat ook niet serieus overwegen. Dus: bal terugspelen. Hoekstra, Rutte beken maar kleur. Laat maar zien dat er minder licht tussen jullie partijen zit met betrekking tot het rechts op de flanken dan dat er zit met links. Start de formatie maar over rechts. Lukt die formatiepoging kom je goed weg want partijen die een gedachtegoed hebben dat nogal aanleunt tegen het rechts op de flanken wil je niet mee samenwerken. Blijken er toch te veel verschillen te bestaan (en het 'rechtser-' midden wel nog een moraal heeft) dan vervallen de onderhandelingsstrategieën die je nummert onder 1 en 2. Het zou me verbazen als Rutte en Hoekstra daadwerkelijk een poging willen ondernemen over rechts. Dan geven ze alles uit handen.
Het enige waar Hammer tijd voor nodig heeft is het wachten tot de politieke realiteit is doorgedrongen bij de achterban van de potentiele coalitiepartijen dat er geen enkel realistisch scenario is zonder Rutte. Als je om moreel ethische redenen niet met Rutte in zee wilt kun je maar 2 dingen doen 1: In zee gaan met partijen die politiek bedrijven op een manier die moreel/ethisch heel wat discutabeler is als de VVD (pvv, fvd, denk, sgp, ja21, 50+, bbb en Bij1). 2: Een wonderlijke megacoalitie vormen met alle serieuze partijen behalve de VVD. Waarbij je D66, CDA, SP, PvdA, GL, PvdD en CU nodig hebt voor een nipte meerderheid van 76 zetels. (of 79 zetels als je Volt meeneemt). Kortom de VVD en daarmee Rutte is onmisbaar. Rutte gaat dus nergens heen en wacht rustig af. (besef hierbij ook dat de enige consequentie voor een lange formatie is dat hij langer de status van demissionair heeft. Iets waarvan, door corona, de impact beperkter is omdat iedereen begrijpt dat je voor het bestrijden van een pandemie niet kan wachten tot er eindelijk een nieuw kabinet is).
Als Rutte onmisbaar is én aangeeft niet met PvdA en GroenLinks te willen. Laat hem dan maar over rechts proberen te formeren. Zijn onmisbaarheid zal uiteindelijk zijn zwakte blijken. Hij zal links- of rechtsom degene zijn die de meeste concessies moet doen. En over rechts overleeft zijn partij niet.. Hij komt wel terug bij PvdA en GroenLinks, want ieder alternatief is domweg minder aantrekkelijk voor de VVD. Nieuwe verkiezingen incluis.
PvdA moet gewoon GL loslaten. GL heeft zich onmogelijk gemaakt ondertussen in de politiek. Met alleen PvdA is de formatie zo gepiept, maar die kramp tussen de twee is voor mij onverklaarbaar. Ik had Ploumen toch wel wat hoger ingeschat qua karakter en principes.
´´maar die kramp tussen de twee is voor mij onverklaarbaar´´ Zelfs na al die uitleg?
Waarom zou de PvdA GroenLinks loslaten? Voor een meerderheidskabinet komt de VVD en het CDA uiteindelijk terug bij links. Want ieder ander alternatief zal D66 afhaken (die gaan principieel niet over rechtser dan de VVD en het CDA) en dan blijft niets over wat aantrekkelijk is voor VVD en CDA. Alle andere opties hebben een zo hoog afbreukrisico dat keuzes daarvoor wel eens het einde van VVD en CDA kunnen betekenen als machtspartijen. Gaan ze niet voor kiezen. Ik begrijp heel goed waarom GL en PvdA elkaar vasthouden. Laat Rutte maar kleur bekennen. Hij was toch aan zet?
De traagheid zit vooral in de problemen die partijen hebben met het uitleggen aan de achterban. Er zijn 5 partijen in gesprek 6 als je CU meeneemt. Dus moet er uitleg gegeven kunnen worden dat bij een groot deel van het politieke spectrum realistisch lijkt. Dat is al verschrikkelijk moeilijk. PvdA/GroenLinks moeten hun achterban overtuigen van het feit dat het met Rutte moet. Dat is een vrijwel onmogelijke opdracht. De VVD/CDA moeten gaan uitleggen dat de boeren echt een groot probleem zijn. Ook heel ingewikkeld. Dat is er nog het probleem van de achterbannen. Iemand schrijft hier: Links heeft duidelijk verloren in de verkiezingen dus waarom geen kabinet VVD, D66, CDA, VOLT en JA21 proberen te vormen? Dus ook het begrijpertje bij een groot deel van de kiezers is niet al groot. Dat is te zien in meer reacties. Mensen zien zichzelf als het toonbeeld van redelijkheid en nuance en verkondigen vervolgens de meest extreme opvattingen. Waar iedereen dus tegenaan loopt is het probleem van de legitimering van de samenwerking. Als het breekt, dan breekt het daarop. Niet op de poppetjes en niet op de inhoud. Maar op het probleem van het draagvlak bij de achterban. In feite kan je zeggen dat er naar het volk wordt geluisterd en dat het volk regeert. Maar er zijn vrijwel geen onderwerpen waarover het volk overeenstemming heeft. En dat maakt de formatie erg moeizaam.
@Daan, ("Waar iedereen dus tegenaan loopt is het probleem van de legitimering van de samenwerking.") Omdat iedereen steeds blijft om de hete brij draaien, staat u mij toe uw zin feitelijk aan te vullen: ("Waar iedereen dus tegenaan loopt is het probleem van de legitimering van de samenwerking met pathologisch vergeetachtige Meneer Rutte") Denk ik zelf dat er een typisch virus onder VVD-leden betreft, gelet op het feit dat ene Teeven toen hetzelfde symptomen openbaar deed vertonen.
"Mensen zien zichzelf als het toonbeeld van redelijkheid en nuance en verkondigen vervolgens de meest extreme opvattingen." Spiegeltje spiegeltje aan de wand...
"Dus ook het begrijpertje bij een groot deel van de kiezers is niet al groot." Rechts zal een meerderheid in het nieuwe kabinet hebben, dus het beleid zal ook rechts van het midden zijn. Dat is voor partijen als Volt en JA21 makkelijker uit te leggen aan de achterban dan voor PVDA/GL. Zo ingewikkeld is dat toch niet? Moet ook voor Daan te bevatten zijn.
@ Libertain Jij schrijft: is het probleem van de legitimering van de samenwerking met pathologisch vergeetachtige Meneer Rutte Er ligt wel wat meer dan dat. Maar Rutte speelt een rol. @ JasDon Jij schrijft: Spiegeltje spiegeltje aan de wand… Ik heb nergens beweert dat ik genuanceerd en redelijk ben. Ik heb beweerd dat types zoals jij ten onrechte denken dat ze redelijk en genuanceerd zijn. Dus weer heb je niet goed gelezen en begrepen wat ik schreef en weer schrijf je een reactie die nergens op slaat. Het gebrek aan inzicht bij sommige mensen levert mij soms Van Gaal achtige gedachten op. @ Abel Jij schrijft: Dat is voor partijen als Volt en JA21 makkelijker uit te leggen aan de achterban dan voor PVDA/GL. Zo ingewikkeld is dat toch niet? Moet ook voor Daan te bevatten zijn. Dat Volt en Ja21 geen potentiele regeringspartijen is zo voor de hand liggend dat ik dat maar niet ga toelichten. Als je dat zelf niet begrijpt mis je ook het vermogen een uitleg te begrijpen.
@Daan Maar geef dan eens antwoord op de vraag van de niet begrijpertjes dat VVD CDA D66 Volt en JA21, instabieler zou zijn dan VVD D66 CDA EN PvdA met GL? Omdat u dat niet ziet zitten met het rode hart van u, maar de kiezer heeft blijkbaar niet veel op met 4jr PvdA en GL in de oppositie...
@Buitenstaander. D66 en Volt gaan niet met JA21 in één regering. En je weet vast waarom niet.
@ Buitenstaander Jij schrijft: Maar geef dan eens antwoord op de vraag van de niet begrijpertjes dat VVD CDA D66 Volt en JA21, instabieler Waarom zou ik dat doen? Iemand die een dergelijke vraag stelt kan niet meer voorzien worden van een serieus antwoord. De vraag stellen betekent dat de vragensteller totaal geen begrip heeft van de politieke verhoudingen. Geen benul heeft van de verschillende visies van die 5 partijen. Dus alles wat ik op schrijf, al zou ik heel erg mijn best doen, wordt toch niet begrepen. De vragensteller zit in een andere wereld waarin andere wetten gelden. En daarvoor is een speciaal begrijpertje nodig. Zoiets als dat wat een viruswappie heeft. Ik meen dit overigens geheel serieus voordat dit wordt begrepen als een poging de vragensteller belachelijk te maken. Ik geef hier een volstrekt feitelijk antwoord.
@ MG1968 Nee dat weet hij niet. Hij ziet dat niet zo. Dit is nou waarom ik denk dat argumenten soms geheel zinloos zijn. Wij hebben daar eerder dingen over heen en weer geschreven. Ik weet dat jij bij voorkeur uitgaat van redelijkheid aan de overkomst. Dat respecteer ik. Maar die is er vaak dus niet.
Het is vechten tegen de bierkaai Hamer. Hoekstra en Rutte hebben besloten het land nog verder naar rechts te trekken, want de schulden die de pandemie hebben opgeleverd, moeten terug worden betaald. Hoekstra nam al eens een voorschotje dat die schulden niet betaald gaan worden door het bedrijfsleven. Niet moeilijk te raden door wie dan wel. Dan is een links blokje met 17 zetels in de Kamer een sta-in-de-weg.
("Hoekstra en Rutte hebben besloten het land nog verder naar rechts te trekken, want de schulden die de pandemie hebben opgeleverd, moeten terug worden betaald. Hoekstra nam al eens een voorschotje dat die schulden niet betaald gaan worden door het bedrijfsleven. Niet moeilijk te raden door wie dan wel. ") Correct. Het heet WV of zoiets, denk ik.
"Hoekstra en Rutte hebben besloten het land nog verder naar rechts te trekken" Nee, dat heeft de stemmer gedaan.
Merel - het is toch duidelijk dat de kiezer bepaald heeft dat rechts de voorkeur heeft. Dat mevr. Hamer, die ik zeer waardeer, moet uitzoeken hoe er een regering moet komen is een grapje van de spraakmakers. En regering van 5 partijen, dat is toch ook komisch. Ik zou een deadline stellen en als het dan nog niet rond is dan maar nieuwe verkiezingen waarbij d66 vooraf meldt of ze over rechts of links gaan. Zal misschien wel wat kiezers op andere gedachten brengen maar dat moet dan maar. Zo kan het niet!
@JasDon “Dat heeft de stemmer gedaan.” Tsja, dat moet je Rutte nageven: het solidariteitsgevoel heeft hij er, zoals de VVD het hoog in het vaandel heeft staan, grondig uitgeramd bij een groot deel van de bevolking.
Het land heeft verhoudingsgewijs gestemd voor een kabinet dat wat meer aan de rechterkant ligt. Zowel PvdA als GL er bij betrekken zorgt alleen maar voor een groei van de FvD en de PVV.
Hamer komt er achter dat het er tussen wrikken van haar eigen partij nog niet zo makkelijk is.
Djen Dat is inderdaad nog niet zo makkelijk, om een regering te vormen, die dan ook inderdaad kans van slagen heeft. IK denk dat u de PvdA en Hamer te veel macht toebedeelt, wanneer die daar de oorzaak van vormen. Maar dat ziet u ook wel in, wanneer u even nadenkt.
Je gaat je toch afvragen wat Klaver van iemand weet waardoor ze hem niet gewoon aan de kant vegen. Nou ja, dan maar weer tegen de wens van de kiezer in. Als Rutte slim is, en dat is hij, gaat hij er in mee en laat deze combi zo snel mogelijk vallen. Op naar Rutte 6!
"Je gaat je toch afvragen wat Klaver van iemand weet waardoor ze hem niet gewoon aan de kant vegen" En in deze opmerking kun je de naam 'Klaver' netzogoed vervangen door Rutte, of Hoekstra. Vooral die eerste. Want die heeft toch nogal wat op zijn kerfstok aan nietherinnerde zaken.
Haan Ik vraag me af, waarom iemand zich zoiets gaat afvragen. En wat de wens van de kiezer is/was, dat weet niemand.Dat is dan ook een prachtige dekmantel om zich achter te verschuilen.
Die 5 partijen coalitie gaat er natuurlijknever nooit niet komen. Dit heeft veel weg van een toneelstukje voor de bühne, een pro forma informatie om links het gevoel te geven dat deze optie serieus is verkend. Zou voor zowel de VVD als het CDA electorale zelfmoord zijn, getuige de revolte van de hardliners bij de liberalen. Een minderheidskabinet is IMO de enige kansrijke mogelijkheid. "Best of both worlds". Progressief op medisch/ethische kwesties, behoudend op migratie en Europese integratie en bovenal een realistisch en haalbaar klimaatbeleid.
Beste wat Ploumen, Klaver en Kaag kunnen doen is hun ideaal altijd blijven volgen en zich onwrikbaar opstellen. Gewoon een kabinet VVD,CDA, D66 met PvdA én Groenlinks formeren en anders gaan VVD en CDA maar fijn voor een optie met PVV, FvD, JA21, SGP en CU. Want die optie is helemaal kansloos natuurlijk. En wat denk je van een D66 kabinet waarbij VVD of CDA aan de kant staat? Vraag me af of Kaag sterk genoeg is om d´r idealen door te drukken. We zijn nog maar twee maand bezig dus we hebben nog tijd genoeg.
Alsof het CDA hiermee haar kiezers gaan bevreemden. Zelfs in de Rutte-juichclub (VVD) komen nog wat oude stemmen naar boven, uit de tijd dat de VVD liberaal was, om zich tegen deze coalitie te keren. Kortom: vooral het CDA zal nee blijven zeggen. "En wat denk je van een D66 kabinet waarbij VVD of CDA aan de kant staat? Vraag me af of Kaag sterk genoeg is om d´r idealen door te drukken": een zwak minderheidskabinet dus. Ik denk dat we het oude kabinet terug krijgen. De meest realistische optie.
Een rechtse coalitie doet de verkiezingen eer aan. Waarom moet de grote verliezer GroenLinks meedoen, ik snap dat echt niet?
@Break on, goed punt - laat maar dan de VVD hun jarenlange natte droom, of was het enkel Fritzie zijn eigen natte droom, gaan uitvoeren en derhalve samen met PVV gaan regeren. Komt dan puntje bij paaltje terug.
break - "...nog tijd genoeg.." Ik ben blij dat je ook sarcasme beheerst.
"En wat denk je van een D66 kabinet waarbij VVD of CDA aan de kant staat?". Dat zou de beste kans zijn op ander leiderschap. Overigens is het al 2maanden sinds de verkiezingen. Maar de formatie duurt maar net 3 weken. Die is opgehouden door een discussie als gevolg van en over het oude leiderschap. En de betreffende leider.
@Joap "Een rechtse coalitie doet de verkiezingen eer aan. Waarom moet de grote verliezer GroenLinks meedoen, ik snap dat echt niet?" Een VVD- en/of D66 coalitie doet de verkiezingen eer aan. Waarom moet de grote verliezer, CDA, meedoen?
Nee hoor we hebben nog tijd genoeg. Trek er maar gewoon nog een half jaar voor uit. De issues die spelen lopen wel door en de rest gaat alleen maar om geld. De kiezer heeft links, rechts (CDA en VVD, toch?) en extreem rechts gestemd (PVV, FvD en JA21) Dus of een rechts kabinet der wille des volkes is? Een extreemrechts kabinet is in dit land gedoemd te mislukken. Want dan moet die schreeuwers op rechts zo ineens doen wat ze beloofd hebben. En dan maken ze zelf deel uit van het establishment. Dan komt ook nog aan het licht dat ze heel slecht besturen kunnen en meer bezig zijn elkaar de tent uit te vechten. Weg is de matige populariteit van extreemrechts. VVD en PVV hebben we gezien. Been there. Seen it. Nou niet bepaald een daverend succes nietwaar? En inderdaad dat ziet vdBemt goed, waarom moet de grote verliezer het CDA persé meedoen? Nog bedankt voor de meermalen met hand en tand verdedigen van m´n standpunten overigens vdBemt.
goed nieuws hoe langer er geen coalitie is hoe beter voor iedereen
Het lijkt me dat de formatie in een impasse zit en ik ben bang dat extra tijd voor Hamer hier niet gaat helpen. Links heeft duidelijk verloren in de verkiezingen dus waarom geen kabinet VVD, D66, CDA, VOLT en JA21 proberen te vormen?
Volt en Ja21? 2 nieuwe, en daarmee instabielere, partijen die totaal tegengestelde standpunten hebben? De concesies die Rutte zal moeten doen aan VOLT zal Eerdmans nooit ondertekenen want dan rent zijn achterban weer direct terug naar Baudet En Vica versa zal het waarschijnlijk vrij lastig zijn om voor de Nederlandse Volt afdeling om beleid te onderschrijven dat direct ingaat tegen de gedeelde Europese standpunten van Volt
De tegenstellingen tussen VVD/CDA en GL zijn ook groot. Helaas vindt je geen coalitie die het op alle belangrijke zaken met elkaar eens zijn. Wanneer op een aantal belangrijke zaken (energietransitie, immigratie, woningbeleid, herstel na Corona) overeenstemming kan worden bereikt dan heb je al veel bereikt. Ik begrijp niet dat een nieuwe partij in principe onstabiel moet zijn. Er zijn voorbeelden van nieuwe partijen die niet stabiel waren (FVD) maar ook voorbeelden van oudere partijen die niet echt stabiel waren (PvdA, CDA, PvdD, VVD).