In discussies over klimaat, stikstof en energie heeft niemand het over de Nederlandse weerstandskracht

Dat geeft een onveilig gevoel.

Omwonenden maken zich zorgen over het plan om buiten het rustieke dorp Borssele twee nieuwe kerncentrales te bouwen. Ze zijn bang dat hun kleine gemeenschap overhoop wordt gehaald door de enorme bouwactiviteiten, die ook nog eens zeker tien jaar zullen duren. Je kunt nog veel meer bezwaren tegen zulke nieuwe buren opperen. Dat gebeurt ook. Kernenergie blijft de meest controversiële remedie tegen de CO2-uitstoot.

Toch is één argument spectaculair afwezig in alle discussies. Het is niet slim twee kerncentrales naast elkaar te bouwen: daarmee creëer je een perfect doelwit voor raketaanvallen door de vijand.

De laatste dagen vond een belangrijke verschuiving plaats in de machtsverhoudingen. China bracht een verzoening tot stand tussen het Iraanse regime en dat in Saoedi-Arabië, die de afgelopen zeven jaar op voet van oorlog met elkaar leefden. Belangrijk detail: China is al lang de grootste klant van het staatsoliebedrijf Aramco. Dat versterkt de positie van Rusland dat in Iran momenteel een nuttige bondgenoot heeft. De wereld wordt iedere keer een stukje gevaarlijker voor de landen in het westerse bondgenootschap. 

Oorlog in Europa is tegenwoordig een reële dreiging. We zien hoe Rusland in Oekraïne probeert met gerichte aanvallen op energiecentrales de samenleving te ontregelen.

Op dit soort risico's bereidt Nederland zich absoluut niet voor. Ons land zou ernaar moeten streven dat de opwekking van energie zo decentraal mogelijk geschiedt en dat buurten en dorpen zoveel mogelijk hun eigen elektriciteit opwekken. Er zijn hier en daar experimenten gaande met bezitters van zonnepanelen die hun overtollige energie niet terugleveren aan het net maar aan de buren. Men zou zich ook kunnen voorstellen dat windmolens hun stroom allereerst leveren aan de directe omgeving. Zo wordt het moeilijk met gerichte aanvallen op grote energiecentrales chaos te scheppen.

Ook op ander gebied wordt geen rekening gehouden met de mogelijke gevolgen van oorlog. De Nederlandse landbouw – en dan in het bijzonder de veeteelt – zou in grote problemen raken als de invoer van voeders uit verre landen, bijvoorbeeld Brazilië, stokte. Boze boeren rijden wel met grote tractoren rond waarop staat "Geen boer, geen voer" en meer van dat fraais, maar dat is leugenachtige propaganda.

In een gevaarlijke wereld zou Nederland moeten beschikken over een boerenstand die de bevolking zoveel mogelijk met zijn producten kan voeden. Dat dient gevolgen te hebben voor wat er verbouwd wordt. Veeteelt heeft in zulke omstandigheden alleen een plaats als de dieren gevoed worden met plantaardig materiaal dat voor menselijke consumptie ongeschikt is, in ieder geval als de nood aan de man komt. Dat betekent een reusachtige transformatie van de landbouw. Uitgangspunt daarvan dient te zijn: aan het eind van het proces is iedereen die boer wil zijn, nog steeds boer. Vers twee is het verdienmodel.

Er is geen nationaal plan voor de bouw van schuilkelders. In plaats daarvan worden we vergast op een heleboel theoretisch gelul over de gunstige werking van militaire en burgerlijke dienstplicht op de karaktervorming van jongeren. Terwijl de vraag zou moeten luiden: kunnen wij dankzij deze dienstplicht de weerbaarheid van Nederland daadwerkelijk vergroten in plaats van dat wij veel energie besteden aan het onvoldoende opleiden van jongeren die tot niet veel meer kunnen dienen dan kanonnenvoer?

Voor de goede orde: hier wordt niet bepleit dat we oplossingen van de klimaat- of de stikstofcrisis geheel in het teken van oorlog en oorlogsdreiging moeten plaatsen maar wel dat militair-strategische overwegingen hun plaats verdienen in het nationale debat.

De politici gaan tot woensdag door met hun schijngevechten. Dat is irritant en heel vermoeiend. Erger: het geeft een onveilig gevoel.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Luister naar het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: het morele gezag van de Verenigde Staten.