#ikkijknietweg

De loyaliteit van een kind in de richting van zijn vader of moeder is van nature groot. Zelfs als er sprake is van grove mishandeling van het kind door zijn ouder(s) houden kinderen geregeld hun kaken stijf op elkaar richting de buitenwereld. Geen enkel kind wil de vuile was buiten hangen en zijn ouders in diskrediet brengen. De schaamte voor je papa of mama kan zich soms zelfs ontwikkelen tot een schuldgevoel bij het kind in kwestie. Woorden die ik niet alleen baseer op theoretische inzichten of op verhalen over onze leerlingen.

Ik kan namelijk helaas ook putten uit persoonlijke ervaring. Als kind was het niet makkelijk om dat te erkennen en dat is het nu, vele jaren later nog steeds niet. Degene die voor mij het verschil maakte, was een leerkracht op de middelbare school. Het luchtte enorm op, vond bij haar een luisterend oor en voelde me bij haar veilig. Juist leerkrachten kunnen in het signaleren van kindermishandeling een cruciale rol spelen. En eerlijk is eerlijk: dat geldt wellicht ook onze leerkrachten van B ie zonderwijs.

De week van 14 tot en met 20 november was de landelijke Week tegen Kindermishandeling. Een mooi initiatief om dit gevoelige onderwerp maatschappelijk bespreekbaar te maken. Een speciale ‘ Tasksforce kindermishandeling en seksueel misbruik ’ riep met de online campagne #ikkijknietweg terecht op om in actie te komen bij een vermoeden van kindermishandeling. Want elk jaar zijn 119.000 kinderen in Nederland slachtoffer van een vorm van mishandeling. Deze mishandeling of verwaarlozing kan lichamelijk, emotioneel en/of seksueel van aard zijn.

Helaas moet ik constateren dat de nodige leerlingen van onze scholen in Midden-Brabant ook slachtoffers van mishandeling of verwaarlozing (kunnen) zijn. De Taskforce schrijft in haar rapport zelfs dat kinderen met een verstandelijke beperking “drie tot vijf keer zo veel risico op mishandeling of misbruik lopen als andere kinderen”. Juist kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking zijn op nagenoeg alle scholen van B ie zonderwijs te vinden. Ook onder andere kinderen met bijvoorbeeld een (ernstig) gedragsprobleem of psychiatrische stoornis bevinden zich de nodige slachtoffers van mishandeling en misbruik. Sterker nog: sommige leerlingen hadden zonder mishandeling mogelijk niet eens op één van onze speciale scholen gezeten.

De Taskforce heeft verschillende waardevolle aanbevelingen geformuleerd in haar rapport, waaronder aan mensen als ik: onderwijsbestuurders. “Bestuurders in het PO, VO en MBO moeten hun docenten voorlichten en trainen in het bespreekbaar maken van kindermishandeling en seksueel misbruik, zodat leerlingen en studenten zich vrij voelen om er in de klas over te praten en leerkrachten mogelijke mishandeling tijdig kunnen signaleren.” In 2017 bezoek ik dan ook een collega-onderwijsbestuurder uit Zuid-Limburg die onderdeel vormt van de zogeheten “koplopersgroep”, zodat onze organisatie van deze ervaringen kan leren.

Toen ik een jaar of 14 was, nam ik voor het eerst een leerkracht in vertrouwen om onder meer over kindermishandeling te spreken. Achteraf bezien, was dat het begin van een aantal belangrijke ontwikkelingen in mijn leven. Dagelijks vervullen velen van mijn collega’s een vergelijkbare rol en doen ze al wat de Taskforce ons adviseert. Maar daar waar er nog collega’s zijn die nog in beperkte mate met leerlingen over mishandeling te spreken, behoren we hen als onderwijsinstelling te helpen zich daartoe te ontwikkelen. Al dan niet met behulp van onze samenwerkingspartners uit de zorg, welzijn of politie en justitie. Want zoals de voorzitter van onze PO-Raad al wijs zei: “Ieder kind dat slachtoffer is van kindermishandeling, is er een te veel’’.