Ik verheerlijk wel mijn moeder
Het was een prachtig WK in Qatar waar het Marokkaans elftal geschiedenis heeft geschreven en dat voor de Marokkanen in Marokko en de diaspora (waaronder ik) veel vreugde heeft gebracht. Een beeld waarbij de moeders, zelfs door koning Mohammed 6, op de voorgrond staan. Het eren van je moeder, in plaats van het zoenen van je via-Instagram-verworven-model-vriendin. Stervoetballers, waaronder Achraf Hakimi (Paris Saint-Germain), steken hun liefde voor hun moeder niet onder stoelen of banken. Zo vertelde Hakimi trots hoe hard zijn ouders als arbeidsmigranten in Madrid werkten om hem te ondersteunden en faciliteren in zijn dromen. En toch lukt het sommigen om van zoiets moois, iets lelijks te maken. Daarom schrijf ik dit stuk als reactie op de ‘column’ van Rosanne Hertzberger in NRC.
Hertzbergers column interpreteerde ik als een betoog aan wantrouwen van en minachting naar het Marokkaans WK-succes en onze moeders. Ze zocht in de ogen van de moeders wie het kreng was en vindt de verheerlijking niet op zijn plaats. Het lijkt alsof je het nooit goed kan doen, want er is altijd een stok om een hond mee te slaan. Het hele stuk getuigt van intellectuele armoede geschreven vanuit etnocentrisme en eurocentrisme zonder enig besef van historische en culturele context. Hertzberger roept op om te stoppen met het verheerlijken van ‘de moeders’. Ik roep op voor het eren en verheerlijken van je moeder.
Mijn moeder komt uit een klein dorpje in het Rifgebergte in de regio Chefchaouen. Zij leefde in armoede en met weinig tot geen middelen. School was een luxe, niet alleen voor mijn moeder, maar voor velen met haar die in afgelegen gebieden in de bergen leefden. Dankzij de dappere actie van mijn vader, die begin jaren ’70 emigreerde naar Europa op zoek naar een beter leven en toekomst, kwam mijn moeder in 1985 naar Amsterdam. Een stad waarvan de taal, klimaat en bewoners wereldvreemd voor haar waren, maar van één ding was zij zeker: hier heb je kansen! Net zoals een aantal moeders van de spelers van het Marokkaans elftal, heeft ook mijn moeder haar weg moeten vinden in de nieuwe wereld en het nieuwe leven. Kansen die onze ouders niet hadden waren er voor ons wel, maar niet vanzelfsprekend. Al kon mijn moeder in mijn jeugd niet lezen en schrijven, wist zij als geen ander hoe belangrijk educatie is. De kinderen in mijn klas hadden ouders die hen hielpen met huiswerk, hun werkstukken nakeken en wiskunde uitlegde. De meesten met mij moesten het allemaal zelf uitvogelen. Is niet erg, het maakte ons alleen maar sterker.
Ik kan me goed herinneren hoe mijn moeder nachtenlang met mij wakker bleef wanneer ik moest studeren. Hoe zij mij constant van thee voorzag en dat ik genoeg te eten had. Hoe mama altijd een gebedje voor me deed voor ik mijn examens ging maken. En toen kwam die belangrijke dag, de dag dat ik thuis vertelde dat ik aan mijn promotieonderzoek mag beginnen. Mijn moeder barste in tranen en dankte God op haar knieën en zei: ‘’Ik heb nooit een school van binnen gezien en mijn dochter mag zichzelf straks doctor noemen.’’ Het was een generationeel succes. Dat geldt voor vele kinderen van migrantenouders. Het verschil in succes is immens, en met weinig middelen toch nog heel ver kunnen komen.
“We doen het voor onze kinderen, we trekken de broekriem strakker, zullen lijden en zwoegen zodat jij op het veld kan rennen of aan de eettafel studeren voor je parasitologie examen.”
Mijn moeder was mijn steun tijdens mijn PhD-traject. Zij fietste vaker naar het ACTA toe om mij avondeten te brengen of sleutels op te halen om mijn woning op te ruimen. Ik weigerde het meermaals, maar dat was haar manier van helpen. Haar woorden waren dat ze niet met me kan sparren over methodologie, ze niet mijn stukken kan lezen of verbeteren en weinig snapt van wetenschap. Wat ze wel snapte was hoe intens zwaar het kan zijn. Ze zocht naar manieren om mij te steunen. Dat doen alle moeders ongeacht afkomst. Daarom hoef je niet als columnist te gaan zoeken in de ogen van de moeders wie het kreng was in het succes van haar zoon. Daarmee zet je anderen weg als minder waard, ongeacht je succes en hoe goed je het doet, je bent minder waard.
Maar waar zijn de vaders?
Aan Rosanne en haar gelijkgestemden: als wij, zoals ik in dit stuk, licht schijnen op onze moeders, betekent het niet dat we het licht van onze vaders ontnemen. Dat je het niet begrijpt hoeft ook niet, want onze situaties zijn onvergelijkbaar. Het betekent niet dat jouw visie op de wereld de referentie is waaraan we de rest moeten toetsen om sensitiviteit en specificiteit in cijfers te berekenen, we zijn geen diagnostische instrumenten. Jij mag er zijn en wij ook, ook in hoe we eren, leven en ervaren. Terwijl de generatie voor ons vaak niet eens kon lezen of schrijven, hebben zij wel zonen en dochters op aarde gebracht die prachtige dingen doen op het wereldpodium of gewoon bij jou in de wijk. Dit zijn verhalen waarmee je anderen motiveert en doorvertelt en niet waar je overheen schijt en argwanend wegzet met een stuk in NRC.
Dus bij deze: Je moeder.
Praat mee
Reacties (103)
Een week na haar geruchtmakend stuk, het laatste van dit jaar van Rosanne's hand, en jawel, weer vol op het orgel. terwijl iedereen denkt dat het slecht met ons gaat (klimaat, gasprijs, stikstof, immigratie), stelt zij doodleuk dat het eigenlijk verrassend goed gaat, let op dat "eigenlijk", ze begint al terug te krabbelen dus. Ook typisch: terwijl heel Twitter roodgloeiend stond, en zelfs doorbrandde (account opgeheven vanwege de bagger), geen enkele brief erover in de NRC, en zijzelf of andere nrc-medewerker ook geen comments meer, dus de NRC houdt niet zo van schandaaltjes, daarvoor moeten we bij de Telegraaf zijn, of andere beluste media (of Joop.nl?).
Mooi, indrukwekkend en voor velen in dit land leerzaam verhaal van. Charifa is terecht trots op haar moeder. Ik denk dat Rosanne Hertzberger dit volmondig met mij eens zal zijn. Spijtig te moeten constateren dat juist Marokkaans-Nederlandse vrouwen die het patriarchale juk zelf wel lijken te hebben afgeworpen de strekking van Hertzberger’s column niet hebben opgepakt of welbewust in de hoek smijten. So far voor vrouwelijke solidariteit. De eigen culturele identiteit gaat blijkbaar boven alles. Dat is precies wat mij in identitarisme/wokisme zo tegenstaat.
Och, gaat wel weer over, de zoveelste hype uit de USA, het land van BLM, microagressie, meToo en white innocence (lees: witte schuld of je wilt of niet).Grappig dat alle atrikelen op Joop het Wokisme uitdragen (want over de gender kwestie die Rosanne hier aankaart zou zoveel nuttige, zinvolle discussie mogelijk zijn), maar dat driekwart vd reacties (zoals die van U, van mij en vele anderen) daar juist tegenin gaan. Ja, wat zou daar toch achter kunnen zitten? het betekent in ieder geval diversiteit.
Wat ik wel eens denk, en dat geldt voor hele wereld: er zijn gewoon twee soorten mensen, de ene soort is voor moeder de vrouw, de ander voor de vrouw als maatschappelijk en productief wezen (dus voor kinderopvang etc, iets wat ze in Afrika niet zullen snappen, vraag Satya). Het grappige is, in de samenlevingen tot nu toe (de agrarische dus, waar 90% toe behoorde) bestond dit tweespalt helemaal niet, man en vrouw deden de hele dag alles samen, lees Camera Obscura voor NLse situatie). Dus ook eigenlijk niet in SubSahara Afrika, Latijns Amerika en Midden Oosten (inclusief Afghanistan). Het is gewoon iets stedelijks, westelijks, ontwikkelds (kansen, lees Charifa) van de laatste tijd, nieuwe welvaart, Tiktok, Yup, whatever.
Het is natuurlijk wel zo dat Moederdag ook in west europa al een oud en gevierd ding is, net zo belangrijk als de verjaardag van je moeder. In Oost Europa schijnt dat 8 Maart te zijn, ook soort Moederdag? O toch meer iets voor de Vrouw in Algemeen? Vaderdag kwam pas veel later, door de commercie eraan geplakt, niet echt iets wat zo intens gevierd werd, er blijft een sexe verschil, vive le petit difference....
Ik geef leiding aan een team met o.a. een Marokkaanse man en een Nederlandse man die samen woont met een Marokkaanse hoogopgeleide vrouw. De beste vriend van mijn is een Marokkaan en ik kom graag bij zijn ouders over de vloer. Ik zie en hoor veel over de problemen en discriminatie waar Nederlanders met een Marokkaanse achtergrond tegenaan lopen, maar dit hoeft niet te betekenen dat er geen kritiek mogelijk mag zijn op sommige aspecten van de Marokkaanse cultuur, zeker als het de rol van vrouwen daarin betreft en om eerlijk te zijn die is niet zo fraai af en toen. Als een in Nederland geboren meisje van Marokkaanse ouders op volwassen leeftijd met haar Nederlandse vriend op vakantie naar Marokko gaat kan ze voor meerdere jaren in de cel belanden vanwege hoererij. Andersom geldt dat voor een man niet. Dit is hoe het staat met de emancipatie van de Marokkaanse vrouwen en het zou fijn zijn als iedereen die op de teentjes is getrapt door Rosanne zich online net zo druk zou maken over de ongelijkheid van vrouwen in de Marokkaanse gemeenschap. PS Met al mijn Marokkaanse relaties kan hier wel gewoon openlijk over praten.
Dat lijkt me nou niet zo gek, Rick, een meisje loopt risico op zwangerschap door zulke close vakanties (en ook het ongeboren kind, de ouders, familie en zelfs de staat), en de jongens gaan gewoon altijd vrijuit. We hebben nu dan wel voorbehoedsmiddelen en andere seksmoraal, maar ik kan me voorstellen dat dat in de rest van de wereld, waar dat nog net iets anders ligt, wat achterlijker is dus (in onze ogen dan), nog niet opgaat.
Wat een gezwam dat nu moeder verheerlijking ineens moois zou zijn waar het niets anders is dan een ultra conservatief geluid dat al duizenden jaren alleen gepromoot wordt machismo culturen. De ultra orthodoxe christenen van Constantinopel, de roomse kerk gedurende haar hele bestaan, streng islamitische culturen, Franco in Spanje en last but not least in Nazi Duitsland. Allemaal “culturen” ja, de vraag is of alle onderdelen van alle culturen wel met verdedigd moeten worden. Triest om te zien dat veel zichzelf links noemende mensen meteen in een kramp schieten als er kritiek is op Marokkanen omdat die in hun ogen slachtoffers zijn en dus zo zwak dat voor hen opgekomen moet worden, ongeacht de inhoud van de kritiek. Overigens heeft Rosanne wel een beetje oogkleppen op voor het land waar ze zelf woont, Nederland. In ons land is de arbeidsparticipatie van vrouwen het laagst van de hele EU. Ik werd laatst geconfronteerd door een Spaans familielid met dat Nederland 30 jaar terug een progressief land was maar nu vrij conservatief, dat bleek volgens haar uit de lage arbeidsparticipatie van Nederlandse vrouwen, hierdoor zouden vrouwen minder zelfstandig zijn en afhankelijk van de mannen die het geld verdienen. In Spanje is kinderopvang voor jonge kinderen gewoon gratis en ook nog eens goed geregeld. En in Spanje als moeder niet met de nek aan gekeken door andere moeders op het schoolplein als je fulltime werkt. Dat is machismo en misogynie, van Ned mannen én vrouwen.
In heel Europa daalt het geboortecijfer en worden er pogingen ondernomen het krijgen van meer kinderen te faciliteren. Niet door betere voorzieningen voor werkende moeders maar door premies te beloven voor het krijgen van meer babies.
Een dalend geboortecijfer kan ik alleen maar toejuichen in het kader van minder mensen op aarde is minder belastend voor de natuur. En betere voorzieningen voor werkende moeders? Besef je wat je schrijft? Of bedoelde je betere opvang voor kinderen zodat beide ouders een carrière op kunnen bouwen en vrouwen financieel zelfstandig kunnen worden zodat ze niet afhankelijk van de grillen van de mannen zijn? Of is die kinderopvang alleen bedoeld om moeders ruimte te geven om een centje bij te verdienen naast hun taak als verzorgende ouder voor de kinderen?
In mijn ideale wereld verdelen ouders het werk binnens- en buitenshuis zo gelijk mogelijk. Kinderopvang zou heel wat meer moeten zijn dan kinderoppasserij. In Scandinavie is dat ook zo.
Rosanne heeft ook ogen en gezichten van de 11 moeders bestudeerd, en daarbij gereflecteerd of het wel zulke ideale moeders waren (geweest), en geen krengen, manipulatieve of dwingende ouder (zoals de Turkse karbonkel-moeder van Lale Gul er dus een was, lees haar Ik Ga Leven om hierover te gruwen). Ik zie onder de 11 maar een vrouw die er als gewone autochthone nederlandse moeder uitziet, met los haar , modieuze jurk en halfopen lachende mond met tanden bloot ( alhoewel dit laatste ook geval was bij de traditionele en pronte dame naast haar). Zou dit uiterlijk nog iets kunnen hebben betekend voor mate van knuffelgehalte??
En nu is Rosanne Hertzbergers twitteraccount verwijderd: https://twitter.com/ryhertzberger Ik kan zelf wel gaan speculeren wat de achterliggende reden is, maar heeft iemand anders al van Rosanne Hertzberger of Elon Musk een verklaring hierover gezien?
Zoveel modder in haar twitter gekregen dat ze het account maar heeft opgeheven. Ik las ook een laatste twitter op dat account van ene Arnoud v Doorn, die haar zure feminist noemde, het is dezelfde stokebrand die Lale Gul ook ooit ouderliefde en gebrek aan eerbied voor de koran verweet. Lale antwoordde hem en schold hem uit voor -darmwandabces-, je moet er maar opkomen, maar per slot is ze creatief schrijfster.
Het is alweer tijden geleden dat Simone de Beauvoir haar Deuxieme Sexe schreef, on ne nait pas femme, on le devient, ze noemt de wereld vd vrouw (aanrecht, huishouden, verstellen, wassen, kippen voeren, kinderen opvoeden en netjes kleden, boterhammen smeren etc) INESSENTIEEL, en dat vd man dus het essentiele, waar ook de vrouw naar zou moeten streven, dat heet emancipatie, en van die opgezette boom is Rosanne een late twijg, en dat gaat zo nog wel een tijdje door. In Afghanistan zijn de Taliban het hier niet zo mee eens, en krijgen de hele wereld over zich heen (inclusief mij), maar we moeten wel ietsje begrip hebben voor verschillen in samenlevingen, anders draven de patriarchale theocraten nog verder door (want die vrouwen in de NGO's zitten natuurlijk die meiden daar de hele dag door op te hitsen met hun feminisme).
Ook in Afghanistan staan vrouwen er nog wel eens alleen voor als er geld verdiend moet worden voor het gezin.
@Dirk en Danielle Ik ben het met jullie eens. Echter, als ik die steun aan Afghaanse vrouwen te ferm opschrijf, dan getuigt die steun "van intellectuele armoede, vanuit etnocentrisme en eurocentrisme zonder enig besef van historische en culturele context," als ik mevrouw Zemouri goed begrijp. Maar als ik niets zeg, dan zal ik van anderen wel weer het verwijt krijgen dat ik "geen vinger uitsteek om het lot van Afghaanse vrouwen te verbeteren." En zo is het onmogelijk om het juiste te doen.
Buitenshuis werkende vrouwen waren ook in Nederland ooit doodnormaal. Denk ook eens aan de vele weduwen en alleenstaanden die er vroeger waren. Veel feministen hielden zich bezig met het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. De geschiedenis van de vrouwenarbeid gaat schuil achter het burgerlijk ideaal van de "thuisvrouw". Die thuisvrouw was maar korte tijd in de 20ste eeuw financiel haalbaar. Alleen "belangrijke mensen" m/v deden niks.
Dan vraag ik me hier wel wat voor jou het juiste is, zoveel mogelijk duimpjes en zo min mogelijk verwijten vn de " anderen" ? Neem voorbeeld aan Rosanne, Lale Gul , Aylan Bilic en zoveel andere columnisten en auteurs, Lale schrijft: waarna ik zal eindigen, zonder familie, wegens het weigeren van hypocrisie, van middelmatigheid....en : de gapende afgrond tussen mij en mijn dierbaren is m vanaf nu zeer dierbaar. Die kiest dus ook voor een onafhankelijke, eigen mening die niet zo populair is. gek dat ze, als ze ergens aan tafel schuift op TV, niet gevraagd wordt over haar onafhankelijkheid, zelfbeschikking, afdoen hoofddoek, koranschool, maar of ze niet lijdt onder de breuk met haar moeder. neen, zegt ze dan, daar heb ik voor gekozen, lees mijn boek. Mooi voorbeeld dus, die Lale, prachtmeid (Rosanne ook trrouwens).
Het valt me op dat steeds meer landen de bemoeienis vanuit het Westen op het gebied van vrouwenrechten, democratie, milieu, economie en andere belangrijke onderwerpen, ervaren als neokolonialisme, als een soort nieuwe zendingsdrang. Dat brengt ons, inclusief mijzelf, toch wel in een soort spagaat. Het lijkt mij in ieder geval verstandiger om het in dit geval niet over Marokko te hebben, maar over de positie van vrouwen in Nederland. Inclusief die met een andere culturele/etnische achtergrond. En ik kan me niet voorstellen dat Charifa Zemouri dat niet belangrijk vindt. Het is terecht dat ze in Marokko niet zomaar al onze kritiek slikken. Tegelijkertijd lijkt het me ook niet terecht dat Nederlanders met een Marokkaanse afkomst de culturele verworvenheden die we in Nederland vaak met veel moeite hebben bereikt, willen tegenwerken.
Zemouri kreeg zelf de kans om te studeren. Na 16-18 jaar of meer onderwijs ga je ook gewoonlijk niet thuis zitten.
En dat is het natuurlijk ook gewoon, vorm van neokolonialisme, en dan van de goed soort. Ja,alle vormen van kolonialisme zijn na de oorlog eigenlijk alleen maar in het verdomhoekje gedreven, maar deze vorm ervan is hardnekkig, en uiteindelijk misschien ook de redding van de mensheid.
Ik begrijp de ophef niet anders dan lange tenen. Het stuk gaat slecht over het feit dat daar waar godsdienst de dienst uit maakt, vrouwen de pineut zijn.
Ik begreep de ophef niet, of anders dan lange tenen. Het stuk gaat over het feit dat waar godsdienst de dienst uit maakt vrouwen de pineut zijn.
Niemand de reportage gezien over Nederlandse moeders en hun ( beroemde) turndochters ( en zonen)?
Je hebt reden je moeder te verheerlijken. Ze heeft veel voor je gedaan. Ik vond het mooie beelden, de mannen, de koning en de moeders. Niet alles hoeft op ieder moment in de keerzijde te worden getrokken. Alles wat mooi en goed is heeft een keerzijde. En zoals er geweldige moeders zijn, zijn er vreselijke loeders. Maar die vreselijke neiging om bij ieder greintje positiviteit van 'de ander' het vingertje te heffen voor de keerzijde, ik vind het weinig toevoegen. Eer je moeder als ze eer verdient. En wees inderdaad blij dat je een geweldige moeder hebt gehad.
Zou het niet verstandig zijn Charifa, om niet al te veel op jezelf te betrekken , ? Heb het stukje ook gelezen van Hertzberger vond het wel genuanceerd
Zou het niet beter zijn Ouru, om niet zo'n achterlijk patriarchaal toontje aan te slaan? Wie denk je dat je bent om zo tegen een volwassen vrouw te spreken?
@Mirzas - Ouru heeft wat mij betreft gelijk. In een discussie als deze is het niet verstandig om alles vanuit je eigen referentiekader te benaderen. Dan heb je namelijk altijd gelijk, want het is jouw ervaring. Persoonlijke verhalen zijn prachtig en zo lees ik dit artikel ook, maar het kan geen uitgangspunt voor een goede discussie over een belangrijk thema zijn.
@Goossen, helemaal mee eens. Maar de reactie van Ouru en de bijval daarvoor is een restproduct van het achterlijke patriarchaat van religie. Zo spreek je volwassen mensen niet aan, ongeacht waar ze in geloven.
“Daarom schrijf ik dit stuk als reactie op de ‘column’ van Rosanne Hertzberger in NRC.” Wat Rosanne Hertzberger eigenlijk zegt, is dat er veel te veel moeders in Marokko maar één recht hebben en dat is het aanrecht.
Sterker nog Rosanne Hertzberger zegt dat dit ook in NL aan de hand is, arbeidsparticipatie van vrouwen in NL is laag (weinig uren), met afhankelijkheid tot gevolg en slechte representatie oa in topfuncties.
Veel teveel is iets anders dan een. Bovendien is dat in Nederlandse gezinnen vaak niet anders en kan het ook een vrije keuze zijn. Ik neem aan dat je haar wel aanneemt als je een huishoudelijk werkster nodig hebt. Zo iemand die bij jou dan maar de taak overneemt tegen betaling, de taak waar je zelf geen zin meer in hebt als je beiden gaat werken, gewoon omdat het kan, en dan geen enkel bezwaar hebt, dat jij je kinderen ( wel tegen betaling voor hetzelfde werk dat zij thuis doet), door een ander (haar?) te laten opvangen. Het lijkt wel of we enkel nog aan het oordelen zijn en ze wel door jou e.a. gedirigeerd moeten/mogen worden. Jij dat wel even overneemt. Dat het dan wel goed is. Of zij nu door de kat of de hond gebeten wordt denk ik dan. Ik ken haar niet en weet niet eens of ze de mogelijkheid had en/of de hersens en vrijheid had om te kiezen en wat zijzelf voor zichzelf belangrijk vond en gekozen heeft.
Huishoudelijk werk is gewoon werk m/v. De maatschappij kan niet draaien op kostwinners en huisvrouwen. Zonder werkende moeders kunnen de scholen en de ziekenhuizen dicht.
DanielleDefoe Behalve als je het thuis doet dan! Kinderopvang is gewoon werk, behalve als je het thuis doet voor je eigen kinderen? Zorg is normaal werk, behalve als je het doet voor je eigen familie?
Onbetaald (zorg)werk is voor de samenleving van groot belang, een goede reden om het niet alleen aan vrouwen en meisjes uit te besteden. Onbetaald en onderbetaald zorgwerk houdt mondiaal gender- en economische ongelijkheden in stand. Over huisvrouwenloon (als valkuil) in Nederland schreef econoom Marga Bruyn-Hundt een aantal behartenswaardige artikelen in de jaren 90. Zie ook : https://www.oxfam.org/en/not-all-gaps-are-created-equal-true-value-care-work
hehe, Danielle, eindelijk verschillen we eens van mening. Voor mij is er namelijk een fundamenteel verschil tussen het zorgen voor je oude moeder, en de zorg voor ouderen in een tehuis. Stel,iemand van de regering (loket zo of zus) komt me vertellen dat ik met mijn mantelzorg betaald zou kunnen worden, ik zou ze direct van de deur jagen, flikker toch op met je geld, en zit de zaak hier niet te verzieken....
Ik ben een stukkie ouder als jij en heb een frieze moeder. Ze is inmiddels helaas overleden, maar ze was ook altijd mijn steun en toeverlaat. Ze was trots op haar beide dochters waarvan ze vond dat ze hun eigen brood moesten kunnen verdienen. Zij mocht alleen de lagere school volgen. Kwam uit een groot gezin en toen ging dat zo. Zelf heb ik een universitaire opleiding gevolgd en daar was ze trots op. Ik ben gek op mijn moeder. En ik zou niet weten wat daar mis mee is. Ik eer haar net als jij.
Er zijn inderdaad meer mensen die hun moeder mogen eren in die zin dat ze blij met haar zijn. Is dat niet wat ze wil zeggen?
Meest tragische van dit tweespalt dringt zich op in IK GA LEVEN van Lale Gul. Lale heeft geen goed woord over voor haar moeder(to say the least), terwijl ik bij lezing van haar zorgen en bemoeienis en intelligentie (in 1x slagen voor allerlei cursussen) steeds meer sympathie voor haar kreeg, stel ze zouden in het bergdorpje zijn gebleven, was die moeder waarschijnlijk tot voorbeeld van andere vrouwen gesteld, en misschien wel burgemeester geworden, tjongejonge wat een vrouw, wat een kwaliteiten, maar kwaliteiten daar betekenen nu eenmaal een ware ballast en hordes hier. Dat heeft Lale wel mooi op papier gezet (200 duizend verkocht geloof ik, menig meisje herkende zich in haar).
Ik zie het zo: in een arm, agrarisch bergdorpje in Midden Oosten of de Rif is de taakverdeling tussen man en brouw een must, de mannen eropuit en zwaar veldwerk, de bergen in met de koeien, hout zagen en naar huis brengen, de koe slachten, de vrouw thuis voor de kinderen, het eten, het interieur, de was en kleinere huisdieren. Meisjes naar school? What for? A waste of time! Zo denken de Taliban (en heel wat andere politici in zulke landen) er trouwens nog steeds over, ze lopen wat achter, maar ook weer niet zoveel, want bij ons thuis in Brabant was het in de jaren 150 niet veel anders.
Heb in Turkije en Marokko , ook veel vrouwen gezien die op het land werkten Dirk En een man die keek of alles naar zijn zin ging.
Jij hebt iets gzien, Ouro, ik heb 20 jr gewerkt in arme achteraffe dorpjes. Inderdaad zie je daar veel vrouwen en kinderen op het veld, maar wat doen ze daar? Zwaar veldwek? nee hoor, ze wieden of ze plukken, wannen,dorsen of stampen. De man is er dus voor het zware, vieze werk (bos kappen en branden, ploegen, mest uitrijden) de vrouw voor het repetitieve lichtere werk, ieder doet wat zijn natuur hem/haar voorschrijft (hier hoor ik het gehuil van Rosanne, die dat verschil niet wil zien, man en vrouw zijn maar gewone mensen, de vrouw is meer dan alleen moeder, etc etc). Rosanne is een ontwikkelde, westerse, stedelijke vrouw, en heeft gelijk voor die condities. Charifa heeft ook gestudeerd, maar zij komt wel nog uit een cultuur en kent veel mensen en situaties waar dat heel anders ligt. Ze hebben allebei het grootste gelijk van de wereld, ja dat kan ook.....
Vrouwen zijn in het algemeen wel de kracht van de Marokkaanse gemeenschap. Moeders in het gezin. Dochters die het vaak uitstekend op school doen, en later in hun werk. Vaders die vaak moeite hebben om de weg in de Nederlandse cultuur te vinden. Jongens die als prinsjes worden opgevoed. Strontverwend al op jonge leeftijd. Een goede basis om de rest van hun leven tot een strijd tegen zichzelf te maken.
Mooi verhaal van Charifa. Vol respect en liefde voor haar moeder en haar cultuur. Jammer dat haar betoog de indruk wekt dat ze de intentie van Rosanne Hertzberger niet helemaal heeft begrepen. De polariserende toon vind ik teleurstellend, zeker van iemand met het niveau van Charifa. Nuance lijkt mij op z'n plek, met het besef dat de situatie van Charifa (helaas) nog uitzonderlijk is.
'Nuance lijkt mij op z'n plek, met het besef dat de situatie van Charifa (helaas) nog uitzonderlijk is. ' Nuance? In een schaamtecultuur? Wat denk je zelf?
@geenprobleem: door jouw reactie denk ik in ieder geval dat iedere vorm van nuance jou vreemd is.
Wat een mooi intens stuk van Charifa. Ondanks dat ik geen migrantenkind was, herken ik veel van de 'opofferingen' die moders, ouders van de generatie voor mij deden, om hun kinderen kansen te geven die ze zelf niet hadden gehad. Erg mooi en om dankbaar voor te zijn. Jammer de kolom in NRC. Het straalt iets onbegrepends uit. Jammer.
Mooie reactie, op een achterlijk column van Rosanne Hertzberger die ik vol walging heb gelezen. Column druipt van jaloezie, hoezeer ze ook haar best doet deze te verbloemen met allerlei theorien die op onzin gebaseerd zijn. Wat ik uit het column van Rosanne Hertzberger ook kan halen is dat het NOOIT goed zal zijn. Als de vaders erbij betrokken geweest zouden zijn, dan zou ze geschreven hebben hoe achtergesteld en onderdrukt de Marokkaanse moeder wel niet leeft en hoe geweldig mannen geëerd worden in een dergelijke cultuur. Mensen die uit een cultuur komen zoals Rosanne waar je hond meer aandacht krijgt dan je eigen moeder, waarin je ouders in tehuizen worden weggestopt en ze geluk hebben dat er met kerst een keer iemand langskomt enkel om een envelop te ontvangen hebben geen enkel recht van spreken over moeders EN/OF opvoeding. Ik hoop dat Rosanne dit leest: ga je moeder eren, zou je trieste karakter wat uit je walgelijke column te lezen goed naar voren komt goed kunnen doen. Ik durf mijn handen er ook voor in het vuur te steken dat de wijze waarop veel Marokkaanse moeders handelen zo sprookjesachtig kan klinken in de oren van iemand die een koude, kille of gierige opvoeding heeft gehad dat je het haast niet kunt geloven. Cherifa heeft mooi geschreven over hoe prachtig het WEL kan zijn. Laten we mooie dingen mooi houden.
Lamy Als ik zie hoeveel kritiek u op de Nederlandse cultuur hebt, zou Hertzberger - als ze dat al heeft - dan niet een beetje kritiek mogen hebben op de Marokkaanse? Ik zei, en zeg dat nogmaals: "Als ze dat al heeft". Ze heeft namelijk geen kritiek op de Marokkaanse cultuur maar ze heeft wel kritiek op hoe (hier Marokkaanse) moeders in het algemeen worden neergezet
De reactie hierboven is geen algemene reactie maar een zeer persoonlijke.
Ik denk vaak aan mijn Marokkaanse schoonmoeder Fatna, niet op school geweest, 9 kinderen groot gebracht, die op mijn echtgenote na, allemaal in Marokko wonen. Iedereen is goed terecht gekomen en kan zijn/haar gezin onderhouden, geen academici maar mensen die zelfstandig hun brood verdienen. Voor Fatna heb ik respect. Rosanne Hertzberger geeft geen blijk van diep inzicht in de Marokkaanse cultuur. In Marokko vervult de moeder een essentiële rol in huis en in de opvoeding. De vader zorgt voor het gezinsinkomen. Het respect voor de moeder is belangrijk in de Marokkaanse cultuur. “HET PARADIJS LIGT ONDER DE VOETEN VAN JE MOEDER.” Veel moeders in Nederland, voelen zich verscheurd tussen hun (werk) rol als moeder en regulier werk, vooral als een kind ziek is. De keus hierin is een individuele keus, die niet door Rosanne opgelegd hoeft te worden. Het is arrogant om mensen in een andere cultuur de les te lezen met jouw waarden en normen, respecteer de keuzes van anderen. Veel vrouwen in de westerste cultuur hebben overigens de keuze niet tussen fulltime moederschap en daarnaast regulier arbeid, omdat het gezin niet kan rondkomen van één salaris.
DanielleDefoe Hoe hypocriet is het dan een werkster in huis te nemen on je rotzooi op te ruimen omdat je het kunt betalen, en dat wel werk te noemen. Wel van die vrouwen profiteren maar vervolgens een hoop stront over hen uit te smeren. Waarom is voor eigen kinderen zorgen, ze opvangen en zelf je huishouden doen geen werk maar als je het uitbesteed tegen betaling, wel werk? Waarom wordt het dan wel betaald?
Het paradijs ligt onder de voeren van je moeder- wordt vaak aangehaald door moslima om aan te geven hoe vrouwvriendelijk de koran is. Met Rosanne e.a. zie ik er helaas juist het tegendeel in. Moederschap wordt verheerlijkt, en dat komt de pariarch maar al te goed uit, kan hij zich beter uitleven ten koste van.....
Sorry weer, klein foutje, de uitspraak over dat paradijs onder de voeten van je moeder staat helemaal niet in de koran, maar in de overlevering en verhalen rond de profeet. Islamgeleerden verklaren het ook niet als moederliefde, maar als respect en gehoorzaamheid verschuldigd aan je moeder. Lijkt me wel weer levensgroot verschil met hoe men in het westen tegen moeders aankijkt.
Mooi verhaal, ondersteun ik van harte. Ik vrees echter dat de essentie van het verhaal van Rosanne Hertzberger aan u, wellicht in alle euforie, is voorbijgegaan. Misschien moet u het nog eens lezen, rustig lezen wat er precies staat, en dan weer een column zoals deze schrijven.
whatsinthename Ik hoop dat de schrijfster van dit verhaal zich uw raad ter harte neemt. Ik vind het namelijk een hele goede.
Ik snap de jaloezie niet? Pak de telefoon en bel jullie moeders op voor kerst. Misschien dat een onuffel helpt?
Rosanne Hertzberger en Charifa Zemouri hebben beiden gelijk als je niet categoriserend volgens het identiteitsdenken redeneert, oftewel etnisch discriminerend of racistisch in groepen. De succesvolle jonge mannen én vrouwen met een Arabische, of meer algemeen, een islamitische achtergrond, waar het hier over gaat, zullen vrijwel altijd dankzij ondersteuning van hun ouders hun doelen bereikt hebben. Daar Zamouri gelijk. Heel veel meer jonge mannen, en nog veel meer vrouwen, hebben dergelijke doelen niet weten te bereikt dankzij die ouders juist in de Arabische, of meer algemeen, de islamitische wereld. Daar heeft Hertzberger gelijk.
Zeg je hier nou dat er meer arabische jongeren mislukken dan slagen? Ik vind dat domme mensen verbannen moeten worden. Dit is lachwekkend.
@ Doris Otten Jij schrijft: Heel veel meer jonge mannen, en nog veel meer vrouwen, hebben dergelijke doelen niet weten te bereikt dankzij die ouders juist in de Arabische, of meer algemeen, de islamitische wereld. In het algemeen zijn er autochtoon Nederlandse jongeren die het ook niet ver schoppen dankzij hun ouders. Kinderen van boeren. Kinderen uit gesloten christelijke gemeenschappen. Allemaal worden die geconfronteerd met het mechanisme dat je hier aanwijst. Maar jij doet meer dan dat. Jij verklaart zonder terughoudendheid dit mechanisme van toepassing op iedere moslim. En daar wijs je op een ander mechanisme waar Marokkaanse jongeren meer worden geconfronteerd en dat een grote rem is op hun ontplooiing. Dat is namelijk het autochtone domme generaliserende racisme. En daarvoor zijn deze zinnen van jou een prima voorbeeld.
@Bemoe en Daan Ik zeg dat het succes of juist het falen van heel veel jongeren, zeker ook westerse, maar nog meer met een islamitische, Arabische, en b.v. ook Antilliaanse achtergrond, samenhangt met steun, of juist veel meer voorkomende tegenwerking van ouders.
@ Doris Otten Jij schrijft: Ik zeg dat het succes of juist het falen van heel veel jongeren, zeker ook westerse, maar nog meer met een islamitische, Arabische, Nee je zegt dat hun achtergrond de oorzaak is van hun falen. Daarvoor is geen bewijs en de stelling is racistisch.
@Daan "In het algemeen zijn er autochtoon Nederlandse jongeren die het ook niet ver schoppen dankzij hun ouders. Kinderen van boeren. Kinderen uit gesloten christelijke gemeenschappen. Allemaal worden die geconfronteerd met het mechanisme dat je hier aanwijst. " Dat was misschien 40 jaar geleden zo. Maar 'kinderen van boeren en uit gesloten christelijke gemeenschappen gaan tegenwoordig ook naar de middelbare school en daarna vaak zelfs studeren. Een beetje boer of kweker heeft tegenwoordig de HAS gedaan. Het Hoger Agrarisch Onderwijs telt ca 10.000 studenten. De reformatorische middelbare scholengroep Driestar-Wartburg, Locatie-Guido-de-Bres in Rotterdam, telt 1493 leerlingen waarvan 680 op de HAVO en 606 op het VWO. Scholengemeenschap Pieter Zandt in kampen telt 1640 leerlingen waarvan 382 HAVO/VWO, 287 HAVO en 215 VWO. https://scholenopdekaart.nl/middelbare-scholen/rotterdam/26154/scholengroep-driestar-wartburg-locatie-guido-de-bres/ https://scholenopdekaart.nl/middelbare-scholen/kampen/848/sgm-pieter-zandt/ "
Ik denk dat de gemiddelde Marokkaanse Amazight niet zo blij is als je hem/haar voor Arabier uitmaakt.
@Daan Misschiennis het eens verfrissend om niet elke bijdrage van mensen meteen in de racisme hoek te schilderen. Wat is dat toch?
@Daan ... en dan nog wat: "kinderen van boeren.." Man, ga eens uit die Randstad voor u wat opschrijft. De gemiddelde boerenzoon of -dochter heeft een betere opleiding dan iemand uit menig Randstadbuurt. Dat stigmatiserende.. tergend.
@kritischkijken Dat is de modus operandi van Daan, mensen stelselmatig wegzetten als dom of racistisch.
@ EenMening3 Jij schrijft: Maar 'kinderen van boeren en uit gesloten christelijke gemeenschappen gaan tegenwoordig ook naar de middelbare school en daarna vaak zelfs studeren. Veel komen niet verder dan MBO-2. Je linkjes zeggen niets over het probleem. Zoek eens wat verder.
@ KritischKijken Jij schrijft: Misschiennis het eens verfrissend om niet elke bijdrage van mensen meteen in de racisme hoek te schilderen. Racistische bijdragen zijn racistische bijdragen. Daar valt weinig aan te schilderen. En: De gemiddelde boerenzoon of -dochter heeft een betere opleiding dan iemand uit menig Randstadbuurt. Er zijn geen gemiddelde randstad buurten. Die verschillen onderling sterk. In veel perifere regio's is het opleidingsniveau vergelijkbaar laag met de slechter scorende wijken in de randstad. In sommige regio's blijft de Nederlandse taalvaardigheid onder autochtone jongeren en ouderen sterk achter. Zoals hier: https://basisvaardigheden.nl/sites/default/files/2021-08/AMRGorinchem_Regioplan_laaggeletterdheid.pdf
@ GeenProbleem Jij schrijft: ... modus operandi van Daan, mensen stelselmatig wegzetten als dom of racistisch. Dat is niet de modus operandi van Daan. De modus operandi van Daan is racistische teksten benoemen als racistische teksten en verklaren waarom dat zo is. En dezelfde modus operandi van Daan is van toepassing op domme teksten. Zo is deze tekst van jou dom. Een verwijt op de persoon is al niet sterk. Maar dan ook nog zonder enige verklaring en onderbouwing. En bovendien richt je het verwijt niet aan mij maar aan iemand anders. Erg geweldig is het niet wat je schrijft.
@Daan Als je een uitspraak wilt doen over de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen uit gesloten christelijke gemeenschappen, is het verstandig om eerst wat onderzoek te doen. Anders verval je in wappiekunde. De reformatorische scholen tellen in totaal ruim 21.000 leerlingen. Verdeling VMBO en HAVO/VWO ongeveer fifty-fifty. Er zijn wel regionale verschillen, in Zeeland is de verdeling ca 55 - 45, in Zuid-Holland ca 45 - 55. De leerlingenpopulatie van deze scholen in voor het overgrote deel afkomstig uit de bible belt én veel leerlingen komen van het platteland.
@ EenMening3 Jij schrijft: Anders verval je in wappiekunde. Dat is een prima omschrijving voor jouw beide teksten in dit verband. Je bouwt je betoog op dit: De reformatorische scholen tellen in totaal ruim 21.000 leerlingen. Verdeling VMBO en HAVO/VWO ongeveer fifty-fifty. Mijn stelling was: zijn er autochtoon Nederlandse jongeren die het ook niet ver schoppen dankzij hun ouders. Kinderen van boeren. Kinderen uit gesloten christelijke gemeenschappen. Nu zijn door jou alle leerlingen van denomineerde gereformeerde scholen verklaart tot kinderen van gesloten gemeenschappen. En vervolgens gebruik je de VMBO/HAVO/VWO verdeling om iets te zeggen over het niveau. Dat is een voorbeeld van wappiekunde. Je schrijf dus flauwekul.
Nederland kenmerkt zich door een netwerk van dicht bijelkaar liggende kleine steden. Echt platteland is er niet veel meer. Dat heeft invloed op aard en omvang van de vermeende kloof stad & platteland.
@Doen Jouw opmerking over boeren en gesloten christelijke groepen, is een nietszeggend "er zijn ook" stelling. Zo'n bewering is namelijk (vrijwel) altijd juist. Je noemt niet voor niets beide groepen, het zijn twee van je stokpaardjes. Als jij het hebt over "gesloten christelijke gemeenschappen", heb je waarschijnlijk niet de Jehovagetuigen op het oog, maar de behoudende gemeenschappen in de biblebelt. De cijfers laten zien dat deze groepen qua niveauverdeling ongeveer op het landelijke gemiddelde zitten. Dat was 50 jaar geleden wel anders, maar met de komst van "eigen" scholen is het gemiddelde opleidingspercentage flink gestegen. Dit mechanisme zou ook voor andere groepen, die nu nog op achterstand staan, heel goed kunnen werken. Onderwijs is vaak een vehikel voor emancipatie geweest.
@ EenMening3 Jij schrijft: heb je waarschijnlijk niet de Jehovagetuigen op het oog, maar de behoudende gemeenschappen in de biblebelt. Nee ik heb het over gesloten christelijke gemeenschappen. Dat is niet hetzelfde als de biblebelt en ook niet hetzelfde als de leerling populatie van de gedenomineerde gereformeerde scholen. Dat is exact wat ik beschreef namelijk gesloten christelijke gemeenschappen. Vandaar de link naar het voorbeeld Gorichem. En: De cijfers laten zien dat deze groepen qua niveauverdeling ongeveer op het landelijke gemiddelde zitten. Jouw cijfers laten helemaal niets zien. Jij kijkt naar de gehele populatie die de gereformeerde opleidingen bezoekt.
''Ik roep op voor het eren en verheerlijken van je moeder.'' Dat zou niet nodig moeten zijn, maar helaas. In sommige culturen is het wel nodig om er op te wijzen moeders niet hypocriet te eren en verheerlijken maar om te beginnen als gelijke te beschouwen/behandelen. Moeders zullen dan kunnen laten weten dat ze met vereren, laat staan verheerlijken, hun achterste afvegen. https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5355043/protest-afghanistan-vrouwen-geweerd-universiteiten
De vrouwelijke studenten vlak voor de examens de universiteit uitgooien omdat ze zich niet aan de islamitische kledingvoorschriften hielden was een ideetje van Hibatullah Akhundzada en zijn oerconservatieve clerus kliek uit Kandahar.
Het stuk van de auteur waarin zij haar individuele voorspoed wijt aan de zorg van haar moeder is zeer problematisch. Haar succes hangt in nog veel grotere mate af van de ruimte die haar geboden wordt door een functionerend sociaal(-democratisch) weefsel. Het stuk van Herzenberger is breder, maatschappelijker, en gaat om voorspoed, verheffing, vrijheid van alle vrouwen en gewone mensen, waardoor opleidingsmogelijkheden in zicht komen. In de Arabische wereld kent men geen uitgebreid sociaal welvaartstelsel, maar ben je in veel grotere mate aangewezen op je familie. De moraal om je moeder (van oudsher achtergesteld, dus angstiger, strenger moralistisch) hoog te houden houdt juist de meeste mensen klein. Je ziet het onder rijk rechts Nederland in het klein ook weer opkomen, hoewel het dan altijd een gratis advies betreft voor de minder fortuinlijken. "Luister nou maar naar je moeder". En zo vindt de elite van Marokko het prima gaan natuurlijk. Dat de auteur een phd mag doen in NL dankt zij onder meer aan de bijdrage van de sociaal-democratie aan het kapitalisme, in het bijzonder in Nederland. Dat vele gewone NL-ers hun stemgedrag niet in lijn brengen met hun eigenbelang en dat van hun kinderen is treurig en een gevolg van gewiekste manipulatie en indoctrinatie van meer dan 12 jaar door met name de VVD. Het feit dat blijkbaar ook sommige van onze hoogst geschoolden van gewone afkomst niet zien waar hun succes mede aan te danken is, is verdere reden tot zorg.
Hele tekst. Enige wat ik kan cloncluderen is dat dit voorkomt uit jaloezie. Hoe is jouw band met je moeder. Mag ik raden?
@bemoe Als je net zo raadt als dat je concludeert, zou ik eerder een lot van de Staatsloterij kopen als ik jou was.
Wat een verhaal om indirect te stellen dat blijkbaar alleen het sociaal-democratische stelsel een voorwaarde is voor je succes., en weer eens om de VVD een sneer te kunnen uitdelen... Ja NL heeft zich ook door de sociaal democratie kunnen ontwikkelen tot een land waar iedereen kansen heeft hoewel de 1 daar wat meer moeite en discipline voor moet opbrengem dan de ander. Doorzetten heet dat; talenten ontwikklen en ouders zijn daar essentieel in, in veel gevallen. En jezelf dus, zonder af te geven op anderen en de politiek.
Het artikel van Hertzberger heb ik geïnterpreteerd als kritisch maar integer. Ik zie niet in waarom 'in het algemeen' Marokkaanse moeders waardering verdienen en waarom ze niet 'in het algemeen' kritisch bevraagd mogen worden. Mocht het antwoord op die vragen zijn, dat het hier Marokkaanse moeders gaat, dan is dat twee maal behoorlijk discriminerend!
Eens. Er mogen kritische kanttekeningen worden geplaatst bij het verheerlijken van de moederrol.
Verheerlijken vd moederrol is inderdaad een kenmerk van patriarchale samenlevingen (Midden Oosten, Rusland, China). Abortus is daar ook vaak ten strengste verboden, homosexualiteit ook. In zulke samenlevingen is de vrouw natuurlijk ook meer moeder dan gelijkwaardig persoon.
Ik heb het niet willen lezen als alleen 'Marokkaanse' moeders. Het voorbeeld was een Marokkaanse moeder maar verder vond ik het een neutraal stuk en denk ook dat dat zo bedoeld is. Maar dat zou je haar moeten vragen. Daarnaast vind ik dat wij nier moeten treden in over wie wel dan niet de moeder eert en waarom. Dat moeten mensen geheel zelf weten. Wij gaan niet over de gevoelens van anderen en met wie ze een emotionele band hebben en waarom. Je kunt niet alles zomaar naar eigen dunken invullen voor een ander.
Column net gelezen. Vind er niet veel mis mee. Hertzberger neemt het in mijn ogen op voor deze vrouwen. Hoe aardig en lief het ook van die spelers bedoeld is, onbedoeld degraderen ze de vrouw wel hiermee.
Dat weet je niet, ken jij die mensen. Heb jij gevraagd wat zij zelf wilden? Ben je niet de ene dwang door de andere aan het vervangen? En waarom alleen Marokkaanse mensen?
Ik moet zeggen dat ik het ook geen geweldige column vond van Hertzberger. Speculeren of die moeders misschien wel krengen zijn, tja. Aan de andere kant kan ik deze observatie van Hertzberger beamen: "Je moet oppassen met overdadige moeder-verering. Meestal betekent het niet veel goeds. Dan breekt er een straatoorlog uit omdat iemands moeder wordt beledigd, bijvoorbeeld. Juist in landen met abominabele seksegelijkheid speelt die verering sterker. Met een beetje pech wordt een moeder er zo heilig verklaard dat ze de rest van haar leven in een vitrinekastje doorbrengt." Ik herken dit in veel mediterrane culturen (ook in Italië en Griekenland, dus laat dat verwijt van 'eurocentrisme' maar achterwege). Vrouwen en in het bijzonder moeders staan er op een voetstuk, maar ze hebben soms niets te vertellen. Die vereerde positie kan je van je vrijheid beroven. "Hertzbergers column interpreteerde ik als een betoog aan wantrouwen en minachting naar het Marokkaans WK-succes en onze moeders." Ik denk dat je dat verkeerd interpreteert. Hertzberger schrijft voor een ander publiek en ik denk dat minachting en wantrouwen naar het WK-succes en Marokkaanse moeders lastig kunt slijten aan de gemiddelde NRC lezer (misschien vergis ik me daarin). Ze gebruikt het WK en die moeders slechts als aanleiding om een zeker punt over de relatie tussen eer en seksegelijkheid te maken en de verwachtingen over vrouwelijke leiders in de toekomst wat te temperen.
Ik moet zeggen dat ik het ook geen geweldige column vond van Hertzberger. Speculeren of die moeders misschien wel krengen zijn, tja. Aan de andere kant kan ik deze observatie van Hertzberger beamen: "Je moet oppassen met overdadige moeder-verering. Meestal betekent het niet veel goeds. Dan breekt er een straatoorlog uit omdat iemands moeder wordt beledigd, bijvoorbeeld. Juist in landen met abominabele seksegelijkheid speelt die verering sterker. Met een beetje pech wordt een moeder er zo heilig verklaard dat ze de rest van haar leven in een vitrinekastje doorbrengt." Ik herken dit in veel mediterrane culturen (ook in Italië en Griekenland, dus laat dat verwijt van 'eurocentrisme' maar achterwege). Vrouwen en in het bijzonder moeders staan er op een voetstuk, maar ze hebben soms niets te vertellen. Die vereerde positie kan je van je vrijheid beroven. "Hertzbergers column interpreteerde ik als een betoog aan wantrouwen en minachting naar het Marokkaans WK-succes en onze moeders." Ik denk dat je dat verkeerd interpreteert. Hertzberger schrijft voor een ander publiek en ik denk dat minachting en wantrouwen naar het WK-succes en Marokkaanse moeders lastig kunt slijten aan de gemiddelde NRC lezer (misschien vergis ik me daarin). Ze gebruikt het WK en die moeders slechts als aanleiding om een zeker punt over de relatie tussen eer en seksegelijkheid te maken en de verwachtingen over vrouwelijke leiders in de toekomst wat te temperen.
Vrouwen zijn niet gebaat bij voetstukken. Het zijn ook gewoon mensen met eigen ambities. Die ze liefst niet via hun kinderen zouden moeten hoeven te realiseren.
DanielleDefoe Hier lijkt het of mensen bepaalde gevoelens niet mogen hebben ongeacht waarom wel dan niet. Dat is mijn probleem. Er wordt per direct automatisch een heel cultureel probleem aan vastgeplakt.
Rosanne Hertzberger mag in NRC de grootste onzin verkondigen over onderwerpen waar ze werkelijk de eerste beginselen niet van begrijpt. De NRC staat vol met columns van dit soort, zoals die van Youp van 't Hek die Covid (in het NRC) maar een griepje vond tot ie zelf ziek werd en gewoon door mocht gaan zijn warrige ideeen uit te venten. Dat deze, en andere columnisten, deze (ooit kwaliteits-) krant mogen vol-kliederen is een reden dit moddervod achter je te laten. Trek je er niets van aan, Charifa. Een fijn 2023 gewenst.
Rosanne houdt van tegen de schenen schoppen, ze weet heel goed wat de goegemeente meent dat hoort, en pakt dat dan aan op haar manier. En heeft dan vaak (ten minste deels) gelijk, ze wil doorprikken. Bijvoorbeeld toen ze in de NRC beweerde dat voorgekookte en kant en klaarmaaltijden grote voordeln hadden boven zelf kokkerellen. Dat wil niemand horen, maar het is natuurlijk wel vaak zo. Honderden boze reacties op gehad...
stuk in de NRC gelezen. Wat een azijn pissend stuk inderdaad.
oproerkraaier Misschien is dat zo. Maar ik heb geen woorden over voor de mensen die hier geen kritische vragen bij stellen.
Zandbergen. Waarbij stelt zij kritische vragen. Wat voor persoonlijke gegevens heeft zij over die mensen, wat weet zij van dat gezin. Niets volgens mij. Zij trekt per direct haar eigen conclusies. Kijk eens naar Nederlandse sporters en hun ouders zou ik zeggen. Daarbij zie je precies hetzelfde of het nu 'opofferende' vaders en/of moeders zijn cq. ouders zijn die via hun kinderen mede hun eigen dromen verwezenlijken.