Ik schaam me voor ons land

Mijmeren. Mooi vind ik dat. Ik hou van het woord en ook van de bezigheid. Ik begin gewoon ergens te denken en daarna gaat het vanzelf. Associatief, zonder al te veel te sturen. Het leidt nooit tot de oplossing van maatschappelijke problemen, maar ik stip in mijn denken wel eens belangrijke issues aan. Zo ook vanmorgen.

mij·me·ren (mijmerde, heeft gemijmerd) 1 in gedachten verzonken zijn

Onderweg naar het bos met mijn hondje bedacht ik dat ik mijn identiteitsbewijs niet bij me had. Ook mijn rijbewijs niet trouwens. Eigenlijk had ik, behalve mijn hond en de kleren die ik aan had, niets bij me.  Wat nou als ik zou worden aangehouden vroeg ik me af. Dat ik moet bewijzen dat ik mag rijden vind ik logisch maar mezelf identificeren, daar heb ik moeite mee. Waarom moet dat eigenlijk? Om aan te tonen dat ik hier niet illegaal ben lijkt me de belangrijkste reden. Overtredingen of misdrijven die ik gepleegd zou kunnen hebben zouden de agenten wel zien als ze mijn kenteken invoeren in hun systeem.

Illegaliteit. il·le·ga·li·teit (de; v; meervoud: illegaliteiten) 1 onwettigheid

Illegaal zijn in een land. Daar kan ik ook uren over nadenken, maar ik krijg er nooit mijn hoofd omheen. Ik moet dan altijd denken aan de toespraak van opperhoofd Seattle uit 1854 die bekend staat als ‘Seattle’s reply’. Ze was namelijk een reactie op de toespraak van de territoriale gouverneur Isaac M. Stevens die het land van de Native Americans wilde kopen. Chief Seattle was een befaamd retoricus, om jaloers van te worden. Ik citeer een klein deel van de half uur durende speech.

Wij zullen overwegen waarom de blanke man het land wil kopen. Wat wil de blanke man dan kopen, zal mijn volk vragen. Het is zo moeilijk te begrijpen voor ons. Hoe kun je de lucht kopen of verkopen, de warmte van de aarde, de snelheid van de antiloop? Hoe kunnen wij die dingen aan u verkopen en hoe kunt u dat kopen? Is de aarde van u om ermee te doen naar goeddunken, alleen omdat de rode man een stuk papier tekent en het geeft aan de blanke man? Als wij zelf de prikkeling van de lucht en het kabbelen van het water niet kunnen bezitten, hoe kunt u het dan van ons kopen? Kunt u een buffel terugkopen, als de laatste al gedood is?

Vanaf de eerste keer dat ik deze toespraak gelezen heb, heb ik moeite met het concept grenzen, met het concept illegalen en met het weren van mensen bij de grens. Want hoe kunnen wij dit land bezitten? Hoe kunnen wij een grens trekken op een kaart en besluiten dat de ene kant van ons is en de andere kant van een ander? Waarom ligt die grens hier en niet een meter verderop? Waarom zijn we aan deze kant van de grens rijker dan aan de andere kant en waarom mogen andere wereldburgers zich niet zomaar vestigen in ons stukje land?

Ik snap dat we belasting betalen en dat we daarom gebruik mogen maken van voorzieningen. Ik snap ook dat illegalen geen belasting betalen en wel gebruik maken van onze voorzieningen en dat dat niet eerlijk is. Als illegalen nou niet illegaal zouden zijn, dan kunnen ze belasting betalen en dan is dat probleem opgelost, toch? Ik probeer, terwijl ik inmiddels in het bos loop, te bedenken wat de tegenargumenten zijn. Omdat ik zelf anders redeneer kost het me moeite, maar ik vermoed dat een van de argumenten is: als we niet streng zijn raakt Nederland vol.

Nou en? Dat wij hier geboren zijn is toeval. Als ik ergens woonde waar ik geen kans had op een fatsoenlijk leven zou ik daar proberen weg te komen. Als ik ergens woonde waar ik geen toekomstperspectief had zou ik vinden dat ik daar net zoveel recht op had als iemand uit Nederland.

Ik mijmer nog steeds hè, associatief en mijn gedachten gaan nu naar de jaren na de oorlog, het noordelijkste noorden van ons land. Mijn pake (dat is Fries voor opa), had daar een boerderij. Nadat hij eerst jarenlang in loondienst was geweest bij een andere boer kon hij uiteindelijk zijn eigen boerderij kopen. Pake had tien kinderen. Slechts een van die tien kon uiteindelijk de boerderij overnemen. Dat werd ome Hendrik. De kinderen die de boerderij niet kregen vertrokken. Een aantal ooms en tantes ging naar Canada. Hier in Nederland zagen ze geen toekomst voor zichzelf. Dat vonden en vinden we heel normaal. Gelukszoekers waren het. Maar wel onze gelukszoekers. Dan mag het.

Mijn mijmeringen gaan verder. Mijn broer heeft verkering met een Filipijnse. Hij wil haar dolgraag naar Nederland halen, maar dat gaat zomaar niet. Zelfs om in aanmerking te komen voor een toeristenvisum moet ze aan een heleboel voorwaarden voldoen. De andere kant op is het veel makkelijker. Dat komt omdat wij veel hebben en zij weinig, denk ik. Als je veel hebt wil je dat houden. Heb je weinig dan wil je het delen.

Ik schaam me voor ons land. Als je uit de EU komt ben je hier een soort van welkom. Als je iets komt brengen in elk geval en we hebben zo onze heel eigen definitie van brengen: Polen die voor een laag loon het werk aannemen dat we zelf niet willen doen zien we als mensen die wat komen halen. Ben je van buiten de EU dan kom je met geen mogelijkheid binnen.

Ik vind gastvrijheid heel belangrijk en dacht altijd dat dat voor veel Nederlanders gold, maar de wetgeving doet anders vermoeden. Ik schaam me daarvoor. Inmiddels rijd ik mijn straat in, mijn hoofd vol gedachtes die ik hier wil delen. Oplossingen heb ik niet en ook geen moraal van dit verhaal. Misschien dat andere mensen ook geraakt worden door de toespraak van de Chief. Ik denk dat ik dat al een hele mooie bijvangst zou vinden.