Ik ben een Nederlander, meneer Rutte

Beste Mark,

Toen ik maandagochtend de slaap uit mijn ogen wreef, was de boodschap die u met uw partij over Nederland verspreid heeft het eerste wat mij toekwam. U schreef een brief aan alle Nederlanders en aangezien ik volgens mijn paspoort ook een volle Nederlander ben, voelde ik mij ook aangesproken. Niet zozeer door uw oproep om fatsoen en redelijkheid, de boodschap om “gewoon normaal” te doen, maar vooral door de schrijnende toon waarmee u vooral dingen níet benoemt. Dit alles terwijl u juist geschiedenis heeft gestudeerd.

In een van de eerste regels stelt u ons de vraag waarom wij als land “zo welvarend zijn, maar sommige mensen zich zo armzalig gedragen?” Ik kan u wellicht op weg helpen door een wedervraag te stellen: hoe is Nederland zo welvarend geworden? Het antwoord: kolonialisme, imperialisme, het systematisch uitbuiten van mensen in andere delen van de wereld voor het eigen gewin. Iets dat u als geschiedkundige toch zou moeten beseffen, nietwaar?

Wellicht is dit de reden dat mensen in Nederland ons koloniaal verleden aan de kaak stellen en daar kritische vragen bij stellen. Uit eigen ervaring weet ik dat mijn fatsoenlijke scholen mij niet veel leren over ons verleden van uitbuiting, maar in plaats daarvan altijd een beeld schetsen van de fatsoenlijke, witte man, die door ‘hard werken’ zíjn rijkdom heeft vergaard.

Gelukkig ben ik wel een kritische Nederlandse burger en ben ik inmiddels in staat geweest om door deze misinformatie heen te prikken. Inmiddels heb ik, mede door mensen die hiervoor de aandacht vragen, desnoods met behulp van een stevig debat, ingezien dat de fundamenten van ons land – haar rijkdom, haar welvaart, haar normen en waarden – steevast gebouwd zijn op andermans bloed, bezit en arbeid. Het is treffend dat u zegt dat we moeten beschermen waar we “als Nederland zo hard voor hebben gewerkt” in plaats van dit “omver te gooien”. Maar de ander, van wie mijn voorouders met hun “harde werken” het leven hebben verwoest en leeggezogen, die wordt nooit genoemd.

Laat dat nu precies de mensen zijn die oproepen tot een kritisch debat, meneer Rutte. Deze mensen namelijk vertegenwoordigen die ander, die nooit wordt genoemd, alleen als ze kunnen worden weggezet als lui en niet-meewerkend aan ons “gave land”. Het zijn deze mensen, die in tegenstelling tot u, mij wel de ogen hebben kunnen openen voor de blinde vlek die onze Westerse maatschappij kenmerkt. Het zijn deze mensen die mij geleerd hebben dat er meer schuilgaat achter de mooie en doordachte woorden van “fatsoenlijke” leiders als u. Het zijn deze mensen die mij de moed geven om mij, met hen, uit te spreken tegen structureel onrecht, geïnstitutionaliseerd racisme en de systematische verwerping van hun mening en kijk op dingen. Het zijn deze mensen die mij leren dat ik me zou moeten schamen voor mijn medeburgers: de Nederlanders die claimen zo hard en eerlijk te werken voor het in stand houden van Neerlands rijkdom en welvaart, zonder te beseffen dat de fundamenten van deze voorspoed zijn gebouwd met bloed aan de handen.

Toch is dit geen persoonlijke aanval, meneer Rutte. De ethiek die u aanhangt, echter, bevat lacunes, blinde vlekken, die geen plaats bieden aan kritiek of twijfel en het daarom zeer eenzijdig maken. Uw ethos, dat voorstaat dat zij die hard werken, eerlijk beloond zullen worden, geldt in deze maatschappij niet voor iedereen. Het is vooral de blanke man die hierin de waarheid kan vinden.

Of u mensen van kleur meeneemt in uw berekening, betwijfel ik ook ten zeerste, meneer Rutte. Als u zo een voorstander bent van het “fatsoenlijk naar elkaar luisteren” zou u misschien hebben begrepen waar de mensen die het publieke debat aanvoeren op dit moment voor staan. Zij staan namelijk voor de emancipatie uit misleidende ideeën die de witte man presenteren als de verlichte, eerlijke en hard werkende man die de geschiedenis sinds mensenheugenis aanvoert. Zij staan voor een mentale verlichting, waarbij wij, als Nederlanders, eindelijk eens zullen beseffen dat onze geschiedenis is gefundeerd op misdaad, en niet op “eerlijk en hard werken”.

Ik ben een Nederlander, meneer Rutte, een blonde man met blauwe ogen welteverstaan. Maar ik voel mij verre van een Nederlander, door uitspraken als de uwe. Dit soort uitspraken verzwijgen namelijk een heleboel van wat ons werkelijk kenmerkt als Nederlanders, het verdraait de geschiedenis opdat wij zelf als beste naar voren komen en het zorgt ervoor dat onze kinderen niet begrijpen wat Nederlander zijn echt inhoudt. De vaak genoemde ‘VOC-mentaliteit’ ademt nog steeds door uw oproep, daar u de verdediger bent van een rijkdom die u meent zelf op fatsoenlijke en eerlijke wijze te hebben vergaard, zonder daarbij te vertellen wat de werkelijke kosten zijn van de welvaart en rijkdom die wij hebben vergaard. Kosten die vaak niet door ons worden gedragen, maar die wij opleggen aan de ander, die wij hebben bestolen, van hun waardigheid en bezit hebben beroofd, die wij hebben beschimpt en die wij nog steeds beschimpen.

Nu pas betalen wij de kosten, meneer Rutte, omdat er mensen op durven te staan tegen de naïeve uitspraken van witte mannen die nog steeds niet doorhebben dat onze fundamenten op bloed zijn gebouwd. Dat u dit niet fatsoenlijk en normaal vindt, is omdat u uw witte hegemonie aangevallen ziet worden door mensen die niet van deze hegemonie kunnen genieten en hier zelfs nog steeds door benadeeld worden.

Dit zijn echter de kosten die wij in de 21ste eeuw moeten betalen, Mark. U vraagt zich hardop af “wat voor land we willen zijn?”. Ik stel voor: een land waarin iedereen wordt geaccepteerd en waar naar iedereen wordt geluisterd. Ook naar de mensen die niet meedoen met uw ethiek van “hard en eerlijk” werken, die niet aan uw normen van “normaal en fatsoenlijk” voldoen, die tegen de stroom in durven te gaan, omdat dit er juist voor zorgt dat vooruitgang wordt geboekt. De roep om emancipatie roept om gelijkheid, smeekt om het uittreden uit uw ivoren toren om eens werkelijk naar de mensen te luisteren.

Want is dat niet wat een fatsoenlijk mens betaamt?