Ik ben 26 en verlang naar de tijd van Joop den Uyl
De peilingen liegen er niet om: Nederland stevent af op een conservatief-rechts kabinet. Dat is geen hoopvol beeld, zeker niet als je jong bent en deze verkiezingen over je toekomst gaan. Het doet mij verlangen naar de politiek van ver voor mijn tijd. Naar de tijd van Joop den Uyl, toen de meerderheid van Nederland stemde voor sociale en progressieve waarden. Waar zijn al die kiezers nu?
Socioloog Bart Tromp zei over Joop den Uyl: ‘Als hij een bepaald standpunt verdedigt, moet hij er zelf in geloven. Anders kan hij het niet.’ Het is moeilijk voor te stellen dat er politici zijn voor wie dat níet geldt. Je gaat toch juist de politiek in omdat je ergens in gelooft? Toch mist de huidige politiek leiders met passie voor progressieve waarden. Bij de grote partijen zijn er twee smaken: tam en politiek correct of polariserend en conservatief. Dat valt ook op in de verkiezingsdebatten tussen de drie premierskandidaten. Ze doen een strategische dans, waarbij belangrijker lijkt te zijn wat de kiezer wil horen, dan wat de idealen van de partij zijn. Dat steekt schril af tegen Den Uyl, die als premier tijdens een massale demonstratie tegen het regime van Franco spontaan op een geluidswagen klom en vurig pleitte voor internationale solidariteit.
Nu lijkt niemand de urgentie te voelen dat het anders moet. Terwijl verandering hoognodig is, zeker voor de jongere generatie. Voor hen zijn deze verkiezingen belangrijker dan ooit. Als we niet ingrijpen zullen jongeren de gevolgen van de klimaatcrisis zelf gaan ondervinden, is een betaalbaar huis vinden voor hen niet meer mogelijk en staat hun mentale gezondheid door een vastlopende GGZ op het spel. De keuzes die we de komende vier jaar maken hebben dus voor ons vergaande gevolgen.
Bovenal verlang ik naar de tijd van Den Uyl omdat het de tijd was waarin Nederland massaal achter progressieve idealen stond. De solidariteit met mensen binnen en buiten Nederland, is nu ver te zoeken. Hoewel de huidige problemen grote overeenkomsten hebben met wat er in de jaren 70 en 80 speelde. Toen al was de groeiende kloof tussen rijk en arm een van de grootste problemen. Net als jonge activisten nu, pleitte Den Uyl vurig voor mensenrechten. Hij zag in dat er grenzen zitten aan de groei en introduceerde de autoloze zondagen. Dat is precies de mentaliteit die voor het beteugelen van de klimaatcrisis ook nu nodig is.
Die solidariteit is ook tussen generaties nodig, maar toch ligt het stemgedrag van de jongste en oudste kiezers ver uit elkaar. GroenLinks/PvdA is onder jongeren het grootst, maar ook de Partij voor de Dieren en BIJ1 boeken een flinke winst. De prioriteiten liggen bij de oudere kiezers duidelijk anders, die dreigen straks een rechts kabinet met de PVV het zadel in te helpen. Het is natuurlijk ook makkelijk om te stemmen op een partij die belooft de belasting niet te verhogen, als je weet dat je er niet meer bent als de dijken breken. Maar de jongere generatie kan niet verder met nog eens vier jaar ontoereikend beleid.
Het beleid van de afgelopen jaren heeft gezorgd voor steeds meer werkende armen, een woningcrisis, falend klimaatbeleid en de dehumanisering van vluchtelingen en burgerslachtoffers. Het is tijd om af te rekenen met de oude politiek. Vijftig jaar geleden kon het, en nu kan het weer. Die noodzaak voelen ook sommige ouderen, waaronder oud-weerman Gerrit Hiemstra. Hij geeft zijn stem deze verkiezingen letterlijk aan zijn kinderen, vertelde hij vorige week in Khalid en Sophie. Met Hiemstra’s machtiging op zak mag zijn dochter een stem voor hem uitbrengen: “De jongere generatie zou zelf moeten kunnen besluiten over hun eigen toekomst.”
Ik geloof dat ouderen prima zelf op de toekomst kunnen stemmen. Maar de peilingen laten dat nog niet zien. Dus ouders, grootouders, ooms en tantes: geef je stem aan de toekomst. Wij hebben je hulp nodig. Er ligt voor ons niet net zo’n toekomst in het verschiet als voor jongeren vijftig jaar geleden. Het is tijd voor een idealistische, solidaire stem. In de woorden van Den Uyl: ‘Als we zo doorgaan zal het niet alleen de samenleving breken, het zal óns opbreken.’
Praat mee
Reacties (30)
Een loopje met de waarheid nemen is tegenwoordig in bij rechts zie Trump en ook de VVD heeft hiermee een fantastisch selling point. Hier wil ik het nogmaals hebben over de nog steeds te onbekende leugen van de VVD in de vorm vroeger van Wiegel maar daarna Bolkestein enz dat het cabinet den Uyl verantwoordelijk was voor de economische puinhoop in de jaren zeventig. In de eerste plaats beweren VVD’ers altijd dat bij hun de economie in goede handen is. Dan breekt er in 1973 een wereldwijde crisis uit het cabinet den Uyl is net aangetreden. Is de toenemende werkeloosheid dan hun schuld ? Nee en ook niet van de VVD die in de regering zat van 1967-1973. Dan ligt het aan een kabinet als de werkeloosheid snel toeneemt ? Ik lees in een van de reacties dat de werkeloosheid toeneemt met 95% klinkt dramatisch maar als het percentage werkelozen stijgt van 3 procent naar 6 is dat met 100 procent gestegen. Je dient deze cijfers te vergelijken met andere landen en met andere kabinetten . Van het kabinet den Uyl beweren VVD’ers telkens dat dit aan potverteren deed. In het proefschrift van José Toirkens is aangetoond dat dit een mythe is een handig propaganda sprookje van rechts. Wie de site Sargasso bezoekt kan dan daar zien dat onder het kabinet van Agt - Wiegel het begrotingstekort met 100 procent toenam. Wiegel(VVD) de man die den Uyl voor Sint uitmaakte stond erbij en deed hier niks aan . Ook steeg de inflatie met bijna 65 procent in “normale” cijfers van 4.1 naar 6.7 procent.
Naar de tijd van Joop den Uyl, toen de meerderheid van Nederland stemde voor sociale en progressieve waarden. Waar zijn al die kiezers nu? Als men toen had geweten wat dat inhield, had men daarvoor niet gekozen
Zowel bij links als rechts gelooft men graag in “sprookjes” .Bij links geloven ze graag in het sprookje dat een meerderheid vroeger ergens in de jaren zeventig linkse idealen had omdat dat nog enige vreugde geeft in deze barre tijden voor links. Bij rechts geloven ze ook graag dat links in de jaren zeventig de grootste was want dat geeft de mogelijkheid links de schuld te geven van de toenmalige werkeloosheid en tekorten op de begroting . En een beetje rechtse “ rakker” ziet ook nog kans te beweren dat dankzij de grote invloed van de PVDA het aantal immigranten enorm is toegenomen. Het zal een hele toer zijn om de waarheid tot rechts te laten doordringen dat links nooit verder is gekomen dan zo’n 65 zetels toch echt geen meerderheid. En in het cabinet den Uyl hadden de linkse partijen rond de 55 zetels al helemaal geen meerderheid. In 1977 kreeg de PVDA er tien zetels bij en mocht toch niet regeren. Dat kan in een democratie want het gaat om meerderheden. Het gejank over buitensluiten gebeurde gelukkig toen minder. Het zou verstandig zijn als linkse mensen de invloed van links in vroegere tijden niet overschatten. Rechts is handig zat om hiermee ook al klopt het niet aan de haal te gaan. Mensen worden schrik aangejaagd met een spook wat nooit bestaan heeft. En wat de economie betreft in 1973 begon er wereldwijd een economische crisis. Een leuk sprookje dat de PVDA hier achter zou zitten. En wat de tekorten betreft die liepen uit de hand bij Van Agt /Wiegel(VVD) .
Den Uyl had een visie, iets waarvoor je onder rutte naar de opticien werd verwezen. Den Uyl wilde dit land veel beter maken, wat nog steeds kan. Rechts is door de decennia heen slechts bezig geweest met kapot maken wat goed is ten gunste van de grote graaiers. Zie de toeslagen affaire. Zie Groningen. Zie de graaiflatie. ==> VVD beleid is dikke ellende
Zoals ik hieronder vermeld, was de werkloosheid enorm opgelopen. Ja er was een oliecrisis, maar de Corona crisis was erger en daarna kwam de energiecrisis. Desondanks was in 1977 de werkloosheid 94% hoger dan bij het aantreden van de uyl. Rampsituaties waren er, terwijl er alleen een oliecrisis was.
De autoloze zondag had helemaal niets te maken met de visie van Den Uyl op groei en de grenzen daaraan. Het was de olieboycot van de Arabische landen in verband met de Jom Kippoeroorlog. Daarvoor waren er al eerder autoloze zondagen geweest als gevolg van internationale spanningen. Op dit punt valt de auteur al meteen door de mand. De jonge generatie weet soms nog net wat er nu gebeurt of in het verleden gebeurd is, maar waarom? Ze hebben geen idee of bedenken zelf wat. Het kabinet Den Uyl met vrijwel alleen mannen, heeft Nederland achtergelaten in een economische crisis en een enorme werkloosheid. Nu is dat deels ook door de internationale context geweest, maar dit kabinet heeft, met de beste bedoelingen, het er niet beter op gemaakt. Wij vertelden destijds deze grap: waarom moeten alle boeren een baal hooi inleveren? Voor alle ezels die op Den Uyl hebben gestemd. Morgen ga ik op Timmermans stemmen, maar ik hoop niet dat hij het kabinet Den Uyl als voorbeeld heeft.
Nostalgie naar een verleden dat nooit heeft bestaan is de mens niet vreemd.
'Wij vertelden destijds deze grap: waarom moeten alle boeren een baal hooi inleveren? Voor alle ezels die op Den Uyl hebben gestemd.' Nu zou het antwoord zijn: voor alle ezels die op de PVV of VVD gaan stemmen.
Ach ja, die mooie tijd dat je als jood, trans of homo nog gewoon over straat kon lopen zonder aangevallen te worden.... En de tijd van grenzen aan groei stellen dor de autoloze zondag te introduceren. Mooie tijd...
De aanvankelijk alleen komende moslimmannen vielen in hun Europese outfit ook minder op?
@DD ja joh, volledig geintegreerd, daarna zijn ze weer wat gedesintegreerd, omdat ze wat minder acceptatie wilden.
Stock Ook bij de migrant denkt nu eenmaal bijna iedereen uitsluitend aan mannen. Vanuit vrouwenperspectief ziet het er vaak heel anders uit.
Ik heb den uyl nog meegemaakt. Hij zorgde voor een enorme werkloosheid, terwijl er toen geen energie crisis, Corona crisis, etc was. Dat nooit meer. Hierbij de cijfers. https://www.parlement.com/id/vhteley98hzf/cijfers_kabinet_den_uyl_1973_1977 “ Het aantal werkloosheids- en bijstandsuitkeringen was in 1977 57% hoger dan in 1973 en het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringsjaren zelfs 94%.”
Tijdens Den Uyl hadden we de Oliecrisis. "Den Uyl is den olie" dat liedje ken je niet meer? Onder Den Uyl is het BBP met 48 Miljard gestegen, wat toen enorm veel meer geld was dan nu. Bij gemiddeld een groei van 3,1% per jaar, wat weinig voor komt. Rutte heeft het wat dat betreft bijvoorbeeld volledig laten liggen. Olieprijs was in '73 $3,60/vat. In '77 was de olieprijs $10,50/vat. Een bijna verdrievoudiging! Oliecris, weet je nog? Gewoon knap natuurlijk dat je dan de inflatie stabiel weet te houden. Wat onder Den Uyl het geval was, een stabiele inlatie. Wel veel te hoog maar toch stabiel gehouden, een klein wondertje met een olieprijsverdrievoudiging... Ik heb de oliecrisis ook meegemaakt, lekker fietsen op de snelweg :)
Na den Uyl kwam van Agt en Lubbers wat een ramp was dat, de start van al onze huidige problemen. Huizen tekort en Stikstof.
Een sympathiek stuk van deze schrijfster. Maar ze idealiseert oud-premier Den Uyl wel erg. Hij leidde weliswaar het meest progressieve kabinet dat Nederland heeft gekend, maar zo heel erg links was hij ook weer niet. Een klassieke sociaaldemocraat, dat wel. Ik was erbij, begin september 1975 op het Domplein in Utrecht. Een massale demonstratie naar aanleiding van vijf doodvonnissen (met de wurgpaal!) tegen verzetsmensen in Spanje, die inderdaad eind september werden uitgevoerd. Franco overleed op 20 november...... Kort voor de demonstratie hadden enkele actiegroepen (waarvan ik deel uitmaakte) het Spaanse Huis (ook aan het Domplein) bezet, toen dus nog het Franco-regiem in zijn nadagen vertegenwoordigend. De bezetters zijn door de politie de volgende morgen eruit gehaald, wat ongetwijfeld in overleg met het kabinet is gebeurd. (Het wilde het Spaanse Huis "vrij" hebben vóór de door het kabinet uitgeroepen demonstratie).
Die 'verzetsmensen' hadden aanslagen gepleegd, tegenwoordig gewoonlijk als terreur gelabeld. Het is mij niet duidelijk of dit protest tegen het Franco-regiem betekende dat men het daar mee eens was. ( Heeft u Wiegel nog gezien in Utrecht, die was er ook bij?). (https://studenttheses.uu.nl/bitstream/handle/20.500.12932/27850/scriptie%20jaap%20van%20middelaar.pdf?sequence=2)
@ Frans Akkermans: Het ging om een combinatie: protest tegen het Franco-regiem en uitvoering van de doodstraf. De protesten vonden toen in heel Europa plaats. [Die 'verzetsmensen' hadden aanslagen gepleegd, tegenwoordig gewoonlijk als terreur gelabeld.] Dit is te simpel. Wanneer een volk gebukt gaat onder een fascistisch regiem, en daartegen begrijpelijkerwijs in verzet komt, kan dat niet altijd geweldloos. Zo is ook geweld gebruikt tegen de Duitse bezetters tijdens de Tweede Wereldoorlog en in Griekenland tijdens het "kolonelsregiem" (1977-1974). Natuurlijk bestempelen deze regiems verzetsdaden als "terreur". En jij kennelijk ook.
@Meyer De ETA ging het om afscheiding.Ze gingen er mee door na Franco's dood. Je hebt natuurlijk ook verzet dat niet kiest voor moord en terreur maar dat levert geen heldendom en romantiek op. Gewapend verzet heeft nergens tot resultaat geleid, bleef marginaal en contraproductief. In Nederland hebben de aanslagen vooral geleid tot represailles op burgers. Zie Putten.
"Hij zag in dat er grenzen zitten aan de groei en introduceerde de autoloze zondagen" Dat had niets te maken met grenzen aan de groei en alles met de Jom Kipoeroorlog.
Joop den Uyl verkondigde helaas ook dat 'iedere arbeider zijn eigen auto' moest hebben.
@Ama Boahene: Waar zijn al die kiezers nu? @D. Defoe: Joop den Uyl verkondigde helaas ook dat 'iedere arbeider zijn eigen auto' moest hebben. ---------------------- Denk even na en probeer zelf de combi te maken.
@Ama Boahene: Waar zijn al die kiezers nu? @D. Defoe: Joop den Uyl verkondigde helaas ook dat 'iedere arbeider zijn eigen auto' moest hebben. ---------------------- Denk even na en probeer zelf de combi te maken.
Toen "vader" eenmaal achter het stuur zat hield de belangstelling voor de sociaal democratie op bedoeld u?
Tijdens de autovrije zondagen werd het erop uitgaan met de fiets heruitgevonden las ik.
@Danielle Precies door Joop den Uyl en de oliecrisis heb ik toentertijd besloten geen rijbewijs te halen. Nooit auto gereden. PS Even terzijde. Destijds heb je mij gewezen op het lied Pa kanten av et liv, van Kari Bremnes. Het is een in memoriam voor schrijfster en femme fatale Dagny Joel. Ik vraag me plots af: hoe spreek je dat eigenlijk uit? In bijgaande site wordt het zoiets als 'dajni zjoes', wat mij onwaarschijnlijk in de oren klinkt. Heb jij misschien een aanwijzing? Bij voorbaat dank. https://nl.howtopronounce.com/norwegian/dagny-juel#google_vignette
Eric Minnens ik heb wel een rijbewijs gehaald ooit maar nooit gebruikt. De uitspraak Van Dagny klopt wel. Van Juel ben ik ook niet zeker.