Consultant wordt Eurocommissaris
Iedereen een basisinkomen!
Reacties (58)
Is die presentatie van Hoeijmakers ook ergens terug te zien, of anders alleen de powerpoint? Ik blijf namelijk geïntrigeerd door dit concept en ben erg benieuwd naar een concrete uitwerking.
Ondanks dat het idee basisinkomen heel sympathiek is, blijf ik sceptisch over de betaalbaarheid. Dit artikel neemt mijn zorgen niet weg daarover.
Wat zijn nou de concrete getallen? Hoe hoog zou het basisinkomen moeten worden? In de praktijk komt het er namelijk denk ik gewoon op neer, dat iedereen moet blijven werken om zijn hypotheek of huur en overige woonlasten moet kunnen betalen en om leuke dingen te kunnen doen. Blijft mijn salaris gelijk of wordt dit gecorrigeerd met het basisinkomen? In dit laatste geval kan ik helemaal niet minder werken om iets anders (studie, mantelzorg, ondernemen) te gaan.
Ik sta te kijken dat er nu alweer een topic hierover is. Hoewel ik het roerend eens ben met invoering van een fatsoenlijk basisinkomen, zal dat vooralsnog niet gaan lukken, doordat vanaf de middenmoot der middeninkomens de jaloezie zo groot is, dat ze elke vorm van verbetering voor mensen met lage inkomens met hand en tand zullen tegenwerken. Voor een basisinkomen moet je beginnen bij de kinderen op school. Nu worden ze geïndoctrineerd dat geld een DOEL is, maar dat zal veranderd moeten worden in dat geld een MIDDEL is. Zover zijn deze (voornamelijk) heren nog lang niet in hun evolutie.
Zomaar wat experimenteren gaat niet werken. Je zal van te voren een heel scala aan manieren van basisinkomens moeten definieren, zodat je aan de hand van de resultaten kan zeggen welke manier gaat werken en welke niet. Een van de dingen die je wil gaan testen is dat een aantal mensen gegerandeerd hun basisinkomen blijven houden, ook al wordt besloten dat het niet ingevoerd wordt. Stel je dat voor als het winnen van een lijfrente in de loterij van bv 2000 euro. En mensen die naar een gemeente verhuizen waar zo'n experiment plaatsvindt, daar moet je ook wat op verzinnen.
Het basisinkomen (geld wat je krijgt zonder dat daar waardecreatie tegenover staat) bestaat al, kijk maar naar bestuurlijk Nederland. Blijkbaar werkt het systeem voor de hogere kaste, waarom zou het niet werken voor het gewone volk?
De wetenschap en techniek gaan onverminderd door De noodzaak van een Onvoorwaardelijk Basis Inkomen zal onvermijdelijk blijken'. De bureaucratie zal er voor zorgen met de zorgkosten waar met een OBI de grootste winst wordt geboekt vooral door de vergrijzing.
Dank voor de reacties op mijn artikel. Het basisinkomen is een onderwerp dat de gemoederen flink weet te verhitten. Tegen diegenen die meteen roepen dat het onbetaalbaar is en dat de arbeidsparticipatie erdoor af zou nemen, zeg ik: Hoeijmakers en Bregman onderbouwen cijfermatig het tegendeel. Daarom steun ik de drang van enkele gemeenten om binnenkort met het basisinkomen te gaan experimenteren. Nieuwsgierigheid brengt ons verder dan blind vasthouden aan dogma's.
erg leuk allemaal die cijfermatige onderbouwingen van de betaalbaarheid van een basisinkomen. Maar elk cijfermatig ingesteld persoon die bekend is met cijfermatige analyses weet dat het een kwestie is van draaien aan de knoppen om de (on)betaalbaarheid aan te tonen. Bovendien blijkt keer op keer dat al die mooie prognoses die gemaakt worden nooit van een kant kloppen. In mijn vak zeggen we wel eens tegen klanten als de uitkomst ze niet bevalt en ze vragen of er ook een andere uitkomst mogelijk is: "Ja natuurlijk kan dat, wat wilt u dat er uitkomt?" De paar beperkte experimenten die er gehouden zijn, zijn absoluut geen maatstaf voor de effecten van de invoering van een basisinkomen anno 2015 in Nederland met al zijn sociale voorzieningen en complexe belastingstelsel en het feit dat Nederland onderdeel uit maakt van de EU en de eurolanden Dat die experimenten een maatstaf zijn voor een succesvol basisinkomen en die positieve cijfermatige analyses dat is wat de voorstanders van het basisinkomen iedereen allemaal graag willen doen geloven. Eigenlijk is alleen een basisinkomen mogelijk die zo hoog is dat iedereen daar normaal van kan leven maar dat is gewoo Tot slot: een basisinkomen die zo hoog is dat iedereen er van kan leven gaat er nooit komen, daar is simpelweg geen draagvlak voor onder veel mensen. Het is namelijk "gratis geld" wat door de belastingbetaler wordt gefinancierd. En met de term 'gratis"bedoel ik "zonder enige tegenprestatie. En als het basisinkomen zo wordt vastgesteld dat er een groep is, die meer nodig heeft, dan komen er weer aanvullende regelingen en vallen we langzaam weer terug in het o zo bekende sociale stelsel wat we nu hebben. Het sociale stelsel zoals we het nu kennen, is ondanks al zijn minpunten niet voor niets zoals het nu is.
Je kan beginnen met mensen die buiten de boot vallen. Hebben zoveel opgebouwde trauma's, maar vallen daarmee niet in het handboek van erkenning, maar in de praktijk duidelijk merkbaar al is het maar omdat men het verbergt, en als ze dan daarbovenop ook nog eens qua leeftijd weinig kans maken op een baan dan is een conclusie gewettigd dat er onderzoek gedaan kan worden naar gevallen die in deze categorie kunnen vallen. Bovendien zal dan, als blijkt dat deze groep nogal groot is, bij een basisloonverstrekking een enorme verschuiving in woonsituatie te zien zijn. Waarom, omdat het net dat inkomen is wat ontbreekt waardoor men blijft zitten waar men zit. Maar dat is dus een positief neveneffect te noemen.
Als ik ga googlen op "basic income" kom ik heel veel pilots en experimenten tegen, maar is er nu eigenlijk een land te noemen waar dit systeem de pilotfase voorbij is en succesvol werkt? Het lijkt mij een zeer lastig te implementeren verhaal, waarbij je niet alleen een basisinkomen moet regelen maar ook allerlei andere bijkomende maatregelen. Plus een belastingsysteem wat enerzijds uitnodigt tot werken om je basisinkomen aan te vullen en anderzijds ook genoeg belasting oplevert om dat basisinkomen aan iedereen te kunnen verstrekken. Het lijkt me allemaal heel erg tricky.
Basisinkomen gaat niet samen met sociale opvang. Als er een basisinkomen-achtig systeem is zullen er nog steeds mensen uit de boot vallen. Die worden dan aan hun lot overgelaten. Dat wordt dan onwenselijk gevonden waardoor het basisinkomen moet worden 'gerepareerd' waardoor er weer een sociaal stelsel ontstaat met alle eisen en plichten die we nu ook al kennen. Beter is het probleem te benoemen wat klaarblijkelijk zou moeten worden opgelost en die oplossing te vinden binnen het huidige stelsel.
Het huidige sociale stelsel is het probleem, omdat het mensen gevangen houdt. Een basisinkomen geeft ruimte voor gezin, hobby, studie, ontplooiing, kunst, en ruimte voor maatschappelijke taken met beloning.
Ik zou tegen de schrijver zeggen: Niets let u om zelf een experiment te starten met een vriendenclubje, liefst een mix van werkenden en werkelozen, en zelf het gezamelijk inkomen te verdelen als ware het een basisinkomen en extra inkomen. Dan kunnen we zien of het schip strand of dat het geweldig werkt. Geen woorden maar daden!
@Zuoef: Leuk idee, maar ik voel hier als particulier niet de behoefte om het werk van de overheid te gaan doen. Overigens zijn er gemeenten die daadwerkelijk gaan experimenteren. Ik ben heel benieuwd wat daar uit komt.
Het basis inkomen is, even uit m'n hoofd gezegd, in 3 landen uitgetest gedurende een paar maanden tot aan een jaar. De uitkomst was dat mensen niet zo veel minder gingen werken +/- 20% en deze tijd juist nuttig vulden met studeren etc, echter al met al kostte het de overheid wel meer geld dan verwacht. Ik zie alleen eigenlijk nooit getallen over hoe hoog het basisinkomen dan is. In zwitserland wordt momenteel gediscussieerd over een basisinkomen van 2200 euro per maand. Lijkt me vrij hoog.
Zwitserland: http://www.basicincome.org/news/2014/08/switerland-government-reacts-negatively-to-ubi-proposal/
"Het belangrijkste verschil tussen bijstand en basisinkomen is dat die eerste voorwaardelijk is" En het zijn die voorwaarden die de bijstand legitimiteit verlenen. Zonder legitimiteit geen draagvlak onder degenen die de rekening krijgen gepresenteerd en dus ook geen gratis geld.
Niet noodzakelijkerwijs. Als iedereen het krijgt geeft dat ook een zekere legitimiteit (zie de AOW, Beatrix krijgt die ook maar daar klagen ook maar weinig belastingbetalers over). Maar over het geheel genomen ben ik er wel nog steeds van overtuigd dat een basisinkomen in de praktijk gewoon niet gaat werken. Wat je nl. idealiter zou willen met een basisinkomen is vervangen van WW, bijstand, AOW, WAO. Dat scheelt het meeste bureaucratie. Dan loop je meteen tegen het probleem op dat WW en WAO vaak aanzienlijk hoger zijn dan de huidige bijstand. Als je al die regelingen vervangt door 1 basisinkomen, zullen veel werklozen en WAOers er fors op achteruit gaan. Of als je het hoger maakt, dan zullen veel bijstandsgerechtigden en AOWers er flink op vooruit gaan. En als je toch wilt differentiëren, dan heb je meteen de bureaucratie weer voor een flink deel terug, want dan moet je gaan controleren of de WAOer wel echt arbeidsongeschikt is en of de WW-er wel aan zijn sollicitatieplicht voldoet, of in elk geval aan de voorwaarden om recht te hebben op WW.
Hoe hoog zou het basisinkomen zijn? Als het 2000 euro in de maand is kun je voorzien dat veel mensen lekker heel de dag gaan lopen lanterfanten en wordt het systeem onbetaalbaar. Als het 500 euro in de maand is hoef je daar niet zo bang voor te zijn, maar komen mensen die geen andere inkomsten weten te verwerven onder het bestaansminmum uit. Als met het invoeren van het basisinkomen ook het hele toeslagencircus wordt afgeschaft (bijv. geen huurtoeslag meer, geen zorgtoeslag meer), ben ik bang dat het basisinkomen behoorlijk hoog moet worden, en dat je dus in het eerste scenario terechtkomt.
Ik verwacht eigenlijk dat de huren dan aanzienlijk zullen dalen. Huurtoeslag is op dit moment niet alleen steun voor huurders maar ook (of zelfs juist, in een aantal gevallen uit mijn eigen ervaring) puur extra winst voor de verhuurder.
Een basisokomen zal natuurlijk nooit hoger zijn dan de bijstand, eerder lager. Het schrappen van alle toeslagen is de 'rechtse' variant (die VVD'er Robin Fransman bepleit), maar die vindt weinig bijval bij andere partijen. Toeslagen zullen ook nodig blijven voor mensen die ziek zijn of totaal niet in staat om te werken.
Een basisinkomen zou alleen mogen gelden voor diegene die het nodig hebben, daarom krijgt dit idee ook van mij een vette NJET.
Beste Joop, jouw idee, dat mensen die al genoeg hebben, niets mogen krijgen, is begrijpelijk, maar verwerpelijk, indien daardoor anderen te weinig krijgen. Anderen die nu gevangen zitten in een bijstandsuitkering.
Jij snapt het grote idee achter het basisinkomen niet, maar wilt gewoon het uitkeringencircus behouden.
--- Dit bericht is verwijderd —
Je snapt het nog steeds niet, een basisinkomen is onvoorwaardelijk, je voorstel zou dus moeten zijn: "geef alle inwoners van Rotterdam een basisinkomen van 1000 euro". Het probleem met zo'n proef is dat het basisinkomen - als het al werkt - alleen maar kan werken als het grote delen van het sociale stelsel vervangt en het belastingstelsel er op aanpast. Dat gaat met zo'n proef niet werken. De enige manier om er achter te komen is door het landelijk in te voeren en dan ook op een integrale manier.
Een basisinkomen is absoluut een progressie, maar dat basisinkomen is niet betaalbaar voor iedereen. ----------------------------- Jawel, en om dat aan te tonen maak ik er even een karikatuur van. Heeft John de Mol, met een geschat vermogen van 1,9 miljard euro, bij het invoeren van het basisinkomen recht op datzelfde basisinkomen? Mijn antwoord: een dikke ja (principieel). En is dat betaalbaar? Ja, want hij betaalt als het goed is al een honderd- of duizendvoud van dat bedrag aan belasting.
Ik pleit al sinds begin jaren '90 voor een basisinkomen. . Stel: . We schaffen de bijstand af en ontslaan de ambtenaren die zich daarmee bezighouden. . Iedereen krijgt een basisinkomen. Bijvoorbeeld 600 euro per maand. Minder kan ook, maar lijkt mij minder gunstig. . Uitgaande van 150 arbeidsuren per maand en 600 euro basisinkomen: Alle uurlonen gaan met 4 euro omlaag. (4 keer 150 = 600 euro). . Deze maatregelen zijn een enorme impuls voor de economie: . 1. Grote bezuiniging op ambtenaren. 2. Veel lagere loonkosten terwijl niemand er op achteruit gaat. We kunnen ineens weer concureren met china. . Uiteraard moet er iets in de plaats van de bijstand komen. Namelijk: Recht op arbeid voor 150 uur per maand tegen 80% van het minimumloon. Mensen zonder werk hebben dan twee opties: . 1. Naar de gemeente gaan en hun werk opeisen voor 80% van het minimumloon. De gemeente heeft zo arbeidskrachten tot zijn beschikking tegen lage kosten. 2. Een eigen bedrijfje beginnen of gaan werken als zzp-er. Als je werk kunt scheppen voor 3,50 euro per uur heb je al meer dan nu met de bijstand. Voor dat bedrag wordt heel veel werk ineens wel betaalbaar.
Waarom moeten alle uurlonen omlaag? Het lijkt me dat enkel het minimumloon weg kan, dat werkgevers hun personeel exact kunnen gaan betalen wat ze volgens hun waard zijn. Laaggeschoold werk zal dan in prijs dalen, hooggeschoold zal (waarschijnlijk) gelijk blijven.
Een basisinkomen op €600,00 stellen is een idioot idee wat echt nooit gaat werken. Want de motivering om een basisinkomen überhaupt in te voeren is juist dat er door sommigen wordt verwacht dat er in de nabije toekomst 50% van het huidige werk (waaronder een deel van het werk verricht in China, of door onderbetaalde Oost Europeanen) verricht wordt door machines en robots en andere vormen van automatisering. Dus tenzij je een volksopstand wilt en tegelijkertijd een gigantische econmische recessie omdat hele drommen mensen volgens jouw plan rond zouden moeten komen met een inkomen van €600,00 zonder een realistische uitzicht op ander werk, stel ik voor dat je dat plan terugstuurt naar de tekentafel. Een ander idee ipv basisinkomen zou natuurlijk zijn een verkorting van een fulltimewerkweek zodat het loon wat je nu verdient in 36uur, kan verdienen in bijvoorberld 18uur werken. Carlos Slim (die zeer rijke mexicaan) hintte hier al op al had hij het volgens mij vooral over oudere werknemers. Op zich zou dat niets meer zijn dan een logische volgende stap zijn in het proces wat al gaande vanaf het begin van de beschaving. Elke technologische ontwikkeling (van de ontwikkeling van de landbouw tot de industriele ontwikkeling) heeft vroeger of later tot gevolg gehad dat de tijd die de mens nodig had om te kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften steeds korter werden, en de huidige technologische vooruitgang zal uiteindelijk tot hetzelfde resultaat moeten leiden, tenminste als je de basis economische kringloop in stand wilt houden. Ik vind op zich het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen een interessant idee, waar zeker een aantal belangrijke voordelen aan vastzitten, maar als ik heel eerlijk ben is de jury bij mij hierover nog in beraad. Je zult op zijn minst heel goed moeten onderzoeken wat de economische en maatschappelijke gevolgen van het invoeren van een onvoorwaardelijk basis inkomen zou zijn, en ook moeten onderzoeken of eventuele alternatieven als basis inkomens garantie of het simpelweg verkorten van de fulltime werkweek niet gewoon effectiever zouden werken... Ik ga niets uitsluiten, maar ik zou wel willen waarschuwen tegen al te veel enthousiastme voordat alle gevolgen duidelijk ingeschat zijn. Als we zouden besluiten tot het invoeren van een onvoorwaardelijk basis inkomen dan heb je in essentie te maken met een gigantisch sociaal experiment en kijkende naar de sociale experimenten uit het verleden en heden (van communisme tot het huidige neoliberalisme) stemt mij dat niet positief. http://m.nrc.nl/carriere/2014/07/21/miljardair-carlos-slim-werkweek-van-drie-dagen-is-beter/ http://www.jobat.be/nl/artikels/4-griezelige-voorspellingen-over-werk-in-de-toekomst/
In aansluiting op het voorgaande: . Er is nu een groot verschil tussen minimumlonen in Nederland en bijvoorbeeld Bulgarije. Voert Nederland een basisinkomen in en wordt het minimum uurloon verlaagt, dan wordt dat verschil fors minder. Is het basisinkomen vrij hoog en de verlaging van het minimum uurloon vrij fors, dan verdwijnt het verschil. Dan kunnen nederlandse truckers weer concureren met de oost-europese. . Zie ook het artikel: 'Europees Basisinkomen'.
Behalve dat je wel iets moet verzinnen om tegen te houden dat alle Bulgaren hierheen komen om ook een basisinkomen te innen. De grenzen zullen dus dicht(er) moeten, waardoor dat concurrentieprobleem ook al aanzienlijk minder wordt.
Een onvoorwaardelijk basisinkomen zal een geweldige stimulans voor de zwarte economie zijn.
Een basis inkomen voor iedereen lijkt me in de toekomst een noodzakelijke voorziening, maar om om te beginnen zou je voor iemand die uiteindelijk op alleen bijstand is aangewezen een basis inkomen kunnen aanbieden en om te stimuleren dat men in de maatschappij toch mee blijft doen hieraan een plicht verbinden dat je bv. per week 4 uren vrijwilligers werk naar eigen keuze gaat doen. Dit tegen een beloning gelijk aan de belasting vrije vergoeding die nu ook hiervoor mag worden gegeven. Iemand die niet kan hoeft niet, maar anders wordt het in mindering op het basis inkomen gebracht. Veel vrijwilliger organisaties beschikken over een uitgebreide vacature bank en kunnen hier goed in bemiddelen ( tevens goede registratie van gerechtigden). en doen hier nu al voortreffelijk werk in. Ik vind in dit idee belangrijk dat men er bij blijft horen met mogelijk hierin kansen om werk ervaring op te doen voor een bestaan dat bij iemand past. Overigens zullen er ook mensen zijn die tevreden zijn met dit bestaan. Natuurlijk moet er nog rekenwerk worden gedaan wat financieel juist en haalbaar is.
Nee, het moet onvoorwaardelijk zijn. Als iemand de hele dag op een bankje in park wil gaan zitten genieten van mijn minimale inkomentje is dat wat mij betreft ook goed. Kiest iemand er voor om te gaan helpen bij een vereniging of ander vrijwilligerswerk is dat natuurlijk helemaal top, maar het moet geen verplichting zijn. Een verplichting tot vrijwilligerswerk is sowieso natuurlijk al een beetje gek.
Mark Gh, vr 27 februari 2015 16:38 in reactie op Blits deKikker Reageer op Mark "Mark Ik verwacht eigenlijk dat de huren dan aanzienlijk zullen dalen. Huurtoeslag is op dit moment niet alleen steun voor huurders maar ook (of zelfs juist, in een aantal gevallen uit mijn eigen ervaring) puur extra winst voor de verhuurder." Waarom zouden ze dalen? Ik zie voor een verhuurder geen enkele aanleiding om de huur te verlagen (eerder om ze te verhogen).
Een jaar of wat geleden kwamen de woningen in het complex waar ik woonde ineens in aanmerking voor huursubsidie, daarvoor kon dat dus niet. Nieuwe huurders betaalden toen een aanmerkelijk hoger bedrag dan ik - zoveel hoger dat het bedrag dat ze gingen betalen na aftrek huursubsidie ongeveer gelijk was aan wat ik betaalde. Die huursubsidie is daarmee dus volledig ten goede gekomen aan de woningbouwvereniging, waarom zou dit proces omgekeerd niet mogelijk zijn wanneer de huursubsidie ophoudt te bestaan?
Iedereen heeft wel opvattingen in de trant van: 'dan houden mensen acuut op met werken' of 'dat zal wel meevallen'. Ik zou wel eens een onderbouwde analyse op dit punt willen horen, van hoe mensen op een basisinkomen zullen reageren. En dan op basis van recente psychologische en economische/econometrische inzichten en niet van een of ander experiment uit de jaren 60 of 70. Dat moet toch mogelijk zijn? We kunnen het basisinkomen niet invoeren als we zo ongewis zijn over de effecten als we nu zijn.
Kort geleden nog maar stond op JOOP dit artikel: http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/30612_vrij_van_controledrift_bureaucratie_en_armoede_met_een_basisinkomen/
Als de archieven niet vernietigd zijn, zijn er stapels aan relevante cijfers te vinden over het bijstandstelsel in Nederland van de jaren '80 en '90. Hoe relevant wil je het nog hebben? Daarin kun je precies zien hoe het systeem toen functioneerde en of het beleid van de afgelopen 15 jaar nou zo'n succes is.
We leven in een tijd waarin het economisch achteruitgaat. Een achteruitgang die volgens mij niet zoveel te maken heeft met economisch beleid of financiële crisis, maar meer de wereldwijde herschikking van demografische, militaire, economische en geopolitieke macht die momenteel aan de gang is. In Azië, Zuid-Amerika, en Afrika barst het van de mensen die voor het een eerlijke kans krijgen en keihard willen werken voor vooruitgang en ook wel moeten omdat er nog niet echt een sociaal vangnet voor ze is. En wat doen we hier? We praten serieus over het belonen van mensen voor het niet-werken. Voorstanders van dit systeem hebben een tamelijk verwende visie en geen enkel oog voor het grotere plaatje. Wij leven al jaren boven onze stand, en het gaat alleen maar minder worden. We zullen, om niet helemaal ten onder te gaan, juist harder moeten gaan werken voor minder geld, en de overheid zal minder geld hebben voor sociale voorzieningen. Dat is de realiteit waarin wij leven.
Die herschikking die jij schetst wordt inmiddels angstwekkend duidelijk: steeds meer macht voor de superrijken en het grootkapitaal, zowel in financieel als (geo)politiek opzicht. Jij praat ze precies naar de mond: we zullen steeds harder moeten werken voor steeds minder geld. Dat leidt dus gewoon tot ordinaire slavernij zoals die bijvoorbeeld in Pakistan bestaat, met name in de textielindustrie. Daar komen de goedkope kleren vandaan die wij kopen omdat wij van onze afgeknepen lonen en uitkeringen niet beter kunnen betalen. Idem dito voor de plofkip en de andere goedkope troep die we in de supermarkt kopen en waarvan wij en onze kinderen moddervet en ongezond worden. Elk mens heeft, alleen al door geboren te worden, recht op een fatsoenlijk bestaan. Dat geldt voor ons maar ook voor de mensen in de landen die wij in onze arrogantie 'ontwikkelingslanden' noemen. De extreme armoede en de trek naar steden die deze armoede nog erger maakt ontstaat pas als ze ginds de westerse manier van leven gaan naäpen. Voordat Coca Cola en McDonalds in de zgn. Derde Wereld hun intrede deden werden Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse mensen niet dik en ziek, evenmin als Aziaten. Terug naar ons basisinkomen: als er een leefbare basis wordt gelegd onder het bestaan van iedere burger, dan zul je zien dat door het wegvallen van de stress over het kale bestaan mensen vanzelf actief worden. Er is in de jaren 1990 al zoveel onderzoek gedaan naar wat een basisinkomen met mensen doet, dat hoeven we niet allemaal nog eens over te doen. Heel veel mensen krijgen dan bijvoorbeeld tijd en (geestelijke!) ruimte om de steeds meer nodig wordende mantelzorg te leveren in plaats van zich suf te solliciteren naar werk wat er niet is en daar door de vele afwijzingen een negatief zelfbeeld aan over te houden. Dat levert twee positieve resultaten op: de mantelzorg komt er en de mens zonder betaalde baan maakt zich nuttig, voelt zich niet meer vernederd en afgewezen, integendeel: hij/zij wordt juist gewaardeerd om de maatschappelijke bijdrage die wordt geleverd. Het valt mij van de SP ontzettend tegen dat zij er niet voor zijn omdat het voor iedereen is. Ja, daar profiteren rijke(re)n ook van. Maar bij de invoering van een basisinkomen gaat het hele loongebouw op de schop, bij betaalde arbeid gaat het basisinkomen deel uitmaken van het loon. Je gaat betaald werken om extra te verdienen, bovenop je basisinkomen. Kijk er de website van de gelijknamige vereniging maar op na. Wat jammer dat nou net de SP in dezen niet durft te kiezen voor een fundamenteel anders georganiseerde inkomensstructuur. Ook de mensen die wat meer verdienen kunnen zich zo ontworstelen aan de (al)macht van werkgevers en wat meer tijd overhouden voor gezin, familie en verenigingsleven. Ik ben nog steeds lid, maar ik ben aardig naar de deur aan het opschuiven..... Kom op SP: durf origineel te denken en ga ook eens goed op zoek bijvoorbeeld bij de Vereniging Basisinkomen!
MIsschien ooit, in de verre toekomst, een goed idee. Nu nog totaal onhaalbaar, totaal onduidelijk en helemaal niet realistisch. Wat experimenten op kleine schaal om nader te kijken hoe dit zou moeten werken en de voors- en tegens te bepalen zijn nooit slecht.
Waarom zou dit concept in de toekomst wel werken als het volgens jou momenteel totaal niet realistisch is?
Voor meer nuance zonder op de man te spelen zoals Jeroen hier doet.: SP en het basisinkomen SP-Tweede Kamerlid Paul Ulenbelt: ‘Een onvoorwaardelijk basisinkomen is een sympathiek idee, maar ook niet meer dan dat. Socialisten vinden dat iedereen zijn bijdrage moet leveren aan de maatschappij. Dat wij produceren en diensten leveren voor een ander en die ander voor ons. Alleen op die manier kunnen we een samenleving in stand houden en verbeteren. Die bijdrage lever je naar vermogen. Het onvoorwaardelijk basisinkomen gaat niet uit van die bijdrage. Als je genoegen neemt met het basisinkomen hoef je niet meer bij te dragen aan het geheel. Om die reden is het basisinkomen er nooit gekomen. Wie er beter over nadenkt moet de vraag beantwoorden hoe hoog dat basisinkomen dan moet zijn. Genoeg om niet dood te gaan is te weinig om van te leven. In Nederland kennen we een basisinkomen: de AOW. Maar voor wie wel kan werken is een basisinkomen niet nodig. Zij hebben recht op werk en een fatsoenlijk loon. En als zij niet kunnen werken door werkloosheid of arbeidsongeschiktheid hebben ze recht op een uitkering die meer is dan genoeg om niet dood te gaan. Voor wie niet kan werken hebben we een basisinkomen: de (te lage) bijstand. De strijd moet niet gaan over een basisinkomen ja of nee, maar om een fatsoenlijk inkomen voor wie wel wil maar niet kan bijdragen aan de samenleving. Het argument dat een basisinkomen een vereenvoudiging van de sociale zekerheid zou zijn gaat niet op. De meeste uitkeringen zijn gerelateerd aan je laatste loon. Je werk verliezen door werkloosheid of arbeidsongeschiktheid en dan aangewezen zijn op een basisinkomen is een grote achteruitgang.’
@Joop: Ik speel niet op de man, maar ik beschrijf gewoon feitelijk hoe Paul Ulenbelt het debat voerde: op basis van emotie, niet op basis van cijfers. Hoeijmakers rekende voor dat een basisinkomen haalbaar en betaalbaar is, dus wat is er dan tegen nader onderzoek?
Het onvoorwaardelijk basisinkomen (OBI)… Ik breek er al een tijdje mijn hoofd over of dit werkelijk de oplossing voor heel veel problemen is die mensen er in zien. Op persoonlijk vlak geef ik toe dat ik het een zeer aantrekkelijk idee, en het zou fantastisch zijn als dit werkelijk een realistische oplossing zou blijken. Ik hoop dus echt dat dit het geval is, maar op dit moment heb ik het nog niet helemaal helder in mijn hoofd of dit werkelijk het geval is. Want eerlijkheid gebied te zeggen dat de cynicus in mij bijna gevoelsmatig op zoek gaat naar beren op de weg, omdat het gevoelsmatig bijna te mooi klinkt om waar te zijn. Op eerste inzicht, ik heb bijvoorbeeld de afleveringen van Tegenlicht over het OBI met belangstelling bekeken en lees regelmatig artikels van bijvoorbeeld Rutger Bregman over de nut van een OBI. Maar hoewel dit op eerste gezicht erg overtuigend overkomt, ben ik gewoon nog niet overtuigd op dit moment. Ik wil het dolgraag geloven, maar ik geloof het nog niet. Ik vrees dat er simpelweg te weinig onderzoek naar gedaan is naar de gevolgen van een mogelijk OBI op lange termijn. De studie in Dauphin lijkt zeker interessant, maar hier heb je wel te maken met een geïsoleerde stad met een bevolking die vanuit een behoorlijk specifieke economische situatie komen (namelijk een van relatief arme afkomst). De resultaten lijken te pleiten voor een OBI, maar die conclusie durf ik gewoon nog niet te maken omdat de resultaten mede beïnvloed worden door de omstandigheden waarin mensen leven. Je zou bijvoorbeeld stellen dat omdat de mensen relatief arm zijn, zij eigenlijk veel beter weten wat het kan betekenen om iets van het leven te maken, waardoor zij over het algemeen veel sneller ervoor zullen kiezen om elk geboden geld heel goed te besteden. Hoe doe ik het als advocaat van de duivel? Ik sprak toevallig een vriend van mij die een Pakistaanse vader heeft, en hij vertelt over de familie in Pakistan en in hoeverre die familie elkaar ondersteunen en hoe gedreven iedereen bezig is met het verbeteren van de eigen situatie (door te studeren, of een bedrijf op te zetten). Dit omdat je veel meer bewust bent van de gevolgen van het verkwisten van de mogelijkheden die je wordt geboden. In Nederland hebben we een sociaal vangnet en dat is op zichzelf een groot goed, maar er kleven natuurlijk wel ook nadelen aan vast, die juist door mensen van rechtse zijde (deels) terecht worden benoemd. In ben persoonlijk een hartstochtelijk voorstander van een sociaal vangnet, en ik ben mordicus tegen een samenleving die mensen (van goede wil) keihard laten vallen, zoals Nederland op dit moment meer en meer lijkt te doen. Maar het mes snijdt altijd aan twee kanten en rechten van de mens horen hand in hand te gaan met verantwoordelijkheid die je hebt over het eigen leven. Als je kijkt naar Nederland als samenleving heb ik de indruk dat de mogelijkheden die ons sociaal systeem en die de welvaart binnen Nederland bieden voor een deel voor lief wordt genomen. Dit is natuurlijk logisch want mensen die bijvoorbeeld in de jaren ’60 & ’70 & ’80 & ‘90 in een rijke samenleving als de Nederlandse zijn opgegroeid weten veel minder hoe het is om in (relatieve) armoede te leven, en van ons (ik ben een kind van de jaren ’70) kan je bijna niet verwachten dat wij opeens vanuit een compleet andere mindset gaan denken. Volgens mij is dit waar de (paar jaar geleden overleden) Britse historicus Tony Judt over sprak en schreef. Wat je op dit moment ziet is dat het succes van sociaal-democratisch beleid nu ironisch gezien juist de crisis van de sociaal-democratie heeft ingeleid. We raken er snel gewend aan welvaart en zien dit als normaal, nemen het voor lief. Dus alhoewel het beleid van sociaaldemocraten heeft gewerkt, heeft het eigenlijk op psychologisch vlak op de lange termijn ook weer niet gewerkt, want het heeft geleid tot een tegenreactie van mensen die de nadelen (die elk politiek systeem nu eenmaal heeft) aangrijpen om dingen te willen veranderen gecombineerd met mensen die eigenlijk niet meer weten hoe je voor iets moet vechten. Misschien is dit wel de vloek van elk politiek beleid, links en rechts, dat elk beleid uiteindelijk de kans biedt aan een tegengestelde reactie. Dit is de wet van de remmende voorsprong in vol ornaat. Maar goed, ik dwaal weer eens af. Terug naar een OBI, wat voor mij op dit moment bijna als te mooi klinkt om waar te zijn. Ik ben dus helemaal niet zeker over of een OBI op midden- en lange termijn echt zal werken en wat de lange termijn gevolgen zullen zijn voor de gehele samenleving. Want met de invoering van een OBI hebben we te maken met wederom een sociaal experiment met talloze mogelijke onvoorziene gevolgen die uiteindelijk (vrees ik) veel grotere problemen kan opleveren over een aantal generaties dan dat deze oplost. Als je kijkt naar het verleden van slechts de 20e eeuw zie je dat er talloze mensen hebben geprobeerd de maatschappij te herscheppen naar eigen inzicht. Van communisme, fascisme, sociaaldemocratie tot het huidige sociale experiment wat ik zie als een vorm van ultra-liberalisme of ultra-individualisme gekoppeld aan een bizar geloof in het zelfregulerende vermogen van een chaotisch gedereguleerde markt, hebben allemaal volgens mij proponenten die oprecht geloven dat dit systeem gaat werken. Ik geloof niet dat je dan per se te maken hebt met domme mensen, maar eerder met mensen die onvoldoende besef hebben van de complexiteit van de samenleving. Laat ik iemand als voorbeeld nemen. Ik weet toevallig dat een politicus als Mark Rutte is opgegroeid in Scheveningen in de wijk Belgisch Park. Gerrit Zalm woonde/woont niet heel ver daarvandaan trouwens. Nu is Den Haag eigenlijk altijd een beetje een gekke stad, waarin je door de stad een hele duidelijk scheidslijn ziet tussen deftig, en volks. Belgisch Park (ik ken deze buurt toevallig) is een hele fijne gegoede buurt waar bijna alleen mensen wonen met goede banen die prima voor zichzelf kunnen zorgen. Dan lijkt het natuurlijk zeer logisch dat deze achtergrond het politieke bewustzijn van iemand als Mark Rutte enorm heeft beïnvloedt. Ik ken de man verder niet, maar ik geloof wel dat hij oprecht is in zijn overtuigingen, hoewel ik oprecht en hartstochtelijk vind dat deze overtuiging is gebaseerd op intellectueel drijfzand, waardoor Rutte en mede VVD-ers feitelijk in zijn oprechte onwetendheid alsnog voor een compleet averechts beleid kiest. De VVD staat dus voor averechts-liberaal niet rechts-liberaal (grapje). Hoe dan ook, ik vermoed heel sterk dat de persoonlijke achtergrond een grote invloed hebben op de politieke overtuiging van mensen waardoor er regelmatig politici worden gekozen die eigenlijk vanuit een toch gekleurd wereldbeeld simpelweg niet de juiste keuzes kunnen maken. Want ik ben inmiddels overtuigt dat de VVD met haar obsessie voor de markt een totaal averechts economisch beleid voert, en dat doen ze met alle goede bedoelingen ter wereld, maar desalniettemin hebben ze last van tunnelvisie en gedragen zij zich eigenlijk als een koppige trucker die koers houdt door zijn vrachtwagen achteruitrijdend de afgrond in te rijden. Kan hier iemand een cartoon van maken??? Tot zover de slogan van de VVD (VVD houdt koers). Dit zou ik in ieder geval een erg interessant onderwerp vinden voor een onderzoek op politicologisch vlak vinden. Dus mocht dit nog niet onderzocht zijn, en een student politicologie leest dit: alsjeblieft! Goed ik dwaal weer af! Hopelijk heb ik aangegeven dat ik het gewoon nog niet weet of het invoeren van een OBI (hoe aantrekkelijk ook op eerste zicht) werkelijk een goede beslissing zou zijn op vooral de midden- en lange termijn. Ik kan of durf op dit punt gewoon geen mening te deponeren anders dan wees alsjeblieft voorzichtig! We weten gewoon nog te weinig over de mogelijke gevolgen die het invoeren van een OBI als sociaal experiment zal betekenen. Op psychologisch vlak (zoals hierboven aangegeven) maar ook op simpel sociaaleconomisch vlak (bijvoorbeeld (plaatselijke) inflationaire effecten waarvan we nu nog niet bewust van zijn), is zeer grondig onderzoek nodig. Ik zou dus vooral willen pleiten om ten eerste de problemen die de aanleiding vormen tot de wens van een OBI heel erg goed te onderzoeken. Verder moet je ook kijken naar de verschillende mogelijke oplossingen waar een OBI tot slechts één van de mogelijkheden behoort. Je kan bijvoorbeeld ook denken aan een onvoorwaardelijke basis inkomensgarantie (dus inkomen aanvullen tot een minimum niveau i.p.v. een basis bedrag geven), of simpelweg de fulltime-baan verkorten tot 20 uur i.p.v. 36 uur, waar Carlos Slim voor pleitte (sort of) om op deze manier de steeds grotere technologische werkloosheid te bestrijden. Kortom eerst maar eens tot in diepte onderzoeken (dus niet wat het CBS onlangs heeft gedaan m.a.v. een OBI) op een eerlijke manier, zonder de tunnelvisie die ik toch een beetje bespeur bij sommigen die hier reageren. Als dan, na het zorgvuldig afwegen van de voor- en nadelen blijkt dat een OBI werkelijk een juiste oplossing is dan ben ik in ieder geval heel gelukkig. En zo niet dan moet je verder zoeken naar betere oplossingen. Hoe dan ook, laten we onszelf niet gek maken en zorgvuldig en met een werkelijk open mind dit te onderzoeken.
[e zou bijvoorbeeld stellen dat omdat de mensen relatief arm zijn, zij eigenlijk veel beter weten wat het kan betekenen om iets van het leven te maken, waardoor zij over het algemeen veel sneller ervoor zullen kiezen om elk geboden geld heel goed te besteden.] Dat blijkt uit weinig. Je voorbeeld van de Pakistaanse man is er een die al opgeschoven is in de vaart der volkeren. In veel rurale gebiden is studeren niet aan de orde (laat staan voor vrouwen). Cultuur is dus belangrijk. Er zijn hele generaties opgegroeid in de bijstand. Die armoede wordt wel eens aangehaald als ze tot criminaliteit vervallen. Maar niets bewijst dat mensen met deze mentaliteit nu opeens wel braaf gaan werken. De prikkels om te werken, om verantwoordelijkheid te nemen voor de wereld om je heen, keurig je belasting te betalen en iets van je leven te maken zijn vooral sociaal-cultureel bepaald, niet perse economisch. Er zijn armen die elke vooruitgang zullen aangrijpen om verder te komen en er zijn armen die al generaties wegzakken in lethargie, obesitas en alcoholisme. Door het basisinkomen in te voeren lijkt er economisch iets te worden opgelost terwijl we sociaal-cultureel nauwelijks een idee hebben hoe het zich gaat ontwikkelen. Als grote groepen mensen leren leven met minder en geen brood meer zien in werken zullen de belastinginkomsten krimpen. Maar men zou ook massaal een beetje zwart bij kunnen werken zodat er zich een grote informele economie gaat vormen (die door de formele economie overeind wordt gehouden). Hoe staat het met de belasting als moreel gegeven? Zal het niet simpelweg gaan leiden tot een uitkleding van de belastinguitgaven in algemene zin? Zal de prikkel tot werken niet worden gevonden in een radicale toename van dingen die je zelf moet gaan betalen? Het belangrijkste dat tegen dit systeem pleit is echter het optimistische mensbeeld dat er achter schuilt. Als te grote groepen mensen besluiten geen zin te hebben in werken brengen de mensen die wel werken nog solidariteit op? En vinden we het in orde als er hele generaties opgroeien zonder werk? Wat zal dat met de gezinsstructuur doen? Intrinsieke motivatie onstaat niet vanzelf.
Eind jaren '90 woonde ik in Arnhem en daar waren een paar (linkse) raadsleden op een in mijn ogen lumineus idee gekomen: Vanwege een ander project in de stad waren er enkele buurtwerkers uit de sloppenwijken van Zuid-Afrika en/of Zuid-Amerika in de stad en omdat die mensen er toch al waren vroegen die raadsleden die mensen om eens een rondje te maken in Klarendal om eens hun licht te laten schijnen op de Nederlandse aanpak van sociaal beleid. Wat deze mensen maar niet konden begrijpen is waarom werklozen in Nederland niet mogen bijverdienen! Dat is zo absurd! Niet uit te leggen aan welke buitenlander dan ook, ook niet een Amerikaan bijvoorbeeld. Mensen in die wijk die soms al 20 jaar in de bijstand zaten moesten toch verplicht blijven solliciteren voor een baan waar ze natuurlijk nooit ook maar enige kans op hadden. Als je denkt dat Noord Korea een absurd land is moet je eens proberen het sociaal-economische beleid van Nederland met buitenlandse ogen te bekijken. Andere absurde voorbeelden zijn het beleid om woonlasten kunstmatig te verhogen en het verbod op samenwonen en of delen van huishouden. Toch vind ik het idee van het onvoorwaardelijk basisinkomen ook maar niks. Om te beginnen al vanwege de oeverloze misverstanden over wat het nu is. Zoals het voorbeeld van Fransman al aangeeft is het heel makkelijk om het idee dusdanig uit te leggen dat het resultaat nog veel perverser is dan het huidige absurde stelsel. En de schrijver suggereert dat het grootste verschil met de bijstand is dat het onvoorwaardelijk is en dat je mag bijverdienen. Dat klopt niet, want beiden waren ook van toepassing op de bijstand oude stijl. Voor 2003 was de bijstand bedoelt als vangnet en dus onvoorwaardelijk (op inkomen na). Dat is ook hoe de Nederlanders het zagen en ook stelden dat in Nederland niemand zonder inkomen hoefde te zitten. Daar kwam dus een eind aan toen de VVD het huidige gedrocht creëerde. Sinds die tijd snapt ook niemand het meer. De VVD heeft van de bijstand een soort armeluis-WW gemaakt. Formeel moet je ook beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt om recht te hebben op bijstand. Er zijn tig redenen waarom mensen geen recht meer hebben op bijstand, en dus is bijstand geen sociaal vangnet meer. Maar wat het dan wel is weet niemand. Elke keer als UWV met jaar- of kwartaalcijfers over 'de' werkloosheid komt ontstaat er weer verwarring omdat de werklozen van de bijstand daarbij volledig buiten beschouwing worden gelaten. Heel veel werklozen hebben ook nog nooit wat te maken gehad met UWV. Ik ben niet tegen experimenten met het basisinkomen. Want, zoals de schrijver al aangeeft, dan gebeurt er tenminste wat. Bovendien denk ik dat de heruitvinding van het basisinkomen ook nog een ander doel heeft en dat is gezichtsverlies voorkomen bij zowel de rechtse partijen als bij de oppositie. 10 jaar lang is men in Nederland helemaal los gegaan met het een lesje leren van die 'luie werklozen' en heel langzamerhand moet men met het schaamrood op de kaken toegeven dat veel werklozen wel wilden werken maar het simpelweg niet mochten. Het idee van het basisinkomen geeft een 'blij D'66' gevoel dat we hier in Nederland toch maar mooi vooruitstrevend zijn terwijl het in werkelijkheid gaat om het op onopvallende wijze laten verdwijnen van 10 jaar wanbeleid en bizarre wetgeving. De oppositie, op de SP na, heeft de afgelopen 10 jaar toch weinig meer gedaan dan wat obligaat tegensputteren terwijl zich een schandaal heeft ontwikkeld wat nog heel lang pijnlijk in de geschiedenis zal blijven hangen als de komende jaren steeds meer verhalen naar buiten komen over de wantoestanden. Ik vind het wel vergelijkbaar met bijvoorbeeld de beruchte vakantiekampen voor stadskindjes vlak na WO2, ook al een stukje 'sociale' geschiedenis om niet zo erg trots op te zijn. Maar goed, zoals gezegd, als het basisinkomen de weg is om er van af te komen dan ben ik voor.
Even een klein dingetje, Wendy... je krijgt geen bijstanduitkering zonder heel erg officieel ingeschreven te staan bij het UWV... Je hebt in zoverre gelijk dat mensen die 1 uur per week werken al niet meer als werkloos te boek staan. De informatie is danig vervuild. Dat is zeker.
Als we nou eens afstappen van het idee dat vadertje staat iedereen moet bemoederen en dat wij burgers alle bemoeienis die we ons daardoor of daarvoor moeten laten welgevallen behoorlijk beu zijn, dan moeten we eens ophouden met dat kinderachtige gezeur: Een basisloon van ca 800-1000 euro, afschaffing van het minimumloon en belastingheffing -voor zover mogelijk- via een belasting op verkoopwaarde/consumptie, ook wel super-BTW genoemd. Een zeer rechts idee. Herinvoering van een soort ziekenfonds. Mensen die het vooruitzicht op extra gezondheidszorg willen (niet: dit chronisch moeten hebben), of een werkeloosheidsverzekering kunnen zich bijverzekeren. Het bank- en verzekeringswezen dienen in handen van de staat te zijn. Een zeer links idee. Opeens willen honderden mensen wel voor 2 euro het grasveld maaien, maar wil je dat iemand rotwerk doet, dan zul je daarvoor -ook als het om ongeschoold werk is- behoorlijk voor in de buidel moeten tasten. De arbeidsmarkt zou haar naam eindelijk waardig zijn.. Dat is het, waar de gevestigde orde bang voor is!!
Zelf vind ik de super-BTW een alles behalve goed idee. Véél liever een belasting op inkomen waarbij inkomen uit arbeid en inkomen uit vermogen gelijk worden behandeld. Ik kan me ook niet voorstellen dat het in overheidshanden brengen van het hele bank- en verzekeringswezen een waardevolle actie zou zijn, EEN staatsbank met nutsfunctie (betalingsverkeer faciliteren, risico maar dus ook renteloos sparen etc) zie ik nog wel zitten, maar alles?
Dat is waar, het huidige simpel is veel simpeler. Je kunt op alles besparen, behalve op de HRA.
Mee eens. 'God verhoede dat de HRA verlaagd zou worden. Of erger, dat de helft zou worden afgeschaft.... Daar heeft verder niemand anders last van dan de 20% allerrijkste huiseigenaren die van niemand bescherming nodig hebben, maar die tegen hun wensen beschermd worden door de mensen die denken dat er vast wel wat van die rijkdom bij hen terecht zal komen, uiteindelijk.... Het Trickle Down effect is bewezen een fantasie te zijn. Maar ja. hè...