Huurlasten onbetaalbaar?

De besteedbare inkomens van alle Nederlanders staan onder druk. Dit komt door de lastenverzwaring als gevolg van onder meer hogere prijzen van goederen en diensten – niet op de laatste plaats door de stijging van de BTW-, verhoogde inkomstenbelasting, hogere zorgpremies, hogere assurantiebelasting, hogere gemeentebelasting en hogere waterschapslasten.

De compensatie van deze lastenstijging door hogere lonen en uitkeringen blijft achter bij de lastenstijging. Het gevolg hiervan is een verkrapping van de besteedbare inkomens. Steeds meer mensen komen daardoor in de problemen. In 2011 moest al meer dan de helft van de Nederlandse huishoudens zien rond te komen van een besteedbaar inkomen van minder dan 30.000 euro en dat percentage zal ongetwijfeld gegroeid blijken te zijn als het CBS de cijfers hierover bekend gaat maken.

Voeg hieraan toe, dat de werkloosheid in vijf jaar tijd is verdubbeld en dat het aantal inactieven tussen 18 en 64 jaar sterk toeneemt en het beeld van afnemende koopkracht en toenemende problemen bij het grootste deel van de Nederlandse huishoudens is compleet. Toch moeten zo nodig de huren worden verhoogd.

Omdat banken zeer terughoudend zijn geworden met het verstrekken van hypotheken staat de huurmarkt in de belangstelling bij beleggers. Maar men is niet tevreden over de huidige gang van zaken. Teveel regels en teveel voorschriften en daar houden beleggers niet van. VVD’er en vastgoedman Jan Kamminga zegt in het FD van 20 april 2013 dat:

door over te schakelen op een systeem waar mensen betalen voor een huis wat het echt waard is, zal er vanzelf meer aanbod ontstaan.

Met andere woorden, beleggers vinden de huurmarkt momenteel niet interessant omdat er te weinig in valt te verdienen. ‘Als er betaald wordt voor wat een huis echt waard is.’ Ja, meneer Kamminga, wat is een huis echt waard? Zijn de huizenprijzen niet onevenredig opgedreven in de afgelopen dertig jaar doordat er teveel partijen in de vastgoedmarkt uit waren op een -disproportioneel- goed rendement? En hebben banken daaraan niet gigantisch meegewerkt door hypotheken te verstrekken die veel te hoog waren voor de draagkracht van de meeste leners en waardoor steeds meer ‘eigen’ huis bezitters in de problemen komen? Als u spreekt over een groot gat tussen woningwetwoningen met een maximale huur van 681,02 per maand en de vrije sector, waar huren oplopen vanaf zo’n € 1.200 dan is het duidelijk, dat die vrije sectorprijzen in uw opinie maatgevend zouden moeten zijn.

Wat betekent het, als een huur van minimaal € 1.200 de maat gaat worden? Het zou een regelrechte ramp zijn voor de huurders onder meer dan de helft van de Nederlandse huishoudens, want van hun besteedbare inkomen zou minimaal 50% worden opgeslokt door huurlasten. En het ligt voor de hand om te veronderstellen, dat in die groep huishoudens de meeste huurders zitten.

Nee, de vrije marktdenkers leven in een ander universum, waar financieel rendement de basis van het economisch handelen is. Dit heeft tot gevolg gehad dat vrijwel alle basisbehoeftes van een mens gecommercialiseerd zijn en dat aan die trend nog geen einde lijkt te zijn gekomen. Wonen is een van die basisbehoeftes. Sociaal rendement zou daarom het uitgangspunt moeten worden voor investeringen in (huur)woningen in plaats van financieel rendement.

Wat is sociaal rendement? Dat is de genoegdoening die u krijgt voor het leveren van uw bijdrage aan een beter functionerende samenleving, waarin de inkomens- en vermogensverschillen niet zo oplopen als dat in de huidige tijd het geval is. In 1993 bezat 60% van de Nederlandse huishoudens al slechts 6% van alles wat er te bezitten was en 15% had 71% in zijn bezit. In 2011 was het bezit van die 60% nog verder teruggelopen tot niet meer dan 1% en was het bezit van de rijkste 15% opgelopen tot 85%. In wat voor samenleving leeft u als u behoort tot die relatief kleine groep van bemiddelden, terwijl het grootste deel van uw medemensen in armoede leven?