Houd op met zuurpruimen en richt je op het positieve
© CC-Foto: Nathan Dumlao
Als we de geschiedenis van de maatschappelijke ontwikkelingen beschouwen dan valt op te merken dat periodes van bloei en optimisme worden afgewisseld met periodes van afbraak of oorlog en somberheid. In de periodes van maatschappelijk optimisme zijn veel mensen naar buiten gericht, is er openheid, worden er gemakkelijk vertrouwensrelaties aangegaan, wordt er in vernieuwing en ontdekking geïnvesteerd. In periodes van maatschappelijke somberheid trekken veel meer mensen zich terug, hebben ook veel meer mensen last van negatieve gevoelens die kunnen uitmonden in lethargie, depressie of burn-outs, is er maatschappelijke verdeeldheid en daardoor zijn mensen veeleer wantrouwig ten aanzien van anderen en probeert men zoveel mogelijk de status quo te handhaven of men grijpt terug op vroegere gloriedagen, wat vaak tot polarisatie leidt.
Dit is natuurlijk een enigszins karikaturale beschrijving, maar toch zijn er in loop der eeuwen periodes aan te wijzen van vooruitgang en voorspoed, zoals in de Renaissance of recenter, de twintiger jaren van de vorige eeuw, de roaring twenties, de opbouw na WO2 en periodes van terugval en ontluistering zoals de donkere eeuwen van ongeveer 600-800, of de tijd na de beurskracht van 1929 tot WO2.
Als men de vraag stelt in wat voor periode we nu leven, dan zullen velen menen dat we in een periode van afbraak en somberheid zitten. Aanleiding zijn onder meer de oorlog in de Oekraïne, de coronacrisis, de milieu- en klimaatproblemen en de vluchtelingenproblematiek. Veel mensen zijn pessimistisch over de toekomst, en het vertrouwen in de politiek is tot een dieptepunt gedaald (Sociaal en Cultureel Planbureau, Burgerperspectieven, 2022). De geluksmonitor van het CBS laat zien dat recentelijk de gevoelens van geluk en tevredenheid met het leven zijn afgenomen, al is gemiddeld nog zo’n 85% van de Nederlanders gelukkig en tevreden met hun leven (Statline, CBS). Ook neemt het aantal mensen dat gebruik maakt van de voedselbank toe.
Dagelijks worden alle economische en sociale problemen breed uitgemeten in nieuws- en opinieprogramma’s. Het gevolg kan zijn dat we verder in een negatieve spiraal belanden waar we niet uitkomen. De samenleving verbrokkelt, de verschillen nemen toe zowel voor wat betreft materiele rijkdom als voor standpunten over belangrijke thema’s. Het goede nieuws is dat op dit moment gemakkelijk werk te vinden is en dat het gemiddeld opleidingsniveau nog steeds stijgt. Ook willen veel mensen gezonder gaan leven. Er wordt meer bewogen en minder gerookt, al zal het aantal mensen met overgewicht nog toenemen.
Er zijn dus zoals altijd positieve en negatieve ontwikkelingen, maar de trend neigt naar het negatieve. Hoe kan dat worden omgebogen? Belangrijk is de aard en teneur van berichtgeving. We kunnen elkaar de put inpraten, maar ook elkaar versterken door te wijzen op ontwikkelingen en voorbeelden waar kracht vanuit gaat. Denk aan initiatieven zoals koken voor elkaar, gereedschap en de auto delen, vrijwillige vuilopruimers, zonnebloemen, buurthuizen, goede buurtapps, enz. Door klein te beginnen kan een positieve groei worden bewerkstelligd. Tegelijkertijd is het belangrijk dat mensen bewust zijn van hun mogelijkheden om via keuze van bestuur op verschillende niveaus ook het verschil te maken.
Denk positief, luister naar de kleine zorgen van anderen, kom uit je eigen kokertje, maak de wereld in het klein wat mooier en doe aan positieve berichtgeving, speel het leven. René en Johan, en iedereen die het horen wil: houd op met afzeiken en zuurpruimen. De wereld heeft behoefte aan positivisme.
cc-foto: Nathan Dumlao
Praat mee
Reacties (20)
Wiens optimisme speelde in de roaring twenties van de vorige eeuw? De jaren vlak na een verschrikkelijke loopgravenoorlog? Leidde dit niet tot een beurskrach en instortende economie? Mijn grootvader werd ontslagen en bleef de rest van zijn leven een werkloze. Zonder uitkeringen en met 11 kinderen. Die kinderen mochten als meid of knecht wat centen verdienen om het gezin overeind te houden.
Zeg dat maar eens tegen de kinderen die zonder ontbijt naar school gaan en hun ouders! Succes ermee. Rutte zou het ook gezegd kunnen hebben.
Dat positief denken, daar is op zich niks mis mee. Dat moet je vanuit jezelf gestalte kunnen durven geven. Spijtig genoeg is het zo dat het een verdienmodel is geworden voor zelfbenoemde dominees, zie je vooral in die Amerikaanse 7-stappenboekjes waar terloops ook nog wordt vermeld dat `God een plan met je heeft'. In de stijl van Readers Digest en flyers van gristenfundamentalistische Republikeinen, wat neerkomt op gehoorzamen aan een door God ingestelde Overheid. Fnuikende `positieve' leermethoden voor wie dom genoeg is om daar in te trappen.
Tja, wanneer ben je een zuurpruim en wanneer ben je te positief? Ik weet zeker dat als ik hier zeg dat ik positief ben over de toekomst wat betreft het bestrijden van klimaatverandering door middel van technologische vooruitgang, en dat we dus niks hoeven te veranderen aan onze manier van leven, dan denk ik toch dat ik daar veel kritiek op krijg. Dus een positieve instelling zal niet altijd bij iedereen goed vallen. Ik ga er vanuit dat met Johan en Rene de mannen van VI bedoeld worden, maar waarom zeiken zij af en zijn het zuurpruimen? Waarom zijn zij niet gewoon kritisch op bepaalde zaken? Waar ligt die grens?
Toen ik begin jaren tachtig afstudeerde was het in vergelijking met nu pas echt een periode van afbraak en somberheid. Ondanks mijn universitaire diploma was een baan vinden onmogelijk en de wereld kon elk moment vergaan (de kernbom kon elk moment vallen). Vanaf de jaren 90 ging het dankzij neoliberale uber-kapitalisme economisch zo voorspoedig dat de bomen tot in de hemel leken te groeien. Het einde van de geschiedenis en wereldvrede leek nabij, het vinden van een goedbetaalde baan waar je niet veel meer voor hoefde te doen dan heel veel koffiedrinken in vergaderingen was een fluitje van een cent. Helaas bleek later dat de wet van behoud van ellende keihard toesloeg: aan die neoliberale economische groei bleken ook nadelen te zitten. Maar in vergelijking met begin jaren tachtig leven we en ook jongeren nog steeds in een paradijs. Wellicht dat artificial intelligence in de komende decennia voor economische groei kan gaan zorgen, maar ik vrees dat op termijn ook daar nadelen aan kleven. Ik ben het eens met Raf en wil hierbij graag het het advies van Annie M.G. Schmidt citeren: “Stop met zeuren.”
De optimist kijkt omhoog, struikelt en breekt een been. De pessimist kijkt omlaag en stoot zijn hoofd. de realist kijkt naar voren en handelt problemen af zo ze op het pad komen. Pessimisme trekt je naar de lethargie, optimisme is de kop in het zand. Get real.
Daar wil ik het volgende aan toevoegen. Positief denken komt uit Amerika, het land van de BEgrensde mogelijkheden. Positief denken betekent: kijk naar wat je wél hebt en niet naar wat je niet hebt. Maar in Nederland hebben we er van gemaakt: als je denkt dat het je gaat lukken, dan lukt het ook. Ondertussen wordt realistisch denken als pessimisme gezien. Optimisme wordt als realisme gezien. Dus als iemand het aandurft om pessimistisch te zijn, wordt hij/zij/hen al gauw voor depressief versleten. Als je kijkt naar alle problemen die wij in Nederland, Europa en zelfs wereldwijd hebben (veroorzaakt), kun je zien dat de OORZAAK van die problemen ligt in HEBZUCHT. Daarom ben ik pessimistisch over de toekomst. Ik geloof al lang niet meer dat wij iets gaan doen aan de opwarming van de aarde en aan de rest van alle problemen. Want de jongetjes en meisjes die de beslissingen nemen, WILLEN NIET.
mooi artikel maar om nu Rene en Johan erbij te halen.. Er zijn wel betere voorbeelden van het tegendeel, zeker hier op Joop heb je daar mooie "zuurechtse denkanomalien " van.
Het is een typisch rechtse gewoonte om per drogredenering goedwillende idealisten die progressiviteit en pluriformiteit in denken voorstaan, af te rekenen en te framen op onbeduidende inconsequenties in doen en laten. In simplismen als: `Zonder kapitalisme zou jij niet kunnen typen op je social media.' Of: `Jij krijgt toch ook maar mooi je spullen, omdat er gevlógen wordt'! Of: `Ben je nòg zo pacifist als de vijand voor de deur staat? ' Slechts de guurzuchtige ambieert het zuur van de gramschap per rechtse denkanomalie die leidt tot irrationeel gedrag en een kromme redeneertrant.
Het is ook een gevalletje: oefen invloed uit op zaken die je leven en omgeving ook echt kunnen veranderen. Werk aan je eigen carrière i.p.v. de hele tijd vast te stellen dat het leven niet eerlijk is. Op een kleine groep mensen na kan bijna iedereen met de juiste instelling een heel mooi leven opbouwen in dit land. Maar het is makkelijker om kritisch te zijn op zaken dan je eigen leven structureel te verbeteren. Dat vereist concrete doelen stellen, nastreven en iedere dag er aan werken. Terwijl schoppen tegen the powers that be maar een paar toetsaanslagen kost.
Rome is niet gebouwd in 1 dag en zal ook niet in 1 dag afgebroken kunnen worden.
"houd op met afzeiken en zuurpruimen" Eens. Te beginnen hier op Joop. Sommige reaguurders lijken hun eigen haan immers alleen victorie te willen doen kraaien via het denigreren van anderen. Ik noem geen namen. Misschien ga ikzelf ook wel eens over die schreef, hoe graag ik dat ook wil vermijden. Dan hoor ik het graag! Zeg vaker sorry en doe meer aan zelfreflectie, dat lucht op. Eh... René en Johan? Oh..., René en Johan... !?... Hm... Gewoon niet naar kijken.
Iedereen gun ik optimisme. Het is wel zo dat optimisme gegrond moet zijn, en dat je er iets mee kunt. Er zij genoeg positieve indicatoren, maar die zijn er de afgelopen 5 jaar al, en toch is het niet beter. Er is makkelijk werk te vinden... als je (over)gekwalificeerd bent, een goede babbel hebt en onder de 50 bent. De karige loonstijgingen in deze inflatietijd laten die krapte op de arbeidsmarkt niet zien. Het gemiddelde opleidingsniveau stijgt, maar daar zijn een boel mitsen en maren bij. Er is een optimist die zegt 'we leven in een gaaf land!' Maar dat visieloze optimisme is waardeloos, als je geen enkel probleem aanpakt, omdat je zo optimistisch bent dat het 'vanzelf' wel goed komt. Ik gun iedereen optimisme, maar dat is niet wat Nederland nodig heeft. Het heeft een deksel op de neus nodig, een realitycheck. We zijn bij lange na niet het beste kindje in de klas op de gebieden van asiel, klimaat, ongelijkheid, drugs, tolerantie enzovoort.
"Dit is natuurlijk een enigszins karikaturale beschrijving," Maar spot on. En je ziet nu ook dat teruggrijpen naar het verleden en de polarisatie in hoge mate terugkomen. Maar... met het ombuigen naar een louter positieve berichtgeving negeer je dat er wel degelijk wat aan de hand is in tijden dat dit speelt. In je beschrijving zeg je het zelf. En ja hoeveel positiefs je wil zien. Hosanna is het geenszins. "Denk positief, luister naar de kleine zorgen van anderen, kom uit je eigen kokertje, maak de wereld in het klein wat mooier [..] speel het leven." Natuurlijk, maar het blijkt dat er nogal wat mensen die wat betreft het eigen kokertje het positieve gebruiken om het negatieve te kunnen negeren in de vorm van 'tis er niet'. "De wereld heeft behoefte aan positivisme." Ja. Dat maakt het leven wel degelijk zinvoller, draaglijker en energie-gevend. Maar zal hoe dan ook óók ingezet moeten worden om het negatieve met positieve energie aan te kunnen pakken. Want anders als wat de roze-bril denkers willen zien zijn er wel degelijk existentiële bedreigingen die met een positieve insteek (kan en zal lukken) aangepakt moeten worden. Positivisme ja, maar wel gekoppeld aan realisme.
Over het algemeen vinden mensen het gewoon leuk en lekker om op andere neer te kijken. Je ziet dat hier toch ook op deze website veel personen proberen zaken erin te wrijven. Het gaat niet eens meer over een gesprek houden of elkaar overtuigen, maar gewoon om op andere neer te kijken. Jezelf beter voelen dan ten minste de persoon naar wie je een comment schrijft.
"Als we de geschiedenis van de maatschappelijke ontwikkelingen beschouwen dan valt op te merken dat periodes van bloei en optimisme worden afgewisseld met periodes van afbraak of oorlog en somberheid." Er is reden te over om een negatieve toekomstverwachting te hebben maar toch is een individuele positieve levenshouding aangenamer en best te doen. Het is immers niet steeds verboden om je lekker positief in het leven op te stellen. Nóg niet. De VVD en de zijnen zijn immers nog steeds onthouden van de alleen heerschappij in Nederland. Ook wat dat betreft gaat het dus geweldig goed met Nederland :)
Positief denken is natuurlijk leuk maar ik vind het enigszins een holle term. Het doet me denken aan het boek van de drie biggetjes. Het ene biggetje was tevreden met een huis van stro, de ander van hout en de ander dacht er het langst over na en wilde steen. Je kan die formule eigenlijk overal op toepassen. Er van uitgaande dat het huis altijd afkomt natuurlijk. Maar wat is positief eigenlijk, is het echt we willen graag het gevoel hebben dat het beter gaat, maar kan de wereld zelf en daaronder de samenleving wel echt in voorzien? De ene persoon is meer van stro en wil gewoon overleven,de ander meer van steen en overleving boeit hem niet zolang de levenswaarde maar aanwezig is. Gaat je het niet meer om een visie, dan een mindset? En wat als je omgeving niet positief is. Er bestaat namelijk altijd een bepaalt punt waarbij mensen zich aan elkaar kunnen irriteren. Volledige oplossingen biedt het niet, maar je kan positiviteit denk ik toch wel trainen als een spier.
Een goed plan, maar ik vrees dat de beroepsdoemdenkers er weinig boodschap aan heben en gewoon doorgaan met soep gooien.
Dus als die "doemdenkers" stoppen met soep gooien gaat het op magische wijze ineens stukken beter met het milieu resp. klimaat. Dan is ineens de CO2 uitstoot minimaal en stopt de opwarming subiet. Ja, dat zou een ideaal scenario zijn maar helaas, pindakaas: zo werkt het niet en zolang de mokkers blijven wegkijken gaat het niet veranderen ook. En dus moeten die "doemdenkers" wel met soep blijven gooien.
De doemdenkers moeten helemaal niets, en je kunt natuurlijk wel doen alsof de wereld vergaat om je zaak heel belangrijk te laten lijken, maar de waarheid is dat ook zij niet in de toekomst kunnen kijken.
Probleem is dat de mensen het positieve wel zien, maar dat dat positieve het groenere gras bij de buurman is en dat zij het ook willen hebben. De oplossing daarvoor is niet dat ze hun eigen gras leren waarderen of dat ze beter hun best doen om het gras beter te krijgen, maar dat de buurman er iets aan moet doen. Die gaat het niet doen en dan heb je een beetje de huidige samenleving. Op een gegeven moment gaat de buurman met het slechte gras het gras van de buurman met glorix bewerken om zijn eigen mat er beter uit te laten zien of met de gedachte; ik niet, dan hij ook niet. Die kant gaan we op. En ja, ik kijk ook wel eens naar het gras van de buurman met een zucht, maar als ik dan mijn eigen gras zie met de blaadjes, paddestoeltjes etc. er tussenin geniet ik wel heel erg van mijn eigen gras.