De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Hordenloop voor armoedebestrijders

Opinie

•

11-04-2010

•

leestijd 3 minuten

•

Die clubs laat je niet maandenlang ploeteren en vervolgens struikelen over de hordes die je daar zelf hebt neergezet, zoals nu is gebeurd.

Geen subsidie meer voor aidsbestrijding. En ook geen geld meer voor fair trade, en veel minder voor duurzame produktie, en voor klimaat en milieu. De uitslag van de eerste subsidieronde in het kader van het medefinancieringstelsel voor ontwikkelingssamenwerking heeft er flink ingehakt.

We gaan er altijd maar meteen van uit dat hier een hele diepe en doorwrochte visie achter zit, gebaseerd op een voor gewone stervelingen niet altijd te bevatten wijsheid. Zoiets als de Grieken vroeger hadden met het orakel van Delphi. Niemand weet hoe het werkt, maar dat hoeft ook niet want hier gebeurt iets dat ons gewone boerenverstand te boven gaat. Maar misschien is dat wel niet zo, is die logica er helemaal niet, en vermoeden we hier een wijsheid die er niet is.

Bij het stoppen van de subsidies voor aids kun je je, als buitenstaander, nog iets voorstellen. Na minstens tien jaar topprioriteit te hebben gehad, is het nu misschien wel tijd voor andere, nieuwe speerpunten – al zullen de betrokken organisaties daar natuurlijk altijd anders over denken, en misschien nog wel terecht ook. Ik zeg dit zonder ook maar iets te weten over het zegenrijke werk van de aidsbestrijders in kwestie, het gaat mij om het principe. Het idee dat prioriteiten opkomen en ook weer kunnen verdwijnen spreekt mij op zich erg aan: beleid is misschien niet bedoeld voor de korte termijn, maar toch ook niet voor de eeuwigheid. Wie geld wil blijven geven aan aidsbestrijding blijft in de toekomst natuurlijk harte welkom, maar de overheid wendt het steven en zoekt nieuwe speerpunten. Dat is helder.

Maar wat moeten we dan denken van het stoppen van steun aan fair trade, duurzame handel, of de problemen van klimaat(verandering) en armoede? Daar klopt iets niet. In het recente rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) over de toekomst van de hulp is het stimuleren van zelfredzaamheid het middel bij uitstek om armoede te bestrijden. Anders gezegd: help bij het ontwikkelen van een gezonde duurzame economie waar iedereen in kan meedoen, en laat de mensen zelf de rest regelen. En toevallig lopen op dit punt ook nog eens een paar Nederlandse organisaties wereldwijd voorop, zoals Solidaridad (met het Max Havelaar-keurmerk), de Wereldwinkels en het Initiatief Duurzame Handel (IDH). Ze boeken concrete successen, en, het past ook nog eens perfect in dat unieke Hollandse dna, waarbij de ziel van de koopman en de ziel van de dominee naast elkaar in een en hetzelfde lichaam wonen. Wat ging er mis? Misschien hebben ze hun papieren niet goed ingevuld en zijn ze gewoon gezakt voor het examen ‘subsidie-aanvragen’, want dat is immers, zoals iedereen weet die dat wel eens heeft geprobeerd, een heel aparte tak van sport.

Maar ik denk dat het daar niet aan ligt. Er moet iets anders zijn. Want hoe is te verklaren dat de overheid speerpunten voor ontwikkelingssamenwerking formuleert en dan vervolgens de organisaties die zich daarmee bezighouden, de kop afhakt? Deden die dan hun werk niet goed? Maar daar heeft het niks mee te maken, schijnt. Volgens diverse ingewijden bij de organisaties en op het ministerie, zijn de subsidieaanvragen beoordeeld door ambtenaren die goed zijn ingevoerd in de traditionele armoedebestrijding, maar veel minder goed in economische ontwikkeling. De ambtenaren met dat specialisme moesten knarsentandend toezien hoe hun collega’s het rode potlood hanteerden. Daar is dus vermoedelijk iets misgegaan.

Een conclusie. Als de overheid een heldere visie heeft op de toekomst van de hulp en de rol die wij daarin willen spelen, dan ligt het toch voor de hand dat er heel nauw wordt samengewerkt met de clubs die het beste in dat plaatje passen? Dan zou de overheid die organisaties moeten omarmen, en financieel beschouwen als zakelijke partners, waarmee je langlopende contracten aangaat en met wie je samen optrekt. Dan kun je bijvoorbeeld ook beter sturen op effectiviteit, transparantie, al die dingen waar de samenleving en de politiek momenteel om vragen. Die clubs laat je niet maandenlang ploeteren en vervolgens struikelen over de hordes die je daar zelf hebt neergezet, zoals nu is gebeurd. Een overheid die belastinggeld inzet voor ontwikkeling en armoedebestrijding, kan het zich permitteren om deze processen te leiden, in plaats van te volgen en al dan niet te honoreren, tot wanhoop van alle betrokkenen. Er moet dus zo snel mogelijk een einde komen aan deze vreemde hordenloop.

Meer over:

politiek, opinie

Praat mee

onze spelregels.

0/1500

Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (6)

Sorteren op:

RolandBru11 apr. 2010 - 13:18

Ik kon het bijna niet geloven toen ik het las, ik heb blijkbaar iets gemist de laatste tijd. Zo te lezen is het definitief en gaat het gewoon door. Het is blijkbaar geen onderdeel van de ambtelijke 20% groepen waar de politiek nog een keer naar gaat kijken. Wat een fantstisch plan!

Nog1web11 apr. 2010 - 13:18

Fair trade wordt bereikt door het opheffen van landbouwsubsidies en importheffingen, niet door ontwikkelingsamenwerking. Er moet inderdaad een einde komen aan deze hordenloop; noodhulp is nuttig en noodzakelijk, maar de huidige subsidies dienen geen enkel structureel doel. Ze zijn een hindernis voor echte economische ontwikkeling. Daarnaast is de tijd die we verdoen aan de discussie over de hoogte/besteding beter besteed aan het opheffen van exportsubsidies en importheffingen.

JoopSchouten11 apr. 2010 - 13:18

Goed stuk John, bedankt. Één stelling gaat volgens mij niet meer op: '....de unieke Hollandse dna, waarbij de ziel van de koopman en de ziel van de dominee naast elkaar in een en hetzelfde lichaam wonen...' De dominees van vandaag de dag zitten in de aandelenhandel, kozen voor neoliberalisme en hebben het kruis vervangen voor 'Het Gouden Kalf'. Ik denk dat een nieuwe linkse regering doordachter en genuanceerder in haar keuzes zal zijn zonder het huishoudboekje van de Staat te veronachtzamen.

paulvr211 apr. 2010 - 13:18

Ik heb daar wel een wat dubbel gevoel over: als koper van Fair Trade produkten betaal ik soms wel aanzienlijk meer dan voor een niet-Fair Trade produkt. En dat je daar aanvankelijk geld voor nodig hebt om zoiets op te zetten dan kan ik best begrijpen. Maar nu Fair Trade produkten inmiddels niet meer weg te denken zijn, niet alleen in Nederland zoals wij vaak denken maar ook in andere landen zoals Duitsland, zou er toch een moment moeten zijn dat het een en ander zichzelf kan bedruipen uit de opbrengsten. Doe je dat niet dan wordt het op den duur wel een zaak van oneerlijke concurrentie. Wat de overigen clubs, daar zou je voor elke club een gemotiveerd verhaal van de pro's en de contra's moeten houden. Ik ben zelf jarenlang betrokken bij een hulpproject in het buitenland voor een ondergepriviligeerde minderheid, maar merk met de jaren dat het een tamelijk uitzichtloze situatie is omdat de mensen die je wilt helpen zelf eigenlijk nauwelijks of niet meewerken aan de pogingen hen aan een maatschappelijk betere positie te helpen. Dat geldt natuurlijk voor heel veel groeperingen. Zo kun je je afvragen of mensen in Afrika die willens en wetens onbeschermd met een hele reeks van partners gemeenschap hebben daar niet zelf een stukje verantwoording dragen voor de positie waarin ze geraken. Nee, dit is geen pleidooi om minder geld aan ontwikkelingshulp te geven (sorry, ik vind ontwikkelingssamenwerking heel mooi klinken maar dat is een wensdroom van onze kant die zelden uitkomt) maar ik denk wel dat het nadenken hoe men met geld omgaat nog steeds te weinig gebeurt. Prachtige stichtingen zoals het NCDO ondersteunen een hele hoop projecten in de fase van het opzetten van dat project, maar hebben als ijzeren regel dat je voor het budget, het runnen van de plaats dus, geen dubbeltje krijgt; "Dat geld moet van de plaatselijke overheid komen". Een heel mooi ideaal, maar in praktijk betekent dat dat als je met een corrupte overheid te maken hebt die haar beloften breekt qua ondersteuning je een project hebt opgebouwd dat vervolgens nagenoeg ongebruikt blijft. Vaak is het geld voor het runnen van zo'n project maar een fractie van de bouwkosten, zodat je door het bedrijven niet te willen steunen soms tonnen aan euro's per project zomaar weggooit.

TheGreenMachine11 apr. 2010 - 13:18

Als er 29 miljard bezuinigd moet worden, dan kunnen we A. in het overheidsapparaat snijden B. lasten verhogen en C. bezuinigen, waaronder op ontwikkelingssamenwerking. C verdient natuurlijk mijn grote voorkeur. Het is de grootste verantwoordelijkheid om voor de eigen burgers te zorgen alvorens miljarden uit te trekken om Derde Wereldlanden te ontwikkelen. Dat is niet onze verantwoordelijkheid, laat staan een prioriteit. Los eerst de problemen binnen de EU en Nederland zelf maar eens op.

1 Reactie

HenryH11 apr. 2010 - 13:18

Ben het met je eens, ontwikkelingssamenwerking zou geheel getopt moeten worden. Het werkt averechts, houdt de mensen in armoede, stoppen ermee. Wat we dan wel zouden moeten doen is alle belemmerende import/exportrestricties en quota opheffen, zodat de rest van de wereld ook een faire kans krijgt.

0 Rapporteren