Joop

Holocaust-blingbling

  •    •  
04-01-2012
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
54 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Het Buchenwaldhek is een dubbele gotspe: holocaustblingbling verkopen als vrijheid van meningsuiting, en je vervolgens verschuilen achter je onaantastbare kunstenaarschap
De gemeente Zandvoort heeft de bouw stilgelegd van een door Studio Job ontworpen “Buchenwaldhek” rond het landgoed van verzamelaar Jack Bakker, compleet met prikkeldraad, schoorstenen, een boog van crematoriumrook, en de spreuk uit het hek van Buchenwald in het Latijn.
Verguld met de gratis publiciteit kwam ontwerper Job bij DWDD uitleggen dat hij als kunstenaar “geen mooie dingen wil maken, maar vragen wil stellen”. Ter illustratie had hij een damasten tafelkleed met concentratiekampmotief meegenomen, dat het Groninger Museum had geweigerd tentoon te stellen. “Dat was voor het museum echt een breekpunt.”
Ik heb sowieso een hekel aan Dutch Design, tenminste van het dysfunctionele soort. Wat je dan krijgt is blingbling: nutteloze voorwerpen die als kunst worden gefetisjeerd, maar wel design, dus marketable blijven. Studio Job is groot geworden door de draak te steken met functioneel ontwerp. Dat was ooit irritant op een leuke manier, maar ondertussen is het verworden tot conspicuous consumption, protserige pronkobjecten voor nare patjepeeërs. Het Buchenwaldhek is daarvan wel het dieptepunt.
Natuurlijk, in de privésfeer mag je doen wat je wil, ook als je zo nodig je huis wilt inrichten met een concentratiekamptafelkleed (ok kom niet eten). Maar als je aanstootgevende objecten langs de openbare weg neerpoot, moet je kunnen uitleggen waarom. Job Smeets legt uit: de Holocaust is deel van ons culturele erfgoed en onze identiteit, er zijn toch ook Holocaustmonumenten dus waarom geen Buchenwaldhek, en wat de opdrachtgever er van vindt doet er niet toe, want een goed verzamelaar geeft je artistieke vrijheid. Sorry Job, maar dat is toch wel erg mager. Van mijn part mag je alles inzetten als artistiek onderwerp of materiaal, maar als je ‘vragen’ wilt stellen, maak dan expliciet: wat is je vraag? En wat voor significante nieuwe informatie kan die vraag opleveren? Anders is het geen vragen maar aandacht trekken.
In feite is ‘vragen stellen’ voor Studio Job een voorwendsel om zichzelf buiten de kritiek te plaatsen. Het Buchenwaldhek is daarmee een dubbele gotspe: holocaustblingbling verkopen als vrijheid van meningsuiting, en je vervolgens verschuilen achter je onaantastbare kunstenaarschap. Het is niet alleen wansmaak, het is vooral debiel.
Dit artikel verscheen eerder op Hard//Hoofd

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (21)

mariatrepp
mariatrepp4 jan. 2012 - 13:12

Het smakeloze design is aanstootgevend- maar geeft ook een zetje tot nadenken. The fence – an offence!! Toch blijft de indruk dat men van de Holocaust gerbuik maakt voor marketing. Op de site van de NRC wordt het ontwerp getoond dat volgens bouwvergunning wél mag worden gebouwd: weliswaar zonder de bel met “Suum cuique” maar mét de rokende schorstenen die nu pas opvallen nadat het “Suum cuique”zo breed in het openbaar kwam. Na alle publiciteit kan iedereen het “Suum cuique” wel erbij denken, en spreken de schorstenen een duidelijke en allesbehalve onschuldige taal. De rel over het provocerende ontwerp van Studio Job past niet alleen in een traditie van “de-rel-om-het kunstwerk-is-een-deel-van-het-kunstwerk” (Bourdieu) maar ook in een reeks van kunstprojecten omtrent beveiliging en uitsluiting (wie ontwerpt nog een mooi hek voor asielcentra??) Recentelijk heeft Jonas Staal het ontwerpgevangenis van Fleur Agema tot uitgangspunt van acties en discussies gemaakt.

Hjalmar Hoort
Hjalmar Hoort4 jan. 2012 - 13:12

Lieve Floris..... je kunt van blingbling heel erg veel zeggen, maar nog nooit dat iemand het als kunst heeft willen verkopen. "Wat je dan krijgt is blingbling: nutteloze voorwerpen die als kunst worden gefetisjeerd, maar wel design, dus marketable blijven." Snap wel wat je bedoelt, maar je woordkeuze klopt niet echt.

JoopSchouten
JoopSchouten4 jan. 2012 - 13:12

'... aanstootgevende objecten langs de openbare weg neerpoot' Jack Bakker is een eikel maar geeft zichzelf hiermee wél bloot. Dat kan ik waarderen (...). Die 'openbare weg' is overigens een achteraflaantje. 'Openbaar' is dus slecht zichtbaar. Deze idioot 'naait zichzelf een ster aan'. Bewust eigen idiotie tonen vind ik bewonderenswaardig. Dat heb ik liever dan achterbakse mensen.

hannogroen
hannogroen4 jan. 2012 - 13:12

Ik ken Smeets (als collega) een beetje en moet eerlijk zeggen dat ik hem (itt veel andere collega's) nooit als bijster intelligent heb ervaren. M.i. snapte hij de commotie in DWDD echt niet waardoor er geen zinnig woord meer uitkwam. Smeets heeft maar één kunstje wat hij al doet sinds de academie: stijliconen opblazen en ze (met blingbling) opleuken. Hij heeft daar succes mee omdat het perfect is uitgevoerd (dat kan hij wel) en omdat het perfect in zijn tijd paste; inhoud onbelangrijk als het maar duur en controversieel is, 'kunst' die het goed doet bij de nouveau riche. Ik vermoed echter dat die tijd gelukkig op zijn eind loopt en de Dutch design stroming kom je in internationale vakbladen al nauwelijks meer tegen omdat het grote probleem van die club is dat ze teveel in (nutteloze) concepten blijven hangen, vaak matige vormgevers zijn en nauwelijks de stap weten te maken naar echt zinnige producten.

ZwartePiet
ZwartePiet4 jan. 2012 - 13:12

Tja ... jezelf filosoof noemen en dan met zo'n simpel stukje komen zegt ook genoeg. ;) Maar serieus dit is al oud nieuws en toch blijft het de gemoederen bezighouden zoals je hier ziet. Gelukt dus wat mij betreft.

Waterbeer
Waterbeer4 jan. 2012 - 13:12

Prima kunst! Blijf maar preuts beste filosoof .

Florian2
Florian24 jan. 2012 - 13:12

Mee eens....dat hek is laffe aandachttrekkerij en als mensen dan met vragen en of kritiek komen dan begin je te wauwelen over kunstenaarschap en 'vragen stellen'. Terecht dat dit soort waanideeën worden afgeserveerd.

a.doorgeest
a.doorgeest4 jan. 2012 - 13:12

Uitstekend artikel dat getuigt van een zeer kloppende zienswijze op het behandelde probleem.

BakkerGerard
BakkerGerard4 jan. 2012 - 13:12

Het hek is een kunstuiting. Sommige mensen vinden het hek om uiteenlopende redenen niet mooi of zeer kwetsend. Dat mag. Maar het verbieden van het recht op vrije meningsuiting (ook al kan dit als kwetsend worden ervaren) mag niet. We leven niet in de tweede wereldoorlog.

MartinQuandt
MartinQuandt4 jan. 2012 - 13:12

Meneer, dit gaat over een hek. Een (voor u discutabel) ontworpen hek in een bos in een piepklein dorpje. Je zult je er maar druk om maken. Wat is het bezwaar? Dat er gebruikt wordt gemaakt van iconen uit een omstreden tijd? Waarom niet? de hamer en sikkel verschijnen ook te pas en te onpas op producten en kleding. Che Guevara prijkt ook op mening vlag en t-shirt. In de humor en politieke debatten zijn de Godwin's niet aan te slepen. Maar een tuinhek met suggestieve poort is taboe. Gaat het om de generatie die de oorlog en de kampen heeft meegemaakt? In dat geval zouden we zo'n hek om een verzorgingshuis anno 2012 moeten plaatsen. Eens kijken wat ze erger vinden; de onpersoonlijke een-keer-per-week-douchen-mentaliteit in de verzorging. Of het politiek incorrecte tuinhek van meneer Bakker. Daarbij, wie het niet meer kan navertellen wordt op de Dam geëerd met iets wat nog het meest lijkt op een betonnen fallus. Gelukkig voor meneer Solleveld heeft het naoorlogs verzet gewonnen. We leven in tijden waarin zelfs ons ongenoegen nog bevrediging verlangt. Was voorheen een boze brief in de Telegraaf het hoogtepunt om (morele) verontwaardiging te uiten. Nu moet de ander bloeden. Hij of zij zal weten wat hij heeft gedaan. Exact hetzelfde gebeurde de tekenaar van deze site. Die tekende een vilein prentje over Wilders en tuigdorpen. Nou, dat heeft hij geweten. Een beetje tekenen wat anderen liever niet zien. Dat is natuurlijk ook 'gewoon debiel'. Gelukkig is het werkje niet meer te zien, nu kunnen de boze mensen weer rustig slapen. Pas maar op dat u binnenkort niet iets schrijft, wat door een ander als zeer ongepast en literaire blingbling bestempeld wordt. Voor je het weet is het verboden. Hopelijk kent die tendens een ommekeer in 2012

FransAkkermans1947
FransAkkermans19474 jan. 2012 - 13:12

Kunst of een hek, ik ben blij dat ik er niets van begrijp.

Artois
Artois4 jan. 2012 - 13:12

Tja, dan word je filosoof en ga je heel diep op de zin van het leven. Na al het wikken en wegen blijk je je druk te maken over een hekje. Het resultaat is dat je het geen kunst maar wansmaak vindt. Iedere gek zijn gehek!

BasVV
BasVV4 jan. 2012 - 13:12

Ach. Wat jammer nu. Na de eerste zinnen dacht ik nog. Wow. Wat trendy. Maar helaas. Tsja. Dat hek. Toch hebben vele hekken een historische herinnering. Alleen weten we dat van de meesten niet. Het zou me niet verwonderen als er nog hekken zijn die geent zijn op Napoleon. Oeps. Helemaal foute boel natuurlijk.

karelkoning
karelkoning4 jan. 2012 - 13:12

Het 'je-verschuilen-achter-je-onaantastbare-kunstenaarschap' is in mijn ogen een stuk minder onzinnig als beweren dat je het alleenrecht op een stuk grond zou hebben 'omdat-God-je-dat-zou-hebben-beloofd'... Overigens vind ik het een schitterend kunstwerk en begrijp derhalve maar al te goed dat het in het tegenwoordige Nederland, het land waar huichelaars de boventoon voeren, niet mag...

Joeri2
Joeri24 jan. 2012 - 13:12

Wat een kul verhaal. Zo moe wordt ik van die bla bla luitjes die iedereen die zich beeldend uitdrukken willen onderdrukken en tot verbalisering verplichten. Het feit dat je het hek niet begrijpt ligt niet aan gebrek aan verbaal talent van de maker, maar aan gebrek van visueel talent van de kijker. Wat was dan de vraag die Picasso met Guernica moest verbaliseren? Geen.

2 Reacties
RobvanKan
RobvanKan4 jan. 2012 - 13:12

Het laatste redmiddel van de "kunstenaar" is altijd om uit te roepen dat men zijn werk wel niet zal begrijpen. Meh. Maak het dan zo dat men het begrijpt. De Guernica is vrij eenvoudig te begrijpen. Picasso was geen woordkunstenaar zoals de huidige generatie artiesten die voor elke splinter hout drie vellen geouwehoer voltikken om het uit te leggen; Picasso was iemand die zijn werk voor zichzelf liet spreken. Als je iets wil communiceren via je kunst, doe dat dan niet via A4tjes of praatprogramma's. Dan had je schrijver of BN'er moeten worden. Picasso heeft nooit gezegd dat hij vragen wilde stellen, dus uw o-zo-scherpe tegenvraag mist het doel volledig.

FlorisOtto
FlorisOtto4 jan. 2012 - 13:12

Ik wil helemaal niks onderdrukken. Het is Job Smeets zelf die zegt dat hij "geen mooie dingen wil maken, maar vragen wil stellen". In het eerste deel van die opzet is hij in ieder geval geslaagd, maar het ontgaat me wat er precies aan het Buchenwaldhek te 'begrijpen' valt.

mees.
mees.4 jan. 2012 - 13:12

Die Floris Solleveld begrijpt er weinig van..... Het is het werk van een kunstenaar.....dat wat hij doet is gevoelens los maken bij mensen waardoor ze eens na gaan denken. Doe eens iets met de hersenen die je hebt man. Niet lang geleden was er in Spanje een expositie georganiseerd door een kunstenaar met daarbij een receptie met kaviaar en allerlei lekkere hapjes. Mensen kwamen helemaal uitgedost daar bij elkaar en dronken champagne en aten de hapjes. In de hoek had de kunstenaar een uitgemergelde hond van de straat neergezet aan een touw. De mensen die daar waren keken niet eens naar die hond om,gaven het dier niets,namen geen enkel initiatief....die hond is daar dood gegaan. Terwijl zij daar stonden te eten van die hapjes zagen ze dus NIETS! Over wie zegt dat wat? Denk daar maar eens over na. Dat is wat die kunstenaar duidelijk wilde maken.....er sterven dagelijks tientallen honden op straat en geen mens doet er iets aan. Door dit te doen kwam het in de media en kwamen de mensen die daar die expositie bezochten toch wel even heel erg voor schut te staan....en terecht. Wij mensen die ons zelf altijd zo goed vinden maar we zien niet wat we aan het doen zijn. Hulde aan die kunstenaar.

1 Reactie
Lozerech
Lozerech4 jan. 2012 - 13:12

Het is maar de vraag of jouw versie van dit verhaal klopt, zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Guillermo_Vargas Maar nog vreemder is de suggestie die jij wekt: het is goed als een kunstenaar een hond dood laat gaan, omdat hij ons daarmee aan het denken wil zetten? Als die hond echt dood gegaan zou zijn door toedoen danwel nalatigheid van die kunstenaar, verdient die kunstenaar het om in de gevangenis te verdwijnen wat mij betreft. Terug naar het onderwerp zelf: in hoeverre zet dit hek en de ontwerper ervan aan tot denken volgens jou? Welke gedachten heb je er zelf allemaal van gekregen? Persoonlijk kan ik er niets mee en zie ik geen toegevoegde waarde aan dit ontwerp, terwijl het duidelijk moge zijn dat het voor veel mensen wel een nare confontratie is met de vrij recente Europese geschiedenis. Dat is denk ik ook zo'n beetje wat de schrijver beweert.

Patrick Faas
Patrick Faas4 jan. 2012 - 13:12

"protserige pronkobjecten voor nare patjepeeërs." Het is ook mijn smaak niet, maar er is wel markt voor. Patjepeeërs genoeg. Het gebrek aan diepgang in het werk van Job Smeets zou op rodeo Drive in LA geen probleem zijn. Wij zijn gewend geraakt kunst te beoordelen op het concept en niet op zijn decoratieve vakmanschap, maar onze interpretatie van kunst is niet algemeen of eeuwig. Concentratiekamptafelkleedjes en een Buchenwaldhek waren onverstandig met het oog op de Amerikaanse markt. Ook in LA zal men daar meer uitleg over willen dan alleen: "Ik wil vragen stellen." Dat zegt Eric Cartman (uit South Park) ook als hij onredelijk is, dus daar trappen Angelinos niet in. Het eerste wat ze waarschijnlijk willen weten is of Job Smeets zelf joods is en zodra ze horen dat hij door joodse organisaties in Nederland als 'fout' bestempeld wordt, zal het een stuk moeilijker worden om een gallerie voor hem te vinden in LA of New York. Er zijn maar weinig patjepeeërs in Amerika die willen pronken met foute kunst. Misschien in een ander land. Overigens vind ik het plaatsen van een Buchenwaldhek in eerste instantie de verantwoording van de opdrachtgever. Hem moeten we vragen wat hij met dit gebaar aan buren en voorbijgangers duidelijk wil maken.

1 Reactie
Reinaert de Vos
Reinaert de Vos4 jan. 2012 - 13:12

Dat er markt voor is vind ik een nogal amoreel standpunt. En smaak is ook wat flets. Waarom begin je niet eens gewoon met zeggen wat je er van denkt en een moreel oordeel te geven. Het is echt mode om alles gelijk op afstand te houden. Dat kan je in tweede instantie nog doen.