Hoe tegen Zwarte Piet geprotesteerd had moeten worden

Han van der Horst is een opponent van de ‘Zwarte Piet is Racisme’ actie die Quinsy Gario in 2011 is gestart. In een open brief aan de activist legt hij uit hoe het protest volgens hem gevoerd had moeten worden.

Beste Quinsy,

Zojuist heb ik een Facebookpagina gevonden met daarin oproepen om de intochten van Sinterklaas – in ieder geval die te Groningen en Amsterdam – op te luisteren met stil protest tegen de ‘racistische karikatuur’, die Zwarte Piet is. Massaal verschijnen met ‘Zwarte Piet is racisme’, aanwezig zijn als regenboogpiet of persoon met roetvegen. Dat soort dingen.

Ik weet niet of jij daar achter zit maar deze oproep tot protest lijkt me sterk geïnspireerd door je optredens en je artikelen van de afgelopen maanden. Je hebt geprobeerd Zwarte Piet te laten verbieden als racistisch verschijnsel. Je hebt bij de gemeente Amsterdam bezwaar gemaakt tegen zijn verschijning tijdens de intocht en toen je bakzeil haalde, liep je naar de rechter. Nederland is aangegeven bij de Verenigde Naties en je hoort nu en dan zelfs berichten over het inschakelen van het Europese Gerechtshof.

Dat was een verkeerde tactiek.  Je hebt verzuimd je te wenden tot de enige autoriteit die de meeste Nederlanders bij het Sinterklaasfeest erkennen en dat is Sint Nicolaas zelf. Je had hem een open brief moeten schrijven, bijvoorbeeld van de volgende strekking.

Lieve Sint Nicolaas,

Wij Nederlanders van Caribische en Afrikaanse afkomst weten uit persoonlijke ervaring vaak genoeg maar al te goed wat discriminatie op de arbeidsmarkt betekent. Misschien vinden we het juist daarom niet meer van deze tijd, dat U Uw medewerkers uitsluitend in onze kring werft. Wij weten zeker dat kinderen uit alle etnische groeperingen in deze regenboognatie ervan dromen om later als zij groot zijn ook Piet te worden. Dat kan nu nog niet en daarom, lieve Sint Nicolaas, vragen wij U om Uw personeelsbeleid sterk te verbreden zodat iedereen met de juiste talenten – los van zijn kleurtje – een eerlijke kans krijgt om op de mooiste baan van Nederland te solliciteren.

Met vriendelijke groet, Drs. Q. Gario.

P.S. Als bijlage vindt U bij dit schrijven vast een verlanglijstje. Eigenlijk is deze brief al punt 1 van mijn verlanglijstje

Als je dát had gedaan, Quinsy, had heel Nederland op een stel zuurpruimen na hier aardigheid in gehad. Het was een ontwapenende aanpak geweest, die past bij de wijze waarop wij in dit land hebben geleerd lastige problemen te regelen: door ze voorzichtig aan de orde te stellen, waarbij iedere belanghebbende in zijn waarde wordt gelaten. Sint Nicolaas zelf had zich over je schrijven zeker positief uitgelaten. En hij was op de agenda gekomen van alle Sinterklaascomités in het land. 

Je hebt zo’n brief niet geschreven. Je hebt een door de meeste Nederlanders opgevoerd sprookje verstoord met de leuze ‘Zwarte Piet is racisme’.  Daardoor heb je sinterklaasvierders ingepeperd, dat zij zich altijd hebben bezig gehouden met een racistische praktijk. Dat is in ons land een zware beschuldiging en een ernstige belediging, zoals je misschien wel eens hebt gemerkt. Dat is geen uitnodiging tot goed overleg. Dat is een aanval waarop men alleen kan reageren met verzet óf met een onvoorwaardelijke overgave. Het is verzet geworden.

Mij heb je er bijvoorbeeld toe gebracht om de gegevens die je verstrekte over de geschiedenis van Zwarte Piet te controleren – nooit enige belangstelling voor gehad, voor dat onderwerp – en ik moest vaststellen dat je slecht geïnformeerd bent. Heel in het kort: Zwarte Piet is geen slaaf maar een getrouwe van Sint Nicolaas. Zijn relatie tot de heilige is er eerder een van een ridder tot zijn heer. 

Heel veel andere mensen heb je met je beschuldiging boos en verdrietig gemaakt, in ieder geval – om in termen van middeleeuwse ridders te blijven – tegen je in het harnas gejaagd. Weet je, dit is een land van minderheden en subculturen. Altijd geweest, al is de etnische component van de laatste halve eeuw. In dit land gun je een ander het zijne. Je kunt het best aan de orde stellen als een ander je verdriet doet. Zo hebben de katholieke sportverenigingen lang geleden in de tijd van de verzuiling besloten om op zondag alleen ‘s-middags te spelen, want ze wilden zondagsheiligende protestanten die in de ochtend naar de kerk gingen geen ergernis geven door hen met hun keuze voor sport en spel te confronteren. Maar die protestanten liepen dan ook niet met borden waarop stond: ‘Sport op zondag is doodzonde en de weg naar de hel’.

Begrijp je wat ik bedoel, Quinsy? Dit heet ‘mensen in hun waarde laten’. 

Het is nu voor je te laat om nog van tactiek te veranderen. Het kan wel maar dan zul je een pauze in moeten leggen van een jaar of twee. En dán nog.

Ik hoop dat ik je nu in ieder geval heb duidelijk gemaakt waar het grote verzet uit voortkomt dat je hebt opgeroepen.

Wij zien elkaar!

Han van der Horst

Volg Han ook op Twitter

Het nieuwste boek van Han is ‘De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)’