Joop

Isoleren en imiteren: hoe Rutte de PVV afstopte

  •  
22-04-2017
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
53 keer bekeken
  •  
6257865425_3f3d917145_z
'Eind december stond de PVV op 32 zetels in de Peilingwijzer. Vanuit de hele wereld trokken nieuwsmedia naar Den Haag om te berichten over de PVV-zege bij de verkiezingen op 15 maart. Maar de partij haalde slechts twintig zetels. Waar waren haar overige kiezers gebleven?'
“Dit zijn de kwartfinales” tegen “het verkeerde populisme.” Zo betitelde premier Mark Rutte (VVD) de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen. De halve finales zijn in Frankrijk in mei en de finale in Duitsland in september, zo vertelde hij twee dagen voor de verkiezingen de verzamelde internationale pers. Die pers was massaal naar Den Haag getogen om verslag te doen van een boeiende kwartfinale.
Inmiddels regende het al wekenlang persverzoeken bij de UvA, mijn universiteit. Zelf stond ik media te woord uit Australië, Brazilië, Canada, de VS en diverse Europese landen. Alle vragen die ik kreeg waren variaties op hetzelfde thema. Zou de PVV de grootste worden? Zou ze dan gaan regeren? Zou die partij ook de premier leveren? Zou Nederland de EU verlaten? Zou de EU daarna uiteenvallen?
Op 15 maart volgde de voorspelde anticlimax. Circa negen op tien kiesgerechtigden stemde niet  op de PVV. De dag na de verkiezingen was ik in Den Haag voor een live interview met Al Jazeera. Het was een drukte van belang, het Plein stond vol met journalisten. Journalisten die allemaal maar één ding wilden weten: wat was er gebeurd met de PVV? Hoe kon ze nou in elf weken twaalf zetels verliezen?
IJzervreter
In mijn boek, dat momenteel wordt gedrukt, doe ik de volgende theorie uit de doeken: een gevestigde partij kan het electorale succes van een extremere partij reduceren door een combinatie van twee tactieken. Ten eerste door die partij stelselmatig te boycotten. Ten tweede door hetzelfde soort beleid voor te stellen als de extremere partij. Ik noem deze combinatie ‘de strategie van isoleren en imiteren.’
Voorbeeld van deze gecombineerde strategie biedt Vlaams Belang, sinds 1989 geconfronteerd met een cordon sanitaire. Pas toen rond 2010 een centrumrechtse partij zijn retoriek overnam implodeerde Vlaams Belang. Ander voorbeeld is Front national in Frankrijk. Uitsluiting kostte de partij alleen veel kiezers van 2004 tot 2012, toen ijzervreter Nicolas Sarkozy de macht had in de centrumrechtse partij.
Deze theorie toets ik in mijn boek op basis van gegevens over 28 uiterst linkse en uiterst rechtse partijen in 15 landen sinds 1944. Afgelopen Tweede Kamerverkiezing kwam te laat voor mijn boek. Werkte de strategie ook op 15 maart? We bekijken een enquête die Kantar Public afnam bij 2.144 Nederlanders, representatief voor alle kiesgerechtigden. Vanaf oktober zijn ze viermaal ondervraagd.
In oktober overwogen 410 van de 2.144 personen PVV te stemmen, maar dat deden ze op 15 maart lang niet allemaal. Van de afhakers stemde 20% VVD en bleef 11% thuis. De rest verdeelde zich over een dozijn andere partijen. Veel kiezers keerden zich plots van de PVV af – zoals ook Vlaams Belang en  Front national eerder was overkomen. Kwam dat door Ruttes strategie van isoleren en imiteren?
Aan alle Nederlanders
Wat betreft isoleren ontmoette Rutte op 15 januari veel scepsis toen hij zei dat de kans op regeren met de PVV “nul” zou zijn. Bovendien sloot hij niet alle samenwerking uit, zoals bij een cordon sanitaire. Toch verwachtte daarna slechts 22% van de potentiele PVV-kiezers dat andere partijen indien nodig zouden samenwerken met de PVV. In de ogen van de meeste kiezers stond de partij buitenspel.
Wat betreft imiteren viel Ruttes brief “aan alle Nederlanders” van 22 januari op. Wat je er ook van vindt, het was vast een sluwe strategische zet om de PVV na te apen. Bij het overwegen van een PVV-stem speelde een grote rol in hoeverre kiezers de VVD geschikt vonden om immigratieproblemen aan te pakken. Van degenen die de VVD ongeschikt vonden stemde 68% PVV.
Daarentegen bracht slechts 39% van de potentiele PVV-stemmers die de VVD geschikt vonden om immigratieproblemen op te lossen een PVV-stem uit; liefst 17% switchte naar de VVD. Verwachte uitsluiting van de PVV lijkt dat effect enigszins te versterken: van de PVV-kiezers die de VVD geschikt achtten en aannamen dat de PVV werd uitgesloten stemde 36% PVV en 20% VVD.
Isoleren en imiteren
Dit zijn te kleine aantallen voor een overtuigende toets van de theorie. Bovendien biedt Ruttes strategie van isoleren en imiteren geen alomvattende verklaring voor het tegenvallende resultaat voor de PVV: de relatieve onzichtbaarheid van haar leider tijdens de campagne speelde vast ook een rol. Niettemin lijkt Ruttes strategie een demper te hebben gezet op de aantrekkingskracht van zijn rivaal.
Hiermee treedt Rutte in de voetsporen van voormalig VVD-leider Frits Bolkestein. In 1991 paste Bolkestein de strategie toe tegen toenmalig anti-immigratiepartijleider Hans Janmaat. Bolkestein uitte eenzelfde soort kritiek op het integratiebeleid en hield tegelijkertijd vast aan strikte buitensluiting van Janmaat. Het werd gezien als succesvolle strategie; Bolkestein bleef nog zeven jaar VVD-leider.
En Rutte? Die kan na deze kwartfinale nog wel even door.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (37)

Sonic2
Sonic223 apr. 2017 - 21:19

Ik heb een hele andere verklaring. Ten eerste over die peilingen. De peilers moeten eens op het platteland gaan kijken. Toen ik peilingen zat dat de VVD 25 zetels haalde of minder vond ik dat al ongeloofwaardig. De VVD heeft kiezers die je jaren niet hoort die weinig met politiek bezig zijn, maar altijd stemmen en trouw opkomen. Die rekenen peilers nooit mee. De peilers overschatten altijd schreeuw partijen als SP en PVV omdat hun aanhang het hardste klaagt en schreeuwt. Net als GL hip en modern is maar D66 is stiller en scoort wel. Niets verschuivingen dus. De peilers hebben VVD en D66 gruwelijk onderschat en PVV veel te veel aandacht gegeven. Bovendien bleef de PVV kiezer niet massaal thuis en zelfs een deel niet. Ze zijn gewoon er "uit gestemd" door GL, D66 en VVD kiezers. Rutte en Buma apen helemaal niets na. Als ik zeg dat ik ons seculiere waarden wil verdedigen dan is dat geen Wilders na aperij. Ik heb Rutte niet de Koran horen verbieden. Ik heb Rutte niet horen roepen dat relschoppers door hun knieën moeten worden geschoten. Ik heb Rutte niet over de kopvoddentaks horen praten. Met de redenatie van de auteur kan je ook redeneren dat de SP en de VVD elkaar na apen. Want allebei zijn ze voor een soort verzorgingsstaat. Iets met appels en peren.

Don Quichote
Don Quichote23 apr. 2017 - 13:01

Wat ik nou zo knap vind is het gedraai met de cijfers om tot een wenselijk resultaat te komen. Feitelijk is namelijk wel iets gebeurt, iets anders dan in het stukje staat (promotie om het nieuwe boek te verkopen? ). De VVD heeft zetels verloren nu 33 was 41 is een verlies van bijna 20% !, de PVV heeft zetels gewonnen nu 20 was 15 een winst van bijna 33% . Het meest aparte is nog wel de uitleg van de peilingen, bij iedere peiling zegt men al dat het moeilijk is om te peilen met zoveel zwevende kiezers en dat er zeer veel onduidelijkheid is, dan zijn er nog de verschillende methodes om te peilen die ook allemaal verschillende uitkomsten geven. Als we gewoon bij de feiten blijven moet je kijken naar de werkelijke uitkomst en hoe deze is ten opzichte van de vorige TK verkiezingen.

4 Reacties
Sonic2
Sonic223 apr. 2017 - 21:09

Ik denk dat je moet beginnen bij je eigen feiten en het hele verhaal moet vertellen. Dat doe je geenszins en daarom wordt het een pro PVV verhaal. Eerst de cijfers. De VVD had in 2006 22 zetels. Steeg in 2010 naar 31 zetels. In 2012 naar 41 zetels. De grote winst kwam in de laatste dagen door een tweestrijd. De VVD pikte zetels op van de VVD. De laatste peiling voor de verkiezing was 36. De PVV stond in 2010 op 24. Verloor in 2012 enorm. Dat vermeld je uiteraard niet. Van dat verlies maken ze een klein beetje goed. En ook nog zetels die ze in 2012 in de tweestrijd verloren. Dus dat waren al PVV kiezers. De PVV heeft niets echt gewonnen en dat in vijf jaar dat alles mee zat. Aanslagen, aanrandingen, IS, Trump, liegende premier en Brexit. Zoveel om uit te buiten. En dan nog zo weinig winnen. En dat na enorme hoge peilingen. De enorm overtrokken media aandacht heeft de PVV nog op 20 zetels gebracht. Anders was 15 al het einddoel. De VVD heeft eigenlijk alleen de "tweestrijd" stemmers verloren. Rond 2010 werd de PVV wel eens overschat. Nu wordt de PVV schromelijk overschat en krijg de aanhang veel en veel te veel aandacht. Ook in Frankrijk met Le Pen. Die zou nu 21 tot 23 procent krijgen. Er waren peilingen dat ze rond de 30 procent zou halen. 28 procent werd ook al genoemd. Die zaten er ook enorm naast. Wel van een aantal weken geleden. Ondanks al die PVV/FN fanboys hier bedienen Le Pen, Wilders slechts een deel van het electoraat.

Don Quichote
Don Quichote24 apr. 2017 - 8:51

@sonic, je maakt er een heel verhaal van, haalt er andere verkiezingen bij, maar daar gaat bovenstaand stuk ook niet over. Dus hou je nou gewoon aan de laatste verkiezingen. Mijn reactie gaat helemaal niet over pro-PVV of anti VVD of wat dan ook. Het gaat over het gegoochel met feiten en werkelijke uitslagen. En de poging er iets anders uit te halen dan de werkelijke uitslag. Jammer dat je daar alleen iets als Pro PVV uit probeert te halen.

Sonic2
Sonic224 apr. 2017 - 11:04

@ Don Vito Het is een pro PVV stuk van u. Ik laat jou zien vanaf pakweg 2010 hoe VVD en PVV zich electoraal hebben bewogen. Jij pleit zelf voor feiten. Dat vind ik al een vrij hoogdravend betoog, maar soit. Meld dan ook echt alle feiten. Dan zie je dat de PVV in 2010 nog 24 zetels had( wat ook niet veel is als je bedenkt dat de LPF in 2002 er al 26 had, blijkbaar is dat het uiterste electoraat voor dit soort partijen) en in 2012 hevig verloor en nu iets van dat verlies goed maakt. De VVD komt van 21/22 zetels. Wint in 2010 er al 9 en in 2012 nog 10 er boven op. Dat was een enigszins geflatteerde overwinning, want het kwam door de tweestrijd. Vooral PVV kiezers stemde VVD om Samsom uit torentje te houden. De PVV had alles meezitten de afgelopen jaren. Ze konden alles uitbuiten. Van een impopulair kabinet en premier tot aanslagen, verkrachtingen en aanrandingen. Na torenhoge peilingen pakt Wilders slechts de "tweestrijd" kiezers terug. Dat is gewoon ongekend waardeloos. De VVD heeft vijf jaar met zijn poten in de modder gestaan. Heeft moeilijke besluiten genomen samen met een electorale tegenpool en verliest eigenlijk amper. De tweestrijd kiezers alleen. Ik volg uw bijdrages hier. En die zijn over het algemeen uitstekend. Verdedig alleen niet de PVV constant.

Don Quichote
Don Quichote24 apr. 2017 - 16:14

@Sonic, ik verdedig de PVV niet, ik stel het stuk ter discussie. Ik heb het ook niet over eerdere zetels of prognoses ik heb het alleen over de duiding van TK verkiezingen van 2017. Niets meer maar ook niets minder. Dank voor het compliment! En ik zeker niet Pro- PVV ik dacht dat ik dat allang had duidelijk gemaakt.

pois
pois23 apr. 2017 - 10:47

De PVV is niet de grootste geworden door een combinatie ven redenen. - Veel mensen hebben in peiling aangegeven om PVV te stemmen puur als een pressie middel tegen de gevestigde partijen en daar bij de verkiezingen van afgeweken. - oa CDA heeft in de laatste week naar de verkiezingen een kritisch geluid laten horen over migratie en heeft diverse stemmen bij PVV weggenomen. - FvD heeft ook 2 zetels afgenomen van PVV, Diverse andere splinter partijen hebben ook stemmers weten over te halen. - Sommige zijn overgestapt naar de VVD om te zorgen dat deze de grootste werd en niet GL Maar de PVV is in zetels gestegen en de 2de partij. Toch iets om rekening mee te houden

Sardar2
Sardar223 apr. 2017 - 10:17

“Isoleren en imiteren” Ik heb grote twijfels of VVD de PVV geïsoleerd heeft. Het is voor VVD een enorm verlies van 25% zonder grote gevolgen voor haar machtspositie. Ik zie meer een PVV die de politieke racisme, xenofobie en islamofobie institutionaliseert en toevoegt aan establishment. Dat is tegelijk de enige dienst van PVV aan rechtse vleugel van establishment. Verder verscheurt PVV hetzelfde rechts door in te zetten op polarisatie onder rechts Nederland. Onder polarisatie mist iedereen de bot: het succes van massa achter zich te krijgen. De rechtse partijen zijn in aantal veel gevarieerder dan links. Dat laat de enorme polarisatie onder rechts zien. Overigens zonder de mogelijkheid een groot blok mogen te vormen. De Rutte1 met VVD, CDA en PVV en Rutte2 met VVD en PvdA liet zien ondanks verrechtsing van Nederland rechts niet in staat is met alleen eigen agenda eruit te komen. Het overnemen van linkse publieke issues en de linkse geest (radicalisme) heeft alleen links geïsoleerd en marginaliseert zonder het te kunnen verslaan. In tegenstelling tot gepolariseerd rechts lijkt links zich te herstellen van verraad van PvdA. PvdA is bijna weggevaagd, de SP heeft zich gestabiliseerd, de GL en PvdD hebben succes geboekt. Verder is geen nieuwe linkse partijen ontstaan. Dat is het teken dat links kan nu bouwen op blokvorming, mits ze niet opnieuw VVD helpen aan een soort Rutte2. Want rechts onder elkaar laat rechts nog verder polariseren en vooral isoleren onder de burgers.

Riedel2
Riedel223 apr. 2017 - 7:45

Rutte is net zo'n populist als Wilders net als Klaver dat ook is! Dat terzijde, VVD heeft stemmen verloren, dus de theorie gaat, in mijn optiek, niet op. NL-ers zijn ook best laf, schreeuwen heel veel, maar uiteindelijk drinken we koffie met elkaar. Klagen jaar in jaar uit, maar echt demonstreren, opkomen tegen het decennia lang politiek dwalen, dat is er niet bij. Makke lammetjes om het zo maar te zeggen.

Bruggenbouwer2
Bruggenbouwer222 apr. 2017 - 20:27

Er waren talloze factoren die de uitslag hebben bepaald maar totdat het aan de kiezer wordt gevraagd blijft het gissen. Het belang van goede wetenschappelijke data wordt ook met bovenstaand verhaal weer eens bewezen.

1 Reactie
RU486
RU48623 apr. 2017 - 11:17

Kan mij regelmatig niet vinden in jouw meningen, maar deze onderschrijf ik volledig. Alleen de overstappers weten waarom, en die worden uiteraard weer niets gevraagd. Zo'n natte vinger verhaal van een universitair hoofddocent zegt natuurlijk helemaal niets en is idd niets meer en minder dan giswerk

DenFlexwerker
DenFlexwerker22 apr. 2017 - 19:49

Heel leuk om de PVV na te praten. Maar dat is beperkt haalbaar. De PvdA heeft aangetoond dat er gebeurd als je links praat maar rechts regeert. Afgelopen verkiezingen kreeg de VVD zijn eerste schade door rechts te praten maar linkser te regeren. Als ze inderdaad met GL samengaan, dan wordt dat nog maar een voerproefje. Kiezers rekenen op een gegeven moment af met loze retoriek.

[verwijderd]
[verwijderd]22 apr. 2017 - 15:52

--- Dit bericht is verwijderd —

1 Reactie
Hjs2
Hjs222 apr. 2017 - 19:36

Wel voor het meevallen van de vvd, niet voor de uitslag van de pvv, de uitslag was dicht bij de peilingen. Vdd scoorde ruim boven de peilingen. Cda, GL vielen een beetje tegen t.o.v. de trend/peilingen.

H.Witte
H.Witte22 apr. 2017 - 15:45

Het is helaas ook de enige manier om populisme te weerstaan/verslaan. Dieven vang je met dieven, zal ik maar zeggen. Nu nog het linkse populisme, komt de boel weer wat in balans.

2 Reacties
joloe
joloe23 apr. 2017 - 10:13

Het is helaas ook de enige manier om populisme te weerstaan/verslaan. Het woord populisme wordt tegenwoordig ook maar te pas en te on pas gebruikt als je de problemen durft aan te kaarten dan ben je in eens een populist je kan het ook eens verder bekijken dan je neus lang is. Het constateren van problemen is inderdaad erg makkelijk maar nu de oplossingen dat is niet zomaar op te lossen daar is de schade inmiddels veel te groot voor.

Sardar2
Sardar223 apr. 2017 - 11:41

@ Henk Witte 22 april 2017 at 17:45 “populisme te weerstaan/verslaan” = de burgers “weerstaan/verslaan” Ik ben benieuwd hoe voorstel je zo’n strijd.

Kees777
Kees77722 apr. 2017 - 15:03

Sinds Wilders' uitspraak van "minder, minder" Marokkanen, is hij geen serieuze regeringspartij meer. Hij neemt die uitspraak namelijk niet terug. Verder heeft hij het VVD-CDA kabinet, dat hij gedoogde, plotseling in de steek gelaten, na verbreking van zijn verkiezingsbelofte om de AOW-leeftijd niet te verhogen. Dus Rutte meende het voor 100 % dat hij niet zou regeren met de PVV. Verder heeft de verhindering van toespraken van Turkse politici, die hier campagne wilden voeren voor president Erdogan, de VVD geen windeieren gelegd. Tenslotte was tijdens het debat VVD-PVV dat Wilders geen haalbare oplossingen had. Logisch dus dat Wilders terug liep in de peilingen.

Voud Gespelt
Voud Gespelt22 apr. 2017 - 15:02

Rutte heeft de PVV kiezer die twijfelde tussen daadkracht en fatsoen onder valse voorwendselen naar zich toe weten te trekken en vervolgens in de (linkse) kou laten staan. Dat zal hem zeker geen tweede keer lukken.

2 Reacties
bob b.
bob b.22 apr. 2017 - 17:29

Ik denk dat je erg optimistisch bent. Er komt geen derde keer meer. Wilders gemeenteraadsavontuur lijkt me een doodlopende weg. Hij moest iets verzinnen om zijn blamage weg te poetsen dus kwam hij hiermee.

Voud Gespelt
Voud Gespelt22 apr. 2017 - 21:49

Wilders is niet de enige optie. Het FvD timmert aan de weg en spreekt een grote laag in de bevolking aan. Voorst zal de PVV trachten een wat meer 'traditionele' partij te worden en zijn electorale platvorm te verbreden. Dus tegen de tijd dat dit kabinet ten einde is zal Rutte een ander truukje uit zijn hoed moeten toveren.

Rara4
Rara422 apr. 2017 - 14:42

Ik noem nog een derde optie, verkeerde peilingen.

Terry Berdet
Terry Berdet22 apr. 2017 - 14:38

De PVV is een graadmeterpartij die de kloof tussen politiek en bevolking meet. Zo zijn er meer. Denk is ook zo'n partij. Artikel 1 ook. Haar doel is dan ook niet regeren, maar het politiek klimaat beinvloeden. En dat doet de PVV al jaren met succes. Of had iemand 10 jaar geleden durven drome dat een VVD-premier in verkiezingstijd zou roepen: "Aanpassen of oppleuren"? Dat kan verkiezingsretoriek geweest zijn, maar geeft wel aan waar de grenzen liggen vanuit de gevestigde partijen. Het debat schuift op. Dat gaat altijd langzaam. Maar zo snel als het afgelopen decennium heb ik in ieder geval nog nooit meegemaakt.

1 Reactie
Luisje
Luisje22 apr. 2017 - 23:14

Goede analyse. Met verbazing heb ik laatst heb ik nog eens op youtube de filmpjes bekeken waarin Janmaat (CD) in het verleden uitspraken deed..Heel boeiend want de meeste politici doen nu soortgelijke uitspraken. Links en rechts. Met soms vergelijkbare bewoordingen. In mijn herinneringen waren ze heel controversieel maar nu ik ze weer hoor is het debat heel wat van toon veranderd. Ik kan iedereen aanraden een paar te gaan kijken.

bob b.
bob b.22 apr. 2017 - 14:34

Het bevestigt het beeld dat de PVV vooral een bijenkorf is waar veel in en uit gaat. Dat verklaart ook het gezoem dat we voortdurend horen. De harde kern voor zover die er is, komt neer op een zetel of 10, 12. De rest zijn toevallige passanten. Aangetrokken omdat ze gehoor gaven aan Rutte oproep voor een tweestrijd. De PVV is geen politieke partij maar een doorgang huis voor ontevredenen. Waar de politieke richting of zelfs de standpunten uitwisselbaar zijn of er helemaal niet toe doen. Dat het wonder uitbleef is omdat Wilders er alles aan deed om niet de grootste te worden. Voor hem liever de schaamte en het kiezersbedrog dan de afgang omdat hij de verantwoordelijkheid niet aan kan. Ik denk dat alle afhakers en zelfs de harde kern weet dat Wilders gewoon een querulant is. Dat hij nooit zal leveren wat hij belooft. Wilders van zijn kant komt ze daarin tegemoet en is sinds de laatste verkiezingen opgehouden zijn kiezers überhaupt nog iets te beloven. En ergens komt hen dat goed uit. Nu kunnen ze blijven dromen en hoeven ze zich nooit te verantwoorden voor hun keuze, laat staan bedrogen te voelen. Het is de onderonder divisie van de politieke competitie. De cup zullen ze nooit winnen. Het gaat hen denk ik vooral om het clubgevoel. Het verwijt dat niemand ze serieus neemt en dat ze worden buitengesloten is inmiddels het clublied geworden. Ik hoop dat ze gaan inzien dat hun enthousiasme beter tot zijn recht komt binnen de lijnen van het speelveld dan daarbuiten. En hun plek als zijlijner inruilen voor een bij een echte club. Dan is het allemaal niet voor niets geweest.

4 Reacties
dijkbewaker
dijkbewaker22 apr. 2017 - 20:46

@Bob Citaat: Ik hoop dat ze gaan inzien dat hun enthousiasme beter tot zijn recht komt binnen de lijnen van het speelveld dan daarbuiten. En hun plek als zijlijner inruilen voor een bij een echte club. Dan is het allemaal niet voor niets geweest. ------- Misschien hebben de PVDA kiezers juist dat gedaan gezien hun wegvluchten? - citaat: Het (de PVV) is de onderonder divisie van de politieke competitie. --- Nou als tweede eindigen en alle linkse en andere rechtse partijen of welke partijen dan ook achter zich laten betekent toch dat die partijen nog daar onder zitten in het speelveld van de politieke competitie. -- De PVV was toch echt de grootste partij van dit land op 1 na. Kijk de verkiezingsuitslag er maar op na..... Het spijt me, maar dat is de de realiteit.

Voud Gespelt
Voud Gespelt23 apr. 2017 - 7:23

Dijk. Het is nog schrijnender: Van alle verloren zetels van de PvdA zijn er maar enkele bij andere Linkse partijen terecht gekomen.. om dan Wilders als verliezende partij te bestempelen getuigt van een enorme blinde vlek. Nederland heeft Rechts gekozen maar krijgt een centrum Linkse coalitie. Dat zal bij een volgende verkiezing niet in dank worden afgenomen.

bob b.
bob b.23 apr. 2017 - 15:00

Je kunt winnen met vreselijk voetbal. In het geval van de pvv door mensen te trekken die daar van houden.

Sonic2
Sonic224 apr. 2017 - 11:13

@ Dijkbewaker De realiteit is dat de PVV ook nauwelijks groter was als D66 en CDA. Die allebei enorme concurrentie hadden van GL en VVD. De PVV is gewoon een marge partij. 10 a 12 % radicalen steunen dat. Op Twitter, Geenstijl en zelfs hier is PVV populair, maar erken gewoon eens dat de PVV slechts een deel van de samenleving vertegenwoordigd. Niet elke keer daar om heen draaien. In 1994 was je gewoon met 20 zetels( 2002 ook trouwens) de vierde of vijfde partij. De andere partijen zijn dus klein en het is niet zo dat de PVV groot is. Ik zie met de opkomst van de FvD niet zo snel verbetering. Bovendien wint de PVV in bepaalde bolwerken alleen. Zwevende kiezers trekken ze niet aan omdat Wilders voor veel mensen veel te radicaal is. Wat mij betreft hebben mensen zoals u en vele PVV fanboys hier na 15 Maart heel veel recht van spreken verloren. Ik heb de meest rare voorspellingen gezien. Van 30 tot 40 zetels. Eentje had het over 50 of 55 zetels. Kunnen jullie gewoon niet erkennen dat jullie er allemaal enorm naast hadden gezeten? Kunnen jullie gewoon niet oprecht erkennen dat jullie maar een bubbel zijn? Dat jullie volkomen onterecht voor de mensen in het land hebben gesproken en hebben gesuggereerd dat de reageerders/ reaguurders de stem van het volk zijn? Ik wil jullie niet pijnigen of terecht wijzen. Na de verkiezing van Trump werd de media en linksmensen aan alle kanten gekapitteld. Het zou de PVV kiezers echt sieren hun excuus aan te bieden voor hun wangedrag voor de verkiezingen. Voor al hun foute voorspellingen. Voor het onderschatten van de VVD aanhang. Dat is de realiteit.

Drents Bartje
Drents Bartje22 apr. 2017 - 14:24

Mijn boek, was dat geen betere titel geweest bij dit artikel, meneer van Spanje? Enne, slechts 20 zetels...slechts?????

Thuru
Thuru22 apr. 2017 - 14:19

Grootste manco van PVV is dat het geenleden heeft op Wilders na dan. Er is nu ook een prima alternatief namelijk FvD. Deze partij scoort op verschillende punten zeer goed. Daarnaast is FvD minder radicaal dan PVV en heeft FvD ook een compleet programma waar PVV het doet met 1 a viertje. Ander punt is dat zowel het CDA als VVD, maar ook SGP een stuk naar rechts zijn geschoven. Ook dat heeft invloed. Ik denk dat FvD in toetst meer zetels gaat wegsnoepen van PVV en hier en daar nog wat stemmen van mensen die tot nu toe nog iets anders stemde.

Machiels**1993
Machiels**199322 apr. 2017 - 14:18

Afstopte wel, maar een deel van de conclusie is dat de PVV de politiek wel in een richting stuurt. In die zin heeft de partij wel degelijk succes. Daarnaast kan Rutte niet eindeloos zich presenteren als PVV light (op sommige topics) zonder te leveren. Bij de PvdA bleek dat namelijk.

Hank2
Hank222 apr. 2017 - 13:52

Toen in het begin van de vorige eeuw de werkende klasse dreigde om de politieke en economische elite aan de kant te zetten om de macht over te nemen, betekende dat tegelijk ook de opkomst van een politieke groepering die beloofde om de belangen van de werkende klasse te vertegenwoordigen binnen het bestaande stelsel, zonder de politieke en economische elite uit het zadel te werpen. Op deze wijze werden ze -ondanks alle beloften van het tegendeel- al gauw opgenomen in, en deel van, die politieke en economische elite; dat is het verhaal van de sociaal-democraten. Het gaat gewoon om een variant op de "repressieve tolerantie", zoals die al 50 jaar geleden door Herbert Marcuse werd omschreven als een van de manieren waarop de elite binnen de kapitalistische maatschappij haar macht weet te consolideren.

harry6
harry622 apr. 2017 - 13:51

Zal allemaal wel, resultaat is in ieder geval dat rechts altijd wint. En dat hebben we gezien hier in Nederland, al doen ze op links net of ze gewonnen hebben. We hebben er zelfs weer een prachtige rechtse partij bij, en die gaat hoge ogen gooien met de volgende verkiezingen. En links maar afvragen hoe dat nu kan?

Jhonathan
Jhonathan22 apr. 2017 - 13:06

Ik denk dat er achter de schermen wel meer speelde. VVD blijft immers een partij met toch wat corrupte boefjes onder de gelederen. Ook het tegenwerken van gemeentes (tijdrekken) bij het openbaar maken van de uitslagen, is opmerkelijk. Zou zomaar kunnen zijn dat eigenlijk GroenLinks de winnaar was.

Vuurrood
Vuurrood22 apr. 2017 - 12:56

Rutte heeft gewoon Wilders nageaapt. Maar dan deftiger. Wat natuurlijk niets verandert aan de opvattingen van zowel Rutte als Wilders. Die sluiten naadloos op elkaar aan. Zij komen tenslotte uit hetzelfde nest.

dijkbewaker
dijkbewaker22 apr. 2017 - 12:54

Dat isoleren was niet nieuw en toen stond de PVV toch op 31 zetels! Dus dat was het punt niet. De vraag rijst of de PVV in de werkelijkheid ooit op 31 heeft gestaan. Omdat er niets significants gebeurde behalve dat de VVD gebukt ging en gaat onder schandalen en het referendum plus de MH17 kwestie laat liggen met veel weglachen en zogenaamd er alles aan doen. Rutte is teflon. Want bijna alles glijdt van hem af. De VVD heeft toch echt zetels verloren terwijl de PVV zetels gewonnen heeft en doorgeschoten is naar de tweede partij van dit land. De PVDA is weggevaagd. --- Maar goed. Nu is Frankrijk aan de beurt wat pijlsnel het einde van de EU kan veroorzaken. Als de 2 partijen die uit de EU willen stappen het samen moeten uitvechten is de wanorde compleet. Het einde van de terreur en de immigratie is niet in zicht met alle strubbelingen en chaos erbij wat een voedingsbodem blijft voor partijen als de PVV en Front nationaal. De druk op de andere partijen blijft wat hen dwingt om hun richting op te schuiven.