Hoe lang nog?

Hoe lang kan een instituut geloofwaardigheid ontlenen aan haar morele autoriteit, als dagelijks blijkt dat die autoriteit is gebaseerd op een leugen? De Rooms-Katholieke kerk verkeert in een diepe crisis, nu berichten over misbruik van jonge gelovigen onophoudelijk naar buiten komen. Het bewoog de hoogste leider van de Rooms-Katholieke kerk, paus Franciscus, er dit weekend toe spijt te betuigen tijdens een bezoek aan Ierland voor ‘deze zonden’.

Om de zaak nog wat ingewikkelder te maken, beschuldigt aartsbisschop Carlos Maria Vigano diezelfde paus er nu van boter op zijn hoofd te hebben. Franciscus zou misbruik door een kardinaal verborgen hebben gehouden en eist nu dat zijn leider opstapt – een ongekende stap. De allereerste Rooms-Katholieke paus, Petrus, kwam om het leven door kruisiging op zijn kop; zo’n vaart zal het niet lopen voor Franciscus. Als eerste niet-Europese paus gaat hij sowieso de geschiedenis in. Het is te hopen voor de talloze slachtoffers van misbruik binnen zijn kerk dat hij de historie ingaat als een paus die niet weg liep voor zijn verantwoordelijkheid.

Het wereldwijd uitdijende misbruikschandaal is zo wijdverspreid, dat er weinig uithoeken van de wereld meer zijn waar seksueel wangedrag door Roomse hoogwaardigheidsbekleders niet voorkomt. In de jaren vijftig doken de eerste beschuldigingen op, maar het duurde tot de jaren 80 en 90 alvorens media er massaal mee aan de haal gingen.

Bernard Law, die een centrale rol speelde in het sex-schandaal dat speelde in Boston, kreeg van paus, Johannes Paulus II, nog een mooie baan in het Vaticaan. De vorige paus, Benedictus, stapte af van het principe dat misbruik aan Rome moest worden gerapporteerd. Hij droeg zijn bisschoppen op zaken van misbruik te melden bij lokale politie. Hoewel Paus Franciscus regelmatig met slachtoffers spreekt en bij zijn aantreden in 2013 pleitte voor directe actie, blijkt de praktijk weerbarstiger. Vooralsnog heeft hij geen concrete maatregelen genomen om zijn jongste geloofsgenoten te beschermen tegen misbruik.