Joop

Hoe kan iemand in rijkdom handelen zonder te weten wat armoede is

  •  
13-10-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
Preparing_to_enter_Ebola_treatment_unit_(4)

© cc-foto: CDC Global

Met enige goede politieke wil kan aan armoede een eind worden gemaakt
’Lyme is geen ziekte, want je gaat er niet aan dood,’ poneert Tom Doherty provocerend halverwege zijn seminar over tropische infectieziekten. Als een Nederlandse huisarts zich dat zou laten ontvallen, zou je het hem kwalijk nemen, maar dat doe je niet als een oude rot als hij dit zegt. Zijn stelling is gekleurd door een leven lang tropenervaring, waarbij het redden van levens vaak het enige is dat telt, en bovendien is zijn stelling gericht aan artsen die van plan zijn de wereld in te trekken om ebola, tuberculose en malaria te bestrijden. Wat brengt de tegenstelling tussen geneeskunde in de tropen en die in het rijke Westen beter tot uitdrukking dan wat ik Doherty’s definitie van ziekte ben gaan noemen: een medische conditie waar je mogelijk aan dood gaat?
Drie maanden lang luisteren we van negen tot vijf naar experts die ons bijpraten over allerlei exotische aandoeningen met moeilijke namen, over virussen, bacteriën en parasieten die ontelbare slachtoffers maken maar waar de doorsnee Nederlander nog nooit van heeft gehoord. We brengen lange dagen door in het laboratorium, waar we de malariaparasiet en andere ziekteverwekkers met de microscoop bestuderen. We worden onderwezen in ondervoeding en leren hoe te handelen bij een plotse uitbraken van dodelijke infectieziekten.
In de avonduren vullen we het programma aan met lezingen over armoede of wereldpolitiek, en vanzelfsprekend eindigen heel wat avonden in de pub. Ook de experts die ons onderwijzen schuiven graag aan voor een paar pints , want Londen is Londen en aangezien de wereld niet te redden is, kun je de zorg voor je eigen ziel beter maar niet vergeten.
‘Dit wordt de tijd van je leven,’ werd ons beloofd toen de cursus aanving. Tot nu toe staat die voorspelling nog altijd overeind. Stop maar eens tientallen gemotiveerde artsen met vaak al jaren ervaring bij elkaar, artsen uit veertig landen uit alle delen van de wereld, die zich buiten het gebaande pad begeven voor iets waarvan ze menen dat het er werkelijk toe doet omdat epidemiologische getallen uit de tropen voor hen niet over cijfers gaan maar over mensen. Voed ze, die artsen, voed ze met kennis. Waar onderwijs vroeger nog deels als een verplichting voelde – je hoorde immers te studeren – weten we de kennisoverdracht nu op waarde te schatten en wordt uur na uur, dag in dag uit, iedere spreker met luid applaus beloond.
Londen is een stad van tegenstellingen. Terwijl wij in hartje Londen inmiddels inzien dat er de duizenden manieren zijn waarop een paar euro daadwerkelijk verschil kan maken – veel tropische ziekten zijn immers toe te schrijven aan armoede – gaan op luttele kilometers afstand in het economisch centrum Canary Wharf gigantische bedragen van hand tot hand. Op een vrije avond raak ik in gesprek met een vrouw die bij een hedgefonds dagelijks miljoenen Britse ponden verhandelt. Een uitgesproken kans om mijn economische ideeën te toetsen, denk ik. Want als zovelen houd ik er zo mijn theorietjes op na. Ik geloof dat ik begrijp hoe de wereldwijde ongelijkheid in stand gehouden wordt en ik meen dat met enige goede politieke wil aan armoede een eind kan worden gemaakt. Want dat blijft mijn frustratie: tropische ziekten vormen slechts de top van een ijsberg die armoede heet. Hoe denkt deze miljoenenhandelaar over armoede?
Tot een inhoudelijk gesprek komt het echter niet, want de hedgefondshandelaar doet de HIV-epidemie af als een kwestie van Afrikaanse promiscuïteit. Met armoede heeft het volgens haar niets te maken. Wanneer ik mijn gedachten uiteenzet over mogelijke regulering van de internationale markt om sociale zekerheid in arme landen te waarborgen, doet ze die ideeën af als marxistisch. Is onze samenleving dan ook marxistisch, vraag ik me af, omdat we sociale zekerheid kennen en een pensioen? Ik sta werkelijk perplex. Hoe kan iemand in rijkdom handelen zonder te weten wat armoede is?
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (22)

Minoes&tuin
Minoes&tuin15 okt. 2018 - 17:07

Armoedig van geest dat is wat ze zijn, daar bestaat geen enkele twijfel over bij mij!

Markzelluf
Markzelluf14 okt. 2018 - 7:57

Reeds in de eerste zin geeft Thijs het belang van goede definities aan. In de ethisch zeer complexe discussie over armoede die hij vervolgens wil aanzwengelen en de door hem gevonden oplossing (die met ‘enige goede wil’ is te implementeren????) komt hij echter tot niet eens een redelijke omschrijving van het begrip. Tja, dan wordt het nooit wat met zo’n gesprek. Zelf denk ik dat armoede relatief is; in Nederland kun je arm zijn terwijl je toegang hebt tot onderwijs, rechtspraak, gezondheidszorg etc. en dagelijks tevens meer calorieën binnen krijgt dan gewenst. Er bestaan geen eenvoudige oplossingen voor complexe problemen, Thijs. Sorry.

1 Reactie
HM van der Meulen
HM van der Meulen14 okt. 2018 - 13:05

Soms bestaan er hele eenvoudige oplossingen voor complexe problemen en worden die hele eenvoudige oplossing slechts onmogelijk gemaakt door de bestaande machtsverhoudingen. Dat zou iemand die het belang van goede definities inziet toch moeten begrijpen?

HM van der Meulen
HM van der Meulen14 okt. 2018 - 3:37

"Is onze samenleving dan ook marxistisch, vraag ik me af, omdat we sociale zekerheid kennen en een pensioen?" Als die sociale zekerheid wordt verkregen binnen markteconomie door middel van een verzekeringsstelsel dat in handen is van bedrijven met een winstoogmerk, dan natuurlijk met zekerheid niet. Alleen is het marktbeginsel gebaseerd op concurrentie en schaarste en dat betekent dat het dus niet gaat om een volksverzekering, maar om sociale zekerheid die voorbehouden is aan degenen die zich die luxe kunnen veroorloven. Een verzekeringsstelsel en sociale zekerheid zijn dus 2 verschillende dingen en daarin ligt de kern van de afkalving van de sociale zekerheid door de privatiseringen binnen de sociaal-democratie in de afgelopen 30 jaar. Neo-liberalisme en sociale zekerheid zijn dus in wezen volstrekt onverenigbaar, want het gaat om 2 verschillende uitgngspunten die elkaar bijten. Werkelijke sociale zekerheid gaat uit van de gedachte van een optimale distributie van goederen en diensten op elk moment. Daarbij kan schaarste dus per definitie nooit het uitgangspunt zijn en het marktbeginsel dus ook niet. De logische consequentie is een volksverzekering gebaseerd op een omslagstelsel, waarbij aanvullende verzekeringen ertoe kunnen dienen om de ongelijkheid in stand te houden. "Marxistisch" is dit nog steeds niet, want het marxisme gaat uit van de situatie dat de productimiddelen in handen zijn van de werknemers. Het antwoord van deze hedgefondshandelaar getuigt dus van een adembenemend simplisme.

Piet de Geus
Piet de Geus14 okt. 2018 - 0:58

"de hedgefondshandelaar doet de HIV-epidemie af als een kwestie van Afrikaanse promiscuïteit" En zo gebruikt iedereen de feiten om eens lekker kersen te gaan plukken. En dan komt het inderdaad nooit tot een inhoudelijk gesprek. Want op wat voor manier ga je door je gedachten over regulering van de internationale markt uiteen te zetten in op wat die hedgefondshandelaar zegt over een van de oorzaken van de verspreiding van HIV in Afrika? Je zou ook kunnen erkennen dat Afrikaanse promiscuïteit en de manier waarop daar aan geboortebeperking wordt gedaan (anale seks) inderdaad een rol speelt bij de verspreiding van HIV, net zoals onveilig gedrag onder homo's in Nederland daar een rol in speelt. En vervolgens de vraag stellen of dat in het ene geval een doodvonnis mag betekenen, terwijl het in het andere geval een chronische ziekte oplevert die adequaat wordt behandeld. Dan is er in ieder geval een kans dat zich een inhoudelijk gesprek ontwikkelt. Door alleen maar je eigen gelijk te tamboeren en tegenargumenten te negeren gaat dat zeker niet gebeuren.

4 Reacties
HM van der Meulen
HM van der Meulen14 okt. 2018 - 14:00

Ja hoor Piet, je hebt gelijk. Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat het alleen maar dient om de aandacht af te leiden van de zaak waar het werkelijk om draait, nietwaar Piet?

Piet de Geus
Piet de Geus14 okt. 2018 - 21:28

"dat neemt natuurlijk niet weg dat het alleen maar dient om de aandacht af te leiden van de zaak waar het werkelijk om draait" En dan is de vraag: laat je dat gebeuren of pak je hen bij hun lurven. Het hangt er maar net vanaf of je resultaat wilt boeken of dat je liever stikt in je eigen gelijk.

DanielleDefoe
DanielleDefoe15 okt. 2018 - 8:06

Niet onbelangrijk, HIV wordt ook, zeker in Afrika in belangrijke mate een vrouwenziekte. Met name jonge meisjes raken gemakkelijk besmet, oa. omdat zij ook bij vaginaal verkeer relatief snel wondjes oplopen. Inmiddels is de kans op besmetting bij meiden van 10-24 twee keer zo groot als die van jongens. Hun beperktere sociale autonomie heeft ook consequenties voor hun toegang tot (preventieve) gezondsheidszorg. Het is zeker niet alleen een kwestie van armoede maar ook van een benepen seksuele moraal en ongelijkheid m/v.

HM van der Meulen
HM van der Meulen16 okt. 2018 - 12:49

Piet de Geus - Je had je gelijk toch al gehaald? Wat wil je nu nog meer? Alleen maar vermijden om op de inhoudelijke kant van de zaak in te gaan?

MarjoleinS2
MarjoleinS213 okt. 2018 - 19:57

Juist omdat ze niet weet wat armoede is handelt ze in rijkdom. Je moet je wel afsluiten anders ga je wellicht nadenken over waar je mee bezig bent, en dat kost geld. Een ieder die zichzelf toelaat ethische vraagstukken te stellen komt vroeg of laat zichzelf tegen. En dat kan dan weer heel bevrijdend zijn. Niet dat het de armoede in de wereld helpt, armoede heeft zoveel oorzaken dat los je met alleen ethiek niet op. Maar het kan wel een begin maken ....

Satya
Satya13 okt. 2018 - 19:36

Volgens zo'n vrouw ligt alles waarschijnlijk aan de Afrikanen zelf, zal wel helpen om te kunnen slapen. Is een normale reactie blijkt iedere keer weer. Zo is de vluchtelingen crisis op geen enkele manier in verband te brengen met geld verdienen, ja de hulpverleners zijn de mensen die er geld aan willen verdienen en zijn eigenlijk hele misdadige mensen, volgens sommigen. Idiots are taking over.

5 Reacties
Sanaya Khan
Sanaya Khan13 okt. 2018 - 22:44

Natuurlijk heeft het met geld te maken, wie doet zoiets nu voor de lol? Het idiote is de tegenwerkende krachten binnen Europa, in de hele wereld wat dat betreft, en dan blijven geloven dat er een einde aan armoede gemaakt kan worden. Wie denkt dat een einde aan armoede kan komen, is zoveel op geld gericht dat het de complete definitie van het woord heeft verblind.

Pieter Z
Pieter Z14 okt. 2018 - 7:26

Natuurlijk wel, maar je kan alleen maar geld verdienen als je makkelijke slachtoffers hebt. Gelukkig gaat het steeds beter in Afrika, maar als je corrupte presidenten hebt, die dan weer door een revolutie vervangen wordt door een andere corrupte president, dan kom je niet veel verder. Je ziet ook wel in landen waar de corruptie aardig de grond in is gedrukt zoals Mauritius, Kaapverdië, Botswana, de Seychellen en Zuid-Afrika, dat het meteen een stuk beter gaat. Er kan meteen minder misbruik gemaakt worden van die landen.

Satya
Satya14 okt. 2018 - 19:24

Pieter Z Ik vind Rwanda een duidelijk voorbeeld hiervan. Sinds de corruptie is teruggedrongen is het een stuk beter geworden voor een groot deel van de bevolking, het land heeft nog een lange weg te gaan maar hoop doet leven.

Satya
Satya14 okt. 2018 - 19:27

Sanaya Khan De armoede kan wel verminderd worden. Alleen al door de instelling van sommigen zelf zal armoede nooit helemaal uitgebannen worden.

HM van der Meulen
HM van der Meulen14 okt. 2018 - 19:59

"maar als je corrupte presidenten hebt, die dan weer door een revolutie vervangen wordt door een andere corrupte president," Deze voorstelling van zaken laat de partijen waar de corruptie van uitgaat volledig buiten beschouwing en de veronderstelling is gewettigd dat dit steeds dezelfden zijn. Natuurlijk is het bijzonder zwak als je je laat omkopen door een paar miljoen, maar de misdadigers die daar stelselmatig misbruik van maken, moet je toch echt zoeken in de kringen van het internationale bedrijfsleven..

Minoes&tuin
Minoes&tuin13 okt. 2018 - 19:25

Heel simpel; Hij begrijpt zichzelf niet. Want wat is er nu armoediger dan in rijkdom te handelen als je niet weet armoede is?

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin14 okt. 2018 - 3:09

Of moet het zijn; omdat

Joop Schouten
Joop Schouten13 okt. 2018 - 19:12

Leuke denkoefening. Geld triggert de geest sneller en met meer intensiteit dan seks.

1 Reactie
Satya
Satya13 okt. 2018 - 19:37

Echt? Bij mij niet maar ook dat kan door omstandigheden komen.

Tom Meijer
Tom Meijer13 okt. 2018 - 18:34

Handel in geld is immoreel en zou met terugwerkende kracht verboden moeten worden. Met gevangenisstraf bij overtreding.

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin15 okt. 2018 - 17:06

Juist!