Hoe hoger de klasse, hoe lager de mores?

Heb je het altijd al gedacht? Dat mensen met een hogere sociale status vaker de boel flessen, simpelweg omdat ze opgegroeid zijn met het idee dat ze alles mogen? Of juist dat mensen met een lagere sociale status, die in een omgeving met minder voorzieningen en met meer bedreigingen opgroeien het met de regels niet zo nauw nemen, omdat ze nu eenmaal moeten overleven? Een antwoord op deze brandende vraag komt uit een onderzoek waarbij gekeken werd naar de relatie tussen sociale klasse en onethisch gedrag.

Het onderzoek is gebaseerd op zeven experimenten. Daarbij werd gebruik gemaakt van zelfrapportage en observaties door en bij mensen waarvan de sociale status bekend was. In twee van de experimenten bleek dat mensen met een hogere sociale status vaker geneigd waren verkeersregels te overtreden dan mensen met lagere sociale status. Halen de mensen met een bmw nog even snel in en toeteren de andere mensen alleen maar?

Voorrang in het leven Als je nieuwsgierig bent naar hoe die verkeersexperimenten werden gedaan moet je maar even linken naar het onderzoek waarin zelfs met foto’s vastgelegd is hoe verschillende verkeersdeelnemers een kruispunt nemen of zich gedragen bij een zebrapad. Het is een lesje in ‘wie heeft er voorrang in het leven’.

Uit laboratoriumexperimenten bleek bovendien dat mensen met hogere maatschappelijke status vaker oneerlijke beslissingen namen, spullen die anderen dierbaar waren pakten, bij onderhandelingen logen, vals speelden als er iets te winnen viel en op het werk een oneerlijke gang van zaken lieten zoals die was. Dus toch! Maar ja, in zo’n onderzoek wordt wel de hele context buiten beschouwing gelaten.

Kansen grijpen In wat voor samenleving zitten we? Draagt een samenleving met steeds minder regelgeving en vooral een vrije markt misschien bij aan het feit dat mensen met hogere maatschappelijke status vaker de kansen grijpen die zij krijgen maar de lager geplaatsten niet. En vormt dat je op den duur, zodat je ook niet meer remt bij een zebrapad? Alles is gebaseerd op het benutten van de mogelijkheden.

Entrepreneurs zijn we tegenwoordig. En wie een bonus krijgt bij het verkopen van een verzekering met de vele kleine lettertjes gaat ze niet voorlezen, terwijl degene die iets koopt pas later ontdekt wat de voorwaarden van een hypotheek precies inhouden.

Het laatste boek van Ivan Wolffers is ‘Als de tijd voor altijd stil zou staan ‘

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht