Hoe het CDA zichzelf te gronde richtte en het laatste zetje van Omtzigt

CDA’ers hebben een flink aantal turbulente maanden achter de rug: van de dubieuze lijsttrekkersstrijd tussen Pieter Omtzigt en uiteindelijke winnaar Hugo de Jonge, naar de leiderschapswissel die volgde en Wopke Hoekstra in het zadel hielp, de moeizame campagne en de daaropvolgende desastreus verlopen verkiezingen. En als klap op de vuurpijl het vernietigende memo van Pieter Omtzigt over interne (wan)beleid en vervolgens het opstappen van diezelfde Omtzigt. Binnen de partij wordt dan ook met de nodige spanning uitgekeken naar zaterdag, de dag waarop de commissie-Spies haar bevindingen over de verkiezingscampagne presenteert.

De bedoeling is dat het rapport van de evaluatiecommissie onder leiding van oud-minister Liesbeth Spies de brokstukken van het afgelopen jaar op een inzichtelijke hoop veegt. Wat ging er mis, waarom en hoe nu verder. Daags nadat Omtzigt zijn CDA-lidmaatschap opzegde, volgden meer CDA’ers zijn voorbeeld. Ook waren er veel lokale CDA-afdelingen die weliswaar binnenboord bleven, maar wel hun steun voor het dissidente Kamerlid uitspraken. Een petitie voor een extra CDA-congres naar aanleiding van de gebeurtenissen kreeg in korte tijd ruim voldoende handtekeningen. Dat congres, waar het CDA-bestuur de stevige taak wacht het vertrouwen van de leden terug te winnen, staat gepland voor september.

Over de kwestie-Omtzigt is de laatste maanden veel gesproken en geschreven. Over wat er in het volle zicht gebeurde, is dan ook al veel bekend. Maar hoe werd Pieter Omtzigt de meest besproken man van het Binnenhof, en waar ligt zijn toekomst nu hij – nog altijd ziek thuis – het CDA de rug heeft toegekeerd? Die partij kreeg dan wel een forse tik bij de laatste verkiezingen, maar Pieter Omtzigt sleepte 342.472 voorkeursstemmen binnen, genoeg voor bijna vijf zetels. Nieuwsuur zocht uit wat er achter de schermen gebeurde: