Hoe GroenLinks-PvdA zichzelf vastdraait en waarom eerlijkheid en energie nu belangrijker zijn dan ooit

Er waait al maanden een rare wind door de progressieve politiek. Geen storm, maar zo’n sluipende tocht die langs muren en naden trekt. Je ziet het aan alles: verwarring, irritatie en soms zelfs gelatenheid. Het frame van “radicaal links” hangt inmiddels als een grauw filter over GroenLinks-PvdA. En het wrange is dat dit niet alleen door politieke tegenstanders is veroorzaakt. Een deel komt gewoon van binnenuit.

Dat is het ongemakkelijke stuk. Want zolang GroenLinks-PvdA vrolijk doet alsof alles op rolletjes loopt, alsof elk debat een succes was en de beweging “aan momentum wint”, blijft niemand buiten de eigen bubbel het nog serieus nemen. Het begint zelfs vroeg in de week, in iets wat bijna niemand zou noemen: de nieuwsbrieven van de partijvoorzitters. Wie ze leest, krijgt het idee dat er geen enkele tegenslag is, dat werkelijk alles een overwinning is en dat elke politieke ontwikkeling kansen biedt. Maar dat is niet de werkelijkheid die kiezers ervaren. Politieke insiders grinniken. Twijfelaars haken af. En de eigen achterban vraagt zich af of de partijtop nog weet hoe het land erbij ligt.

Dat soort communicatie is niet inspirerend. Het wekt lachlust. En in de politiek is lachlust vaak dodelijker dan inhoudelijke krtiek.

Het tragische is dat GroenLinks-PvdA wel degelijk potentie heeft. Heel veel zelfs. Een gefuseerde beweging die eindelijk genoeg gewicht heeft om het midden uit te dagen klinkt logisch. Maar op dit moment ontbreekt precies datgene wat een beweging nodig heeft om te vliegen: energie, richting en het gevoel dat er een motor draait. Terwijl Rob Jetten erin slaagde om D66 het gevoel van vooruitgang en moderniteit te geven met jeugdigheid, discipline en een bijna Amerikaanse campagne energie, oogt GroenLinks-PvdA alsof het nog steeds bezig is met intern overleg. Veel praten, weinig vonk.

Jetten straalde uit dat hij precies wist hoe je moet winnen. GroenLinks-PvdA straalt uit dat het vooral wil uitleggen waarom het moreel gelijk heeft.

En daardoor blijft het frame van “radicaal links” hangen. Niet omdat het programma zo extreem is, maar omdat de partij onvoldoende laat zien dat zij bestuurbaar is. Politiek draait uiteindelijk niet om wie de mooiste waarden heeft, maar wie vertrouwen uitstraalt.

Dat gebrek aan vertrouwen is gevaarlijk. Het eerste risico is electorale krimp. Niet omdat de inhoud verkeerd is, maar omdat het verhaal niet overkomt. Het tweede risico is intern. Een afsplitsing hoeft niet officieel te zijn. Het kan ook bestaan uit gemor in lokale afdelingen, sociaaldemocraten die zich minder thuis voelen en bestuurders die stil afhaken. Dat soort erosie merk je pas als het te laat is.

De vraag is dus: wat nu. Allereerst moeten de juichverhalen stoppen. Een politieke beweging die serieus genomen wil worden moet beginnen met erkenning van de werkelijkheid. Erken dat niet alles lukt. Erken dat het vertrouwen broos is. Erken dat het tempo omhoog moet. Doe je dat niet, dan word je nooit geloofwaardig, hoe goed de plannen ook zijn.

Daarnaast moet GroenLinks-PvdA weer leren spreken als een partij die wil regeren. Niet vanuit verheven moraal, maar vanuit praktische zekerheid. Mensen willen geen preek. Ze willen weten hoe ze hun huur kunnen betalen, hoe energie betaalbaar blijft en waarom hun kinderen een huis kunnen vinden.

En minstens zo belangrijk: energie. Ritme. Urgentie. Een beetje charisma. Je kunt het niet faken, maar je kunt het wel organiseren. Door scherper te kiezen. Door duidelijker te communiceren. Door een campagne te voeren die niet alleen de eigen achterban opwarmt, maar ook twijfelaars raakt. Laat zien dat progressief bestuur geen hobby is maar een richting die werkt in het dagelijks leven van gewone mensen.

Als GroenLinks-PvdA in 2026 niet wil eindigen als “klein links”, moet de partij niet harder praten maar beter. Niet hopen dat de beweging vanzelf groeit, maar laten zien dat zij verantwoordelijkheid wil en kan dragen.

De ironie is dat een doorbraak echt mogelijk is. Maar alleen als links begint met de simpelste politieke handeling die er bestaat: in de spiegel kijken en daarna eindelijk vaart maken.