Joop

Hoe de wapenindustrie probeert te profiteren van de coronacrisis

  •  
15-04-2020
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
66 keer bekeken
  •  
f35

© cc-foto: WikiImages

De wapenindustrie zet zichzelf neer als ‘vitale sector’ en probeert zo een voorkeursbehandeling te krijgen.
Terwijl velen hopen op een vreedzamer en duurzamer wereld na corona voert de wapenindustrie een lobby om de vraag naar zijn producten veilig te stellen. De organisatie van de Nederlandse Defensie- en Veiligheidsindustrie pleit ervoor dat Nederland versneld nieuwe wapensystemen aanschaft en upgrades van bestaande wapensystemen naar voren haalt. De Tweede Kamer zou de begroting hiervoor met spoed moeten goedkeuren. De wapenindustrie kan natuurlijk al gebruik maken van algemene ondernemerssteun in het kader van corona, en betalingsverplichtingen van bedrijven in het F-35 project zijn voorlopig uitgesteld. Maar door de bedrijfstak af te schilderen als ‘vitale sector’ wordt geprobeerd een voorkeursbehandeling te krijgen zonder de Herijking Defensienota af te wachten die later dit jaar op de Kameragenda staat.
De wapenindustrie wil ook Europese steun en dringt bij de regering aan op handhaving van de €13 miljard onderzoeksubsidie die de Europese Commissie heeft voorgesteld voor de ontwikkeling van nieuwe wapentechnologie. Dit staat haakt op het pleidooi van 13 Europese milieu- en klimaatministers, waaronder Wiebes, om juist te investeren in economisch herstel volgens de klimaatprioriteiten van de European Green Deal. Het wordt interessant om te zien hoe Nederland gaat kiezen en met de mond beleden groene ambities zal invullen. De wapenindustrie heeft alvast de betere papieren. Eurocommissaris Thierry Breton pleit expliciet voor steun aan de militaire sector. Grote Europese wapenbedrijven als Dassault, Leonardo, Airbus en Safran hebben al overleg met hem gehad over de impact van COVID-19 op de civiele en militaire luchtvaartindustrie. Ook voor klimaatbeleid geen goed nieuws, deze civiel-militaire luchtvaartlobby die aast op Europees geld.
Een recente Europese subsidietender voor defensiebedrijven bevat een budgetlijn voor onderzoek naar maatregelen tegen chemische, biologische, radiologische en nucleaire dreigingen. “Dergelijke tegenmaatregelen kunnen nuttig zijn om toekomstige pandemieën aan te pakken” beweert de Europese Commissie, mogelijk om de subsidie te legitimeren nu veel mensen meer heil zien in medisch onderzoek. Maatregelen tegen pandemieën kunnen echter beter in een civiele context worden ontwikkeld. Bij gezondheids- of andere rampen (denk aan klimaatrampen) moeten burgers niet afhankelijk zijn van militaire voorzieningen. Hoewel de krijgsmacht momenteel goed werk doet bij ondersteuning van coronabestrijding zijn militairen hiervoor, anders dan civiele hulpverleners, niet primair opgeleid en uitgerust. Er is ook geen sprake van alle hens aan dek ; een deel van de militaire ‘hens’ wordt achtergehouden om inzetbaar te zijn in geval van oorlog. Militaire inzetbaarheid heeft altijd prioriteit boven hulpverlening aan burgers. Het is onbekend hoeveel capaciteit de krijgsmacht hiervoor achterhoudt, veiligheidsregio Noord-Holland kreeg in elk geval geen gehoor toen het vroeg om een marineschip met extra medische capaciteit. De inzet van een marineschip voor medische steun in de Antillen wordt echter breed uitgemeten. De feministische schrijfster Cynthia Enloe waarschuwt voor militaire hulpverlening als propagandamiddel. Ze roept op tegenover het beeld van de mannelijk-stoere krijgsmacht als redder in de nood het beeld hoog te houden van de heldhaftige zorgzame gezondheidswerkers, waarvan wereldwijd de meerderheid vrouw is.
Op verschillende plaatsen is de militaire industrie betrokken bij pogingen om extra medische apparatuur te produceren. Zo heeft onze grootste marinewerf Damen een consortium opgericht om een beschermingsmasker te ontwikkelen, en is in Groot-Brittannië een consortium voor beademingsapparatuur opgericht door onder meer Airbus, BAE Systems en Babcock. Dit laatste bedrijf is eigenlijk gespecialiseerd in de organisatie van militaire domeinen en bewaking van kernwapenfaciliteiten. Zelfs als het deze bedrijven lukt lukt om snel nieuwe medische apparatuur te produceren – wat nog maar de vraag is – blijft het knelpunt de beschikbaarheid van voldoende zorgpersoneel. Voor nieuwe kernwapens in Europa wordt zonder blikken of blozen $8,3 miljard neergeteld maar investeringen in gezondheidszorg, met name salarissen van personeel, is overal onder de maat. In Italië woedt een discussie of twee nieuwe onderzeeboten wel aangeschaft moeten worden nu corona zo’n gat in de begroting heeft geslagen. Volgens de betrokken wapenbedrijven gaat het om veel arbeidsplaatsen, maar in de zorg kunnen voor de kosten van twee onderzeeboten minstens evenveel arbeidsplaatsen worden geschapen, al gaat het dan vaak om minder goed betaalde (vrouwen)banen.
Deze week houdt de NAVO een extra vergadering over de coronacrisis. Waarschijnlijk zal opnieuw worden aangedrongen op verhoging van de defensiebudgetten, want ”de coronacrisis mag niet leiden tot een veiligheidscrisis” volgens NAVO secretaris-generaal Stoltenberg. Er is iets grondig mis met dit concept van ‘veiligheid’. Van de €1,8 biljoen aan wereldwijde militaire uitgaven in 2018 namen de NAVO-landen meer dan de helft voor hun rekening. Juist nu is duidelijk dat veiligheid iets anders is dan een militair bondgenootschap met de hoogste bewapeningsuitgaven ter wereld. Tegen een virus kunnen we ons niet opsluiten in een fort. We zullen moeten samenwerken op deze planeet, ook als we het niet met elkaar eens zijn. De NAVO moet niet investeren in wapens, daarvan profiteert alleen de wapenindustrie, maar in nieuwe ontwapeningsverdragen zoals een opvolging van het Amerikaans-Russische INF-verdrag tegen kernwapens, dit keer met China aan boord. De sancties tegen Iran moeten worden gestaakt, niet alleen om het lijden van de Iraniërs te verlichten tijdens corona maar ook omdat het virus zich niet aan grenzen houdt. Als we iets moeten leren uit deze pandemie is het dat overheidsbudgetten voor veiligheid beter kunnen worden besteed aan gezondheidszorg en een duurzame economie. Alleen als we ons veiligheidsconcept veranderen kunnen we toekomstige rampen voorkomen.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (13)

Stuurman aan wal
Stuurman aan wal16 apr. 2020 - 11:17

De beste garantie voor vrede biedt een sterk militair apparaat, één waarbij de ander het wel uit z'n hoofd laat om je aan te vallen. Ik vind oorlog en geweld ook vreselijk, maar de realiteit is, dat toch weer telkens partijen opduiken die daarvoor kiezen. Vrede en vrijheid zijn nooit vanzelfsprekend. Bij verstoppertje kun je nog 'buut vrij' roepen, maar in de grote mensen wereld werkt dat niet. In 1939 riep Nederland 'buut vrij' ('wij zijn neutraal'), maar dat voorkwam niet dat de realiteit, in de vorm van Nazi Duitsland, in enkele dagen ons land onder de voet liep. Zelfs je 'bondgenoten' kun je niet altijd vertrouwen. Kijk naar het Turkije van Erdogan: om één of andere reden het één na grootste leger binnen de NAVO, 'heimwee naar het glorierijke Ottomaanse rijk', maakt 'plagerige' verwijzingen naar het getal 1683 (het jaar waarin het Ottomaanse leger, voor de tweede keer, tevergeefs Wenen probeerde in te nemen), militaire avonturen in Syrië. Nu bevinden we ons toevallig in een crisis vanwege een virus, een volgende keer is dat mogelijk weer door een gewapend conflict. Kortom, we hebben geen enkele reden om onze defensie te laten verslonzen.

3 Reacties
Polletje2
Polletje216 apr. 2020 - 16:54

Je ziet over het hoofd dat in dit geval "wij", de VS en de NAVO, de bezetters en de agressors zijn.

Stuurman aan wal
Stuurman aan wal16 apr. 2020 - 17:28

@Polletje, Nederland is piepklein en voor zijn veiligheid afhankelijk van met name de VS. Tevens heeft de VS ons gered van Nazi Duitsland. Vandaar dat we ons regelmatig verplicht voelen de VS te helpen bij allerlei, ook mijns inziens, discutabele interventies. Weer zo'n vervelende realiteit! En het is nog steeds geen reden om te bezuinigen op defensie.

Pater
Pater18 apr. 2020 - 10:14

Wendela de Vries pleit niet voor afschaffing van het leger, ze pleit voor een koers waarin de wapenindustrie geen voordeel haalt uit de coronacrisis en voor een vermindering van de wapens. "De NAVO moet (...) investeren in nieuwe ontwapeningsverdragen zoals een opvolging van het Amerikaans-Russische INF-verdrag tegen kernwapens, dit keer met China aan boord." Lijkt me heel verstandig, jou niet ?

wegmetons
wegmetons15 apr. 2020 - 14:24

Er wordt hier met wat bedragen gesmeten en dan gemeld dat daarmee automatisch alle problemen in de wereld verholpen zouden zijn. Er wordt gesproken over enkele miljarden gesproken die de EU in wapentechnologie investeert en dat zou dan de klimaatplannen dwarsbomen. Mind you, die klimaatplannen staan voor 500 miljard op de rol en dat zal bij lange na niet genoeg zijn waarschijnlijk. Ik snap best dat mensen tegen wapenindustrie zijn en tegen ook tegen instituten als de NAVO. Prima, zijn best argumenten voor te verzinnen. Maar doe nu niet alsof dankzij het leger er geen geld is voor andere zaken, dat is pertinente onzin. Er wordt in heel Europa vele malen meer uitgegeven aan de gezondheidszorg als aan het leger. Er wordt ook meer geld uitgetrokken voor klimaatmaatregelen als voor het leger. Mijn persoonlijke standpunt is dat veiligheid goed is voor welvaart in de breedste zin van het woord. Helaas is voor veiligheid nu eenmaal een legermacht nodig en die kost geld. Echter een oorlog kost veel meer geld en een atoombom die op West Europa valt is nog veel nadeliger voor de volksgezondheid als een corona virus. Het afschaffen van kernwapens en legers is een leuk ideaal, wie is daar nu op tegen, maar heeft alleen zin als het overal ter wereld gebeurt. China wil niet mee doen aan het INF, dat heeft zij altijd gezegd, dus is het vrij zinloos.

2 Reacties
Joe Speedboot
Joe Speedboot16 apr. 2020 - 10:12

'Mind you, die klimaatplannen staan voor 500 miljard op de rol' Om dat bedrag even in perspectief te zetten. De VS spendeert dit jaar 738 miljard USD aan defensie. Ruim 2 miljard per dag. https://www.defensenews.com/congress/2019/12/19/pentagon-finally-gets-its-2020-budget-from-congress/

wegmetons
wegmetons16 apr. 2020 - 12:45

Tsja, we hebben het toch over de EU? Wat de VS doen moeten ze zelf weten. In de EU is het leger zeker geen grote kostenpost. Het is in de begrotingen van landen een dwerg tov zorg, sociale zekerheid en klimaat

Polletje2
Polletje215 apr. 2020 - 11:34

Het lijkt me dat we nu en in de nabije toekomst ons geld wel beter kunnen gebruiken.

Klaas Punt
Klaas Punt15 apr. 2020 - 10:34

Er is nog iets dat zich niet aangrenzen houdt: atoomwapens. Met een paar goed geplaatste atoombommen kan het leven in ons land nog veel erger ontregeld worden dan nu. Daarbij komt dat onze strijdmacht effectief opereert als hulptroepen voor de grote baas. Daarom, Wendela, ook al ben je misschien een roepende in de woestijn, blijf roepen. Juist nu zal het besef komen dat we het niet moeten hebben van nog meer wapens om onze postzegel op aarde te verdedigen. Laat de missie van de Karel Doorman duidelijk zijn, die brengt hulp, vrede.

Lamkamp555
Lamkamp55515 apr. 2020 - 9:49

De defensie industrie zorgt voor enorm veel innovaties die ook op andere terreinen goed toepasbaar zijn, ook in de gezondheidszorg. We leven niet in de utopische wereld en defensie is en blijft noodzakelijk. Ik heb er geen enkel probleem mee dat we vanuit die hoek dus prima innovaties krijgen. Dat geldt ook voor de bouw van duikboten; innovaties en werkgelegenheid. Prima dus.

1 Reactie
Polletje2
Polletje215 apr. 2020 - 11:37

De ene keer is het kapitalisme de drijvende motor achter alle innovaties en nu is het weer de defensie-industrie: make up your mind. Voorlopig maakt het corona-virus wel genoeg doden, daar hebben we al die defensie-innovaties niet voor nodig.

DenFlexwerker
DenFlexwerker15 apr. 2020 - 9:49

De toon van dit stuk is dat het niet mogelijk is om én een goede gezondheidszorg te hebben en een sterke defensie. Is dat zo? De waarde van verdragen verschilt. Verdragen waarin afgesproken wordt, om niet agressief te zijn, blijken niet erg betrouwbaar te zijn. Mensen die oorlogen willen beginnen, zijn niet bepaald het redelijke type dat zich door afspraken laten stoppen. Defensieve afspraken, een aanval op één van ons, is een aanval op ons allemaal, werken wel. Mits men samen een sterk blok vormt. De NATO blijkt prima te werken en heeft gezorgd voor de langste periode van vrede in West Europa ooit. Gezien de kosten van een echte oorlog, vreemde overheersing en diepe ellende, was en is het een prima investering. Dus waarom een beproeft concept, dat zijn geld waard is, laten versloffen? Conclusie: je hebt en een goede gezondheidszorg en een sterke defensie nodig.

1 Reactie
Polletje2
Polletje215 apr. 2020 - 11:41

Het is de hoogste tijd om die geldverslindende oorlogsmachine aan banden te leggen, want ze geven meer uit dan de hele rest van de wereld bij elkaar.