Hoe de Palestijnse en Israëlische extremisten elkaar in het zadel houden

Hamas heeft voor zijn grootste aanval tot nog toe op Israël een bijzondere Joodse feestdag uitgezocht: Vreugde der Wet. Op die dag wordt de jaarcyclus van de voorlezing der Thora voltooid met het overlijden van Mozes, die zijn volk naar de grens van Kanaän voerde maar het beloofde land niet mocht betreden. God liet hem sterven en begroef hem zelf op een plek die geen mens ooit heeft kunnen terugvinden.

De slotalinea van de Thora en tevens van het boek Deuteronomium luidt: ¨Nooit meer heeft Israël een profeet gekend als Mozes, met wie de Heer zo vertrouwelijk omging. Door zijn toedoen heeft de HEER in Egypte tekenen en wonderen laten zien aan de farao en zijn onderdanen, aan heel zijn land. Van alles wat Mozes´ krachtige hand verrichtte en van de daden waarmee hij alom ontzag inboezemde, is heel Israël getuige geweest¨.

Precies op de dag dat deze zinnen in de synagoge weerklinken, stuurde Hamas duizenden raketten op weg, terwijl op de grond moordcommando´s de grens overschreden. Nee, deze datum is niet voor niets gekozen. Het maakt de aanvankelijke overrompeling des te vernederender. Het is of die duizenden raketten laten horen dat het uit is met het werk van Mozes.

Waarnemers zeggen dat Hamas deze aanval pleegt om de onderhandelingen over vrede tussen Israël en de kroonprins van Saoedi-Arabië te frustreren. De publieke opinie in de Arabische wereld zal zich ongetwijfeld massaal aan de zijde van Hamas stellen. Leiders gooien dan geen hoge ogen als zij tot een vergelijk komen met wat inmiddels de erfvijand is geworden.

Aan de andere kant staan Arabische leiders er niet om bekend dat zij veel om de volkswil geven. Kroonprins Mohammed bin Salman houdt niet van verrassingen. Hij liet zijn minister van Buitenlandse Zaken onmiddellijk een oproep doen aan beide partijen om de vijandelijkheden te staken. De Verenigde Arabische Emiraten lieten zich in vergelijkbare zin uit. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken bracht zelfs de condoleances over aan de families van alle slachtoffers in het conflict. Oman, Egypte en Marokko riepen eveneens tot matiging op. Qatar en Iran geven Israel de schuld van het nieuwe conflict.

De vernedering van Israël is inmiddels compleet. De massale aanval en de infiltraties kwamen als een verrassing. Israël heeft van de voorbereidingen niets gemerkt terwijl die toch uitgebreid genoeg waren. De beroemde geheime diensten van het land staan voor paal. Ook elektronische surveillance van de vijand heeft niets opgeleverd en dat voor een land waarvan de spionagesoftware op hoog technologisch peil heet te staan. Dit is een enorme afgang. Aan het eind van de zaterdagochtend hield Hamas een aantal Israëlische dorpen en kibboetzim aan de andere kant van de grens bezet.

Nu zal de volgende fase intreden: Hamas als martelaar en slachtoffer van het wrede Israël. Als de leiding van deze beweging niet volslagen krankzinnig is of door visioenen van uitredding door Allah verblind, moet ze toch beseffen dat deze oorlog zalaflopen met een militaire nederlaag.. Die raketten zijn primitief en worden bijna allemaal door de iron dome opgevangen. De infiltranten zullen worden uitgeschakeld. Sommige keren terug naar Gaza met gijzelaars maar met die actie zal Hamas haar reputatie als terreurbeweging in Europa en Amerika alleen maar bevestigen.

Ondertussen circuleren er op de sociale media al beelden van Palestijnse strijders die Israëlische burgers uit hun auto sleuren en liquideren. Dat heeft twee gevolgen: de kritiek op het vertrappen van de rechten der Palestijnen door Israël zal verstommen in politieke kringen die er in het Westen toe doen. Tegelijk wordt de positie van de extreemrechtse regering in Israël verstrekt. Als de vijand duizenden raketten op je af stuurt, ga je niet meer demonstreren tegen de ontmanteling van het Opperste Gerechtshof. Dan wordt je existentie bedreigd – althans zo ziet het er dan uit – en je schaart je dan vooralsnog achter de regering. Bedenk ook: wie in het publiek vernederd wordt, kan hard en genadeloos terugslaan.

Hamas zal trachten verontwaardiging te wekken met beelden van burgerslachtoffers, die ongetwijfeld op grote schaal zullen vallen als gevolg van Israëlische tegenacties. Al Jazeera interviewde een strijdbare inwoner van Gaza stad, die vertelde dat de burgers alleen maar hun weerstandsvermogen hadden want schuilkelders waren er niet. Opmerkelijk is dat voor een stad die beschikt over een groot ondergronds gangenstelsel met fabriekshallen voor wapenproductie.

Ook zal de wereld regelmatig te horen krijgen dat Gaza Israëls grootste open luchtgevangenis is. Hierbij past de volgende aantekening: de enclave wordt niet door Israël omringd. Er is ook een grens met Egypte. Die zit net zo goed potdicht. Hamas is ideologisch verwant aan de Moslim Broederschap, die door de Egyptische dictator Al Sisi ondergronds is gedreven en wordt vervolgd. De open lucht gevangenis Gaza kent dus twee cipiers: Israël én Egypte.

Netanyahu heeft al gezegd: ¨Wij zijn in oorlog. Dit is geen escalatie. Dit is een oorlog. De vijand zal een ongekende prijs betalen¨. Hij is door Hamas in een voortreffelijke positie geplaatst om de Churchill uit te hangen. Het is maar zeer de vraag of Hamas zal slagen in haar opzet er in de ogen van de totale wereldopinie uit te komen als de morele winnaar, de partij die solidariteit en steun verdient.  

Wat nu gebeurt, helpt niemand. Het levert alleen maar bloedvergieten op en uiteindelijk wordt de patstelling in het onheilige land alleen maar bevestigd. Althans dat is zoals het er nu uitziet.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst over politiek en geschiedenis. Nu: herrijzenis van het confessionele denken?