Het zwaard van Damocles dat Lodewijk Asscher bij de FNV ziet, is een mythe

Het probleem was, dat het FNV-bestuur niet ethisch (fatsoenlijk) heeft bestuurd. Dat blijkt uit de gepubliceerde samenvatting van onderzoeken. Het niet ethisch besturen is te wijten aan de personen niet aan de structuur. Het voorstel nu om het bestuur aan te wijzen door de Raad van Toezicht, is het weghalen van het recht om je als lid kandidaat te stellen en een verkiezingsstrijd voor het voorzitterschap te houden waarbij de leden besluiten. Eerder is gekozen uit twee kandidaten, te weten Tuur Elzinga en Kitty Jong. Geen probleem. Toch willen twee tijdelijk aangestelde bestuurders (Lodewijk Asscher en Ton Heerts) de vorm van verkiezingen wijzigen. De voorzitter, die de Raad van Toezicht zelf wil aanwijzen, moet dan het bestuur samenstellen. Daarmee wordt voorkomen dat er verschillen zijn binnen het bestuur. Het lijkt meer op koekoek één zang.

Het huidige ledenparlement wordt rechtstreeks door leden gekozen. In alle gevallen, of men nu via getrapte verkiezingen is gekozen of rechtstreeks, zullen de gekozenen hun besluiten zonder last moeten nemen. Een wezenskenmerk van een vereniging en democratie. In de voorstellen van Asscher en Heerts zitten de toekomstig gekozen bondsraadsleden er echter met last en ruggespraak. Met andere woorden: de gekozenen moeten zich houden aan de opdrachten van de sectorraad, die hen gekozen heeft.

Het is een bijzonder raar idee van Asscher dat het bestuur niet gekozen moet worden door het ledenparlement. Dat zou volgens hem anders steeds een zwaard van Damocles boven het hoofd hebben hangen. Oftewel: het ledenparlement kan ieder moment het vertrouwen opzeggen in het bestuur of bestuursleden. Bij mijn weten is dat tot nu toe niet gebeurd. Maar, bij alle bonden, ook degenen die zijn opgegaan in FNV-ongedeeld, wordt het bestuur gekozen, hetzij via een bondsraad, hetzij via een congres. Steeds kan het vertrouwen in het bestuur opgezegd worden. Kortom dat zogenaamde zwaard van Damocles is een wezenskenmerk van een vereniging. Asscher en Heerts willen dat de Raad van Toezicht de voorzitter aanwijst en dat die voorzitter het overige bestuur aanwijst. Het wordt verkocht als meer democratie terwijl het in werkelijkheid juist minder democratie betekent.

Ik vind de opstelling van de Ondernemingskamer onbegrijpelijk. Die gaf eerder aan dat zij niet over de democratie binnen verenigingen gaat. De voorstellen van Asscher en Heerts gaan echter juist over de democratie. Dat wil zeggen dat de democratie beperkt wordt en grotendeels vervangen door de Raad van Toezicht. Het voorstel van het ledenparlement, om verkiezingen voor het FNV-bestuur te houden op grond van de huidige statuten en reglementen om daarna over eventuele structuurwijzigingen te besluiten, lijkt mij een uitstekend voorstel.

Het lijkt mij dat de profielschetsen voor FNV-bestuursleden wel aangepast moeten worden. Schrappen het academische denkniveau omdat dat uitgelegd wordt als dat je een academische opleiding moet hebben. Ook de vereiste dat je Engels moet beheersen kan geschrapt worden. Toegevoegd kan worden dat het een pré is als een kandidaat relevante vakbondservaring heeft.