Het zogenaamde bestaansrecht van dolfinaria

Van nature zwemmen dolfijnen en orka’s vrij in open zee en niet in het bassin van een pretpark. Er bestaan wezenlijke verschillen tussen in het wild en in gevangenschap levende dolfijnen en orka’s. Waarom worden deze dieren dan toch gevangen gehouden in dolfinaria?

Het is leuk om naar het dolfinarium te gaan, die beesten hebben het daar zo slecht nog niet, en zij van het Dolfinarium weten heus wel wat ze doen!

De gemiddelde dolfinariumbezoeker zal zich in de bovenstaande uitspraak wel kunnen vinden.

Roofdieren en opsluiting Dolfijnen en orka’s zijn roofdieren en een groot deel van hun dagelijkse bezigheden bestaat uit het jagen op prooi. In gevangenschap is dit onmogelijk, met als gevolg verveling, stereotype gedrag, gedragsproblemen, stress en onnatuurlijke agressie naar zowel soortgenoten als mensen.

De dieren worden uit hun vertrouwde sociale omgeving gevangen en in een door mensen kunstmatig gevormde groep, en in een beperkte ruimte gezet. Orka’s leven in een sterke sociale, matriarchale structuur en de jongen blijven levenslang bij de moeder.

In gevangenschap wordt totaal geen aandacht besteed aan de hiërarchische dynamiek en het familieverband waarbinnen o.a. jagen, voeden en zogen van jongen een belangrijke rol spelen.

Dolfijnen kunnen een snelheid van meer dan 50 kilometer per uur halen, per dag meer dan 150 kilometer zwemmen en honderden meters diep duiken. Zelfs het grootste kunstmatige verblijf vormt nog géén 1% van de omvang van hun natuurlijke leefruimte. De voor dolfijnen typerende akoestische waarneming wordt zeer beperkt en de kunstmatige leefruimte is in eerste instantie gericht op show en entertainment!

Ondanks dat dolfijnen van nature geen aaseters zijn, wordt hen in gevangenschap tegen hun instinct in aangeleerd om tijdens trainingen en shows als beloning dode vis te eten. Regelmatig worden extra vitaminen en mineralen in de bevroren vis toegediend. Vaak wordt dit gezien als een voordeel van gevangenschap. In het wild is het jagen op prooi echter een essentieel onderdeel van het dagelijks leven en hebben deze dieren geen supplementen nodig.

Commercie, onderzoek en educatie Dolfinarium Harderwijk is een commerciële instelling in handen van een Frans bedrijf dat attractieparken en skiliften beheert. Jaarlijks komen er ongeveer 1 miljoen bezoekers die betalen om de dolfijnenshows te zien.

Dolfinaria claimen zich bezig te houden met onderzoek en wetenschap en daarmee bij te dragen aan educatie, voorlichting en bescherming van de natuur.

Alles wat geleerd kan worden van dolfijnen in gevangenschap weten we inmiddels echter al. Het gevaar bestaat zelfs dat vergaarde kennis, gebaseerd op kunstmatig gedrag van in gevangenschap levende en gefokte dolfijnen, behoud en beschermingspogingen van dolfijnen in het wild schaadt.

In tegenstelling tot wat het dolfinarium Harderwijk ons wil doen geloven is voor wetenschappelijke studies die bijdragen aan de bescherming en het behoud van wilde dolfijnen permanente gevangenschap niet noodzakelijk.

Dolfinarium Harderwijk claimt zich bezig te houden met bewustwording, natuurbescherming, wetenschappelijk onderzoek en educatie (o.a. in Vroege Vogels van 5 november 2013).

Veelal zijn dit de argumenten die worden aangevoerd ter rechtvaardiging van het bestaansrecht van dolfinaria. Op de website is hierover echter niets te vinden. Wel is er van alles te lezen over het aanraken van dolfijnen, het slapen bij dolfijnen, het dromen bij dolfijnen, dolfijntherapie, personeelsfeesten bij dolfijnen, familiedagen bij dolfijnen, arrangementen met dolfijnen, masterclass succesvol leiderschap met dolfijnen, teambuilding bij dolfijnen, vergaderen bij dolfijnen, productpresentaties bij dolfijnen…. en dat alles tegen extra betaling.

Er wordt geen inzicht gegeven in wetenschappelijk onderzoek en welke deskundigen, onderzoeksinstellingen en wetenschappelijke instituten daarbij betrokken zouden zijn. Het maakt niet uit of het dolfinarium een gevangenis of een paradijs is, het is en blijft een onnatuurlijke situatie, en onderzoek in gevangenschap geeft een vertekend beeld van de werkelijkheid.

Het bieden van direct contact mag familie Jansen een onvergetelijk dagje uit bezorgen, maar om te zeggen dat het een “essentiële bijdrage levert aan de bewustwording van zeezoogdieren, hun natuurlijke omgeving en hun bedreigingen bij het grote publiek”?

Fokprogramma’s Dolfinaria proberen hun bestaan te rechtvaardigen door te zeggen dat zij middels fokprogramma’s bijdragen aan het behoud van dolfijnsoorten. Maar waarom zijn het dan met name niet bedreigde dolfijnsoorten – de dolfijnsoorten die het meest geschikt zijn om in gevangenschap te houden en te dresseren voor publieks shows – die gefokt worden?

Indien de fokprogramma’s echt de bescherming van de soort als doel hebben, waarom worden de gefokte dolfijnen dan niet in het wild uitgezet? Overigens, dolfinarium Harderwijk liet in Vroege Vogels van 5 november 2013 weten dat fokprogramma’s als doel hebben “de collectie in stand te houden”.

De fokprogramma’s zijn bedoeld om de hoge sterfte van dolfijnen in gevangenschap te compenseren. Dit is heel iets anders dan wat dolfinarium Harderwijk ons wil doen geloven, wanneer er gezegd wordt dat de geboorte van zoveel jonge dolfijntjes een teken is dat de dolfijnen niet ongelukkig en ongezond zijn. De glimlach van een dolfijn is overigens anatomisch bepaald en is geen teken van blijdschap of emotie.

Er wordt genetisch gerommeld door dieren te fokken uit ouders die in het wild door geografische afstand nooit samen zouden kunnen komen, die tot verschillende soorten behoren en die niet kunnen worden uitgezet in het wild. De sociale structuur van de groep die noodzakelijk is voor de jonge dieren om essentiële vaardigheden als jagen, baren en zogen te leren, ontbreekt in gevangenschap.

Indien de rechtvaardiging van fokprogramma’s terecht zou zijn dan zou je verwachten dat dolfinaria meewerken aan rehabilitatie en herintroductie van (bedreigde) dolfijnsoorten. Met argumenten als “het heeft geen kans van slagen” of “het is veel veiliger in het dolfinarium” is het tegendeel het geval en dolfijnen die populair zijn om tentoongesteld te worden, krijgen vaak het stempel “ongeschikt om terug te plaatsen in de natuur”.

Behoud en bescherming zijn slechts woorden die een onwetend publiek moeten doen geloven in het bestaansrecht van de dolfinaria.