Het wachten is op de apagón die een eind maakt aan het Europa dat wij kennen

Het is maar de vraag of wij er goed aan gedaan hebben de energievoorziening te centraliseren.

Het leven in Spanje en Portugal komt langzaam weer op gang. De netbeheerders tasten nog steeds in het duister over de oorzaak maar een cyberaanval sluiten zij uit. Premier Pedro Sanchez doet dat expliciet niet tot hij absolute zekerheid gekregen heeft. In Portugal is men een beetje trots dat daar het licht eerder weer aan was dan bij de grote buurman. In Oporto is men geschrokken van het feit dat er door het uitvallen van de stroom ook geen water meer uit de kraan kwam.

De rest van Europa ziet het allemaal in de anekdotische sfeer. Nog geen vierentwintig uur na de apagón gaat de aandacht alweer naar andere onderwerpen uit. Dat woord blijven we misschien wel gebruiken. Het klinkt als een klok en er zit meer muziek in dan in het Engelse blackout. Het wordt trouwens tijd dat we leren onze neologismes uit andere talen te halen dan het Amerikaanse Engels. Apagón betekent zoiets als het grote uitdoven. De uitgang ón duidt in het dit geval op een vergrootwoord, dat de meeste Romaanse talen naast het verkleinwoord kennen.

Het grote uitdoven dan veroorzaakte een grote chaos. Het hele Iberische Schiereiland leerde hoe weinig men zonder stroom kan uitrichten. De elektriciteit keerde echter snel genoeg terug: voordat de chaos in anarchie verkeerd was met wanhopige burgers die de ruiten bij supermarkten inslaan om ze leeg te plunderen. Ik moest denken aan een Amerikaanse TV-serie van dertien jaar geleden: Revolution. Die speelt in 2027, vijftien (!) jaar nadat de stroom definitief is uitgevallen. Krijgsheren vechten om de macht. Hier en daar zijn stoomtreinen uit het museum gehaald om ze weer in dienst te nemen. Geweld heerst alom. Het is een Walking Dead zonder zombies. Na een tweede seizoen is de serie van de buis gehaald.

Als je het bij elkaar optelt, dan is de maatschappelijke samenhang in Revolution nog aardig overeind gebleven, vergeleken met wat je echt mag verwachten als de elektriciteitsvoorziening zich niet binnen een paar dagen laat herstellen: hongersnood, massasterven. Als minister van justitie David van Weel het aanschaffen van noodpakketten aanbeveelt, noemt hij er nooit een essentieel item bij: een vuurwapen of op zijn minst een honkbalknuppel om de voedselvoorraad te verdedigen.

Als de apagón iets heeft bewezen, dan wel dat A. alles met alles samenhangt en B. dat kleine oorzaken grote gevolgen hebben. Het is maar de vraag of wij er goed aan gedaan hebben onze energievoorziening zo te centraliseren en onder te brengen bij weinige producenten en vervoerders die ook nog onderling van elkaar afhankelijk zijn.

Wie weet zouden we er juist voor moeten kiezen de energieproductie zoveel mogelijk te decentraliseren zodat zich geen kettingreacties kunnen voordoen zoals die in Spanje en Portugal. De ervaringen met de apagón zouden moeten leiden tot een versnelling in de ontwikkeling van straat- en wijkbatterijen. Zo dat een storing een enkele  wijk en niet hele landen platlegt en de energievoorziening veilig is voor aanvallen van buitenaf.

Het ziet er echter naar uit dat de onderlinge samenhang en de centralisatie van de energievoorziening alleen maar toenemen naarmate de transitie ondanks alle haperingen toch voortgang vindt.

Het wachten is de grote apagón die een eind maakt aan het Europa zoals wij het kennen.

Bekijk de trailer van Revolution, heel toepasselijk met Spaans onderschrift:

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiededenis. Nu: Box 3, jawel Box driehie.