Rob Jetten wil internationale coalitie tegen fossiele subsidies
Het verschil tussen turfstekers en slaven
© Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Veel blanken met een rechtse levensovertuiging beweren de laatste tijd dat zij afstammen van turfstekers. Nooit van polderjongens, raspers, pompers of droogscheerders en evenmin van kinderen die tussen de bewegende onderdelen van machines in een textielfabriek moesten kruipen om pluizen katoen op te pakken. Het zijn altijd turfstekers. Zij krijgen – beweren zij vervolgens – óók geen excuses voor de manier waarop hun voorouders werden uitgebuit. We zullen dit triomfantelijk gebral de komende dagen veel horen want het is duidelijk dat de regering op 19 december plechtig en zonder restricties excuses gaat maken voor de rol van Nederland bij de slavernij.
Het klopt als een bus dat een paar honderd jaar geleden de levensstandaard van dagloners erg vergelijkbaar was met die van slaven. Toch zijn er goede argumenten om excuses aan te bieden voor de slavernij en niet voor de toestanden in de veenderijen van weleer.
Het gaat in dit geval namelijk niet om inkomen. Er waren zelfs slaven die het een stuk beter hadden dan de gemiddelde vrije ploeteraar op straat. Als je kamerdienaar of kokkin was in het grote huis, zat je wat dat betreft op rozen. Maar net als de zwoegers op de plantage was je iets wezenlijks ontnomen: je persoonlijkheid.
Toen de Europeaanse overheersers in hun koloniën de slavernij vorm moesten geven, grepen zij meestal terug op het Romeinse recht. De antieke juristen en filosofen hadden vastgesteld dat slavernij weliswaar onnatuurlijk was maar toch niet te vermijden. Het was voor tenslotte vijanden verkieslijker aan het werk te worden gezet dan gedood.
De Romeinen brachten wie zich niet snel genoeg aan hen overgaf naar de slavenmarkt. Slaven definieerden zij niet als mens maar als roerende goederen. Officieel hadden zij geen enkele relatie meer met hun volk of met hun familie. Zij waren het eigendom van iemand anders die vrijelijk over hen kon beschikken. Dat was het enige: gebruiksartikel zijn ten dienste van een ander. Treffend voorbeeld: toen de Romeinen eindelijk de stad Carthago eronder kregen, verwoestten zij de stad totaal. Vervolgens ploegden ze de grond om en zaaiden er zout in zodat er zelfs geen landbouw meer kon worden bedreven. De overlevenden werden verkocht. Ze waren geen Carthagers meer. Wie of wat zij waren, werd voortaan door hun meesters bepaald. Tot slaaf worden gemaakt betekent dat je persoonlijkheid wordt gestolen. Ook daarover kan je eigenaar vrijelijk beschikken.
Dat is het verschil tussen een slaaf op een plantage en een turfsteker. De ontmenselijking van iemand die wordt teruggebracht tot handelswaar is zo totaal dat in dit geval excuses wel degelijk op zijn plaats zijn.
Waarschijnlijk zal het kabinet excuses aanbieden voor de rol van het Koninkrijk der Nederlanden en zijn rechtvoorgangers tot en met de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën. Die kan namelijk vrij nauwkeurig worden beschreven en aangeduid. Iets anders is onmogelijk. Je kunt niet vaststellen wie precies afstammen van slavenhouders en wie van slaven, zeker als je bij het stamboomonderzoek niet alleen de vrouwelijke maar ook de mannelijke lijn in aanmerking neemt. Bovendien is de bevolking sinds de opkomst en ondergang van de slavernij enorm toegenomen, niet in het minst door immigratie. Mensen die stamboomonderzoek doen, weten dat. Ze komen maar al te vaak in de achttiende of de negentiende eeuw Duitse voorouders tegen.
De erfzonde van de slavernij kleeft dan ook niet aan individuen maar aan de Nederlandse staat. Die wordt op zijn beurt gedragen door de burgers. Als het gaat om je relatie tot de slavernij in het verleden, telt je paspoort, niet je voorouders. Je maakt deel uit van een staat die in het verleden totale ontmenselijking tot wet heeft verheven. En dáárvoor worden eindelijk excuses aangeboden.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis
Reacties (78)
"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."
Iedere maand opnieuw is er wel weer iets waar onze MP zijn oprechte en welgemeende excuses voor wil aanbieden. Excuses voor Groningen, excuses voor Indonesië, nu weer excuses voor de slavernij… sorry, maar het is onnodig, te laat en ook nog ongepast. We hebben het over zaken waar wij als generatie niets meer mee te maken hebben. Kijkend naar mijzelf als nazaat van slaven, maar ook van slavenhouders vind ik het totale waanzin. Ik was nooit geboren zonder dat verleden en kijkend naar bijvoorbeeld de huidige zwarte inwoners van Suriname vraag ik me af of ze liever in deze tijd in Africa hadden willen wonen? Ze hebben, net als ikzelf, geluk gehad dat zaken gelopen zijn zoals ze gelopen zijn. Al die excuses verliezen overigens volledig hun waarde door de veelheid aan excuses. Zeker als ze komen van een figuur als Rutte. ALS je dan excuses aanbiedt laat ze dan ook een heel klein beetje geloofwaardig, oprecht en terecht zijn.
Geloofwaardig en oprecht, waar heb je het over? Rutte gehoord in zijn speech in Sharm el Sheik? Vlak voordat hij teruggeroepen werd om de immigrantenzaak te sussen (wat hem ook prima afging). Politiek gaat niet om oprecht en geloofwaardig, dat is meer iets voor in de kerk en de buurtvereniging....
@Dirk: Excuses hebben uitsluitend waarde als ze geloofwaardig zijn. Misschien dat jij daar anders over denkt, maar dan hebben excuses van jou of aan jou kennelijk nooit zin. Rutte heeft een binnenbrandje geblust in eigen kring, maar de verkiezingen naderen en dan zal blijken wat de kiezer vindt.
Ik heb wel eens excuses aangeboden, en wel eens gekregen, maar dat ging wel anders dan wat je nu ziet in de grote politiek. De Surinamers en hun vertegenwoordigers die gaan bepalen wat, wanneer en hoe, het idee alleen al, dat mijn slachtoffers mij in het oor zouden fluisteren wat ik moest gaan zeggen, te gek voor woorden, heeft met oprechtheid ook niets meer te maken, wel met politiek en sferen.
Veenarbeiders en turfstekers? Ik raad u aan om de boeken: De Hel van Jipsinghuizen en de verhalen over de werkverschaffing bij de Groninger dijken. Voor een hongerloontje lange dagen werken in de klei. En s nachts in koude tochtige barakken slapen. . Als dat geen slavenwerk is.
Slaaflijke arbeid, zoals van de piramidebouwers uit de bijbelfims van Cecil de Mill, maar het waren geen slaven natuurlijk, ze werden betaald, en hadden de vrijheid om ergens anders of voor zichzelf te gaan beginnen. Dat het vroeger voor 90% van de mensen, arbeiders en boeren geen vetpot was (letterlijk), en nauwelijks (of niet, of minder dan dat) boven bestaansminimum uitkwam, dat gold voor de meerderheid van de mensen na de uitvinding van de landbouw en de stad. Bijna dagelijks realiseer ik me hoe gelukkig ik ben niet toen , ergens in een of andere wieg (stijfselkissie) geboren te zijn, Gode zij dank...
Lang niet iedereen blij met Indische rijsttafel als cultureel erfgoed https://www.nu.nl/binnenland/6238390/lang-niet-iedereen-blij-met-indische-rijsttafel-als-cultureel-erfgoed.html Indische Nederlanders…. Geen excuses voor hen. Wel interessant om te lezen hoe de Indische Nederlander is geboren. Geen Nederlandse echtgenoten voor de regerende ambtenaren namens onze natie. Tja, beter kun je grijs niet in beeld brengen. Hoe kon een Nederlandse vrouw in aanmerking komen voor een huwelijk met een bestuursambtenaar in de oost? Een nuance in het verhaal over zelfbeschikkeingsrecht versus slavernij vindt men in vrouwenlevens door de eeuwen heen. De vrouw, die dat wil uitoefenen wachtte de brandstapel of de prostitutie.
De indische rijsttafel is typisch een multicultureel erfgoed, waarin zowel de een als de ander evenveel invloed op gehad heeft. Net als de Mulligatawny bloemkoolsoep van de Brits Indiers. En nog zoveel andere voorbeelden (gisteren nog geleerd dat de Pho (spreek uit Pheu) soep van de Vietnamees genoemd is naar de Franse Pot au Feu). kritiek op de cultural appropriation?? Mijn reet....
Er zijn ook nog genoeg landen waar volwassen vrouwen geen stap buiten de deur kunnen zetten zonder toestemming van een voogd.
Kan het zijn dat dat hele idee en de consekwenties van aansprakelijkheid ook voor iets waaraan je geen schuld hebt) te maken heeft met die esxcuses al of niet? Ik ben geen jurist, maar ken de gevallen. Iedereen heeft ervan gehoord. Het heeft ook met verzekeren te maken, lijkt me. En bestaat dus helemaal niet in minder geciviliseerde en te veel doorontwikkelde en gestroomlijnde naties of regionen.
"De erfzonde van de slavernij kleeft dan ook niet aan individuen maar aan de Nederlandse staat. Die wordt op zijn beurt gedragen door de burgers. " Die wordt helemaal niet gedragen door de Burgers, de Staat onderwerpt de Burgers, de Burgers zijn slaaf van een construct dat de Staat wordt genoemd, en de rest is sec. bekeken, wat de burgers/slaven betreft, wensdenken en zijn sprookjes verhalen. “Staat betekent het koudste van alle monsters. Koud is ook zijn leugen; en deze leugen kruipt hem uit de mond: ‘Ik, de staat, ben het volk.’ Waar nog volk leeft, begrijpt het de staat niet en haat hem als het boze oog en zonde tegen zeden en rechten.” ‘Aldus sprak Zarathoestra’, Friedrich Nietzsche, 1885. https://poliziek.info/afgod-nietzsche-zarathoestra/ Fijne dag.
Heel wat wetten en regels en voorzieningen zijn in leven geroepen om de arme burger te beschermen tegen de willekeur van de koning, de machthebbers of de regering. Begonnen met wetboek van Hammurabi, waarin de koning zijn onderdanen voor al te groot machtsmisbruik van de regenten en baasjes wilde vrijwaren.
Beste Dirk, Ik denk eerder tegen een vaak ongeorganiseerd en machteloos deel van de bevolking, want ook rijke Nederlandse freules hadden niets in de pap te brokkelen bij onze regenten niet zo heel lang geleden. Maar in het neoliberale tijdperk is er toch veel wet- en regelgeving gekomen die de onvermogende in een pishoek moet plaatsen, denk aan de kraakwet die de vermogende profiteurs op en woningmarkt moet gaan beschermen.
Goed verhaal wel, kan me er goed in vinden. De grappige consequentie is wel dat de Surinamers die na de onafhankelijkheid naar Nederland zijn gekomen (ongeveer de helft van alle Surinamers is nu Nederlander) dus GEEN excuses krijgen maar juist, als deel van de Nederlandse Staat, excuses aanbieden aan degenen die Surinaams zijn gebleven. Dat hadden ze effe niet verwacht!
Ja, dat is wel zo in het hoofd van Han. Maar die heeft vreemd idee over burgerschap en politiek. Hij heeft een geidealiseerd idee van collectiviteit en burgerschap, mij volkomen vreemd. Komt het omdat ik geen NLs staatsburger ben? denk het niet, het ligt ergens anders.
Beste Han, Veel rondtrekkende dagloners, komt daar ook de term woonwagen- kampbewoners niet vandaan Han? Gelukkig voor onze families zijn Duitse voorouders ons bespaard gebleven tijdens die stamboomonderzoeken!
Ik denk dat het nog veel zinniger is als de kerken namens hun God excuses aanbieden. De kerk was de sturende macht, niemand ging tegen de pastor in, de Bijbel staat vol met goedpraten van slavernij en ongelijke behandeling en beloning. Als je een abrahamistisch geloof aanhangt, dan pas hoor je tot de groep die zich dient te schamen. Ik eer het oude NL niet, gelovigen eren wel een figuur die slavernij prima vindt. Ik kan er overigens ook niks aan doen dat ik hier geboren ben. Ik heb niet voor dit land gekozen.
Dat ziet Han dus anders, je bent wat je kiest (een oud, existentialistisch standpunt, ook je geslacht kun je kiezen, zoals je je kleding uitkiest). Er zijn ook mensen die denken dat je je geloof kiest, allemaal te maken met de participatie en assertiviteits/zelfredzaamheid cultuur, je bent wat je kiest.
Zo zijn wij, mensen van Afrikaanse afkomst ook allemaal afstammelingen van slaven en niet van slavenmakers, slavenhandelaren en noem maar op. Dat scheelt dan weer, dan is het een stuk simpeler om excuses te eisen.
Dat is niet het geval. De Transatlantische slavenhandel was een Europees-Afrikaanse coproductie.
Wat óók belangrijk is: Poncke Princen moet in ére worden hersteld. Rutte moet excúses aanbieden voor het feit dat Poncke indertijd van lándverraad werd beticht.
Beste Hannes, Omdat veel mensen misschien niet weten wie Poncke Princen precies was, kan het marathoninterview met hem bij de VPRO daar bij helpen. https://www.vpro.nl/programmas/marathoninterview/luister/overzicht/p/poncke-princen.html
Bestaat er ook een verschil tussen lijfeigenen en slaven? In Nederland heeft het tot bijna 1800 geduurd tot lijfeigenschap werd afgeschaft. Miljoenen van onze voorouders waren lijfeigenen. De mijne ook overigens maar gelukkig hebben ze Frankrijk moeten ontvluchten omdat ze Hugenoten waren. Waarna ze ook weer aan lagerwal geraakten en je verdomd sommige van mijn voorouders waren inderdaad turfstekers. Maar het gaat over de lijfeigenen. Van wie mogen die excuses verwachten? De geschiedenis van de mensheid bestaat uit tal van momenten dat enorm leed is aangedaan aan mensen. Dat er enorme misdaden zijn begaan door staten, door heersers, door instituties. De toekomst zal daar ook uit bestaan. En slavernij zal er ook altijd zijn. Misschien niet meer op de manier zoals de Romeinen of Nederlanders dat hadden maar economische slavernij is van alle dag. Ik zou zeggen dat we misschien maar eens excuses moeten gaan vragen aan Qatar of aan de landen waar lithium wordt gedolven of diamanten. Laten we ons maar gaan voorbereiden op een oneindige toekomst van excuses.
Volgens mij is het belangrijkste verschil tussen tussen lijfeigenen en slaven dat lijfeigenen gebonden zijn aan het land (generatie na generatie) en niet verhandeld kunnen worden. Ze kunnen echter ook niet weg als ze dat zelf zouden willen. Een extreme vorm van onvrijheid dus maar nog niet zo erg slavernij.
Horigen waren aan de grond gebonden. Zij maakten deel uit van de hoeve. Lijfeigenen beschikten niet over hun werkkracht. Die was in handen van een ander. Ze moesten dan ook doen wat die ander zei. Dat is een gradueel verschil met slavernij. Dan is niet je werkkracht maar je lichaam het bezit van een ander.
Maar beste Han, je kent denk ik wel het recht van de eerste huwelijksnacht. Dat de leenheer als eerste het bed mocht delen met de bruid voor dat de horige echtgenoot dat mocht. Het lichaam was dus wel degelijk bezit van de leenheer. Ik erken ieder onrecht wat anderen aangedaan is en zou willen dat ik het ongedaan kon maken. Maar ik ben bang dat we tot in het oneindige onrecht zullen meemaken en tot in het oneindige dus excuses zullen moeten maken omdat mensen nu eenmaal wrede wezens zijn.
Geen wrede, maar hierarchisch georganiseerde mensen zou ik het willen noemen. Vergeet niet, ik heb het al tig keer opgemerkt, dat ons heilig gelijkheidsideaal pas iets van de laatste tijd is, en alleen in deel vd wereld opgeld doet (ondanks de mensenrechten vd VN). Lees alleen eens wat er in het oude Egypte omging in de tijd van Tut Anch Ahmon, die lag met dure grafgiften bedolven middenin de huizenhoge piramide? En wie zwoegden in de hete zon om de stenen en rotsen aan te voeren voor dat graf?
Geheel eens met Han van der Horst. De "erfzonde" (in dit verband een beetje een tricky term) is inderdaad van Nederland als staat, die huidig opvolger is van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Dus niet van individuele burgers persoonlijk, over welk punt bepaalde reaguurders zich zo graag opwinden. Omdat ze inderdaad persoonlijk, individueel geen "schuld" hebben aan de vroegere slavernij. Maar als staatsburger van Nederland deel je wel in de gemeenschappelijke erfenis, en in dat opzicht heb je een bepaalde mede-verantwoordelijkheid.
Vandaag hierover bij Buitenhof mevrouw Sylvester uit district Coronie, die op straat aangehouden werd door een brave Dogooder NLer die haar zijn oprechte excuses aanbood voor wat zijn voorvaderen de slaven van ooit hadden aangedaan. Mevrouw Sylvester was not amused, daar kon ze niets mee, nee, natuurlijk niet.
Begrijp en ben het eens met het argument van Han, maar ik begrijp en ben het óók eens met de mening die Han probeert te weerleggen. Naar mijn gevoel gaat het een beetje langs elkaar. Er was toen in bijna de hele wereld armoede. Slavernij gaat toch echt een stap verder. Daar heeft Han gelijk in. Desalniettemin begrijp ik wel wat men bedoelt. In Nederland was slavernij (in de periode waar het om gaat) iets wat enkel heel erg ver weg plaatsvond. Een kleine elite was er bij betrokken. De zeer zeer grote meerderheid had er niets mee te maken en ploeterde in continentaal Nederland voort om te kunnen blijven leven. De Republiek werd bestuurd door regenten die er enkel voor henzelf zaten en zo is dat de dag van vandaag nog steeds. De rest van Nederland heeft niets met dat wanbeleid te maken. Ik vind het ook vreemd om excuses aan te bieden voor iets wat plaatsvond in bijna de hele menselijke geschiedenis in bijna elk gebied, land of volk.
"De Republiek werd bestuurd door regenten die er enkel voor henzelf zaten en zo is dat de dag van vandaag nog steeds. De rest van Nederland heeft niets met dat wanbeleid te maken." Het is dan ook de Republiek, tegenwoordig de regering van de constitutionele monarchie die de excuses aan bied, niet de bevolking van het huidige Nederland.
Ik ben zelf een nazaat van Poolse (oost-Pruisische) landarbeiders die naar Nederland zijn gekomen in de 19e eeuw. Gedurende de 19e en 20e eeuw was mijn familie vooral kleine kleermakers. Dus persoonlijk denk ik niet dat mijn familie enig voordeel of last heeft gehad van slavernij. Toch vind ik dat de Nederlandse staat als rechtsopvolger en continuatie van de toenmalige overheid excuses zou moeten aanbieden. En ik vind het ook een goed idee dat er geld beschikbaar komt voor educatie en herdenking. Wat me wel te ver gaat is een persoonlijke schadevergoeding voor alle Suri- en Antilliaanse N Nederlanders. Wat hun situatie ook is, deze is niet 1:1 terug te voeren op de slavernij. Daarvoor is het te lang geleden en is de geschiedenis te complex. Als men het daar niet mee eens is moet men bedenken dat dan ook schadevergoeding zou moeten betaald worden door Akwasi en Jerry Afrye. Zij zijn immers nazaten van de Ashanti, het volk wat ons de slaven verkocht. Dat lijkt me niet de bedoeling.
Ewout Als het land voordeel heeft van de slavernij, dan hebben de inwoners voordeel van die slavernij. Hoe je aantoont, dat mensen 'persoonlijk' schade hebben geleden, ik heb geen idee maar ik kan u wel vertellen dat er 'persoonlijk' nooit schade vergoed wordt, die niet aangetoond is.
De ontmenselijking door structurele uitbuiting en vernedering van mensen door de elites zoals in de veenkoloniën, maar ook de textiel- en aardewerkindustrie, en nog elders in de Nederlanden, en ook meer algemeen zijn sterk vergelijkbaar met die in de overzeese koloniën door een kleiner deel van dezelfde elite. Dit hield aan totdat er in Europa en dus ook de Nederlanden met invloed van een meer verlicht deel van de elites proces van ontketening plaatsvond die mensen die van geboorte af aan tot niets anders dan tot de grens van het bestaan uit te buiten instrumenten reduceerde. Dankzij die eigen ontketening volgde vanuit dezelfde Europese geest de afschaffing van de slavernij. En dat was natuurlijk in weerwil van het profiterende Europese kleine deel van de elites maar bovendien ook van de inheemse profiteurs. Slavernij was, én is vaak nog steeds, vooral ook een Arabische en zwart Afrikaanse traditie, veel meer dan het ooit in Europa is geweest. De afschaffing van de slavernij is vooral een westerse verdienste.
Oftewel: wij konden er niets aan doe want hullie deden het (en doen het nog steeds) ook, waarbij deze tekst fraai verpakt is in wollige volzinnen.
" De afschaffing van de slavernij is vooral een westerse verdienste." Wat een kolder.
Marc Dat was dan vast diezelfde 'westerse verdienste', die veroorzaakte dat al de Indianen moesten oprotten en die zwarte mensen in de VS deed importeren om hen vervolgens (tot op de dag van vandaag) de schuld er van te geven dat ze in door westerlingen gestolen land wonen, waar ze niets te zoeken hebben. Trouwens, het feit dat mensen tot het inzicht komen, dat niemand aan iemand mag toebehoren, dat mag je geen verdienste noemen. Dat zou een gotspe zijn.
[Slavernij was, én is vaak nog steeds, vooral ook een Arabische en zwart Afrikaanse traditie, veel meer dan het ooit in Europa is geweest.] Wat een flauwekul. Slavernij was net zo goed een Europese traditie die bij de Scandinavische volkeren, de Germanen, de Kelten etc. diepe wortels had. De Europeanen brachten de slavernij op een aantal momenten naar een niveau die de wereld nog niet eerder had gezien. In de Romeinse tijd werd een gigantisch rijk gebouwd op veralgemeniseerde slavenarbeid. En in de moderne tijd werd de transatlantische slavenhandel opgezet waarmee miljoenen en miljoenen Afrikanen als vee naar de andere kant van de wereld werden vervoerd. Meer dan bij eerdere vormen van slavernij werd racisme hierbij de ideologische legitimatie. De slavenarbeid in Amerika heeft de eerste aanzet gegeven voor de economische ontwikkeling van dat land.
Slavernij ontstaat vanzelf als je oorlog voert, wat te doen met de krijgsgevangenen, de vijand die overwonnen is? Napoleon kwam er soms toe om ze te executeren (en hij was niet de enige), want je wist nooit of je er later weer last van zou hebben. Slavernij is dus de eerste stap naar een menswaardiger oplossing. Laat ze voor je werken, betalen hoeft dan niet, en je kan ze ook overdoen aan anderen dan.
Het ie geen "hullie" vs "zullie", daarover heb ik het nergens. Het gaat over daders van slavernijpraktijken, een klein deel van de elite waarvan een veel groter deel onze voorouders ook structureel tot op de grens van het bestaan uitbuitte en belette zich te ontwikkelen. Europese daders, dat deel van de kleine elite, leeft allang niet meer en hun nazaten, is niets na te dragen. Zoals Han uitlegt ook niet "de blanke Nederlandse bevolking" maar als het gaat om een erkennen, dus niet schuld, geldt dit íédereen met een Nederlands paspoort ongeacht huidskleur of afkomst. Dus ook Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders. Die vroegere overzeese slavenpraktijken vonden plaats in aansluiting op en in samenwerking met allang bestaande traditionele Arabische en zwart Afrikaanse slavernijpraktijken die na de actieve afschaffing ervan door de zichzelf eerst ontketende Europeanen in die wereld nog steeds wijdverbreid bestaat. In schrijnend onderscheid ook nog eens diep ingebed in die samenlevingen zoals het nóóit in Europese landen heeft bestaan met zwart Afrikaanse slaven. Dat was uitzonderlijk voor het westen wel zo in de VS maar ook daar is het actief vanuit eigen geest afgeschaft. Nu de Arabische en Afrikaans zwarte wereld nog want die doen het niet van zichzelf. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/onderworpen-van-moeder-op-kind~bea69142/ https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/slaven-houden-mag-in-libanon-zolang-je-maar-zorgt-dat-ze-niet-weglopen~b652b853/
In de wetboeken van Magnus Lagabøter die inwerking traden halverwege de 13de eeuw (ca. 1274 ??) komen slaven niet meer voor. De slavernij op Noors grondgebied was waarschijnlijk al eerder grotendeels verdwenen.
Maar het is dus wel zo, Volrin, in de rest van de wereld, de Arabische, Afrikaanse, Ottomaanse, nooit iets in die richting gedaan, alleen bij ons in het Westen dus wel, de abolitionisten, de Herrnhuters, en vele anderen. In Qatar zijn ze er ook nog lang niet aan gewend, afschaffing van de slavernij ?, kom op met je paspoort, wij bepalen wel wanneer je weer terug kan.....
Puur Nederlands ... niet aankomen aub ... laatste traditie ? Turf in je ransel Turf in je ransel Stro, dat is geen mode meer Turf in je ransel Turf in je ransel Flink je kop op, deze keer!
En wat we ook niet mogen vergeten: dat hele idee van de gelijkheid van alle mensen, is echt iets van de laatste tijd, en van een klein deel vd wereldbevolking. Volgens Yuval Harari is het met dat hele idee binnen de kortste tijd ook helemaal afgelopen. Zal mijn tijd nog wel duren, gelukkig nog wel....
Even zitten googlen, Nieuw Clarenbeek was dus koffieplantage, al is daar op het plaatje niets van te zien, waarom eigenlijk niet? Was de kunstenaar nooit daar geweest? Dat kwam wel meer voor toen, aan de bomen te zien, niet dus, gewoon fantasie allemaal....
"De erfzonde van de slavernij kleeft dan ook niet aan individuen maar aan de Nederlandse staat. Die wordt op zijn beurt gedragen door de burgers. Als het gaat om je relatie tot de slavernij in het verleden, telt je paspoort, niet je voorouders. " Als jij je onderdeel van de staat voelt is dat bijzonder volgens mij.
Dat zal inderdaad verschillen, Satya, ik kan me voorstellen dat een twent of fries zich meer nederlander voelt dan een Turkse of Marokkaanse NLer, ook al hebben ze zelfde paspoort, en zijn ze hier geboren. Dat uit zich in van alles, kleding, voeding, soort grappen dat je maakt, juichen voor voetbalteam ,voorkeur literatuur of info dat je leest etc etc. Je bent niet wat je status is, je bent wat en hoe je je voelt, waar je sympathieen en empathie liggen. Ik juichte als schoolkind bij geschiedenisles waar Alva zijn bril verloor, en onze vloot de Engelse versloeg, maar kan me voorstellen dat dat anders ligt bij kinderen waarvan de ouders Spanjaard of Engels of Turks zijn (slag van Lepanto, hoera, eindelijk de Turken teruggedrongen naar het Oosten, wat moeten Turkse jongetjes denken en voelen als ze over die slag horen in de geschidenisles??)
Ik vind het allemaal prima, laat de staat zijn excuses maar maken, zijn we daar van af. Snap alleen niet meer aan wie nou excuses worden aangeboden, want ik gok dat iedere betrokkene (aan beide zijden) ergens wel een keer een Nederlands paspoort heeft gehad en dus zijn excuses gaat aanbieden.
Mooi stuk. Ik woon in zo'n veendorp. In het begin was drankmisbruik ontzettend groot in mijn dorp. Amateur geschiedkundigen hebben mooie boeken er over geschreven. Maar of zij nu een betere positie hadden dan slaven, ik zou het niet weten. Gelukkig worden er wel excuses aangeboden, maar persoonlijk, heb ik er niets mee.
Het zal toch niet de bedoeling zijn, shon Han, om met deze beschouwing te verkopen dat turfstekers, mijnwerkers, peelwerkers, veengravers, raspers, pompers of droogscheerders en wie/wat al niet meer (al dan niet nog kind) wél hun 'persoonlijkheid' behielden, misschien zelfs enigermate tot ontwikkeling konden brengen, en dit in tegenstelling tot de slaven? Terzijde, 'shon' is het Papiamentse woord voor plantage- en slavenhouder, dat inmiddels is geëvolueerd tot onder meer de betekenis van 'beste, waarde'.
Ja, ik vraag me ook af waar Han naartoe wil, achja, ik weet het wel denk ik, naar de mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa puristische schuldcultuur die we van de USA hebben overgenomen sinds kort, met de blackface ergernis (want niet echt nederlands, wij schaften slavernij pas in 1863 af, halfhartig). Over de HerrnHuters en abolitionisten die in het Westen leefden (en nergens anders dus, lees de Koran en de Bijbel, en let wel) heeft hij het niet natuurlijk....
"mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa" Dat zou jij waarschijnlijk onder geen enkele omstandigheid doen. Voor jou is het iets negatiefs zo te zien. Jammer voor je, je zou een beter mens kunnen zijn.
Shon Han, het is ongetwijfeld zo dat door slavernij - in de koloniën - en andere vormen van uitbuiting - in Nederland - de 'persoonlijkheid' van mensen ondermijnde. Dat voor de slaven zou gelden dat hun 'persoonlijkheid' volledig zou worden uitgewist - in tegenstelling tot de verworpenen der aarde in het moederland - is toch echt onhoudbaar. Er werd sowieso van alles en nog wat 'in de hoofden' van mensen meegesleept de oceaan over, variërend van verhalen, religieuze gebruiken tot onderlinge verhoudingen en andere gedragspatronen. Deze zgn. 'Afrikaanse retenties' zijn tot op de dag van vandaag aanwijsbaar (ongetwijfeld weer 'bijgesteld' door de ervaringen die in de koloniën werden opgedaan). Nee, je doet de slaven en hun weerbaarheid geen recht door hun 'persoonlijkheid' uit te wissen ... Kortom, het veronderstelde onderscheid was niet van substantiële aard.
https://curacao.nu/migranten-uit-kolonies-waren-erg-actief-in-het-verzet/ Interessant om over het verzet te lezen vanuit studenten uit de west. De nakomelingen van de shons. Studenten in jeugdig verzet en niet tegengehouden door de oudere familie….. Zie ook wie er racistisch bezig waren….
Ik had mijn twijfels over die excuses, maar je hebt me overtuigd Han. Dank daarvoor. De vergelijkingen gaan inderdaad niet op, maar het komt soms wel dichtbij. Eén van mijn lievelingsboeken is 'Stiefmoeder Aarde' van Theun de Vries. Huiveringwekkend om te lezen hoe de situatie aan de onderkant van onze maatschappij toen was. Daar mogen we niet voor wegkijken. Ondanks alles waren het geen slaven, maar heel ver zat het er niet vandaan.
"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."
Nog weleens bij de huidige onderkant van de maatschappij wezen kijken Middenman. Of denk je werkelijk dat alle illegale arbeiders of prostituees die hierheen gesleept worden door mensenhandelaren voor het huidige slavenwerk de keuze hebben om er uit te stappen?? Denk dat er over 100 jaar de nodige excuses aangeboden moeten worden door onze nazaten.
Geen ontmenselijking? In een tijd dat meneer pastoor of de dominee van de kansel preekte: ‘Er is ongelijkheid omdat God het wil’ kreeg de arbeider de schuld van zijn armoede vanwege zijn lage morele normbesef. Hij werd gezien als een potentieel misdadiger, lui, geweldadig en kon niet van de drank afblijven. Arbeiders werden behandeld als gebruiksvoorwerp, er was geen enkele wettelijke regeling om hen te beschermen. De werkgever was vrij om zijn arbeiders te betalen, hoe, wanneer en hoeveel hij wilde. Het hongerloontje werd gebruikt als machtsmiddel om de gezinnen in een eeuwige schuldenspiraal te houden. De families waren met handen en voeten aan de bazen gebonden, ze namen het liefst arbeiders met grote gezinnen in dienst zodat ze iedere keer konden afdwingen dat er weer een kind moest komen werken om de schulden af te betalen. Kinderen van 5, 6 jaar die net zulke lange dagen moesten werken als hun ouders en nooit meer wegkwamen. Iedereen denkt dat de kinderarbeid in 1874 (wetje van van Houten) is afgeschaft, maar deze wet werd massaal ontdoken. Pas in 1914 -met de invoering van de leerplicht-kwam er eindelijk controle. Veel misstanden zijn nog tot WO 2 blijven bestaan en woonden hele gezinnen nog in plaggenhutten in de veenkoloniën.
Vooropgesteld, mijn voorouders waren geen turfstekers. Ze waren ook pas nadat de slavernij was afgeschaft stemgerechtigden. Dat geldt al helemaal voor de vrouwen in mijn lijn; net iets meer dan honderd jaar hebben ze stemrecht. Slavernij was een product van een heel ander regime waarin de voorouders van het merendeel van de Nederlanders geen enkele invloed op het beleid hadden. Mijn vraag luidt dan ook: welke verantwoordelijkheid heb je als je voorouders geen bevoegdheden hadden? En hoever wil je daarin gaan? Zijn de Zweden verantwoordelijkheid voor de misdaden van de Vikingen in Dorestad? Russen voor de zinloze oorlogen van de Tsaren? Voorwaarts, maar niet vergeten. Dat lijkt me een betere aanpak
Ik heb zo'n idee dat het allemaal te vinden is in de curricula van de politicologen, sociologen en antropologen, in het westen dan, want in Rusland, India, China en Latijns America (en Japan? weet ik eigenlijk niet, maar denk ook) is daar niets van te bespeuren
"De erfzonde van de slavernij kleeft dan ook niet aan individuen maar aan de Nederlandse staat. Die wordt op zijn beurt gedragen door de burgers. Als het gaat om je relatie tot de slavernij in het verleden, telt je paspoort, niet je voorouders. " Mag ik hieruit opmaken dat, onder andere, mevrouw Simons een erfzonde heeft op het gebied van slavernij?
"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."
hoe verzin je het? Hou eens op met je racistische aanvallen op mevrouw Simons.
Als u dit artikel zo leest kan de conclusie niet anders zijn dat al diegene met een NL paspoort belast zijn met die erfzonde. Zelfs de vluchtelingen en asielzoekers zijn dan medeschuldig. Zeker de Surinaamse mensen die een NL paspoort aangevraagd hebben. Collectieve schuld en boete dan begeef je je op een heel gevaarlijk terrein. Zoals D. Samson gedaan heeft over Marokkanen. Overigens het begrip "erfzonde" bestaat alleen in de verknipte hoofden van christenen en moslims die in een scheppingsverhaal geloven van 7 dagen rond het jaar 5000 bc. Op vrijdag de dertiende om 11 uur 11 minuten en 11 seconden.
Volgens die definitie, Itsm3, heeft ze dat. Iedereen met een Nederlands paspoort. Het hele idee van erfzonde is ridicuul. Het lost niets op, het is nergens een verklaring voor, het polariseert alleen maar.
@oproerkraaier, iedereen met Nederlands paspoort volgens Han, dus ook Sylvana en oproerkraaier. Verder snap ik niet wat er racistisch is in deze tekst, je devalueert het begrip met je gekrijs.
Dat heb je juist gezien. Alleen is het geen erfzonde. Ze heeft met haar Nederlanderschap de hele vaderlandse geschiedenis geërfd met haar goede en haar kwade kanten. Net als ik. Net als jij.
De slaven in de koloniën werden tegen hun zin over de Atlantische Oceaan verscheept. Van huis en familie naar een plek die ze niet kenden. Waar ze de taal niet kenden. Dat is nog erger dat wat de Carthagers overkwam, en wat transatlantische slavernij echt onmenselijk maakt. Alleen de laatste alinea snap ik niet zo. Hoe kun je geen verantwoordelijkheid dragen voor een misdaad van een eenheid, als je zelf deel uitmaakt van die eenheid? En dan zit de schuld in het hebben van een Nederlands paspoort, maar is dat geen "individuele erfzonde" van de eigenaar van het Nederlandse paspoort? Ik vind dat heel warrig.
Is het ook,Elber. Ikzelf heb geen NLs paspoort, val ik er dus buiten? En ben ik schuldig aan de misdaden van de staat van mijn paspoort? Ja, die is mooi....
Het is exact wat de Carthagers overkwam want die werden door het hele Middellandse Zeegebied verkocht. Verder draag je de last van de geschiedenis van het land waarvoor je gekozen hebt,
Dirk, je draagt de geschiedenis van he land waarvan je het burgerschap bezit. Om daarvan af te komen, moet je de nationaliteit opgeven.
@Hanvanderhorst Mooi is dat. Dus de nazaat van een slavenhandelaar, wiens grootouders naar Canada zijn geëmigreerd, draagt dan niet de "last van de geschiedenis" van de transatlantische slavenhandel. Maar mijn buurman, wiens ouders uit Turkije naar Nederland kwamen als gastarbeider, draagt die last dan weer wel, volgens deze logica. Volgens mij is dat hele concept van "last van de geschiedenis" behoorlijk losgezongen van de echte wereld.
Persoonlijke anecdote, Han: in mijn Mexicaanse tijd ging ik er met mijn moeder op vakantie, de Mayatempels bezoeken. Op de terugweg kwamen we bij de Brits Hondurese grens, en besloten dat land ook aan te doen. Wat bleek? Ik mocht er niet in(geen NLer) , mijn moeder met haar NLse paspoort wel. Later kwam ik erachter waarom. Engeland was ooit, voor mijn geboorte nog, in oorlog geweest met het land dat mijn paspoort vertegenwoordigde. Haha, was ik boos daarom? De douane volgde gewoon de regels op, dus niet op hem. Op Engeland? Ook niet, dat was ooit eens in het parlement zo bepaald. Ander voorbeeld: ooit geweigerd in een cafe omdat eerder iemand in mijn gezelschap zich daar had misdragen, dat kon ik al beter begrijpen. Op moederdag kon Ivan zijn moeder geen ruiker geven, omdat NL inenen de export van snijbloemen naar Rusland had lam gelegd, ook te begrijpen, al is het dan geen persoonlijke schuld. Eigenlijk begrijp ik al die gevallen wel, maar in het ene voel ik iets van schaamte of schuld, bij het andere niet. Heel warrig, zoals Elber hierboven opmerkt....
Han, ik verschil vaak met je van mening, maar deze keer niet. Helder opgeschreven, ik ga je tekst vanaf nu ook gebruiken. Dank je hiervoor
"Als het gaat om je relatie tot de slavernij in het verleden, telt je paspoort, niet je voorouders." Ik blijf dit toch een erg formeel standpunt vinden. Ik zelf ben er niet tegen dat er excuses wordt aangeboden, omdat ik inderdaad begrijp dat het namens de staat gebeurt en ik persoonlijk niet word aangesproken. Maar emotioneel gezien staan veel mensen er zo niet in. Er zijn mensen die het gerechtigheid vinden en zichzelf als ontvanger van de excuses zien, ook al hebben ze een Nederlands paspoort. In deze groep zullen relatief veel mensen zitten met bijvoorbeeld een Surinaamse of Antilliaanse achtergrond. Een andere groep paspoorthouders voelt zich aangevallen, dit zullen vooral 'blanken met een rechtse levensovertuiging' zijn. En een Eritrese immigrant die onlangs zijn Nederlandse paspoort heeft gekregen zal zich überhaupt geen partij in deze kwestie voelen. Overigens wordt het verhaal over het zaaien van zout in Carthago tegenwoordig betwijfeld.
Een ander belangrijk verschil lijkt mij dat turfstekers aanmerkelijk minder risico liepen om gebrandmerkt of gegeseld te worden, zelfs niet als zij besloten naar een andere werkgever te gaan.