Het onzinnige voorstel om de stemgerechtigde leeftijd te verlagen naar 16 jaar

D66-Kamerlid Gerard Schouw pleitte eerder deze week voor het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd naar 16 jaar. “Als zestienjarige moet je belasting betalen voor je bijbaan en kun je aansprakelijk worden gesteld als je schade aanricht. Plichten en rechten moeten gelijk opgaan. Stemrecht voor 16-jarigen hoort bij een maatschappij die meer verantwoordelijkheid van jongeren vraagt,” aldus Schouw.

En PvdA-voorzitter Lilianne Ploumen sloot zich daarbij aan : “Ik vraag me daarom wel eens af of de kiesgerechtigde leeftijd van 18 nog wel van deze tijd is. Als deze in mijn puberteit al niet meer opging, dan al helemaal niet nu jongeren nog sneller volwassen worden dan vroeger. Ik wil dus hier een lans breken voor het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd van 18 naar 16.”

Los van het feit dat de stelling dat jongeren nu sneller volwassen worden dan vroeger onhoudbaar is, zoals professor Eveline Crone ook aangeeft in haar bekroonde boek ‘Het puberende brein’ , gaat de oproep van beide politici voorbij aan fundamentele inzichten in de werking en ontwikkeling van onze hersenen.

Bij het maken van weloverwogen keuzes en het overzien van de consequenties van die keuzes speelt een specifiek deel van onze hersenen een grote rol: de prefrontale cortex. Professor Dick Swaab formuleert het in zijn recent verschenen boek ‘Wij zijn ons brein’ als volgt:

Die prefrontale cortex staat centraal in de regulering van andere hersengebieden en is onder andere verantwoordelijk voor onze impulscontrole, de uitvoering van complex gedrag, planning en organisatie.

Het probleem is alleen dat die prefrontale cortex op je zestiende nog niet volgroeid is. Zo schrijven dr. Sandra Aamodt en dr. Sam Wang in ‘Het geheim van je brein’ :

Er is een aspect van de hersenstructuur dat zich blijft ontwikkelen tot rond het 21e jaar: de langeafstandsverbindingen. Hoewel de meeste neuronen al vanaf het tweede jaar aanwezig zijn, hebben de verbindingen tussen hen veel meer tijd nodig om tot stand te komen. Axonen, de draden die elektrische signalen vervoeren van het ene neuron naar het andere, zijn bedekt met een isolerende mantel die myeline heet en die het de signalen mogelijk maakt om sneller en efficiënter te reizen. Het vormingsproces van die myeline is het laatste ontwikkelingsstadium van het brein, en het is pas voltooid op jongvolwassen leeftijd. De laatste regio waar de myeline wordt gevormd is de prefrontale cortex.

Dat maakt dat jongeren niet goed in staat zijn de consequenties van hun keuzes te overzien. Deze kennis is al jaren beschikbaar en het bracht wetenschappers er bijvoorbeeld toe om ook een andere leeftijdsgrens ter discussie te stellen, die van het volwassenenstrafrecht. Zij pleiten ervoor die te verhogen tot 21 of zelfs 23. En professor Jelle Jolles concludeert er uit dat zelfstandig werken in ‘het studiehuis’ voor pubers veelal niet mogelijk is. Als er al getornd wordt aan de stemgerechtigde leeftijd, dan zal deze dus eerder verhoogd moeten worden. Het wordt tijd dat politici zich wat beter in de materie verdiepen waarover ze een proefbalonnetje loslaten.