Het nieuwe beginselprogramma van GroenLinks-PvdA rammelt nu al

GroenLinks-PvdA presenteerde deze week een concept beginselprogramma dat vooral laat zien hoe de partij naar de wereld wil kijken maar niet hoe ze in 2025 weer aansluiting vindt bij een land dat politiek tot op het bot verdeeld is. Het stuk staat vol grote woorden zoals solidariteit als levenshouding, een economie voorbij het neoliberalisme en een democratie die van onderop herboren moet worden. Mooie idealen maar opnieuw hoog over academisch en geschreven in de comfortzone van de wetenschappelijke bureaus.

En daarmee gaat het precies mis. Want waarom zijn bij zo’n cruciaal document niet de eigen leden, kritische buitenstaanders, vakbonden, klimaatbeweging, huurders, zorgmedewerkers en regionale stemmen betrokken? Waarom geen mensen die het dagelijks voelen als het leven niet uitkomt met de maand of als de overheid hen weer niet begrijpt?

Het resultaat is een tekst die vooral past in de universiteitsstad maar nauwelijks in Veendam, Almelo, Middelburg of de Bijlmer. Terwijl de partij beweert een brede volkspartij te willen zijn klinkt in dit beginselprogramma opnieuw de taal van een linkse bovenlaag die vooral tegen het systeem praat en minder met de mensen die ermee moeten leven.

De analyse dat marktwerking is doorgeslagen, dat ongelijkheid groeit en dat extreemrechts misbruik maakt van onvrede, is terecht. Maar het ontbreekt volledig aan de vraag hoe je die mensen bereikt die progressief zouden kunnen zijn maar zich niet herkennen in morele verhevenheid of abstract jargon. Geen concreet verhaal over bestaanszekerheid. Geen taal die middeninkomens, praktisch opgeleiden of bewoners van krimpregio’s raakt. Geen visie op hoe GroenLinks-PvdA weer een vanzelfsprekende regeringspartij wordt.

In de huidige politieke chaos is elke dag die GroenLinks-PvdA doorbrengt met interne documenten een verloren dag in de strijd om het midden. Een partij die zegt dat ze solidariteit wil organiseren moet beginnen bij het organiseren van tegenspraak. Bij het openzetten van de ramen. Bij het uitnodigen van de kritische achterban en mensen die niet vanzelf op je stemmen.

Een beginselprogramma zou geen academische uiteenzetting moeten zijn maar een document dat je maakt met de samenleving, juist met degenen die zich nu niet gehoord voelen. De mensen die zich door Den Haag in de steek gelaten voelen, door de overheid vermalen of door de politiek weggezet als probleem.

Wie dat nalaat riskeert dat GroenLinks-PvdA definitief blijft hangen in de rol van linkse beweging zonder regeringsmacht. Ideologisch glashelder maar politiek machteloos.

Het land heeft een progressieve partij nodig die niet alleen droomt maar ook durft te luisteren, te veranderen en verantwoordelijkheid te nemen. Dat begint met een radicale stap. Laat het volgende concept niet door bureaus schrijven maar door de mensen voor wie je beweert te vechten.