Het koninklijk paar hoeft zich nog niet echt zorgen te maken

Deze mensen staan kennelijk niet stil bij de geschiedenis van de Oranjes. Want daarin is erg weinig terug te vinden om trots op te zijn.

Het vertrouwen in het koninklijk paar is nog nooit zo laag geweest. Slechts 56 procent van de bevolking staat achter deze representanten van de monarchie, zo blijkt uit het jaarlijkse Koningsdagonderzoek van het opiniepanel van EenVandaag onder ruim 26.000 ondervraagden. Rond 2013 was dat nog zo’n 80 procent.

De dalende populariteit van koning Willem-Alexander en koningin Máxima schijnt vooral te maken te hebben met hun gedrag tijdens de coronacrisis. Terwijl iedereen (nou ja, iedereen) zuchtte onder lockdowns, ging het vorstelijke echtpaar eind 2020 vrolijk op vakantie naar Griekenland, waar het de anderhalvemeter-regel aan zijn laars lapte. Ook schudde Willem-Alexander vorig jaar uitgebreid handen bij een bezoek aan Den Haag, hoewel dat volgens het kabinet niet was toegestaan. 

In de media ontstond veel ophef over deze gebeurtenissen. Terecht, vindt een vrij ruime meerderheid. Het koninklijk paar, en zeker de koning (die is nog minder geliefd dan zijn gemalin), geeft niet het goede voorbeeld aan zijn burgers. Volgens een paneldeelnemer is het ‘tijd voor een wake-upcall.’

En toch, zolang de kritiek gaat over deze niet-principiële punten hoeft het staatshoofd zich niet al te ongerust te maken. Willem-Alexander en Máxima doen het bij de gemiddelde Nederlander dan misschien minder goed dan eerder, maar dat komt door incidenten. De coronacrisis is (zo lijkt het althans) inmiddels voorbij, dus het koninklijk echtpaar mag weer gezellig naar Griekenland of andere zonnige oorden. Handen schudden is ook niet langer meer taboe. Uit een onderzoek volgend jaar zal dan mogelijk ook blijken dat de faam van het duo weer is gestegen. 

Misschien moeten ze ietsje minder te koop lopen met hun rijkdom, want dat valt over het algemeen niet zo goed. Het vorstelijk gezin wist zijn reputatie weer wat op te vijzelen door af te zien van de jaarlijkse toelage waarop kroonprinses Amalia vanaf haar achttiende recht heeft. Een beetje minder de rijke patser uithangen, dat zien de leden van het EenVandaag-panel graag. Dat je intussen wel een rijke patser bent en blijft, doet er niet zo erg toe.

Maar echt wakker liggen over hun toekomst hoeven Willem-Alexander en Máxima niet. Veel Nederlanders mogen dan niet ingenomen zijn met sommige gedragingen van het vorstelijk paar, met het uitgangspunt van de monarchie hebben ze blijkbaar geen moeite. 

Dat uitgangspunt houdt in dat het koningschap erfelijk is. Alleen iemand die het levenslicht ziet als kroonprins(es) wordt koning(in), welke eigenschappen hij of zij er verder ook op na mag houden. Iemand die niet in een koninklijk wiegje de oogjes opent, maakt geen enkele kans om ooit als Majesteit te worden aangesproken. Hoeveel voortreffelijke kwaliteiten hij ook mag bezitten.

Slechts een betrekkelijk kleine minderheid van de bevolking verzet zich tegen dit beginsel. Heel vreemd eigenlijk, want met democratie heeft dit uiteraard niets te maken. Als het om andere zaken gaat, vindt iedereen de democratische wezenskenmerken reuze belangrijk. Betreft het de monarchie, dan slikt men zijn bedenkingen tegen het schenden ervan meteen in. 

Sommigen – misschien is het wel een meerderheid – zeggen de bezwaren tegen de monarchie wel te delen, maar tja, de Oranjefamilie. Nederland is daar zo vreselijk nauw mee verbonden. Je kunt je toch echt niet voorstellen dat het zonder deze dynastie kan blijven voortbestaan.

Deze mensen staan kennelijk niet stil bij de geschiedenis van de Oranjes. Want daarin is erg weinig terug te vinden om trots op te zijn. De vakantietripjes van Willem-Alexander en zijn gezin zijn nog maar kinderspel vergeleken bij de zakkenvullerij van prins Bernhard. Of bij de omgang met dubieuze toverkollen van koningin Juliana. Om maar te zwijgen over de zeer laakbare politieke opvattingen van haar voorgangster Wilhelmina tijdens de oorlogsjaren. En de eindeloze reeks schandalen waarvan haar echtgenoot prins Hendrik het middelpunt vormde. Volgens een recente publicatie heeft Willem III als kroonprins zelfs zijn vader Willem II vermoord. Misschien is het niet waar, maar belangstelling voor deze toch lang niet kinderachtige beschuldiging is er nauwelijks. En de tegenspraak van officiële zijde houdt ook niet over.

Een prettige koningsdag komende week!