Het is tijd voor Brussel Vandaag

Brussel is ver weg. Veel mensen weten niet goed hoe Europa in elkaar zit en wat daar allemaal wordt beslist. Toch worden er veel besluiten genomen die ons aangaan, bijna evenveel als in Den Haag, elke dag weer. Dat moet onder de aandacht van de burgers worden gebracht.

Een tijdje geleden zapte ik langs VRT 1 en zag daar een aantal dames en heren in een parlementszaal debatteren. Dat gebeurt vaker; na een bepaald uur worden debatten van de verschillende volksvertegenwoordigingen uitgezonden zoals dat ook in Nederland bij belangrijke debatten gebeurt. Deze keer was het echter niet het Vlaamse of het Belgische parlement dat ik zag, maar het Europese.

Er begon me iets te dagen. 30 procent van onze wetgeving komt uit Europa. Dagelijks wordt er in Brussel en Straatsburg beslist over ons lot. En toch is bijna al onze aandacht gericht op Ferry Mingele onder de Haagse kaasstolp, behalve als er crisismaatregelen worden genomen die dan vanaf onpeilbare hoogten door verre onbekenden over ons lijken te worden uitgestort. Vervolgens gaan de hemelluikjes weer dicht en daar verschijnt onze Ferry weer met – ja – de Haagse reacties en de vaderlandse beslommeringen. En waar de meeste Nederlanders wel enig besef van de staatsinrichting van ons land, is Europa voor veel burgers vooral nieuw, ingewikkeld en ver weg.

Politici en burgers waren jarenlang verenigd in een onzalig bondgenootschap, waarbij de eersten het onderwerp Europa maar niet te veel benadrukten om geen slapende honden wakker te maken, en de tweeden onmiddellijk wegzapten mocht het onderwerp onverhoopt toch te berde worden gebracht. De massamedia volgden dit voorbeeld bij gebrek aan belangstelling. Behalve onvrede is het resultaat van deze wisselwerking een enorm gebrek aan kennis. De indruk bestaat dat een stel ambtenaren in een of andere Dark Tower in Brussel besluiten neemt zonder enige democratische legitimatie. De realiteit is dat er dagelijks een politieke harde strijd wordt gevoerd zoals die ook in de nationale parlementen wordt plaatsvindt, naast – op andere onderwerpen en op andere plaatsten – onderhandelingen en overleg tussen regeringsleiders en ministers van de lidstaten. Het is anders,  ingewikkelder, maar toch ook vergelijkbaar met de nationale politiek en op zichzelf niet iets mysterieus. En het is in principe ook niet heel veel duisterder. 

Zowel over de structuur van de EU als over de verschillende besluitvormingsprocessen is ontzettend veel informatie beschikbaar, maar niet in de media die de meeste burgers dagelijks raadplegen en nogal eens in andere talen dan het Nederlands. Het wordt hoog tijd die veel inzichtelijker te maken voor burgers. De meeste mensen volgen het nieuws via mainstream tv-programma’s, kranten en websites en wat niet actief onder de aandacht wordt gebracht, valt in een gewoon werkend leven al gauw buiten beeld. En de inderdaad nogal ingewikkelde structuur van de EU wordt ook niet helder als die niet wordt gezien in de dagelijkse praktijk. De Europese politiek moet daarom de huiskamer van de burger te worden binnengebracht zoals dat ook met de landelijke politiek gebeurt. Aanvaard, de laatste tijd gebeurt dat vaker dan voorheen, maar dan vooral in crisissituaties en het blijft incidenteel. Dat moet anders. De Europese politiek moet dagelijks of bijna dagelijks aanwezig zijn zoals ook de landelijke politiek dat is. Hier ligt een taak voor de journalistiek. Tijd voor Brussel Vandaag.