Het is een goed teken dat Frans Timmermans zoveel afkeer oproept

Frans Timmermans hoeft maar even op de televisie te verschijnen of X en straks ook Threads, lopen vol met boze reacties. Inhoudelijk zijn die zelden. Naar aanleiding van zijn interview met Twan Huys bij Buitenhof zondag schreef bijvoorbeeld Jan Dijkgraaf het volgende:

¨Als uw vrouw Irene u afgelopen zomer had uitgelegd dat u veel minder geliefd bent in Nederland dan de volgevreten papzak in de spiegel u elke ochtend vertelde en u geen lijsttrekker van GroenLinks/PvdA was geworden, had de verkiezingsuitslag er heel anders uit kunnen zien¨.

Dit is het gemiddelde niveau van de tegenkanting die Timmermans ondervindt, sinds hij terugkeerde in de Nederlandse politiek. Als het niet om zijn lichaamsomvang gaat, dan wordt zijn levensstijl wel aangepakt. In rechtse kringen heerst de overtuiging dat hij een smulpaap is.

De familie Timmermans heeft in Maastricht een ruime woning gekocht nog voordat die was geïsoleerd en van zonnepanelen voorzien. Dit wordt hen zéér aangerekend. Dat hij bij Roda JC in Kerkrade op de tribune zit, geldt als volkse aanstellerij. De hoogte van zijn inkomen moet het steevast ontgelden. Daarna volgt meestal dat de PvdA de arbeiders in de steek heeft gelaten en een partij is geworden voor de hogere middenklasse en grachtengordelbewoners. Daarom moet 'links' aan zelfonderzoek doen en de weg naar het proletariaat weer terugvinden. Kijk maar naar Oude Pekela, dat zich massaal tot Geert Wilders heeft gewend.

Over het algemeen komt dit soort kritiek uit dezelfde hoek waar men nog altijd vertederd terugdenkt aan de Daimler met chauffeur waarin de vergoddelijkte Pim Fortuyn zich liet verplaatsen.

Dit zijn allemaal goede tekenen. Toen de voorgangster van de PvdA, de Sociaaldemocratische Arbeiders Partij (SDAP) zich voor het eerst bij de kiezers meldde – in het laatste decennium van de negentiende eeuw – spraken de tegenstanders al over de Studenten Dominees en Advocaten Partij. De politieke leider, Pieter Jelles Troelstra, werd in brede kring verguisd als een rijkeluiszoontje die over de ruggen van de arbeiders naar boven wilde komen.

Tegenwoordig brandt men in rechtse kring kaarsjes voor het portret van 'de oude Drees' die nog het beste met de arbeiders voor had, maar toen deze volop in de politiek stond, was het wel anders. Drees was een groot verkwanselaar, bijvoorbeeld van "ons Indië". Ook aan Den Uyl viel weinig goeds te ontdekken: op familiefeestjes wist men te melden dat hij een grote villa in Brasschaat bezat, deze grote potverteerder die de radicaal linkse politicus uithing, het land eigenlijk aan de Russen zou willen uitleveren en ondertussen goede sier maakte van onze belastingcenten. 

Tot de vaderlandse tradities behoort een diep doorvoelde weerzin jegens socialisten, vooral als het gaat om persoonlijkheden van bovengemiddelde kwaliteit. Dat begon al met Ferdinand Domela Nieuwenhuis en je komt het tegen op elk bestuurlijk niveau. Zo heeft elke gemeente wel een linkse wethouder die de geliefde kop van jut is aan de stamtafels waar zich de lokale middenstand verenigt. En die decennia na zijn vertrek uit de politiek nog de schuld krijgt van alles wat er op plaatselijk niveau mis gaat.

Datzelfde geldt trouwens voor Den Uyl en Wim Kok. En misschien had Dilan Yesilgöz wel gelijk toen ze zei dat al die VVD-racisten (mijn woorden) naar Wilders zijn overgelopen uit angst voor Timmermans. Een beetje los van dit alles staat een opmerking van zulk een monumentale domheid, dat hij mij veertig jaar lang bijbleef. Waaarom? Omdat ze zo samenhangt met de vaderlandse socialistenhaat. "Lubbers kan goed voor zichzelf zorgen. Dan kan hij ook goed voor mij zorgen."

Ze zeggen wel eens: "Het zijn niet de slechtste vruchten waaraan de wespen knagen." Pas als de persoonlijke aanvallen op Frans Timmermans ophouden, moet hij zich zorgen gaan maken.

Opmerking achteraf: 
Toegegeven, het zijn niet uitsluitend persoonlijke aanvallen die socialistische kopstukken moeten verduren. Ook vliegenafvangerij hoort er wel eens bij. Zondag zei Frans Timmermans bij Buitenhof: "De eerste slachtoffers van de Nazis waren toch echt de socialisten."

Niet waar! Niet waar! Hij liegt weer!. "Het waren drie joden", weten sommige slimpies te melden. Anderen zeggen: "Het waren de communisten". Hitler beschikte al in de jaren twintig over een eigen ordedienst, de SA die gespecialiseerd was in straatterreur en zogenaamde Saalschlachten. Socialisten waren gewilde doelwitten want die had men met succes de verloren oorlog in de schoenen geschoven. Dat was de zogenaamde dolkstootlegende.

De nazis maakten jacht op alles wat links was. De bovengenoemde slimpies hebben waarschijnlijk ergens gelezen dat de SPD in juni 1933 formeel verboden werd maar toen zaten er al talloze sociaaldemocraten vast. Voor zover ze niet waren doodgemaakt zoals Siegfried Betz, die in de nacht van 24 op 25 juli 1932 in de nek geschoten werd.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas eveneens.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: een trip