Het hek dat Wopke Hoekstra om Europa wil zetten bezorgt mensensmokkelaars nog meer winst

CDA-leider Wopke Hoekstra droomt van een nieuw IJzeren Gordijn in Europa. Zelf noemde hij dat zaterdag op het congres van zijn zogenaamd christelijke partij, een "strikte fysieke buitengrens zoals hekken". Nu wil het geval dat die "strikte fysieke buitengrens" al bestaat en wel in Hongarije van Viktor Orban, Europees partijgenoot van Hoekstra en berucht populistisch leider die het land in een dwangstaat verandert.

Het hek op de grens van Hongarije en Servië is 175 kilometer lang, vier meter hoog en afgezet met scheermesjes. Het is verboden er bij in de buurt te komen. De Belgische publieke omroep VRT ging ter plekke uitzoeken hoe dat hek werkt.

Bij een verlaten fabriek in Sombor, in het noordwesten van Servië, zien we taxi's af en aanrijden. Ze komen mensen ophalen om ze zo dicht mogelijk bij de grens te brengen. De politie houdt de taxi's in de gaten, want heel wat plaatselijke taxichauffeurs verdienen een flinke duit bij dankzij de migranten. In de verlaten fabriek zien we rook komen vanuit een gebouwtje. Twee jonge Syrische vluchtelingen liggen op dekens bij een versleten kachel. Eén van hen heeft een verband rond de voet. "Tijdens de oorlog in Syrië zijn zijn tenen afgesneden", vertelt zijn vriend. Hijzelf is in de gevangenissen van het regime gemarteld, zegt hij. Zodra hij vrijgelaten werd, is hij gevlucht. De twee Syriërs hebben een smokkelaar die hen over de Hongaarse grens en verder Europa in zal helpen, zeggen ze. Eens ze de grens over zijn, zullen ze worden opgewacht door een bestelwagen, die hen door Hongarije moet rijden en zo het land uit.

De vluchtelingen moeten wel gebruik maken van mensensmokkelaars omdat het hek het onmogelijk maakt zelfstandig de Europese vrijheid te bereiken. Wie het toch probeert, wordt gepakt. De mensensmokkelaars weten precies wie ze om moeten kopen om ongezien over het hek te komen. Dat kost al snel 500 euro per persoon. Zonder garantie want wie het er in slaagt het hek over te komen, kan alsnog gepakt worden.

De komst van het hek heeft de vluchtroute ook veel gewelddadiger gemaakt. 

Hulporganisaties zien veel verwondingen bij migranten en vluchtelingen die de grens probeerden over te geraken: gebroken armen en benen, hondenbeten, blauwe plekken… Er circuleren tal van verhalen over brutaal geweld door de grenswachters. Mensen worden van het hek gerukt en rijten zichzelf zo open. Of de grenswachters rijden met jeeps tegen de hekken tot de migranten vallen, vaak lopen ze daarbij breuken op. Ook rubberkogels zouden worden gebruikt.

Dat overheidsgeweld vindt plaats ondanks de aanwezigheid van Frontex, de Europese grensbewakingsorganisatie. De Belgische ploeg ziet overal Duitse, Italiaanse en andere Europese politiewagens met agenten die worden ingezet door Frontex. Er komen weliswaar minder migranten maar door de repressie neemt het geweld en de criminaliteit toe.

Politicus Robert Lacko ziet het met lede ogen aan. Hij is in de gemeente Horgos verantwoordelijk voor de migratieproblematiek. "Vroeger had je hier echte migranten, gezinnen met kinderen en zo", zegt hij. "Nu is het bijna een gewapend leger." De smokkelbendes heersen hier, zegt hij. "De mensen zijn bang, ze durven hun kinderen niet meer alleen naar school te sturen."

De reportage boven het artikel stamt uit november en is gemaakt door de Franse publieke omroep.