Joop

Het grensvlak tussen satire en fake news

  •  
21-12-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
131 keer bekeken
  •  
joop

© cc-foto: Senado Federal

Moet je maar stoppen met satire omdat het een tweede leven kan krijgen als fake news?
Er is een groot verschil tussen de ontvangst van mijn satirische stukjes via mijn (sociale) netwerk en op Joop. Mijn eigen achterban ziet de grap meestal vanzelf – en vindt die soms wel, soms niet geslaagd. Bij Joop zijn meer mensen die erin trappen, dat wil zeggen de satire aanzien voor reële berichtgeving. Sommigen zien de grap daarna alsnog, anderen worden boos. Immers, als je de grap niet ziet, blijft er weinig over dan waardeloos fake news.
Dat weet ik uiteraard. Ik weeg het bijvoorbeeld af als ik besluit een politicus onder eigen naam op te voeren of een pseudoniem te kiezen. De ene keer drijft het verhaal verder weg van het plausibele dan de andere keer. Maar juist door zo dicht mogelijk bij de waarheid te blijven, bijt de satire het hardst. Een goedmoedige Speld-grap is leuk, maar juist als het waar had kunnen zijn, biedt satire inzicht in de cynische werking van de politiek. Ze maakt expliciet wat impliciet blijft. Ze maakt hondenfluitjes hoorbaar.
Letterlijk Neem het stuk Lockdown is schuld asielzoekers van een paar dagen geleden. De lezer krijgt meteen in de eerste alinea een absurditeit voor de kiezen, namelijk dat een verkiezingsstrategie in een regeringsnotitie zou staan. Een notitie die bovendien hardop zegt wat politici alleen denken, dat ze zondebokken nodig hebben om hun falen te verdoezelen. Maar wie daaroverheen leest komt vanzelf in het schemergebied tussen werkelijkheid en verzinsel.
De 7,5 jaar waarbinnen alle ziekenhuisbedden naar statushouders gaan is een verwijzing naar een ‘grap’ van VVD-Kamerlid Daniel Koerhuis over sociale huisvesting. ‘Tijdelijke en sobere oplossingen’ is een frase uit een motie die hij hierover indiende. De quote van Hoekstra komt bijna letterlijk uit een lezing die hij in 2019 gaf, de kenmerkend nietszeggende reactie van Kaag is een bestaande tweet. De quotes van Wilders en Thierry zijn zelf bedacht, maar wel geheel in stijl, met het stopwoordje ‘knettergek’ en de onnavolgbare redering met bestudeerde gewichtigdoenerij.
De laatste quote van het stuk is ook verzonnen (vandaar dat ik Koerhuis niet onder eigen naam heb opgevoerd). De afsluiter vat samen hoe het werkt: de waarheid doet er niet toe, het gaat erom wat je mensen kunt laten geloven. En migranten ergens de schuld van geven lukt eigenlijk altijd. Bij de woningbouw kwam Koerhuis er uiteindelijk niet mee weg, maar waarom niet nog een keer proberen?
Verwarring Waarom zou je dit soort stukken schrijven als je er verwarring mee zaait? Ten eerste natuurlijk simpelweg omdat er veel mensen zijn die ze leuk vinden. Ten tweede omdat er altijd een diepere boodschap achter de absurditeit zit. In bovenstaand voorbeeld de schaamteloosheid van rechtse politici, de machteloosheid van de linkse en de lafheid van het midden.
Maar bovenal, moet je maar stoppen met satire omdat het een tweede leven kan krijgen als fake news? Ik dacht het niet. Sterker nog, ik hoop eerder op het tegenovergestelde , dat mensen rare berichten vanzelf gaan aanzien voor satire. Een wereld vol fake news vraag om meer satire, niet minder. Liever verwarring tussen realiteit en scherts, dan tussen realiteit en misleiding.

Meer over:

satire, opinie, fake news
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (58)

Ryan2
Ryan223 dec. 2020 - 5:58

Kijk, Koot en Bie hadden ook hun Vrije Jongens. Daar werd ook gebruik van satire gemaakt. De Tegenpartij, is er vur joa en vur meh.... Haags Toch waren er zo veel mensen die het serieus namen, en op het idee kwamen om ultra rechtse clubjes op te richten. Nu kan je zeggen, dat het domme volk geen satire begrijpt, maar je zit dan wel met de gebakken peren. Dat heb je nu eenmaal met televisie. Kijk eens wat voor bocht daar tegenwoordig allemaal op vertoond wordt! Bezint, eer gij begint. Maar.. Stug volhouden. Nederlands kenmerk.

The Apple
The Apple22 dec. 2020 - 16:09

"Waarom zou je dit soort stukken schrijven als je er verwarring mee zaait? Ten eerste natuurlijk simpelweg omdat er veel mensen zijn die ze leuk vinden. Ten tweede omdat er altijd een diepere boodschap achter de absurditeit zit." Satire heeft niet alleen humor als doel, maar ook om te kunnen zeggen wat op een andere manier niet gezegd mag worden. En als dat ook niet helpt, dan zeg je het gewoon een keer rechtstreeks en ga je daarna gewoon onder een andere naam weer verder.

Mokker
Mokker22 dec. 2020 - 13:58

Als je de grap moet uitleggen was het kennelijk niet zo'n goed geplaatste grap.

1 Reactie
Zandb
Zandb22 dec. 2020 - 18:34

Mokker Vreemde conclusie. Wanneer iemand bv iets uitlegt of een grap vertelt en een ander begrijpt dat niet, ligt dat "kennelijk" altijd (verwijtbaar?) aan die iemand en nooit aan die ander? Daarbij geldt voor mij, dat hier helemaal geen sprake is van een "grap", in die zin, dat dit bedoeld zou zijn om te lachen. Nog eerder geldt het tegendeel.

Ivan61
Ivan6122 dec. 2020 - 9:33

De stukken van Jongeneel zijn duidelijke satire. Soms minder geslaagd maar dat is niet zo belangrijk. Persoonlijk vind ik zorgelijk dat volwassene mensen geen onderscheid kunnen maken tussen satire en nieuws. Lubach heeft op goede manier uitgelegd hoe je binnen no time in eigen fuik vast zit. Op Netflix is Social Dilemma te zien.

5 Reacties
vdbemt
vdbemt22 dec. 2020 - 11:13

" Soms minder geslaagd maar dat is niet zo belangrijk." Maar dat is nu net waar het om draait. En wel hierom: "Persoonlijk vind ik zorgelijk dat volwassene mensen geen onderscheid kunnen maken tussen satire en nieuws." As je in jouw boodschap (je satire) geen rekeninghoudt met het bevattingsvermogen van de ontvangers, wat bij Jongeneel m.i. meer dan gemiddeld gebeurt, dan sla je de plank mis. En bereik je andere dingen dan die je bereiken wilt.

NoahAmber
NoahAmber22 dec. 2020 - 11:25

@vdbemt 22 december 2020 at 12:13 Maar dat is nu net waar het om draait. En wel hierom: “Persoonlijk vind ik zorgelijk dat volwassene mensen geen onderscheid kunnen maken tussen satire en nieuws.” As je in jouw boodschap (je satire) geen rekeninghoudt met het bevattingsvermogen van de ontvangers, Het is gewoon onmogelijk om rekening te houden met het bevattingsvermogen van ontvangers. Je moet je dan aanpassen aan het nivo van die ontvangers en lager dan dan we al doen kunnen we niet

Ivan61
Ivan6122 dec. 2020 - 12:08

Vdbemt, Ga op youtube en zoek Monty Python op. NoahAmber, Sommige mensen moeten altijd bijsluiter hebben. Vdbemt is een van.

vdbemt
vdbemt22 dec. 2020 - 16:02

@NoahAmber.Die Noah. "Het is gewoon onmogelijk om rekening te houden met het bevattingsvermogen van ontvangers. Je moet je dan aanpassen aan het nivo van die ontvangers......." Het is maar net wat je wilt. Als je wilt dat een boodschap overkomt, dan zul je dat moeten doen. Als het je geen reet interesseert, omdat het om jezelf draait, dan heb je gelijk. Jongeneel geeft toch aan te schrijven zoals hij schrijft, enerzijds omdat het ook nog leuk gevonden wordt. En anderzijds " .... omdat er altijd een diepere boodschap achter de absurditeit zit" Hij wil dus toch ook een boodschap overdragen. Dat lukt alleen als hij dat doet op een manier die begrepen wordt. Daarbij moet je aan de ontvangers denken. Snap je?

Zandb
Zandb22 dec. 2020 - 18:43

Sarajlijla U geeft er weer blijk van helemaal niets van de reactie van vdbemt te begrijpen. Wanneer satire of iets anders dat niet serieus gemeend wordt niet als zodanig (dus als niet serieus) wordt herkend, is er in feite gewoon sprake van nieuws. (Er is pas sprake van nepnieuws, bv in de vorm van satire, wanneer dat als zodanig herkend wordt.) Noah Inderdaad. Het is maar waar je voor kiest en hoe dat dan ervaren wordt, dat is dan meestal niet meer aan jou. Maar om te kunnen kiezen, moet je moet wel eerst afwegen. Als we niet lager kunnen dan we al doen, dan overschat u heel veel mensen, ben ik bang.

Dick Roelofsen
Dick Roelofsen22 dec. 2020 - 8:52

Ik vind de satire van Leontrotsky beter.

Zandb
Zandb22 dec. 2020 - 8:15

De stukjes van Jongeneel hebben wat mij betreft niets met satire te maken. Het zijn stukjes als de 'grap' van Koerhuis. Met dat verschil, dat Christiaan wel de verantwoordelijkheid neemt voor wat hij in feite wil duidelijk maken. Het is dus allesbehalve stiekem. Of het werkt? Ik ben bang dat iets als de 'grap' van Koerhuis veel effectiever is.

2 Reacties
vdbemt
vdbemt22 dec. 2020 - 9:26

"Of het werkt?" En dat is nou precies waar het om gaat. Jij vindt dus ook dat het niet (zo goed) werkt.

Zandb
Zandb22 dec. 2020 - 18:51

vdbemt Ik zeg, dat ik denk de 'grap van Koerhuis' helaas effectiever is. Diegenen die doorzien waarom de 'grap van Koerhuis' zo kwalijk is, die zullen ook wel begrijpen wat Christan bedoelt. Degenen die niet begrijpen wat Koerhuis met zijn grap wil bereiken (en waar zijn frame dus uitstekend effectief is), zullen ook Christians boodschap niet doorzien en zal zijn artikel bij deze mensen averechts uitwerken. Zelfs wanneer ze er op gewezen worden dat ze voor de gek zijn gehouden.

P Haan
P Haan22 dec. 2020 - 6:36

Als de grap niet grappig is, is het geen satire. Het begint met kennis van de vorm: Een satire of hekeldicht is een kunstvorm waarbij vaak op humoristische wijze maatschappijkritiek of kritiek op personen wordt gegeven. De kritiek kan geleverd worden via parodie, ironie, sarcasme, pastiche en karikatuur. Kijk het Joe! Tjoep! kanaal van de oude meesters, van Kooten en de Bie maar eens uit en probeer dan nog eens wat.

1 Reactie
NoahAmber
NoahAmber22 dec. 2020 - 11:27

Definiëer grappig. Grappig kan je niet meten. Dus is subjectief.

Fredje3
Fredje322 dec. 2020 - 5:17

Hmm ik vond het wel duidelijk satire. Satire heeft niet alleen humor als doel maar ook zelfreflexie en het leuke is dat ik hier veel "linkse" mensen die direct zo reageerden als dat zij Baudet en Wilders stemmers continue verwijten en het zelf dan niet leuk vinden als ze er op verwezen worden. Probleem is alleen dat er hier vaker stukken worden geschreven, opmerkingen onder worden geplaatst die ook satire zouden moeten zijn en dan zie je er geen "tag" onder en ik denk dat dat hier nogal voor verwarring zorgt.

Jonathan2
Jonathan222 dec. 2020 - 5:14

Lees je stukjes altijd met genoegen. Juist omdat de satire zo duidelijk zijn worteltjes in de werkelijkheid heeft, kunnen sommige op pijnlijke wijze worden geconfronteerd met de ironie van hun opvattingen. Omdat je soms kunt afvragen of je stukjes misschien over een maandje de nieuwe realiteit kunnen zijn, wordt duidelijk hoe ver de scherts de realiteit van sommige bepaald. Ga zo door, mede-wetenschapjournalist.

Andreas4
Andreas422 dec. 2020 - 1:48

Ga zo door Christiaan Jongeneel, en probeer vooral mensen (even) op het verkeerde been te zetten. Ook ik wil graag een spiegel voorgehouden worden, ook al herken ik meestal de satire wel. Iedereen zou namelijk (zelf)kritisch moeten blijven bij alles wat hem/haar voorgeschoteld wordt. Lijkt het voor een lezer teveel op "waarheid" of "nieuws", dan zegt dat veel over diens mogelijk wat beperkte kijk op de wereld. Daarmee wordt het een stimulans om je te verdiepen.

Paul!
Paul!22 dec. 2020 - 1:43

Volgens mij hoort satire in de eerste plaats leuk te zijn, onderhoudend. Natuurlijk zul je op dat punt af en toe de plank misslaan. Maar als "af en toe" verandert in "meestal" moet je misschien toch eens wat kritischer naar jezelf gaan kijken. Als satire niet meer voor iedereen herkenbaar is als satire, dan is de lol er soms ook een beetje af. Dat gold wat mij betreft voor die satire van enkele dagen geleden. De absurditeit lag er wellicht dik op, maar het was wel de soort absurditeit waar we inmiddels al aardig aan gewend zijn geraakt. Om maar een voorbeeld te noemen, pizzagate was echt nog vele malen absurder, maar als dat als satire was bedoeld, dan werd het niet als zodanig herkent. In ieder geval niet degene die in die pizzeria om zich heen begon te schieten. Ik vind fake news zelden nog grappig, ook niet als het absurd gebracht wordt en daarom wel als satire bedoeld zal zijn. De kans is immers vrij groot dat het een eigen leven gaat leiden en dat niemand zich daarbij aan de absurditeit van het geheel zal storen.

1 Reactie
vdbemt
vdbemt22 dec. 2020 - 9:16

"Volgens mij hoort satire in de eerste plaats leuk te zijn, onderhoudend. Natuurlijk zul je op dat punt af en toe de plank misslaan. Maar als “af en toe” verandert in “meestal” moet je misschien toch eens wat kritischer naar jezelf gaan kijken." Zo zie ik dat ook.

henk-alexander
henk-alexander21 dec. 2020 - 23:48

Trek 't je niet aan Christian en ga door met ontregelen. Houd je vast aan het streetwise adagium: ze kunnen beter over je fiets lullen dan over je lul fietsen.

Paul Spijkers
Paul Spijkers21 dec. 2020 - 23:25

Nieuws over wat er gebeurt is prima. Opinie over nieuws gaat als goed. Satire over nieuws en opinie ok, wanneer grappig. Maar met een zelfmijmering over satire, over opinie, over nieuws, over wat er gebeurt, word het echt te zinloos meta. Dan heb je het niet meer over de wereld, waar we wel geinteresseert in zijn, maar over het bewegen van je gedachten. Dat is mischien een onderwerp voor aan de keukentafel met vrouw die er toch is, maar die keukentafel is niet het thema van deze blog voor de lezers.

Pater
Pater21 dec. 2020 - 23:14

Jongeneel is het leukste als het onderscheid moeilijk te maken valt, zoals bij het artikel over asielzoekers. ik zou graag zien dat de tag verdwijnt, dan moet je zelf aan het werk,

Gerard7
Gerard721 dec. 2020 - 23:01

Reclame,, satirische en grappige Nederlanders is wel een enorme plaag aan het worden,,,de eikenprocessie rups is nog altijd een te overziene periode,,,de vilein grappig cabareteske nederlander daarintegen is gelijk reclame een niet meer te vermijden fenomeen op radio en of televisie,,,altijd en overal aanwezig..

michellekepen
michellekepen21 dec. 2020 - 21:41

"Er is een groot verschil tussen de ontvangst van mijn satirische stukjes via mijn (sociale) netwerk en op Joop. Mijn eigen achterban ziet de grap meestal vanzelf...." Je meent het, een verschil in hoe je eigen achterban en een open forum jouw schrijfsels interpreteren? Met dit soort bevindingen (waarschijnlijk serieus bedoeld?) bevind je je m.i. inderdaad op het grensvlak van satire en serieuze bevinding. Wat dat betreft doe je eer aan de titel "Het grensvlak tussen satire en fake news"

Satya
Satya21 dec. 2020 - 21:10

Ik vind het wel een leuke manier om tot nadenken aan te zetten. Ik denk dat het op Joop slecht valt omdat het een spiegel voorhoudt, het absurde denken vindt je bij veel reageerders terug. Ze hebben zelf een verzonnen werkelijkheid, vaak een misplaatst superieur gevoel wat je duidelijk bespot met je satire. Volgens mij was jouw laatste stuk een pastiche en dat is vaak lastig als satire te herkennen, omdat het heel gemakkelijk waar had kunnen zijn. In jouw pastiche is het bekrompen en verdorven denken niet te omzeilen, de reageerder wordt daardoor geconfronteerd met zichzelf en die spiegel steekt. Ik zou zeggen ga zo door, wie weet word er iemand wakker en denkt: ben ik echt zo ver heen? Op velen zal het op Joop geen effect hebben, die geloven alles wat hun bekrompen geest en gefantaseerde beeld bevestigd.

Wereldburger
Wereldburger21 dec. 2020 - 21:08

helemaal eens met de laaste alinea; dank en complimenten voor je werk!

JoepJos
JoepJos21 dec. 2020 - 17:40

1. Misschien kunt u er voor zorgen dat er geen 'Opinie' meer boven uw naam staat bij elk van uw artikelen? 2. Als u artikelen door een groot deel van de lezers als 'mogelijk waar' worden gezien, dan kunt u zich afvragen of het nog wel satire is wat u heeft geschreven.

2 Reacties
Karingin
Karingin21 dec. 2020 - 19:29

Voor die categorie "Opinie" moet je toch echt bij Joop zijn. Je zou er "Kijk nou" boven kunnen plaatsen, maar dat zou voor mij de lol er wel af halen. De kracht is juist dat het zo realistisch is, dat een deel van de reaguurders erin trapt. Ik heb zo'n vermoeden dat 't juist die mensen zijn die nu lopen te zeiken dat 't allemaal veel te echt lijkt

Satya
Satya21 dec. 2020 - 21:19

"Als u artikelen door een groot deel van de lezers als ‘mogelijk waar’ worden gezien, dan kunt u zich afvragen of het nog wel satire is wat u heeft geschreven." Dat is een belangrijke stijlvorm in satire. Net als agressie. Een hekeldicht hoeft niet persé humoristisch te zijn, het moet schuren, prikkelen en zelfs boos maken. Ik vind het een zeer sterke vorm van satire en geniet ervan als een schrijver mij een serieuze reactie kan ontlokken. Jammer genoeg staat er bij de teksten van deze schrijver vermeld dat het satire is. Het zou veel mooier en nog sterker zijn als dat niet het geval zou zijn. Schop, trek en schuur in tekst en woord. Wees pacifistisch in daad en gun je medemens het licht in de ogen.

HarrieV2
HarrieV221 dec. 2020 - 17:32

Joop lees ik en ik reageer op schrijvens vanwege de inhoudelijke visie op lopende zaken van schrijvers en reageerders. Ik neem de moeite om na te denken over wat geschreven wordt en bedenk wat ik er mee kan en of ik en zo ja, hoe ik zal reageren. Als Joop satire wilt toevoegen, vooruit, moet kunnen. Ik zit er niet op te wachten, maar dat is niet aan mij. Als er lezers zijn die dat leuk vinden, hoeft Joop dat van mij niet te laten. Wat irriteert, ik spreek voor mij zelf, is de onduidelijkheid tussen een inhoudelijk stuk en zogenaamde satire. Hoe weet je of in een schrijven iemand een duidelijke mening neer zet of dat de schrijver leuk wilt zijn? Hoe weet ik of een schrijver bij een serieus stuk, als dit niet goed valt, niet achteraf zegt; ja maar dit was satire. Door dit soort columns zet ik vraagtekens bij all columns. Voor mij is het daarom óf het een óf het ander. Maar zoals al gezegd, dat is niet aan mij.

5 Reacties
Karingin
Karingin21 dec. 2020 - 19:26

Tags my boy, onder elk artikel

Fransss en Vrij
Fransss en Vrij21 dec. 2020 - 20:09

Tags? Als satire alleen herkenbaar is door een tag, dan is het slechte satire. Satire moet zichzelf als satire openbaren. Althans, bij een overgrote meerderheid van de lezers, laten we zeggen 90%.

Andreas4
Andreas422 dec. 2020 - 2:11

"Hoe weet je of in een schrijven iemand een duidelijke mening neer zet of dat de schrijver leuk wilt zijn?" Waarom zou je dat willen weten? Het gaat erom wat het stuk jou doet, welke gevoelens het oproept. De humor ontstaat juist door de mogelijke verwarring die satire creëert. Dan kan je pas echt lachen, in plaats van afstandelijk waarderen (of afkeuren).

HarrieV2
HarrieV222 dec. 2020 - 7:14

@Karingin De tag ‘satire’ is niet voldoende duidend. Als eerste, gegeven de reacties ben ik blijkbaar niet de enige die nauwelijks naar de tags onder artikelen keek. Als tweede, met de tag ‘satire’ kun je anders dan bij de meeste tags twee kanten uit. Tags geven aan waar een artikel over gaat. Bij de tag ‘satire’ kan het dus óf een inhoudelijk artikel met satire als onderwerp of onderdeel zijn óf het artikel is satire. Vervolgens staat er onder de naam van CJ ook nog eens de toevoeging ‘wetenschapsjournalist’. Of is dat misschien onderdeel van de satire?

Pardoes2
Pardoes222 dec. 2020 - 10:36

@HarrieV. Ik ben het met je eens. Ook onder dit verhaal staat "satire". Is het satire of gaat het over satire? Vermoedelijk het laatste maar wie weet heeft de schrijver het toch anders bedoelt.

Rechtse Bal -
Rechtse Bal -21 dec. 2020 - 17:26

Satire heeft een lange historie en is begonnen met de Minstreel tegenover het Hof van Ridders en Heersers ... De minstreel verpakte zijn harde waarheid in satire , liederen en grollen en de toehoorders lachten daarom met in het ene hand de wijn en de ander das weib ... en zo heeft de stire de eeuwen doorstaan en belandt uiteindelijk in Sociale Media en kritische fora ... de essentei blijft echter : de minstreel die ... etc etc

Visionair NL
Visionair NL21 dec. 2020 - 17:06

Misschien handig om het woordje "satire" in de tags op te nemen.

1 Reactie
Visionair NL
Visionair NL21 dec. 2020 - 17:07

Ah, is al eerder gebeurd.

JasDon
JasDon21 dec. 2020 - 16:36

Satire dient in mijn ogen leuk te zijn, bij de stukjes van auteur bemerk ik een herhaling in aanpak en een bepaalde voorspelbaarheid. Meer geslaagde satire vind ik ook als je meer partijen in het politieke spectrum aanpakt. Bv. een verhaaltje hoe GL stemmers in Amsterdam Oud Zuid actie voeren voor een AZC in de buurt. Net zo surrealistisch, toch komisch. Nu komen de stukjes vooral als een satirische stok waarmee 'de tegenstander' kan worden geslagen. Misschien gaat activisme en satire gewoon niet goed samen.

3 Reacties
Karingin
Karingin21 dec. 2020 - 19:24

Ach gos, word je cluppie aangevallen jochie..?

JasDon
JasDon21 dec. 2020 - 19:50

Nee Karingin, Ik respecteer mensen die satire bedrijven met als doel comedy te bedrijven, maar dat is overduidelijk niet het doel van de schrijver. Jouw reactie komt daarentegen eerder over als van iemand die vind dat hij/zij ter verdediging moet komen voor iemand haar/zijn clubje. En dat vind ik ook wel een beetje komisch.

Andreas4
Andreas422 dec. 2020 - 1:28

In jouw ogen dient satire leuk te zijn? Het doel van satire zou comedy moeten zijn? Voor de meeste mensen en voor satirici is satire iets om de werkelijkheid, de samenleving en de mensen daarin een spiegel voor te houden. Het absurde laten inzien van bijvoorbeeld iemands redeneren of politiek. Daarbij heeft elke satiricus natuurlijk een eigen mening die de basis vormt voor zijn satire. Dat het ook humoristisch kan zijn voor veel mensen betekent dat de satire werkt. Zowel het aantal lachers als het aantal geschokte of kwaaie reaguurders vormen een positieve kwalificering van de satiricus, in dit geval dus Christian Jongeneel.

vdbemt
vdbemt21 dec. 2020 - 16:24

Respect voor Jongeneel voor deze toelichting op de stijl van zijn stukken. Waar de nodige mensen, waaronder ik, commentaar op hebben. "Waarom zou je dit soort stukken schrijven als je er verwarring mee zaait? Ten eerste natuurlijk simpelweg omdat er veel mensen zijn die ze leuk vinden. Ten tweede omdat er altijd een diepere boodschap achter de absurditeit zit." Van een boodschap wil je toch in principe dat deze aankomt. Als die niet aankomt, is er per saldo geen boodschap. Dan is toch een deel van de doelstelling mislukt. " moet je maar stoppen met satire omdat het een tweede leven kan krijgen als fake news? Ik dacht het niet. Sterker nog, ik hoop eerder op het tegenovergestelde, dat mensen rare berichten vanzelf gaan aanzien voor satire." Maar wat als dat vrij veel toch niét zo gaat. Dat het niet gezien wordt als fake nieuws (want dan heb je het door) maar als echt nieuws. Dan is ook dit doel niet bereikt. "Een wereld vol fake news vraag om meer satire, niet minder. " Mee eens. Maar dan wel satire die alszodanig herkend wordt. Niet wanneer die erg veel niét herkend wordt (tja: de discussie: wat is veel). "Liever verwarring tussen realiteit en scherts, dan tussen realiteit en misleiding." Als de scherts vrij consequent als realiteit wordt gezien, is er, en daar ben je je trouwens ook van bewust, sprake van misleiding. Dan zit je op de verwarring tussen realiteit en misleiding. Waarvan je zegt dat je dat liever niet hebt.

2 Reacties
adriek
adriek21 dec. 2020 - 16:40

Meer van dit soort satire is goed. Er komt een moment dat een meerderheid van de mensheid stukjes weer gaat lezen tot voorbij de kopregel en misschien zelfs gaat nadenken: klopt het wel wat ik lees? Of ben ik dan te optimistisch?

Karingin
Karingin21 dec. 2020 - 19:23

Dat niet iedereen direct snapt dat het om satire gaat, zegt vooral hoe radicaal de mensen waar het over gaat zijn. Dat het klimaat blijkbaar zo is, dat de meest extreme uitspraken en standpunten als volstrekt aanvaardbaar worden gezien - of dan tenminste dat het logische uitspraken zijn voor dat soort types. Dus inderdaad, we hebben juist meer van deze stukjes nodig, om te laten zien hoe walgelijk en onmogelijk bepaalde standpunten zijn

sjaak5
sjaak521 dec. 2020 - 16:21

"Lockdown is schuld asielzoekers". In satirische stukjes is de satire meestal wel duidelijk doordat de schrijver "over the top gaat" of omdat het echt grappig geschreven is. Anders is het niet alleen fake maar ook gewoon onzin. De hoop dat mensen er mee op de loop gaan en de onzin aanhangen is dan blijkbaar van belang en niet de satire. Probeer het nog eens.

1 Reactie
Karingin
Karingin21 dec. 2020 - 19:18

Humor is een kwestie van smaak, ik vind zijn satire wel (meestal) grappig. Dat het niet "over the top" gaat heeft meer te maken met de types die op de hak worden genomen, die zijn vaak al zo radicaal dat er haast niet overheen te komen is

NoahAmber
NoahAmber21 dec. 2020 - 16:17

Wat mij betreft hoeft Jongeneel zich hier nergens voor te verantwoorden en of iets dan ook maar uit te leggen. De sukkels die het niet door hebben moet je gewoon in hun eigen peentjes laten gaar stoven. Die zijn toch niet te redden. Zelfs niet met een tag satire onder de stukjes

8 Reacties
vdbemt
vdbemt21 dec. 2020 - 16:29

Het zijn wel die sukkels die, aangemoedigd door niet herkende satire, stemmen op lieden als Baudet. Ik weet niet of je dat als resultaat van je 'leuke stukje' wilt hebben.

NoahAmber
NoahAmber21 dec. 2020 - 16:36

@vdbemt 21 december 2020 at 17:29 Het zijn wel die sukkels die, aangemoedigd door niet herkende satire, stemmen op lieden als Baudet. Nee het zijn de sukkels die woorden van Baudet en Wilders oppakken en wat hen kennelijk aanspreekt. Dat stemgedrag toewijzen aan geschreven stukjes satire is eigenlijk net zo dom als de sukkels die in de stukjes trappen

Fransss en Vrij
Fransss en Vrij21 dec. 2020 - 18:03

[ De sukkels die het niet door hebben ] Ja, leg de schuld van de magere kwaliteit van satire maar bij de ontvanger. Dezelfde stukjes werden op Sargasso zo mogelijk nog negatiever ontvangen, vooral omdat daar niet eerder satire geplaatst werd. Ik ben zelf geen schrijver, maar vooral satire moet tegen het eind van het artikel steeds duidelijker satire worden, zodat het bijna onontkoombaar is. Als je stukjes succesvol kunnen worden gebruikt voor fake news, dan heb je echt hele slechte satire geschreven.

Karingin
Karingin21 dec. 2020 - 19:16

Het is natuurlijk onzin dat satire per se duidelijk moet worden. Maar zelfs al zou dat zo zijn, dan staat 't iemand nog altijd vrij om er een eigen draai aan te geven. Dat noemen we kunst. Ik heb de reacties op Sargasso niet meegekregen, maar daar zit een vaste kern van reaguurders met een hele stevige mening (waarvan een deel behoorlijk rechts). Het gaat daar vrijwel altijd met van dik hout zaagt men planken

Fransss en Vrij
Fransss en Vrij21 dec. 2020 - 20:17

[ Het is natuurlijk onzin dat satire per se duidelijk moet worden. ] De bedoeling van satire lijkt me een lachende lezer die denkt "daar was ik bijna in getrapt". Als de meer dan 10% van de lezers aan het eind denkt "wat een schande!" dan heb je mensen misleid i.p.v. satire geschreven. [ dan staat ’t iemand nog altijd vrij om er een eigen draai aan te geven. Dat noemen we kunst. ] Misleiden is kunst? Mij ben je kwijt. [ maar daar zit een vaste kern van reaguurders met een hele stevige mening (waarvan een deel behoorlijk rechts). Het gaat daar vrijwel altijd met van dik hout zaagt men planken ] Oh, Joop is niet overspoeld met rechtse rakkers? Een jaar of 5 geleden was dat wel anders, maar misschien heb jij dat niet meegemaakt. Ik ben overigens grotendeels van Joop naar Sargasso verhuisd omdat je daar veel minder dikhoutzagers tegenkomt.

Andreas4
Andreas422 dec. 2020 - 2:24

@Fransss Wat je verkondigt over satire, wat het zou moeten zijn, en voor hoeveel mensen (10%?), is duidelijk je eigen mening. Satire strak definiëren en vastleggen met allerlei voorwaarden en regels... dat doen ze in China en Rusland bijvoorbeeld. Ik denk zelf dat echte satire vrij moet zijn, moet kunnen evolueren: als er voor een satirisch product te weinig begrip is, dan is het ook geen lang leven beschoren.

vdbemt
vdbemt22 dec. 2020 - 9:23

@NoahAmber. Je zegt eigenlijk wat ik ook zeg. Op het laatste na dan, natuurlijk. Ik heb het over 'die sukkels die stemmen op lieden als Baudet. Dat is hetzelfde als 'het zijn de sukkels die woorden van Baudet en Wilders oppakken ......' We zijn het erover eens dat zij, uit zichzelf zo stemmend, sukkels zijn. Dat stemgedrag hébben ze al. Wat ik zeg is dat de, door hun onbegrepen satire van Jongeneel, hun stemgedrag bevestigt. Dat je dit niet had begrepen, maakt je niet meteen dom.

Fransss en Vrij
Fransss en Vrij22 dec. 2020 - 13:46

@ Andreas Natuurlijk is dat mijn eigen mening en die is beter dan de jouwe. Van mij mag je satire maken die slechts door 10% gesnapt en leuke gevonden wordt, maar ga de rest dan geen sukkels noemen. Als er nu boven een artikel Jongeneel staat, dat lees ik het niet want A - het is satire, dat is namelijk het enige dat Jongeneel nog levert. B - als je van te voren weet dat het satire is, dan is het minder leuk (sorry, mijn "mening") C - satire van Jongeneel is niet goed en niet leuk. Als het wel leuk en goed was had bovenstaand artikel er niet gestaan.