Het geteisem dat de vlag onteert wordt steeds brutaler

Toch is het gebrek aan democratische ruggengraat in de maatschappij gevaarlijker dan de gewelddadige agitatie van de racisten.

Donderdagavond presenteerde het College van Venlo een plan om asielzoekers te huisvesten in een oud klooster. De raadszaal was hermetisch afgesloten. Het publiek volgde de debatten in de parterre van het stadhuis op een groot scherm. Vanwege het mogelijk geweld. De burgemeester Antoin Scholten (VVD) krijgt bijzondere bescherming vanwege de bedreigingen aan zijn adres. Half december valt het definitieve besluit.

Het College van Terneuzen en een meerderheid van de raad hebben zich door racistisch en fascistoïde geteisem zo laten intimideren dat ze nu terug willen komen van een besluit om een asielzoekerscentrum te vestigen in een oud kantoor van Neckermann. Voorstanders in de lokale politiek zijn op pamfletten als ratten afgebeeld. Gefrustreerd en vol ingehouden woede nam de burgemeester zijn ontslag.

Veel gemeentebesturen doen wat ze kunnen om besluitvorming over een dergelijk centrum zoveel mogelijk over de raadsverkiezingen heen te tillen. Wie dan leeft, die het dan in zijn broek doet. Wel is zonneklaar dat de mogelijke komst van een AZC veelal gepaard gaat met lawaaierige en dreigende demonstraties. Zwaar vuurwerk voor het gemeentehuis behoort tot de vaste ingrediënten.

Tegelijk vragen lokale bestuurders op beleefde toon ondersteuning door de regering. Dan hoef je bij die Manus Mummel in het Catshuis niet aan te komen en evenmin bij de leiders van de overgebleven regeringspartijen. Die hebben het te druk met het frustreren van de kabinetsformatie en het in een kwaad daglicht stellen van de publieke omroep. Minister Mona Keijzer heeft inmiddels naar buiten gebracht dat die volgens haar een soort propagandakanaal is. Ze gebruikte daarvoor het geliefde medium van Geert Wilders, twitter.

Ondertussen verschijnt op de televisie een woordvoerder van de IND met de naam Spierenburg, die haarfijn uitlegt waarom het hartstikke OK is om drie Afghaanse dames terug naar Afghanistan te sturen omdat zij gedurende hun verblijf in Nederland te veel binnen hebben gezeten. Dan kunnen ze dat in hun woestijn ook doen, zo luidt de redenering die blijkbaar door minister Van Weel onderschreven wordt. Ze zijn als het ware etnisch en cultureel goed geëquipeerd om volgens de regels van de Taliban te leven. Voor blanke Nederlanders met hun vrijheidsliefde geldt dit uiteraard niet maar voor lichtgetintiërs met hoofddoeken en regenjassen des te meer. Dat zit nu eenmaal in het ras.

Het getuigt van een bepaalde mentaliteit, van een géést, van een atmosfeer. Die mentaliteit, die geest, die atmosfeer zijn fascistoïde.

Een regering met democratische ruggengraat zegt de lokale overheden onmiddellijk alle mogelijke steun toe om het geteisem dat de vlag onteert, amok maakt en gekozen volksvertegenwoordigerts bedreigt heel wat toontjes lager te laten zingen. Zij zijn geen gesprekspartners, zij zijn geen vertegenwoordigers van het volk, zij zijn oproerkraaiers met wie je niet praat maar die je confronteert met handhaving. Ook al weet je dat er bij een deel van de bevolking stilzwijgende, heimelijke instemming bestaat met het intimideren, het gooien met vuurwerk en het bekladden van de gemeentehuizen. Klammheimliche Freude zoals men dat bij de oosterburen noemt sinds een sympathisant van de Rote Armee Fraktion deze woorden in de jaren zeventig muntte.

Denk niet dat het intimiderend geteisem op enige wijze geïnteresseerd is in het welzijn van Nederland of maatschappelijk onrecht. Ze rellen uitsluitend als ze tijdelijk niet-blanke buren zouden kunnen krijgen. Bij andere kwesties schittert het door afwezigheid. Racisme is hun enige drijfveer. Anders gooide men wel zwaar vuurwerk naar kantoren van het UWV of bedrijven van de schuldenindustrie. Voor de nette burgers met hun huisje, boompje beestje, dat dit geteisem erkent  als dekselse kwajongens die wel een punt hebben, voor die honderdduizenden geldt dat net zo goed. Ze zijn niet bezorgd maar racistisch.

Een regering met democratische ruggengraat voorkomt dat overijverige ambtenaren van de IND Afghaanse vrouwen het land uit sturen omdat ze door hun manier van doen hebben laten zien dat ze goed met de leefregels van de Taliban kunnen leven. Een regering met democratische ruggengraat treedt dan corrigerend op omdat zij begrijpt dat achter de kwaadaardige redeneringen van deze functionarissen hetzelfde racisme schuilt als het extreem rechtse geteisem op straat zo blatant toont.

Democratische ruggengraat wordt net zo goed node gemist bij de gerespecteerde "duiders" bij Pauw & De Wit,  Halbe Zijlstra en Elodie Verweij. Zij konden zich desgevraagd wel  indenken dat de IND zo redeneerde als zij deed.  Zijlstra voegde er nog aan toe dat je nóóit instituties onderuit moest halen.

Democratische ruggengraat ontbreekt op een zeer breed front en op cruciale plekken in onze samenleving. Dat is een groter gevaar dan de racistische, fascistoïde agitatoren zelf - met hun keurig ogende achterban en hun even keurig ogende zaakwaarnemers in regering en parlement.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: in de knel tussen Washington en Moskou, wij ook.