Het CDA doet niks anders dan wrijven in de stikstofvlek

Het CDA blijft maar zwabberen over het stikstofbeleid. Tijdens een partijbijeenkomst in Nijkerk gisteren deden tal van prominenten, onder wie politiek leider Wopke Hoekstra en fractievoorzitter Pieter Heerma, weer ontzettend moeilijk over het besluit waarvoor ze in hoofdlijnen al bij het regeerakkoord hebben getekend. Ze wrongen zich in allerlei bochten in de hoop hun achterban een beetje rustig te houden. Ze wekten daarbij de indruk dat ze de boeren alsnog perspectief zullen kunnen bieden.

Wat zouden ze daar toch mee bedoelen? Uit wetenschappelijke analyses blijkt dat er in Nederland veel te veel stikstof wordt uitgestoten. Het staat vast dat de agrarische sector de hoofdschuldige is. Er zijn, simpel gezegd, te veel boeren. Een flink deel daarvan zal moeten verdwijnen. Dát is het perspectief.

Het nare is dat de sector dat niet pikt. En die sector, althans een groot deel ervan, stemde tot dusver braaf op het CDA. Ook andere kiezers die de boeren een warm hart toedragen deden dat. Het CDA is een plattelandspartij. Misschien altijd al geweest, maar in elk geval steeds meer geworden. Ze kan de stemmen van degenen die haar als de hoeders van ‘de provincie’ beschouwen niet missen. En die kiezers haken steeds meer af. Vandaar de vrijwel permanente achteruitgang van de partij.

In de vorige regeerperiode leek het nog mee te vallen. Onder leiding van Sybrand Buma wisten de christendemocraten vanuit een absoluut dieptepunt 6 zeteltjes te winnen en de tweede partij van het land te worden. Maar het herstel beklijfde niet. Buma moest vertrekken. Na veel verwarring en intern gekrakeel werd hij opgevolgd door Hoekstra, in Rutte III de minister van Financiën. De partij leed een pijnlijke nederlaag bij de Kamerverkiezingen van vorig jaar maart. Ze zakte van 19 naar 15 zetels. Daarvan ging er nog eentje verloren omdat het zeer populaire stemmenkanon Pieter Omtzigt zich na nauwelijks na te vertellen verwikkelingen afscheidde.

Volgens professionele koffiedikkijkers zou dwarsligger Omtzigt, mocht hij een eigen partij beginnen, een enorm electoraal succes kunnen boeken. Waarschijnlijk zou er in dat geval van het CDA weinig overblijven. Vooralsnog heeft Omtzigt geen concrete plannen voor een eigen partij. Maar het gevaar komt voor het CDA nu uit een andere hoek. Veel afgehaakte christendemocratische kiezers zijn van plan straks op Lientje1967 te stemmen.  Die staat met haar BoerBurgerBeweging volgens de meest recente peilingwijzer op 9 tot 13 zetels. Het CDA moet virtueel genoegen nemen met 7 tot 11 zetels. Stel eens dat die 7 uitkomt (het kan best ook nóg minder worden), dan kan de partij er toch net zo goed mee ophouden? 7, dat is zelfs nog minder dan de PvdA. Nog minder dan GroenLinks. Dat is einde oefening.

Het is vervelend voor het CDA, maar dit is wel de meest voor de hand liggende loop van de gebeurtenissen. De boeren ‘redden’ zit er niet in, zoals de partijtop zelf ongetwijfeld heel goed beseft. Jan de Koning, een CDA-kopstuk uit het verleden, verkondigde als tegeltjeswijsheid dat je in een vlek niet moet wrijven, want dan wordt ze steeds groter. De huidige CDA-top doet niks anders dan wrijven in een vlek. Misschien dat het stikstofbeleid toch anders kan. Misschien deugen de technische aannames niet. Misschien dat we de boerenstand toch enig vooruitzicht kunnen bieden. Misschien moeten we nog een keer in Brussel gaan praten. Misschien… misschien gebeurt er een wonder. Maar die kans is heel, heel klein. Zeg maar gerust dat die kans nul is.