Herdenking Van Gogh ging grotendeels voorbij aan zijn zwarte kant
Van Gogh werd, 20 jaar na de gruwelijke moord op hem, dezer dagen weer geëerd als een held van de vrije meningsuiting. Toch verdwenen na 1995 zijn antisemitische uitspattingen. Omdat hij er niet meer achter stond? Nee, omdat hij geconfronteerd werd met een ernstige bedreiging. Dat blijkt uit een klein berichtje in het Algemeen Dagblad van 7 januari 1995, dat ten onrechte nooit veel aandacht kreeg.
Waar ging het bericht over? Het meldde dat Theo van Gogh de handdoek in de ring gooide in zijn strijd tegen wat hij noemde ‘de besneden politie’. Hij zou geen uitspraken meer doen die hem op het verwijt van antisemitisme zouden kunnen komen te staan.
De aanleiding om te stoppen was volgens het AD niet de dreiging van nieuwe processen, nee, zo schrijft de krant letterlijk: ”Hij wenst verdere escalatie van de vijandelijkheden te voorkomen, nu een voorbijganger op straat gedreigd heeft zijn kleuter op te blazen. Sindsdien is voor Theo de lol eraf.”
Let wel! Van Gogh, de ridder van het vrije woord, stopte met het provoceren van joden omdat zijn zoontje bedreigd werd. Hij stopte niet omdat hij ongelijk zou hebben, 'maar omdat mijn gelijk in geen verhouding staat tot de haat die mijn opponenten zaaien'. Aldus het Algemeen Dagblad uit 1995.
Het is het moment dat Theo van Gogh zijn aandacht definitief verlegde. Het zijn niet meer de Leon de Winters die hij op de korrel neemt, maar de moslims.
Dat pakt goed uit. Zijn weerzinwekkende, zogenaamd polemische aanvallen op joodse intellectuelen hadden hem omstreden gemaakt binnen de culturele elite. Zijn grappen over geitenneukers kwamen hem echter nauwelijks op kritiek te staan, integendeel. De toenemende spanningen in de wereld en in Nederland rondom de islam gaven hem steeds meer ruimte om zich vrijelijk tegen moslims en de islam te keren. Met de goddelijke kale, Fortuin, wiekte hij omhoog op de gunstige thermiek van een ontketend kiezersvolk.
Terwijl zijn joodse opponenten het hem moeilijk gemaakt hadden, hard terugsloegen in de publiciteit, niet aarzelden bij de rechter hun gelijk te halen en waar mogelijk zijn carrière dwars zaten, ondervond Theo van Gogh geen enkele hinder van moslims. Hij vond dat vanzelfsprekend. Zoals Hirsi Ali schreef na de dood van Van Gogh: “Theo's naïviteit was niet dat het hier niet kon gebeuren, maar dat het hem niet kon gebeuren. Hij zei: 'Ik ben de dorpsgek, die doen ze niets.”
De eerste droeve conclusie moet misschien wel zijn dat Van Gogh moslims niet zo serieus nam, respectievelijk kon nemen, als hij negen jaar eerder deed met de dreigementen vanuit veronderstelde Joodse hoek.
De tweede conclusie is veel belangrijker: ook Theo Van Gogh besefte wel degelijk dat er grenzen zijn aan de vrijheid van meningsuiting. Hij trok echter niet de juiste conclusie uit deze harde waarschuwing. Het enige wat hij deed was zijn werkterrein verleggen: beuken tegen een andere godsdienst uit het Midden-Oosten werd hem op tragische wijze fataal. Dat twintig jaar na zijn dood de conclusie niet is dat intolerantie en belediging geen route vormen naar een tolerante samenleving, maar Theo van Gogh op het schild is gehesen als icoon van de vrije meningsuiting, is niet minder tragisch.
Praat mee
Reacties (17)
Waarom moet ik begrip hebben voor de excessen van een geloof. Intolerantie is geen weg, maar dat is naief begrip zeker niet.
@ "Waarom moet ik begrip hebben voor de excessen van een geloof ".
Daar is een korte beschrijving voor : "Hypocrisie" !!
Ze beschouwen een geloof als heilig en de weg naar verlossing . Tegelijkertijd wensen ze iemand de hel toe !!
Doesn't make sense , does it ??
" Herdenking Van Gogh ging grotendeels voorbij aan zijn zwarte kant"
Zijn zwart ( of witte ) kant doet er op dit moment niet toe .
Zijn nabestaanden hebben recht hem in alle rust en vrede te herdenken .
Rest in peace , brother !!
"Zijn nabestaanden hebben recht hem in alle rust en vrede te herdenken . "
Moeten zij weten.
"Rest in peace , brother !! "
Mag jij hem toewensen.
Wat mij betreft:
Mocht er hel bestaan lijkt me dat wel wederkerig passend.
@. “ Wat mij betreft:Mocht er hel bestaan lijkt me dat wel wederkerig passend “ .
The shortest way to heaven and far away from hell , is crossing the fall caused by the pride of hypocrites .
Complimenten voor de moderators , overigens !!
De onzinnige reactie van onze grote vriend ( MG 1968-2 ) hebben ze niet verwijderd , want dat zou Theo van Gogh nooit gewild hebben . Hij gaf altijd iedereen de kans om zijn mening te uiten !!
Van Gogh werd ooit geïnterviewd door Nazmiye Oral. Toen zei hij het volgende:
"Ik vind de islam een achterlijke cultuur, en ik vind dat ik dat zeggen mag. Ik vind het christendom ook een achterlijke cultuur, ik maak daar geen onderscheid in, alleen word ik niet bedreigd als ik het christendom belachelijk maak."
m,aar hij werd wel bedreigd toen hij het jodendom bekritiseerde.
en toen hield hij zich wel in. het toont zijn hypcrosie.
@Theo - '(...)alleen word ik niet bedreigd als ik het christendom belachelijk maak.'
Streng gelovige christenen in de VS, zijn onder invloed van het Trumpisme enorm geradicaliseerd. Bedenk daarbij dat het eerder regel dan uitzondering is, dat streng gelovige christenen meerdere vuurwapens in de kast hebben staan.
Stel dat van Gogh de aanslag had overleefd en was geëmigreerd naar zijn geliefde VS. Stel dat hij op dezelfde manier tekeer was gegaan tegen het christendom als hij voor zijn dood deed tegen de islam. Ik twijfel er niet aan, of hij was in grote problemen gekomen. Zeker vandaag de dag.
@HGroen
Maar door wie werd hij nu uiteindelijk vermoord? Toch niet door iemand van Joodse afkomst?
@Molly
Dat is natuurlijk speculeren. De VS is een extreem land, met veel gewelddadige mensen. Maar ook veel vrijheid om te zeggen wat je wilt.
Met de conclusie van Bart Top ben ik het deels eens. Ook Theo van Gogh wist dat er wel degelijk beperkingen zaten aan de vrijheid van meningsuiting. Die beperkingen werden echter niet bepaald door bedreigingen aan hem zelf, maar door bedreigingen aan anderen, in dit geval zijn destijds tweejarige zoontje.
Ook toen er bedreigingen werden geuit aan het adres van de krant waarvoor hij schreef, het Parool, ging van Gogh door de knieëen. Hij nam ontslag als columnist, omdat het de krant anders een groot bedrag aan advertentie-inkomsten zou gaan kosten. ‘Ik wil niet dat mijn innemende persoontje Het Parool als een steen op de maag komt te liggen.’ schreef hij aan de hoofdredacteur.
Van bedreigingen aan dat persoontje zelf, heeft hij zich nooit iets aangetrokken, voor zover ik kan nagaan.
Islamofobie bestaat niet. Angst voor of afkeer van welke religie dan ook is niet irrationeel. Xenofobie en vulgair racisme, verhuld achter een dunne sluier van islamktitiek, zijn daarentegen wel degelijk een gevaar.
Tortuga
Doe niet zo achterlijk. Er is al meermalen betoogd dat als je bang bent voor een spin, waar je met alle reden bang voor moet zijn, niets met een fobie te maken heeft. Een reëel bang zijn voor moslims die het werkelijk verdienen om bang voor te zijn - leden van een terreurorganisatie bv - heeft inderdaad niets met een fobie te maken.
Net zoals als het dus onzinnig is om voor alle spinnen bang te zijn, is het onzin om voor alle moslims bang te zijn. De PVV bv maakt geen onderscheid tussen moslims en dus kun je met recht stellen dat wie op de PVV stemt 'overheerst' wordt door een islamofobie.
Er is een verschil tussen afkeer van de Islam en een afkeer van moslims. Ik denk over de gemiddelde moslim net zo als over de gemiddelde grefo. Dat is geen fobie.
@Zandb,
Moslims zijn niet hetzelfde als islam, dus die vlieger gaat niet op. Bij een moslimfobie zou ik me dan nog wél iets kunnen voorstellen, maar een irrationele angst voor een overtuiging, een verzameling ideeën lijkt me gewoon onzin. Je kunt je wel degelijk zorgen maken over de verspreiding (en invloed) van een bepaald gedachtengoed als gevolg van het toenemend aantal aanhangers ervan, en dat hoeft geen irrationele angst te zijn.
Ook is het nogal kort door de bocht om te stellen, dat iemand die op een bepaalde politieke partij stemt, ook alle in die partij levende angsten heeft.
"Angst voor of afkeer van welke religie dan ook is niet irrationeel."
Even voor de zekerheid: je bedoelt dus dat "angst voor of afkeer van welke religie dan ook" RATIONEEL is? Geen schrijffout dus....?
[.....ook Theo Van Gogh besefte wel degelijk dat er grenzen zijn aan de vrijheid van meningsuiting.....Het enige wat hij deed was zijn werkterrein verleggen: beuken tegen een andere godsdienst uit het Midden-Oosten werd hem op tragische wijze fataal. Dat twintig jaar na zijn dood de conclusie niet is dat intolerantie en belediging geen route vormen naar een tolerante samenleving, maar Theo van Gogh op het schild is gehesen als icoon van de vrije meningsuiting, is niet minder tragisch.]
Mee eens. Helemaal Top!
Klopt Olav!
Dit was de kern:
Beuken tegen een andere godsdienst…
Wat hebben die godsdiensten gemeen?
Midden Oosten? Of zijn het de orthodoxie en vrouwonvriendelijkheid?
Hoe stond van Gogh tegenover katholieken en protestanten?
"De tweede conclusie is veel belangrijker: ook Theo Van Gogh besefte wel degelijk dat er grenzen zijn aan de vrijheid van meningsuiting. Hij trok echter niet de juiste conclusie uit deze harde waarschuwing"
Maar wat nu precies die tweede, veel belangrijkere conclusie is die Van Gogh had moeten trekken, maar niet trok?
Jammer dat auteur die (volgens eigen zeggen) belangrijkste conclusie, niet expliciet vermeldt.
,
"Maar wat nu precies die tweede, veel belangrijkere conclusie is die Van Gogh had moeten trekken, maar niet trok?"
Omdat die conclusie voor iedere goede lezer overduidelijk is...?
Andreas4
"Omdat die conclusie voor iedere goede lezer overduidelijk is...?"
Je reageert speciaal, maar neemt niet de moeite om die volgens jou,
"voor iedere goede lezer overduidelijk is...?"
conclusie even te verwoorden?
Vreemd, heel vreemd: 'ik weet wat jij wil weten, maar zeg het lekker niet!'
Er zit toch een opmerkelijke inconsistentie in de analyse van deze auteur.
Stel dat het juist is dat Van Gogh zou zijn gezwicht voor de slechts eenmalige geweldsdreiging vanuit Joodse hoek Dan zou hij toch al toch al vrij snel de handdoek in de ring hebben gegooid nadat hij zich-volgens de auteur- volledig stortte op het sarren van de islam?
Die bedreigingen waren immers veel frequenter en zeker net zo ernstig.
De bedreigingen uit islamitische hoek waren tegen van Gogh zelf gericht.
Niet tegen zijn kind.
Nou ja, zeg...
Beweert u niet veel meer dan u onderbouwen kunt?
Zwichten voor een "slechts" een eenmalige bedreiging - maar dan wel van zijn kind - en dan niet zwichten voor een., volgens u, vele malen vaker voorkomende en intensere bedreiging van moslimzijde?
Dat klinkt toch niet heel erg logisch.
“ondervond Theo van Gogh geen enkele hinder van moslims”
Dat is natuurlijk niet waar. Naast de ‘ultieme hinder’ wat hem zijn leven heeft gekost was er in ieder geval rondom de film submission. Ook Hirsi Ali met wie hij de film maakte moest toen al beveiligd worden.
Jozias
Nee. inderdaad is dat niet waar.
Maar bedoeld wordt dat Van Gogh daar,, naar eigen zeggen geen, hinder van ondervond.
@Zandb
Maar ook jozias erkend dat van Gogh zijn opstelling niet gebaseerd was op hinder vanuit die kant.
Dat dat het resultaat was is valt natuurlijk niet te betwisten maar was het punt dan ook niet.
Maakt niet uit wie of wat Van Gogh op de korrel nam. De losers zijn de lowlife die hem vermoordde en de religieuse retards die dit goedkeurden. Degene met de religieus lange tenen die Van Gogh had willen aanpakken had een prima werkende rechtsstaat tot zijn beschikking maar koos welbewust voor het afslachten van Van Gogh . Maakt niet uit wat ie zei. Iemand vermoorden omdat je je gekrenkt voelt? Lager kan niet.
Vreemd genoeg wordt deze verandering van zijn doelen (1995) niet aangewezen of opgemerkt in zijn recente biografie "De Bolle Gogh" (Jaap Cohen, 2024).
Dat klopt niet.
Het incident met zijn zoontje komt meerdere malen aan de orde in zijn biografie. Ook zijn beslissing naar aanleiding van deze bedreiging.
‘Omdat ik een vader ben die niet zozeer babbelt over z’n “identiteit” als wel doodgewoon van z’n kind houdt, zal ik voorlopig zwijgen over mevrouw Gans en haar circus om escalatie van de feestelijkheden te voorkomen.’ Bovendien zou hij niet alleen zwijgen over mevrouw Gans, ook over zijn andere vaste tegenstanders – Leon de Winter, Hugo Brandt Corstius, Marcel Möring – zou hij de komende tijd ‘braaf’ zijn mond houden. Als Lieuwe ook maar iets zou worden aangedaan, zou hij hen persoonlijk verantwoordelijk stellen.
(Hoofdstuk 15: 'De eeuwige antisemiet')
Wie kan zeggen wat Theo precies dacht? Deze auteur schijnt het te weten. Laat ik dan ook maar mijn steentje bijdragen.
Theo schopte tegen alles wat hij als hypocrisie beschouwde. Met zijn film Submission legde hij bloot wat hij zag als een diepgaande schijnheiligheid in de manier waarop links omgaat met orthodoxe islamitische waarden. Hij vond dat men onder het mom van religieuze vrijheid wegkeek van het onrecht dat vrouwen wordt aangedaan, niet alleen in Iran, maar ook hier in Nederland. En ja, diezelfde hypocrisie ziet hij terug in de houding ten opzichte van de joodse religieuze beleving. Maar de omvang ervan binnen de islam was volgens hem zoveel groter dat hij zich daar op richtte.
Een stuk aannemelijker, toch?
"aannemelijker"? Bart Top beschrijft hier één ding: de verandering van Theo's aanvalsdoelen per januari 1995. En de meelopers, niet de minsten, die alleen daarná "het vrije woord!" roepen.
weergeenmening: Niks een stuk aannemelijker! Hoe weet jij wat van Gogh dacht over hoe links omgaat met orthodoxe islamitische waarden? Uit je onbegrensde haat tegen links uit je rechter duim gezogen? Het dringt nog steeds niet tot je botte kop door dat alle religies een bloedhekel hebben aan normen en waarden richting niet gelovigen? Het wil bij jouw maar niet indalen dat vrouwenrechten niet veilig zijn bij ALLE religies! Dat vrouwenrechten niet veilig zijn als mannen daarover gaan beslissen? Jij draagt helemaal nergens een steentje aan bij behalve dan bij het op een voetstuk slepen van het extreem rechtse gedachtengoed!
"Een stuk aannemelijker, toch?"
Voor jou in ieder geval wel blijkbaar. En de reden daarvoor hoeft niet ver gezocht te worden.
@IkHelpJeWelEven
Wat ik hier beschrijf, is een logische redenering. U bouwt echter op basis van één enkel tegenvoorbeeld een hele argumentatie op, wat doorgaans typerend is voor het soort redeneerfouten dat vaak in complottheorieën voorkomt.
@Vuurrood
"Hoe weet jij wat van Gogh dacht over hoe links omgaat met orthodoxe islamitische waarden?"
https://www.youtube.com/watch?v=MxqAEMdVQeQ
Zie hier een interview met Theo. In de eerste vier zinnen wordt duidelijk hoe hij tegen de PvdA en het knuffelen van de islam aankijkt.
Samenvattend beschouwt hij de islam als de grootste bedreiging en geeft hij links (de PvdA) de schuld van het bevorderen van orthodoxe islam in Nederland. In dit interview wordt ook duidelijk waarom hij de islam bekritiseerde, omdat hij andere religies niet meer als grote bedreigingen zag.
Maar goed dat zijn zijn woorden. U weet het wellicht beter.
@WEM
"Wat ik hier beschrijf, is een logische redenering."
Vanuit rechtsextremistisch perspectief.
In het universum waar de appels ophoog vallen.
@MG
"Vanuit rechtsextremistisch perspectief. In het universum waar de appels ophoog vallen."
In een universum waar appels omhoog vallen, zouden ze inderdaad omhoog vallen. Maar u bedoelt waarschijnlijk dat ik geloof dat appels in ons universum omhoog vallen. In een wereld, waarin linkse idealen als rechts worden gezien, lijkt het inderdaad soms alsof de appels omhoog vallen.
@WEM
Nee.
Je geloofd niet dat de appels ophoog vallen.
Je weet dat zeker.
"In een wereld, waarin linkse idealen als rechts worden gezien, lijkt het inderdaad soms alsof de appels omhoog vallen. "
Linkse idealen beginnen met het niet maken van een fundamenteel onderscheid in waarde tussen groepen mensen. Je hele denken is daarvan doordrenkt. Links idealen hebben niets van doen met het jezelf definiëren als eindpunt van solidariteit maar als deel van een keten van solidariteit.
Dat jij de fascistische middenklasse centraal stelt heeft dan ook helemaal niets met links gedachtegoed van doen maar is een copy van een eeuw geleden. Met jou als prototype daarvan.
Je uitgangspunt is verschil in waarde van mensen en de bereidheid daar de ultieme consequenties uit te trekken. Iedere reactie weer.
Het vernietigen van een volk wat je hier alsmaar toejuicht kan geen links zijn.
Er zit geen vezel links in jou lijf. Hier op deze site is maar één verder doorgeschoten maar dat is ook een schedelmeter.
De methode werkt wel. Het doen alsof extreem rechts gedachtegoed links is.
Het is ook niet nieuw.
Je mag je natuurlijk altijd afvragen of besnijdenis van minderjarige kan en mag. Immer zij zelf wordt niet gevraagd of ze dat willen.
Nee hoor. Als het gaat om religie mogen de meest absurde zaken, en mogen wij westerlingen daar geen vragen over stellen. Dat was precies de hypocrisie die we nu nog zien en die Theo aan de kaak stelde.
weergeenmening: Denk jij echt dat westerlingen geen religie aanhangen? Zelfs absurde religies hebben in het westen aanhangers. En jij mag best vragen stellen.
Maar Van Gogh deed dat dus op een gegeven moment alleen t.a.v. moslims, niet joden.
Bovenstaande is ook voor @weereendommeopmerking.
@Volrin
Nee hoor, Theo sprak zich uit tegen de hypocrisie binnen alle religies, wat hem dus ook beschuldigingen van antisemitisme opleverde. Toch leek het bestrijden van vrouwenonderdrukking voor hem net iets prominenter dan kwesties zoals het niet opnemen van de telefoon op zaterdag. Dit zie je terug in de film Submission en zijn samenwerking met Ayaan Hirsi Ali. Het feit dat hij zijn aandacht verlegde, kwam niet voort uit een gebrek aan kritiek op het Jodendom, maar uit zijn overtuiging dat de belijdenis van de islam veel ernstigere problemen met zich meebracht voor vrouwen en andersdenkenden. Zijn dood bewijst daarbij helaas zijn gelijk.
Wat je in essentie zegt, is dat iemand die zich nu volledig richt op klimaatproblematiek onbetrouwbaar zou zijn indien deze persoon zich in het verleden druk maakte over inkomensongelijkheid. Kortom, jouw redenering is een klassiek voorbeeld van een stropop.
mening
Gerrit
Uit niet religieus oogpunt mag je ook jongens - geen meisjes - besnijden en je mag kinderen gewoon zonder toestemming iets vergelijkbaars 'aandoen', zo lang er maar geen sprake is van kindermishandeling.
Jullie aannames zijn dus fout.
Volrin,
Hoe zou dat komen?
Wellicht, omdat een pestkop iemand die niet reageert met rust laat?
Wellicht omdat moslims zich al minderwaardig behandeld voelden? Dat onrecht vinden?
Je voelt je religieus superieur dan wil je erkenning, toch?
Een link naar het AD artikel zou wel helpen ter ondersteuning van dit betoog.
Ik denk dat het anders zat: Van Gogh was in die tijd verwikkeld in een rechtzaak tegen De Winter, en deze zaak duurde enkele jaren, en dat heeft Van Gogh een vermogen gekost. Hij werd veroordeeld voor anti-semitisme, maar later volgde een gedeeltelijke vrijspraak.
De essentie blijft natuurlijk dat Van Gogh door De Winter (en ook door bijv. Gans) werd bestreden via de rechter, zoals het hoort. Uiteindelijk is hij vermoord door iemand die het recht in eigen hand heeft genomen, omdat hij zijn mening uitte over geloof.
Je poetst de essentie weg: dat Theo van Gogh stopt met het "vrije woord" tov joden nadat zijn zoontje bedreigd werd. Daarna deed hij alleen maar islam-aanvallen (en alleen díe werden opgepikt door de meelopers). Dat is wat anders dan dat 'vermogen gekost'.
En oh ja. Hij werd veroordeeld voor "belediging", niet voor antisemitisme. Eveline Gans heeft hem juist niet via de rechter bestreden. Verder klopt het wel wat je denkt (namelijk, de woorden 'verwikkeld' en 'het').
Het artikel, met alle citaten, is terug te vinden via Delpher, 7 januari 1995 AD: Ik heb de redactie gevraagd de link te plaatsen, dat kan ik zelf niet.
Wauw. Dit verklaart inderdaad veel van zijn geschiedenis. Bijvoorbeeld, de latere verering door islamofoben (Hi Hans Teeuwen, hi niet-te-poezelige Balie Albrecht).
En, toevallig, "7 januari 1995" valt samen met parallele carrierelijn van Fortuyn. En met die van Bolkesteins VVD: intolerante-islamofobie als VVD-winstmodel.
Maar die zogeheten Islamofoben kregen helaas gelijk toen Theo afgeslacht werd, vlakbij zijn huis.
"Maar die zogeheten Islamofoben kregen helaas gelijk "
Onzin. Laat ik eens op diverse tenen gaan staan: die moord kwam al die islamofoben maar wat goed uit. Zoals deze reaguurder weer eens goed duidelijk maakt.
@LaBou.
Van Gogh is natuurlijk niet de enige Islamcriticus in het Vrije Westen die slachtoffer werd van een gewelddadige aanval door extremisten.
Je onzin wordt alleen maar groter. Én het wordt ook steeds duidelijker aan welke kant jij staat.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Benieuwd of Geert Wilders bij de herdenking was.