Joop

Herdenk ook de dienstweigeraars in voormalig Nederlands-Indië

  •    •  
15-08-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
201 keer bekeken
  •  
Jongenskampen herdacht

© 2017-08-23 13:57:41 ARNHEM – Zo'n 300 mensen herdachten woensdag op het terrein van het koninklijk tehuis voor oud-militairen Bronbeek, de kinderen die hun internering in de Jappenkampen tuss

Dienstweigeraars maakten, met de kennis van nu, én toen, de juiste keuze
Op 14 en 15 augustus herdenken we in Nederland het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op 15 augustus capituleerde Japan; toen pas eindigde de oorlog ook in toenmalig Nederlands-Indië. Op 1 september worden de 6.200 Nederlandse militairen herdacht die in de jaren 1945 tot en met 1962 omkwamen in het toenmalig Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea.
Die herdenking is omstreden. De periode, die we nu nog de politionele acties noemen, is immers een van de zwarte bladzijdes uit de Nederlandse geschiedenis. Wijzelf waren net door de geallieerden bevrijd van de Duitse bezetter, maar we gingen kort daarna de Indonesische vrijheidsstrijders met geweld tot de orde roepen.
Twijfel De roman van Alfred Birney, de Tolk van Java, gaat onder andere over die oorlog. Met bloederige precisie beschrijft hij het geweld dat aan beide kanten werd gebruikt, de trauma’s die aan de volgende generatie werden doorgegeven, maar ook hoe een Indische jongen de keuze maakte om voor de Nederlanders te vechten tegen de Indonesische vrijheidsstrijders. Je wordt als lezer meegenomen in elke beslissing om te moorden. De soldaat twijfelt soms of hij het goede doet, of hij aan de goede kant staat.
Persoonlijk voorbeeld: Mijn opa en oma, een Chinees-Indisch stel, hielp Nederlanders in de oorlog. Dat was volgens hen toen het goede om te doen. Mijn oma ving Nederlandse kinderen op wier ouders waren opgepakt dor de Jappen. Mijn opa verleende Nederlandse mannen in de gevangenis geestelijke bijstand en werd door de Jappen bijna doodgemarteld. Toen de Indonesische onafhankelijkheidsstrijders met geweld hun land opeisten hielpen ze ook de Nederlanders die in gevaar waren. Ik vind ook dat ze het goede deden. Maar vanuit het perspectief van de Indonesiërs hielpen ze de onderdrukkers en kolonialen. Voor de Indonesiërs stonden ze aan de foute kant.
14347354409_567181bd35_z-1
Inmiddels erkennen wij ook dat wat de Nederlanders in Indonesië hebben gedaan. Koloniseren, het land leegplukken, je kunt er bijna niet bij hoeveel onrecht wij daar hebben gedaan. Maar daar hield het dus niet bij op. Duizenden Nederlandse jongemannen moesten in die oorlog vechten, terwijl ze net zelf bevrijd waren. Een klein aantal van hen weigerde dienst en moest daarvoor naar de gevangenis.
In 2012 was er discussie of er eerherstel moest komen voor de mensen die destijds dienst weigerden, of tijdens de oorlog in Indië weigerden een dorp plat te branden.
Maar dat ligt nog steeds uiterst gevoelig in Nederland. Het is juridisch getouwtrek, want als je zegt dat de dienstweigeraars gerehabiliteerd moeten worden via de wet, dan zeg je ook dat de soldaten die wel geschoten en platgebrand hebben oorlogsmisdadigers waren. Dus die wet komt er niet. Overigens, en niet terzijde, er is nogal een groot verschil met hoe de Duitsers na de oorlog boete hebben gedaan over hun fouten.
Erkenning Ik zeg niet dat het makkelijk is, de donkere kant van de geschiedenis erkennen.  Weet je op het moment zelf dat je een foute keuze maakt? Vaak niet. Soms wel. Maar wat altijd kan is als je je realiseert dat je een foute beslissing hebt gemaakt is dat te erkennen en vergeving vragen. Veel Indië-veteranen hebben ingezien dat ze naar een foute oorlog zijn gestuurd. Veel van hen zijn door toedoen van de regering met vreselijke oorlogstrauma’s opgezadeld. Ook dat verdient veel meer aandacht en erkenning. Maar de dienstweigeraars van toen verdienen ook erkenning.
Juridische rehabilitatie lukt misschien niet.  Wat we wel kunnen doen is de dienstweigeraars erkennen door bij de herdenking op 1 september in te gaan op hun keuzes, en uitspreken dat zij met de kennis van nu, én toen, de juiste keuze hebben gemaakt.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (43)

JeroenT2
JeroenT223 aug. 2018 - 19:39

Ik heb al ruim 30 jaar een boekje van Vereniging Dienstweigeraars thuis liggen, getiteld 'De Indonesieweigeraars'. Treurig dat het kennelijk nog steeds te 'gevoelig' ligt hen te rehabiliteren. Ze maakten een dappere keuze en heben daar een behoorlijk hoge prijs voor betaald...

Minoes&tuin
Minoes&tuin17 aug. 2018 - 1:14

Helemaal mee eens. Het is ook altijd een zeer dubbel gevoel die herdenking.

Kim Hilman
Kim Hilman16 aug. 2018 - 1:18

Is een officiële rehabilitatie zo veel waard. Of zo'n uitspraak er komt hangt van heel andere dingen af dan redelijkheid.. Wie indertijd dienst weigerde omdat ze die oorlog fout of onzinnig vonden hebben lang geleden al het absoluut gelijk van de geschiedenis gekregen.

Albinus
Albinus15 aug. 2018 - 22:44

In mijn praktijk heb ik Nederlandse oud-strijders gehad uit zowel de categorie 'dader' als 'slachtoffer'. Voorbeeld dader: door officieren en omstandigheden gedwongen om zwangere Indonesische vrouwen met bajonet te lijf te gaan, daarna gewoon terug naar Nederland. Voorbeeld slachtoffer: door Indonesische strijders gevangen en gedwongen het eigen graf te graven, vervolgens met benzine overgoten en in brand gestoken, maar het wel overleefd en daarna gewoon terug naar Nederland. Het ging om jongens van 18, 19, 20 jaar. Ze hebben eronder geleden, levenslang. Zij waren geen oorlogsmisdadigers, maar gewone, onervaren mensen die net kwamen kijken en ineens naar de hel gestuurd bleken te zijn. Niettemin denk ik dat degenen die geweigerd hebben te gaan, een betere keuze maakten - al wisten zij net zomin waar ze 'nee' tegen zeiden, als die anderen wisten waar ze 'ja' op zeiden. Achteraf denk ik dat. Maar zij die wisten wat oorlog was, zij die wisten wat ze deden toen ze die jongens eropaf stuurden... zij zijn laakbaar.

1 Reactie
Libertain
Libertain23 aug. 2018 - 8:32

("- al wisten zij net zomin waar ze ‘nee’ tegen zeiden, als die anderen wisten waar ze ‘ja’ op zeiden') Het is wel degelijk mogelijk dat je de gehalte van je bewering op inhoud gaat onderzoeken aan de hand van de verhalen van de nazi-soldaten over de toestanden van WOII, inclusief met bajonetten op zwangere vrouwen ingaan. De conclusie van het onderzoek kan heel erg interessant uitpakken. Tenzij je niet stellig zou willen blijven beweren dat onze medemens principieel op dieren niveau blijft redeneren.

Thuiszitter
Thuiszitter15 aug. 2018 - 19:34

Ik zal het eens aan mijn vader (89)vragen , hij heeft wel aan zijn plicht voldaan, is er levend uitgekomen, werd niet echt als held ontvangen bij terugkomst . Ik denk niet dat hij het eens is met M le Vos .

4 Reacties
HM van der Meulen
HM van der Meulen16 aug. 2018 - 5:05

Aan welke plicht heeft jouw vader eigenlijk voldaan? Aan zijn menselijke plicht? Ik ben niet erg gek op verplichtingen, want meestal gaat het om drogredeneringen die tegen de menselijke drang tot zelfbehoud ingaan en bovendien, wie ben ik om jouw vader ter verantwoording te roepen. maar als mensen hun eigen verantwoordelijkheid proberen te ontlopen door zich te verschuilen achter een zogenaamde plicht aan het vaderland, wat er in veel gevallen op neer komt dat ze te laf waren om tegen het gezag in opstand te komen, dan kun je van mij weinig bijval verwachten. Laten we dus maar hopen dat jouw vader wijzer is geworden.

LaBou
LaBou 16 aug. 2018 - 5:38

De bewuste dame heet Vos, voornaam Mei Li. Niet le Vos met als voornaam Mei.

AXO
AXO16 aug. 2018 - 5:55

Mijn opa heeft geweigerd. Ik denk dat er in deze geen goed en kwaad is. De een zag deelnemen aan de acties als voldoen aan de plicht, zoals dit door de overheid werd voorgeschoteld, anderen, zoals mijn opa, wilden geen ellende meer zien na 40-45. De jongens die naar Indonesie gingen, waren zich van weinig kwaad bewust, evenals de jongens die weigerden. Ik denk dat mijn opa, als hij nog geleefd zou hebben, nooit de Indonesie-gangers veroordeeld zou hebben. Wel de politieke beslissingen die er aan ten grondslag lagen.

Thuiszitter
Thuiszitter16 aug. 2018 - 7:25

Van der Meulen - de man is beroeps militair geworden na Indonesië kon hij niet meer wennen aan het burger leven .

JeffreyKatoen
JeffreyKatoen15 aug. 2018 - 18:31

Achteraf redeneren kunnen we allemaal. Dit soort meningen komt natuurlijk als mosterd na de maaltijd. Leuk om jezelf te profileren, ook in de reacties. Kijk mij eens goed zijn. Mensen zoals Poncke Princen daarentegen hadden het lef om toentertijd te redeneren. Daar heb ik meer respect voor.

WillemdeGroot
WillemdeGroot15 aug. 2018 - 15:57

Goed stuk van MeiLiVos. Bedankt. Enkele opmerkingen. '... want als je zegt dat de dienstweigeraars gerehabiliteerd moeten worden via de wet, dan zeg je ook dat de soldaten die wel geschoten en platgebrand hebben oorlogsmisdadigers waren.' Is hier inderdaad sprake van een ingewikkelde juridische puzzel? De logica zegt mij dat er geen sprake is van een juridische belemmering. Wie kan dat verduidelijken? En tussen schieten en platbranden kun je ook verschil zien. Eveneens achteraf gezien, en ook toen al actueel en leidend tot een hoogoplopend conflict, is en blijft de rol van Willem Drees met zijn PvdA-ministers in het kabinet ten tijde van de tweede politionele actie.

1 Reactie
HM van der Meulen
HM van der Meulen16 aug. 2018 - 5:29

"Is hier inderdaad sprake van een ingewikkelde juridische puzzel?" Datzelfde vroeg ik me ook al af. Storend vind ik het bovendien dat de rol van de Nederlandse staat, de Nederlandse soldaat, "een Indische jongen" en opa en oma hier allemaal genoemd worden alsof ze allemaal dezelfde -juridische- verantwoordelijkheid zouden dragen. Als een arts een gewonde soldaat van de tegenpartij verzorgt, maakt deze zich dan schuldig aan hulp aan de vijand? En zo niet, hebben dan alleen artsen het privilege -en zelfs de plicht- om zich te onttrekken aan de dodelijke spelletjes van de politici en de militairen? Eigenlijk zouden we allemaal onze medewerking daaraan moeten weigeren.

Leo Patat
Leo Patat15 aug. 2018 - 15:43

Beter: herdenk op 14 augustus ALLEEN de dienstweigeraars van de politionele acties in Indonesië. Herdenking op 15 augustus met Rutte subsidie compleet schrappen. De slachtoffers van WO2 herdenken we elk jaar weer al op 4 mei, inclusief de slachtoffers in Indonesië. Het is natuurlijk complete waanzin om op 15 mei elk jaar weer de koloniale uitbuiters (de misdaden zoek je zelf maar op) uit de kolonie van voor WO2 te herdenken onder de vlag van ''slachtoffers WO2''. Laat staan de door de rechter veroordeelde oorlogsmisdadigers van de ''politionele acties'' van na WO2. Bijzonder spijtig dat die hele Indië kliek nooit eens in de spiegel kijkt en voor zichzelf eens goed op een rijtje zet wat er allemaal in ruim 3 eeuwen gepasseerd is anders dan dat hun Japanse vrienden de laatste keer onuitgenodigd langskwamen om ze een koekje van eigen deeg te geven.

6 Reacties
Indisch4ever
Indisch4ever15 aug. 2018 - 18:05

Beste Leo, Waarom alleen de dienstweigeraars van de politionele acties? Het aantal dienstweigeraars van voor, tijdens en na die acties , die maar 5 weken duurde, was veel meer. Uit onwetendheid maak jij ook de fout de hele dekolonisatie-oorlog aan te duiden met politionele acties Hoe goed ben je dan geïnformeerd? Hoe geinformeerd ben je als je ergens 15 mei schrijft Hoe hardvochtig ben je als je slachtoffers ophangt als koloniale uitbuiter. Ik heb 2 opa's verloren in de jappenkampen. Ze hadden een middenklasse positie met middenklasse inkomens. Een standensysteem die er overal ter wereld is en nog steeds in Indonesië en in Nederland. En van welke misdaden beschuldig je mijn grootvaders? Ken jij hen dan ? Wat was volgens jou de eigen deeg die ze kregen van de Japanse kolonialen Ken je hen dan ? In Indische kringen is er genoeg gesproken, overdacht en gerelativeerd over het koloniaal verleden. Vooral de jongeren hebben standpunten ingenomen tegen kolonialisme. Maar niet zo ongenuanceerd en onwetend als jij doet. Natuurlijk weet je dit niet... Jij gaat uit van rücksichtslos mensen verketteren en wie dat niet doet is fout.

Leo Patat
Leo Patat16 aug. 2018 - 9:41

Je hebt gelijk Indisch, de onafhankelijkheidsoorlog na WO2 duurde natuurlijk veel langer dan de trieste dieptepunten van alleen de politionele acties. En niet onbelangrijk, gedurende deze lange oorlog was het in Nederland ook bekend bij regering en burgerij dat er willens en wetens oorlogsmisdaden werden gepleegd door Nederlanders en hun lokale handlangers die de misdaden van de Nazi's waarvan ze zelf net bevrijd waren naar de kroon staken. Ook kolonialen, oorlogsmisdadigers en hun nazaten zullen ongetwijfeld persoonlijk leed kennen, zij het van andere orde. Daar wil niemand wat vanaf doen. Niet zinvol lijkt het om na zo lange tijd nog te gaan hebben over individuele misdadigers. Die zijn zelfs binnen eigen familiekring vaak niet eens bekend of worden simpelweg verzwegen. Gelijk zelfs de namen van eindverantwoordelijken in de Nederlandse regering verzwegen worden. De rechter heeft de oorlogsmisdadigers van na WO2 in Indonesië dan ook als groep veroordeeld. Het is niet de eerste keer dat Japanners in WO2 de Indische archipel bezochten. Wie herinnert zich niet JP Coen die zijn vrienden uitnodigde om op beestachtige wijze complete Molukse eilanden uit te moorden. Goede vrienden plachten ook wel eens onuitgenodigd langs te komen en een koekje van eigen deeg uit delen. Ongetwijfeld wordt er in Indische kringen nog veel gesproken over het verwerpelijke koloniale verleden. Dat alleen Indische jongeren er nu pas genuanceerder over gaan denken is buitengewoon treurig. De oude garde zullen we ons voor altijd herinneren als hopeloos verloren. Ik zie het voorlopig nog niet gebeuren dat er uit Indische kring een voorstel komt om eindelijk maar eens te kappen met het doen alsof de Indische WO2 slachtoffers zo veel meer speciaal zijn dat we niet kunnen volstaan met herdenking op 4 mei tezamen met alle andere WO2 slachtoffers.

Joe Speedboot
Joe Speedboot16 aug. 2018 - 17:30

'Herdenking op 15 augustus met Rutte subsidie compleet schrappen.' Dat 15 augustus voor mensen die in Jappenkampen hebben gezeten (w.o. mijn moeder van 85) nog steeds een hele belangrijke dag is komt blijkbaar niet op in het hoofd van meneer Patat. Meneer Patat zal gelukkig ook wel niet weten hoe het voelt om op de vlucht te zijn, hoe het is om iemand van wie je houdt voor je ogen te zien worden doodgeslagen en meer van dat soort ellende. Ellende die je levenslang met je meedraagt. 'alsof de Indische WO2 slachtoffers zo veel meer speciaal zijn' Wat een zeldzame flauwekul. Ga eens met slachtoffers praten. Het Indië monument in Den Haag dateert van 1988. Voor die tijd werd er nauwelijks aandacht aan besteed.

Indisch4ever
Indisch4ever17 aug. 2018 - 9:03

Leo, Je handhaaft je beschuldigingen dat mijn grootvaders zijn omgekomen door een behandeling van 'eigen deeg' Natuurlijk doe je dat niet openlijk in je reactie van 16 aug 11.41. Mijn ene opa zat gevangen in het jappenkamp omdat hij blank was en in Nederland geboren. Hij overleed door ouderdom, systematische ondervoeding, ziekte en onvoldoende medische behandeling. Nu impliceer jij te weten, je noemt dat 'eigen deeg' . dat hij schuldig is aan mensen gevangen houden, systematisch ondervoeden, en onvoldoende medisch te behandelen. Die andere opa was van Indonesische ouders en bleef doorwerken bij de spoorwegen. De kempeitai ( soort Japanse getto) 'zagen' een sabotagecomplot en arresteerden vele spoorwegmensen. Hij ook, hij werd gemarteld, geslagen, bleef gevangen, systematisch ondervoed, werd ziek, kreeg nauwelijks medische behandeling en stierf in het jappenkamp. Dat was de japans-fascistische deeg. Ook van hem is niet bekend dat dit 'eigen deeg' was..... nl dat hij mensen martelde, sloeg, gevangen hield, liet verhongeren en sterven door een ziekte. Maar het komt niet in je op dat je mensen onterecht beschuldigt en vaagjes hun dood vergoeilijkt en aan hun zelf wijt? En dan heb je nog de duizenden die direct door het Japans fascisme vermoord zijn.... die verwijt je dus impliciet dat zij zelf moordenaars zijn. Ieder mens rouwt en herdenkt op eigen wijze en eigen tempo. 15 augustus is een mooie datum. En die herdenking is ingesteld omdat men vond dat 4 mei de focus had op de oorlog in Europa, wat nog steeds zo is.

Leo Patat
Leo Patat17 aug. 2018 - 15:26

Zoals gezegd, het is niet mijn bedoeling om het persoonlijk leed van kolonialen c.s. te bagatelliseren. En zeker niet de individuele gevallen. Het is daarom ook dat ik gelijk de kolonialen en hun nazaten niet wil dwepen met persoonlijk WO2 verlies in mijn en/of andere families hier te lande. Als om te meten wie er nu het zwaarst heeft geleden. Om tot bezinning te komen praten we beter over het collectief. Het collectief is hier de slachtoffers van WO2 waarbij het niet uitmaakt waar het leed is geleden, in Nederland, in Polen, in Indonesie, waar dan ook. Dat kolonialen en hun nazaten geen genoegen kunnen nemen met een gezamenlijke herdenking op 4 mei voor alle slachtoffers van WO2 is spijtig. 15 augustus is en blijft zo niet meer dan een dagje publiekelijk verongelijkt treuren dat er op enig moment een einde is gekomen aan koloniaal uitbuiten en profiteren.

Joe Speedboot
Joe Speedboot17 aug. 2018 - 16:49

'een dagje publiekelijk verongelijkt treuren dat er op enig moment een einde is gekomen aan koloniaal uitbuiten en profiteren.' Blijkbaar heb je zo weinig oog voor de gevoelens van anderen dat je niet in de gaten hebt hoe stuitend dom en kwetsend je overkomt.

RaymondenJoop
RaymondenJoop15 aug. 2018 - 15:06

Dienstweigeraars en de juiste keuze? Ik behoorde tot de groep dienstplichtigen terwijl de diesplicht al z'n laatste jaartjes verkeerde. Hoewel het gewoon een plicht was en ook ik hoorde van mensen die er hoe dan ook onderuit wilde komen vanwege financieel nadeel vond ik dat het gewoon je plicht was, en ben ik er in gegaan. Wat een fout! Had ik er maar alles aan gedaan om m'n snor te drukken. De reden? Het overschot aan meerderen die opgewonden raken van een streep meer, die blindelings bevelen opvolgen en dat ook van jou verwachten, geen interesse hebben in de maatschappij maar hun levensdoel zien in dienen. Het totale gebrek van een waarom je dient... Prima verders, als je daar zelf voor kiest, maar sindsdien ben ik wel een stuk kritischer geworden over de politiek en haar besluitvorming en dan met name de gevolgen hiervan voor onze militairen en/of defensie. Niet alleen mbt indonesië kan je vraagtekens zetten, eigenlijk met iedere beslissing hieromtrent. Van Afghanistan tot Irak, van Mali tot Syrie, etc Politiek is smerig en verdraaid. Dat wordt pas betrouwbaar als bestuurders ook nadien verantwoordelijk worden gesteld voor hun beslissingen. Daar kunnen de militairen niets aan doen, zeker niet als ze een onmogelijk uit te voeren opdracht krijgen. Dat ze daarom dienst weigeren, kan ik heel goed begrijpen

henk-alexander
henk-alexander15 aug. 2018 - 12:22

'(…)Juridische rehabilitatie lukt misschien niet.(…)' Maar laat dan de Nederlandse staat heel snel de nog overgebleven Indonesische slachtoffers van het excessieve optreden van de Nederlandse troepen financieel compenseren voordat ze er niet meer zijn. De Nederlandse oorlogsmisdaden zijn veel te lang verzwegen. En nog wat. Eind 1965 dreven de lijken van honderdduizenden mensen in de kali's - vermoord door Soeharto met instemming van Amerika en Nederland. Onder deze slachtoffers bevonden zich ook Chinezen die voor de zoveelste keer met een pogrom te maken kregen.

poeslief
poeslief15 aug. 2018 - 11:06

De dienstweigeraars herdenken 'beetje laat'. Wel blijft actueel dat de wil van de overheid, via overheidsdwang (in dezen de dienstplicht) nog altijd door velen - ook hier op Joop.nl - beschouwd wordt als iets 'waar je aan hoort te gehoorzamen' (zoals de bevelen van politie klakkeloos opvolgen). Lief van Mei Li dat zij zich zo betrokken voelt bij de bedrogen en misbruikte soldaten van destijds maar blijft een feit dat de overheid in NL nog immer dezelfde macht uit mag oefenen als destijds, en er dus niks veranderd is, en zou er mobilisatie afgekondigd worden dan lopen gewetensbezwaarden dezelfde risico's als voorheen.

jantje
jantje15 aug. 2018 - 9:35

Veel van de toenmalige dienstweigeraars leven niet meer.. Deze oproep komt rijkelijk laat. In mijn dorp zijn ook verscheidene mannen die na de WOll niet naar Inidië wilden en daarom in de gevangenis in Veenhuizen belanden. Van één van hen heb ik smeuïge verhalen gehoord. Omdat hij van een plattelandsdorp kwam werd meteen aangenomen dat hij wel boerenwerk kon doen.. Dus die persoon leefde er overdag in redelijke vrijheid en moest af en toe met een varken naar de beer. De gevangenis in Veenhuizen had/ heeft een stuk of wat boerderijen op zijn land. Deze mensen weigerden diens omdat ze al een oorlog meegemaakt hadden en ze konden thuis niet gemist worden omdat er brood op de plank moest komen en kleding enz. Veel van de ouders van deze 'jonge soldaten' hadden het thuis niet breed. Zou geld ook een motief geweest kunnen zijn dat de soldaten die wél naar Indië gingen een goed loon en een mooie pensioen is beloofd? Zij moesten in Indië de bevelen van de meerderen opvolgen. Ik ben van mening dat de gewone soldaten niet aangerekend kan worden van wat daar is gebeurd. Niet voor niks zijn zij met trauma's thuis gekomen.. Als ze tenminste...……..

1 Reactie
jantje
jantje15 aug. 2018 - 11:56

.. En in mei 1945 moest er veel werk op het land gedaan worden om weer voedsel te verbouwen. Er waren genoeg mannen die niet mee naar Indië wilden omdat ze niet met een geweer wilden lopen en mensen doodschieten.. en/ of doodgeschoten worden. Een oom van me is wel vrijwillig gegaan en was daar als kok werkzaam. Hij was redelijk veilig. Hallo Bandoeng..

Fritz Leiber
Fritz Leiber15 aug. 2018 - 9:28

Laten we eerst ook vooral benadrukken dat het bij de herdenking gaat om Nederlanders, vele Nederlands-Indiërs, en ook verdiende aandacht voor het deel van de Indische bevolkingen en nog daarbuiten die de Nederlandse kant kozen, dat deze grote offers brachten, niet alleen met hun leven. Maar goed: De dienstweigeraars zouden als collectief deze herdenking dus ook verdienen? "Dienstweigeraars maakten, met de kennis van nu, én toen, de juiste keuze" Welke kennis? De meeste dienstweigeraars zullen zich om allerlei gronden hebben ontrokken, of hebben willen onttrekken aan de hen verplichte dienst. Dan kun je niet zomaar hen een eer gaan bewijzen om die vaak onbekende gronden door deze te herschrijven als een kennis van nu. Het zal vaak zeker ook terecht zijn dat het hen werd kwalijk genomen en zij aangepakt zijn omdat hun motieven anders waren. Dat het overigens een zwart-wit strijd was waarbij het Nederlandse koloniale bewind de slechten waren en de "Indonesische vrijheidsstrijders" de goeien? Dat is nogal een stelling. Het Indonesische regime wat zich vormde nadat het zich naar de macht had bevochten is beslist niet minder koloniaal van karakter en repressief gebleken dan het voorafgaande Nederlandse koloniale bewind. U had het over "de kennis van nu". Dan waren we dus in retrospectief zo slecht dus nog niet. Ook mensen als Multatuli, toch onverdacht, was ondanks zijn felle kritiek niet van mening dat het Indisch-Nederlands koloniale bestuur opgegeven zou moeten worden maar net als dat in de nog niet eens zo lange tijd ervoor in het eerder naar klassen ingerichte Nederland zelf rechtvaardiger moest worden, dus ook volksverheffend van karakter, met toegang tot onderwijs en een toegenomen mogelijkheid voor Indiërs om op ieder niveau maatschappelijk op te klimmen. Net als eerder met de lagere klassen in Nederland was gebeurd en nog niet eens was afgerond. De strijd tegen de Indonesische revolutionairen met hun naar gebleken eigen agenda een repressief, ook etnisch, imperium te vestigen, kende inderdaad de zeer kwalijke politionele acties waar de Nederlandse regering voor verantwoordelijk was maar daar stonden zeker ook vergelijkbare zeer kwalijke acties van de kant van de Indonesische revolutionairen tegenover tegen Nederlanders niet meer dan tegen Nederlands-Indiërs, en diverse inheemse bevolkingen. Dat is nog steeds zo.

H.Witte
H.Witte15 aug. 2018 - 9:27

Elke dienstweigeraar verdient waardering. Stel; het is oorlog en er gaat geen mens naar toe. Gauw afgelopen.

5 Reacties
Tom Meijer
Tom Meijer15 aug. 2018 - 14:17

krek.

Joe Speedboot
Joe Speedboot15 aug. 2018 - 14:58

'Elke dienstweigeraar verdient waardering. Stel; het is oorlog en er gaat geen mens naar toe.' Klinkt prachtig in theorie tot je op een dag als gewone burger geconfronteerd wordt met levensbedreigend geweld en om te overleven afhankelijk wordt van militaire hulp. Dan ben je ineens dankbaar dat dat soort mensen bestaan. Ik spreek uit ervaring.

JamesCullen
JamesCullen15 aug. 2018 - 15:59

Ja stel je voor, dan hadden we nu Duits gepraat...

Geesteman
Geesteman15 aug. 2018 - 16:21

Voor oorlogen zijn tegenwoordig niet veel militairen meer nodig. Lange afstand raketten joysticks beeldschermen en drones kunnen al veel schade aanrichten. En er zal een moment komen dat militairen niet meer nodig zijn om ze te bedienen. Gamers genoeg. Militairen zijn de zwakke schakel in een oorlog want als ze dood gaan is het lastig om het publiek te overtuigen dat oorlogen met precisie wapens schoon zijn. Dan is er geen enkele belemmering meer om oorlogen te voeren.

H.Witte
H.Witte15 aug. 2018 - 19:12

JamesCullen, nee dus, want er gaat niemand naar toe.

Geesteman
Geesteman15 aug. 2018 - 9:06

De oproep van mevrouw Vos is terecht. De vraag is of de Indië veteranen dienstweigeraars willen erkennen. En die zijn Poncke Princen nog niet vergeten. Alleen als de veteranen(uit alle oorlogen) te overtuigen zijn dan zal de oproep kans van slagen hebben. Maar door de nadruk die in Nederland op het militairisme word gelegd geef ik de rehabilitatie van pacifisten weinig kans. En helemaal niet op het moment dat de veteranen hun doden herdenken. De geschiedenis word steeds herschreven dus misschien komt er nog eens een tijdperk dat mensen met gezond verstand erkenning krijgen.

Bert de Vries
Bert de Vries15 aug. 2018 - 9:05

Nederlanders hebben in Indonesië oorlogsmisdaden begaan waar menig Nazi een puntje aan kon zuigen. Een kerk volstouwen met vrouwen (wel eerst verkrachten, natuurlijk) en kinderen, en die daarna in brand steken terwijl de mannen stuk voor stuk werden afgeschoten. Bijvoorbeeld. Bijvoorbeeld omdat de laatste koloniale oorlog is vergeven van dit soort misdaden. Oorlogsmisdaden niet erkennen, waar mevrouw Vos zich blijkbaar bij neerlegt, tegen heug en meug, is even erg als ze begaan. Ook al lijken je handen schoon. Nederlands Indonesië-verleden is vergeven van oorlogsmisdaden. En zij die ze hebben begaan zijn even weerzinwekkend als de Nazi's die zich schuldig maakten aan dit soort vergrijpen. Zich beroepen op een cultuur die nu eenmaal bestond, of een opdracht die werd gegeven, riekt naar 'Befehl ist Befehl.' Een excuus waarmee geen Duitser weg kwam. Al het andere dan erkenning is toedekken of erger.

3 Reacties
Tom Meijer
Tom Meijer15 aug. 2018 - 14:16

Sorry hoor maar de gruwelijkheden van de Duitsers in de Ukraine en verder oostelijk waren toch echt vele malen erger.

JamesCullen
JamesCullen15 aug. 2018 - 16:02

Bert, je weet niet waar je over praat. Ja er zijn gruwelijke dingen gebeurt in Nederlands-Indië, maar dat vergelijken met de systematische massamoord die de Nazi's op hun geweten heeft is een beetje onzin.

Bert de Vries
Bert de Vries15 aug. 2018 - 16:40

Heren, ik heb het niet over de massaliteit, niet over de Holocaust, maar over een voorbeeld. Over iets dat op één lijn kan worden worden gesteld met tal van oorlogsmisdaden van de Nazi's. En dat veel van die misdaden overtrof. Niet te veel relativeren.

Eric Minnens
Eric Minnens15 aug. 2018 - 8:55

Ook het verhaal van Poncke Princen verdient wel weer eens aandacht. De dienstweigeraar die gedwongen naar Indonesië werd gestuurd en daar overliep naar de Indonesische troepen.

chwiedijk
chwiedijk15 aug. 2018 - 8:47

Je hebt volkomen gelijk. Omdat ik niet christelijk ben, werd mijn gewetensbezwaar niet erkend in 1956. Ik heb wat Indonesië betreft de houding van pg Ir H. Vos gewaardeerd.

punt2
punt215 aug. 2018 - 8:30

Maar er is nog een grote groep van militairen die ten onrechte hier worden neergezet als “ beschermers van de kolonisatie” Dat zijn de OVW-ers die zich direct na de bevrijding van Nederland hebben aangemeld om Nederlands Indie te bevrijden van de Japanse bezetters, zij kwamen, nadat zij zich als vrijwilligers hadden gemeld, in een heel ander soort conflict terecht dan waar zij zich voor hadden aangemeld. Mijn vader was zo’n OVW-er die zich direct na de bevrijding aanmelde en in een compleet andere strijd terechtkwam dan zijn intentie was. Maar zij worden wel weggezet als de militairen die als koloniale macht het bezit van Nederland kwamen veiligstellen..... de nuance ligt duidelijk anders.

Bouwman2
Bouwman215 aug. 2018 - 8:14

Het is wel zo dat de ethisch chinezen in de republiek Indonesië niet alom geliefd waren om een eufemisme te gebruiken. Ze moesten om een klein voorbeeld te geven hun Chinese naam, familie generatie en individu, aanpassen als teken van assimilatie. Pas na veel soesa kregen ze hem dan terug. Waak dus voor generalisatie en vooral voor nationalisme. Wie eerst denkt kan herdenken ernstig beperken.

Hanvander Horst
Hanvander Horst15 aug. 2018 - 8:07

Amen.

Tom Meijer
Tom Meijer15 aug. 2018 - 7:52

Helemaal mee eens. Hoe er met dienstweigeraars en zeker de weigeraars waar het hier om gaat, omgegaan wordt is meer dan beschamend. Erkennen dat zij indertijd de juiste keus gemaakt hebben is wel het minste wat gedaan kan worden.