Zou het kunnen dat niet de kieshulpen fout zitten, maar dat de zittende politiek fout zit?
Er is iets geks met de stemwijzers, kieskompassen, kieshulpen, kinderstemwijzers, klimaatwijzers, Groene Kieswijzers, Dierenkieswijzers en Stemhulpen voor Bouwend Nederland. Ze adviseren vrijwel allemaal Partij voor de Dieren te stemmen, hetzij in de top3, hetzij met stip op 1. Veel mensen schrikken daarvan. Zou het systeem in de war zijn? Heb ik iets verkeerds ingevuld? Moet ik aan mezelf gaan twijfelen?
Dr. André Krouwel, de maker van Kieskompas, werd ter verantwoording geroepen. Hoe kon het dat vaker Partij voor de Dieren geadviseerd werd dan Partij van de Arbeid? Volgens Krouwel hoefde niemand zich zorgen te maken: er was maar één stelling over dierenrechten en dat de “Dierenpartij” en de PvdA voor de overige stellingen nu eenmaal op één lijn zaten, daar kon hij ook niets aan doen. Over Giphart en de VN-redacteuren zei hij: “Ze zijn geen dierenfanatici, maar gewoon beschaafde linkse mensen”.
Desalniettemin haastte Krouwel zich het Kieskompas zonder overleg tussentijds aan te passen door enkele stellingen in het nadeel van de Partij voor de Dieren te wijzigen. Hij ontkende, maar toen NRC redacteur Pieter van Os vervolgens in de nieuwe opzet de proef op de som nam door ‘er moet een einde komen aan de bio-industrie’ van ‘volledig eens’ te voorzien en de rest van de stellingen ‘neutraal’ invulde, kreeg hij vervolgens als advies: Christenunie. Het kompas bleef van slag.
Dit jaar kampen het Kieskompas en de overige stemhulpen met hetzelfde ‘probleem’.
Weldenkende mensen als taalvirtuoos Wim Daniëls en cabaretier Theo Maassen kregen in de uitzending van 1 Voor de verkiezingen het advies ‘Stem Partij voor de Dieren’ tot hun eigen schrik en verbazing. Jeroen Pauw kon niet anders reageren dan door de handen voor het gezicht slaan.
Zou het kunnen dat niet de kieshulpen fout zitten, maar dat de zittende politiek fout zit? Dat de Partij voor de Dieren de stem van de weldenkende mensen vertegenwoordigt die vinden dat er geen miljarden naar Brussel/Straatsburg overgemaakt moeten worden, dat we niets te zoeken hebben in Kunduz, dat een keuze voor Europa verbonden kan worden aan de voorafgaande eis van meer democratie? Dat het AOW-probleem is ontstaan door verkeerde politieke keuzes in plaats van door plotselinge vergrijzing, dat economische groei niet de oplossing is maar het probleem, dat banken zich bezig moeten houden met betalingsverkeer en niet met speculatie en dat duurzame keuzes de enige zijn die ons redden kunnen? Dat het niet voor de hand ligt de kortetermijnmensenbelangen centraal te blijven stellen, nu volgens ingewijden als Herman Wijffels ‘niet alleen het politieke systeem failliet is, ook het financiële bestel is vastgelopen, de economie is niet meer van deze tijd, ecologisch te belastend en organisatorisch zit het ‘op allerlei fronten mis’?
Mensen zoals Dolf Jansen, Guido Weijers, Tijl Beckand , Paul Cliteur, Peter Nicolaï, Jan Bennink, Roberta Petzoldt , Jan Peter Cruiming en Annemarie Postma kwamen al zonder een stemwijzer tot de conclusie dat de Partij voor de Dieren de enige partij is die bruikbare ideeën heeft om uit het moeras te geraken.
Eddy Terstall besloot zelfs op eigen initiatief daar een film over te maken. Wantrouw niet je stemhulp, als je uitkomt op de Partij voor de Dieren, maar realiseer je dat de traditionele politieke partijen de huidige problemen zoals verwoord door Herman Wijffels hebben veroorzaakt of hebben laten ontstaan. Dat het niet voor de hand ligt hen een nieuw mandaat te geven terwijl ze inzetten op de doodlopende weg van economische groei, terwijl de wereldbevolking groeit en de ecologische draagkracht van onze aarde in snel tempo afneemt.
Economische groei is een achterhaald concept. Jan Jaap van der Wal vatte de visie van de Partij voor de Dieren in Panache samen als “dit is een groot verhaal dat we nog nooit eerder hebben gehoord. Dat economische groei niet de oplossing is maar het probleem”.
Natuurlijk zal het zo blijven dat mensen lacherig, schichtig of gegeneerd zullen zijn, wanneer ze serieus moeten nadenken over een Partij voor de Dieren in relatie tot hun stem op 12 september.
“Je gaat toch niet op zo’n kulpartij stemmen”, zei VVD-er Frits Huffnagel bij WNL, “als het gaat om economische groei en banen?”
Nooit eerder was er een partij die ervoor pleitte de kortetermijnmensenbelangen even te parkeren, in het belang van onszelf, komende generaties, de dieren, de natuur en het milieu.
Arthur Schopenhauer formuleerde het al in de 19e eeuw als volgt “Alle Wahrheit durchläuft drei Stufen. Zuerst wird sie lächerlich gemacht oder verzerrt. Dann wird sie bekämpft. Und schließlich wird sie als selbstverständlich angenommen.” Mahatma Gandhi maakte het tot de bemoediging van zijn emancipatiebeweging.
Woensdag 12 september is een nieuw ijkpunt. Is de Partij voor de Dieren voor jou belachelijk, een verschijnsel dat bestreden zou moeten worden of een vanzelfsprekende keuze in de huidige crisis?