He's back: Dyab Abou Jahjah

Dyab Abou Jahjah is terug in België. De oprichter en oud-voorman van de Arabisch Europese Liga (AEL), die ook in Nederland veel aanhangers had onder (jonge) moslims, kwam donderdag aan in Antwerpen en mengt zich meteen weer in het publieke debat met een stuk in de Vlaamse krant De Morgen.

Abou Jahjah verbleef de afgelopen zeven jaar in zijn geboorteland Libanon en is ‘wat grijzer en wijzer’ geworden. De aankondiging van zijn terugkeer, afgelopen maandag, lokte meteen veel reacties uit. En dat is niet vreemd. Abou Jahjah was vanaf de oprichting van ‘zijn’ AEL in 2000 omstreden. De AEL, die ook een (weinig succesvolle) Nederlandse tak kreeg, moest de achterstelling van allochtone bevolkingsgroepen in Europa aanklagen. Abou Jahjah had veel jonge aanhangers en werd een behoorlijk invloed toegedicht. Hij liep zelfs een veroordeling op, die in hoger beroep werd tenietgedaan, omdat hij jongeren in Borgerhout zou opgehitst hebben tijdens de rellen die uitbraken na de moord op een Marokkaanse leerkracht eind 2002. Netwerk maakte toen een uitgebreid portret van Abou Jahjah en de AEL (video). Wat je ook van zijn opvattingen vond, charisma had hij zeker, welbespraakt was hij ook en in het debat was hij een geduchte tegenstander. Ook in Nederlandse talkshows was hij daarom een graag geziene gast.

Vier dagen geleden lichtte hij al een tipje van de sluier op met betrekking tot zijn toekomstplannen. Geen nieuwe AEL. Wat dan wel?

Wat we gaan doen, kan veel groter en sterker en efficiënter worden dan de AEL ooit geweest is.

Maandag werd nog gemeld dat zijn terugkeer nog een paar weken zou duren, maar donderdag twitterde Abou Jahjah:

En vandaag is er meteen een stuk van zijn hand in DeMorgen, waarin hij zijn terugkeer uitgebreid toelicht.

Ik kom terug naar België om meerdere redenen. Een aantal zijn persoonlijk, een aantal politiek – ingegeven door mijn engagement en een gevoel van ‘een onvoltooide job’. Ja, ik wil het beste voor etnische minderheden maar ik zie het niet (meer) als een identitaire of culturele plicht. Ik bekijk die zaken nu vanuit een mensenrechtenperspectief met het oog op het collectief belang. Doel is een gezonde maatschappij voor iedereen.

Volgens Abou Jahjah is de emancipatie van de allochtone (moslim)gemeenschap nog lang niet voltooid. De felle reacties op zijn terugkeer laten volgens hem zien dat het wij-zij denken nog steeds sterk is. Ook bij sommige moslims overigens, zo geeft hij toe:

Ook in moslimkringen zijn er stemmen die weigeren te praten en blijven hangen in conflictdenken. En dan heb ik het niet eens over de gestoorde Takfiri Salafi’s. Maar de omvang van het racisme aan de andere kant is van een nog grotere schaal en vormt een groter gevaar. In tegenstelling tot een minderheid, beschikt de meerderheid over de machtsmiddelen om te kunnen discrimineren. De minderheid kan alleen wat ambetant (vervelend) doen, om het simplistisch te stellen.

Abou Jahjah lijkt van plan zich als vanouds te manifesteren:

We zullen nog ruzie maken, het oneens zijn en misschien boos worden. Ik zal niemand naar de mond praten, allochtoon noch autochtoon, en mijn visie blijft er een van een emancipatorische strijd, een strijd die wij als etnisch-culturele minderheden moeten voeren in alliantie met autochtone medeburgers om gelijkwaardig burgerschap te bereiken. (…) We zullen ook op de barricaden gaan staan als het nodig is, want gelijkheid en rechten krijg je van niemand en zeker niet door in een slachtofferrol te kruipen. Je rechten neem je in volle bewustzijn, met standvastigheid en positief engagement en betrokkenheid.

De kans is groot dat we ook in Nederland weer van Abou Jahjah zullen horen. Tegenover de website Wijblijvenhier.nl verklaarde hij:

“De problematieken manifesteren zich ook in Nederland en ons project zal ook daar bodem krijgen. We zullen op een constructieve manier ijveren om een volwaardige burgerschap voor iedereen te verwezenlijken, dus ook in NL.”

DeMorgen: We zullen nog ruzie maken, maar het respect is wederzijds