HAVO's weigeren VMBO-scholieren ondanks diploma

In het programma De Ombudsman van de Vara vertellen zij hun verhaal (vrijdag 15 oktober 19.25 u, Ned.2) En zij zijn de enigen niet. Honderden vmbo-scholieren wordt de toegang tot het Havo geweigerd. Zij worden de dupe van aanvullende eisen die scholen stellen aan vmbo-scholieren die willen doorstromen naar het Havo.

Uit onderzoek van het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO) blijkt dat 94 procent van de havo’s aanvullende eisen stelt naast het vmbo-TL-diploma. Zij vragen bijvoorbeeld een cijfergemiddelde van een 6,5 of een 7 en soms zelfs een 8. Ook wordt het oordeel van de mentor en docenten of het vakkenpakket van de scholier in kwestie meegewogen. Jaarlijks stromen zo’n 9.000 leerlingen van het vmbo door naar het havo. Ongeveer duizend van hen (11 procent) voldoen niet aan de gestelde eisen en worden afgewezen.

Bing wilde graag naar het ds. Piersoncollege in Den Bosch. Wij hebben Alma van Bommel, de rector van de school natuurlijk gevraagd waarom ze Bing hebben afgewezen. Na een communicatie bureau in de hand te hebben genomen, heeft de school besloten niet voor onze camera’s te reageren. In een telefoongesprek wil Van Bommel nog wel kwijt dat alle scholen extra eisen stellen en ze dus niet begrijpt waarom uitgerekend zij verantwoording moet afleggen. Volgens de moeder van Bing weren scholen risico-leerlingen omdat ze hun eigen reputatie hoog willen houden. De makkelijkste manier om goed te scoren in vergelijkingen van scholen is een strenge selectie aan de poort.

Het Vituscollege in Bussum, de school waar Alain naar het Havo wilde, is wel bereid om te reageren. Conrector Ger van Waveren legt in De Ombudsman uit dat het verleden heeft geleerd dat leerlingen met lage cijfers op het VMBO grote kans lopen uit te vallen. De vader van Alain vindt dat scholen leerlingen en ouders best mogen waarschuwen, maar dat de school Alain niet de kans mag ontnemen. Het is de keus van de ouders en de leerling. De school zou de kennis uit het verleden juist moeten gebruiken om de risico-leerlingen extra te begeleiden, niet om ze te weren.

Met het stellen van extra eisen spelen de scholen voor eigen rechter. In politiek Den Haag wordt immers juist het belang onderstreept van het stapelen van opleidingen en de doorstroom van VMBO naar het HAVO. De extra eisen staan ook op gespannen voet met de Wet op het voortgezet onderwijs. Daarin staat dat ‘de theoretische leerweg een onderwijsprogramma bevat dat gericht is op een voorbereiding op het hoger algemeen voortgezet onderwijs’. Onderwijsadvocate Katinka Slump zegt in ‘De Ombudsman’ dat scholen hun onderwijsvrijheid misbruiken. “Scholen moeten doen waarvoor ze bekostigd worden: kinderen helpen om kansen te grijpen in plaats van selecteren”, aldus Slump. Volgens haar is de wet klip en klaar, maar laat het ministerie van Onderwijs na in te grijpen. “Iemand moet zeggen: ‘Kijk nou eens goed wat er in de wet staat. Dit kan niet.”

Ook het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) is tegen de normen die havo’s stellen. Het LAKS opent vrijdag 15 oktober 2010 een meldpunt voor VMBO-scholieren zijn geweigerd door een havo (Kijk op laks.nl of ombudsman.vara.nl ). Ook ouders kunnen daar hun klachten kwijt. Volgens de scholierenvakbond moeten scholen de doorstroming niet belemmeren, maar hun leerlingen beter begeleiden en, indien nodig, bijspijkeren na het behalen van het vmbo-diploma. Voor Bing en Alain is het te laat. Zij zitten nu op een MBO-opleiding. Maar politiek Den Haag moet nu voorkomen dat volgend jaar een nieuwe generatie scholieren met een VMBO-T diploma de toegang tot het Havo wordt geweigerd. Als politici alle mooie woorden over het belang van doorstroming menen, moeten ze de scholen terugfluiten.

‘De Ombudsman’, vrijdag 15 oktober, 19.25 uur, Nederland 2 Meer informatie: ombudsman.vara.nl