Half miljoen Polen de straat op om te demonstreren tegen ultrarechtse PiS-partij

In de Poolse hoofdstad Warschau is een half miljoen mensen de straat opgegaan om te demonstreren tegen de ultrarechtse regeringspartij PiS. Het is de grootste demonstratie tegen de regering sinds die in 2020 een totaalverbod op abortus doorvoerde. De acties van zondag zijn georganiseerd door de oppositie, onder leiding van oud-premier en voormalig voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk.

Zondag is het 34 jaar geleden dat Polen de eerste democratische verkiezingen hield sinds de Tweede Wereldoorlog. Op 4 juni 1989 kwam er een einde aan het communistische bewind in Polen als gevolg van een succesvolle tegenbeweging door vakbondsleider en latere president Lech Wałęsa. De mensen op straat vieren dat, maar zijn bezorgd dat de PiS-partij beetje bij beetje die democratie weer de nek omdraait. De honderdduizenden aanwezigen houden een mars door de stad en dragen vlaggen mee met teksten als "Vrij, Europees Polen" en "Europese Unie ja, PiS nee”.

Eind van het jaar zijn er weer verkiezingen in Polen en de oppositie maakt zich zorgen of die wel eerlijk zullen verlopen. De PiS-partij heeft de afgelopen tijd wat aan populariteit gewonnen door zich fel anti-Russisch op te stellen en zich volmondig aan de zijde van Oekraïne te scharen. De oppositie deelt dat standpunt, maar maakt zich ernstig zorgen over een onlangs doorgevoerde wet die 'ongeoorloofde Russische invloed' moet aanpakken. Volgens critici kan die wet gebruikt worden om tegenstanders monddood te maken.

De demonstranten beklagen zich daarnaast over de torenhoge inflatie die volgens hen is aangewakkerd door de regeringspartij. Ook beschuldigen ze de PiS-partij van corruptie en vriendjespolitiek. Sinds de PiS-partij aan de macht is, wordt de een na de andere grondswetwijziging doorgevoerd. Zo is de persvrijheid aan banden gelegd en heeft de regering het laatste woord over de rechtspraak. Als direct gevolg van de felle anti-LHBTQ-retoriek van de regering heeft de openlijke homohaat in Polen de laatste jaren een vlucht genomen.