Groen weer geen thema

De verkiezingscampagne 2012 is gelukkig maar kort. De lijsttrekkersdebatten zijn niet om aan te horen. Van alle context ontdane cijfers vliegen over tafel met ronkende waarheidsclaims en dito verontwaardiging over ‘draaien’ en liegen van de tegenstander. Alle heil komt dezer dagen van een blind vertrouwen op het CPB-orakel. De 2600 econometrische vergelijkingen van het Planbureau hebben de Waarheid over de partijprogramma’s uitgespuugd. “Het Planbureau heeft gesproken, iedereen heeft gewonnen”, twitterde een Kamerlid.

Het was de latere Nobelprijswinnaar en natuurkundige Jan Tinbergen die in de jaren ’30 op het idee kwam dat de staatshuishouding bij nadere mathematische studie wel dezelfde wetmatigheden moest vertonen als de botsingen der elementaire deeltjes in de fysica. Niets is minder waar. Geen van de grote economische recessies of periodes van massawerkeloosheid zijn ooit accuraat voorspeld door econometristen. De onderliggende economische structuur is veel dynamischer dan de modellen kunnen verwerken. En ‘invloeden van buiten’ passen nog steeds niet in de rekenmodellen. Te complex.

Nederland gebruikt ruim vijf maal de eigen biocapaciteit – simpel gezegd productief land en natuur over de grens – om de eigen welvaart op peil te houden. Pech. Past niet in de modellen. Milieuschadelijke subsidies  in eigen land bedragen op jaarbasis circa € 10 miljard. Kennelijk niet door te rekenen. Nog simpeler gesteld: de netto bijdrage van een kolencentrale of een vuilverbrandingsinstallatie gecorrigeerd naar de effecten van luchtvervuiling is per saldo negatief. Helaas. Te ingewikkeld. Het past niet in het stramien. We palaveren liever over het uit de hand lopen van de kosten in de gezondheidszorg. Alsof er geen samenhang meer bestaat. De Wereld Gezondheidsorganisatie verwacht een verdubbeling van vervuilinggerelateerde doden in de steden de komende decennia. Ver van uw bed? Nederland is kampioen fijnstof.

Zo zijn de groene paragrafen van de politieke partijen alleen doorgerekend op het toe- of afnemend aandeel groene energie en het verwachte effect op de biodiversiteit in eigen land. Maar het feit dat € 1 geïnvesteerd in hernieuwbare energie nu, ons straks een besparing op levert van € 3 in vermeden kosten voor het niet hoeven aanwenden van steeds schaarser en duurder wordende fossiele brandstof niet.

Ondertussen zwartepieten onze politieke leiders er pontificaal op los met boterzachte cijfers over vermeende banengroei, variërende gaten in de rijksbegroting en pensioenschulden dat het niet mooi meer is. In een goed functionerende democratie moet het debat gaan over welvaart en welzijn voor ons en onze kinderen, over onze wijzigende positie in de wereld, over onze verantwoordelijkheden om het gemeenschappelijk goed te beschermen, de toegang tot voedsel, drinkwater en basisgezondheidszorg voor iedereen, het bevorderen van vrede, het behouden van de nog resterende rijkdom aan plant- en diersoorten op aarde, het bevorderen van kunst en cultuur en investeringen in het herstel van ernstig aangetast vertrouwen in de samenleving.

Ongeveer 40% van alle stemgerechtigde kiezers zegt nog te zweven. Vindt u het gek? ‘Er valt weer wat te kiezen’, kraaien de commentatoren. Het is een leuk mediaspelletje. Links en rechts zijn terug. Maar de relevante onderwerpen zijn ver achter de horizon verdwenen.