Groen is geen bedreiging voor de energievoorziening

Duurzame energie is even flink de Kop van Jut. In een recente verklaring voorzagen CEO’s van tien grote Europese energieproducenten een toekomst vol stroomonderbrekingen als subsidies op duurzame energie niet worden afgeschaft. De ‘oneerlijke’ concurrentie van zon en wind dwingt ze om de een na de andere fossiele centrale sluiten. Dus kom straks niet bij ze klagen als er geen back-up power meer is als de wind even niet waait.

Hun pleidooi krijgt bijval van het tijdschrift The Economist. Het blad stelt dat duurzame energie een grote bedreiging vormt voor traditionele energiebedrijven. Erger nog, hierdoor is ook het stroomnetwerk in gevaar. Juist nu dit netwerk op de schop moet om de grote pieken in duurzame stroomtoevoer op te vangen, liggen de belangrijkste investeerders op apegapen. Is de koppeling tussen het wel en wee van traditionele producenten en investeringen in het netwerk werkelijk zo sterk? Wij denken dat, hoe eerbiedwaardig ook, The Economist er op twee punten naast zit.

Onafhankelijke beheerders Stevig investeren in een innovatief stroomnetwerk is zonder meer cruciaal voor een soepele stroomvoorziening in de toekomst. Maar binnen Europa ben je bij stroomproducenten aan het verkeerde adres. Sinds 2009 moeten productie en distributie van stroom in EU-lidstaten gescheiden zijn. De netwerken zijn in handen van onafhankelijke beheerders die voor de distributie van elektriciteit – groen of niet – worden afgerekend. Beheerders zijn daarmee ook de eerst verantwoordelijke om in vernieuwing van de netwerkinfrastructuur te investeren.

De sleutel voor een goed netwerk is: samenbrengen van vraag en aanbod ondanks de enorme aanbodpieken van duurzame energie. Dit vraagt om ‘intelligente netten’, ofwel smart grids, die opslag van overtollige energie combineren met fijnmazige sturing van vraag en aanbod via variabele stroomprijzen, zowel centraal als decentraal. ICT speelt hierbij een cruciale rol. Los van hun formele rol is het de vraag of traditionele energiespelers überhaupt de beste partij zijn om die grote veranderingen aan te jagen – zoals The Economist suggereert. Op het gebied van netwerkinnovatie lopen vaak hele andere sectoren voorop. 

Verkeerde hond Zo zijn smart grid toepassingen het domein van talloze tech start-ups en ICT-bedrijven als IBM en Cisco. De energie-CEO’s hebben wel een punt dat hun ‘base load’-capaciteit in de nabije toekomst een verzekering is voor een continue stroomvoorziening en ze beloond moeten worden om die stand-by te houden. Afschaffing van subsidies is echter de verkeerde hond om te slaan: het zou de onvermijdelijke slag die traditionele spelers moeten maken alleen maar vertragen.

Dit artikel verscheen eerder in het Financieele Dagblad