Google geeft automatisch zoeksuggesties die hevig discriminerend zijn. Europarlementariër Marietje Schaake van D66 wil de zoekmachine dwingen om dit soort aanvul suggesties te voorkomen. Op dit moment is ze namens de Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (Alde) met juristen aan het onderzoeken wat de meest effectieve wijze daarvoor is.
"Google verschuilt zich vaak met ‘wij zijn niet verantwoordelijk voor de zoektermen die gebruikers intikken en resultaten die ze aanklikken’. Maar tegelijkertijd is duidelijk dat Google veel meer macht heeft om in te grijpen dan het doet voorkomen. Maar die inspanning kost veel aandacht en geld."
Google is verantwoordelijk voor de formules die zorgen voor de selecties van zoekresultaten en suggesties. In de Engeland volgen er al geen zoeksuggesties meer als er ‘all jews’ of ‘all muslims’ in wordt getikt. Ook privépersonen en bedrijven hebben rechtszaken tegen Google gewonnen omdat ze zoeksuggesties die na hun naam volgden in hun ogen kwaadaardig waren. Zo vulde de Google autocomplete automatisch ‘escort’ en ‘prostituee’ aan wanneer de naam ‘Bettina Wulff’, de vrouw van de voormalig president van Duitsland, in werd gevoerd.
Schaake vindt het absurd dat de correctie wel in Engeland is toegepast, maar niet voor Nederlandse zoekresultaten wordt doorgevoerd bij bijvoorbeeld joden, of Marokkanen. Dit typeert volgens haar de Google-aanpak: ‘pas als er klachten komen of media-aandacht over hun aansprakelijkheid, dan past Google op een niet transparante, geruisloze, ad-hoc manier zoekresultaten en -suggesties aan.’
Google zegt zelf dat ze hun best doen om aanstootgevende suggesties te verwijderen, maar dat dit niet altijd lukt. ‘In enkele gevallen kan Google besluiten om suggesties die autocomplete doet te verwijderen, bijvoorbeeld als die aanzetten tot haat of geweld. Gebruikers kunnen via een formulier ongewenste inhoud rapporteren.’ Aldus woordvoerder Rashid Finge. Shaake vindt dit niet voldoende:
"We onderwerpen voor Europese burgers van alles aan normen en controleren en testen vervolgens op deugdelijkheid; van speelgoed tot en auto’s en alle voedsel. Maar voor de internetdiensten die minstens zozeer ons leven bepalen, laten we de giganten hun gang gaan. Ik zie mogelijkheden om internetdiensten te dwingen om de werking van hun formules gedetailleerd te tonen aan toezichthouders. Die kunnen deze dan beoordelen op neutraliteit en eerlijke marktwerking. Zodat die algoritmen zelf niet openbaar worden en bedrijfsgeheim kunnen blijven. Ook het Coca-Cola recept blijft geheim, maar de fabrikant moet wel aan regels voldoen."
Schaake ziet dit juridische onderzoek als onderdeel van een verdere kwestie. Volgens haar bepalen de data en de machines van online giganten steeds meer onze keuzes, relaties en handelingen. ‘Hoe ze het doen is een doos van Pandora’. Het is volgens haar niet meer voldoende om de bedrijven te vertrouwen om het zelf op te lossen. ‘Deze bedrijven moeten zich ook onderwerpen aan democratische plichten. Maar adequaat en pragmatisch controleren en reguleren blijkt moeilijk.’